یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلیبه گزارش خبر نگار یزد فردا"کبوترخانه‌ها یا کفترخانه‌ها، ساختمان‌هایی کهن هستند که معمولاً به شکل استوانه ساخته می‌شده‌اند. کبوترخانه‌ها برای گردآوری کود کبوترها و دیگر پرندگان، جهت مصارف کشاورزی ساخته می‌شده‌است. کود کبوتر در گذشته استفاده‌های بسیاری در صنعت نیز داشته، از جمله صنعت دباغی در چرم سازی و ساخت باروت از این رو ساخت آن در دوران شاه عباس صفوی متداول بوده
از دیرباز، برای استفاده از گوشت و کود کبوتران، ساختن کبوترخان معمول بود ساخت چنین بناهایی در حوالی اصفهان و یزد معمول بوده‌است کبوترخانه‌های کوچک و بزرگ ایران به حسب اندازه میان هزار تا ۴۰ هزار کبوتر را در خود جای می‌دهند.
کبوترخانه های ایرانی مانند بسیاری از مظاهر هنری ایران ناشناخته مانده اند این در حالی است که این برجهای زیبای کبوتران به عنوان زیرساخت تاسیسات کشاورزی در تمام سراسر ایران از کناره های شرقی دریاچه ارومیه گرفته تا کویر یزد و برخی روستاهای نطنز و کاشان و از جنوب خراسان و طبس گرفته تا گوشه و کنار شهرها و آبادیهای این سرزمین حضوری پیوسته داشته است.
به گفته حمیدرضا سالاری یکی از فعالین و معتمدین محله کسنویه یزد:
برج کبوتر خانه محله کسنویه یزد در حال حاضر در بوستان کسنویه واقع است که قبل از ساخت بوستان کنار باغی بنام باغ باغیها و باغ وزیر و دو طرف برج تعدادی ساختمان های خشت و گلی وجود داشته که قسمتی از آن توسط مالکین و قسمتی دیگر از آن توسط شهرداری جهت محوطه سازی پارک تخریب و تنها برج با پیگیری اهالی محل به ثبت میراث فرهنگی رسیده است.
ارتفاع کف برج نسبت به سطح دریا 1173 متر می باشد. ارتفاع فعلی برج از کف پارک 15.4 و ارتفاع آن قبل از محوطه سازی پارک 16.2 و ارتفاع اصلی برج حدود 21 متر بوده که بر اثر عوامل طبیعی و انسانی تخریب شده است که همت مسئولین میراث فرهنگی جهت بازسازی کامل برج و ارتفاع واقعی آن را می طلبد این اثر باستانی با توجه به خشت و گلی بودن آن در جهان و ایران منحصر به فرد میباشد و میتوان با تبلیغات و چاپ عکس آن در کتابها و بروشور و پخش آن بین جهانگردان و مسافرین نوروزی عظمت و همت معماران قرون گذشته را به رخ جهانیان بکشید. طبق گزارشات میراث فرهنگی برج کبوترخانه محله کسنویه یزد مربوط به دوره صفویه است و این اثر در تاریخ 81/07/07 با شماره ثبت 6552 بعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.