سخن گفتن پیرامون آینده اقتصاد یک استان از آنجا که نیازمند اطلاعات کامل و جامع در خصوص مفاهیم اقتصادی، ارتباطات پویای بین متغیرهای اقتصادی و همچنین تسلط به سیاستگذاریها و جهتگیریهای تصمیمگیران اقتصادی در سطح استانی، ملی و بینالمللی است، حتی در کوتاهمدت به سادگی امکانپذیر نخواهد بود. در این نوشتار سعی شده است با یک رویکرد واقعبینانه و متناسب با روند طی شده در سال 1393، چشمانداز اقتصاد استان یزد در حوزهها و بخشهای مختلف برای سال 1394 تبیین گردد.
حوزه سیاستگذاری اقتصادی استان
هدف گذاری سیاستهای اقتصادی استان در سال 1394، بهبود فضای کسب و کار ، تسهیل شرایط سرمایهگذاری داخلی و خارجی، افزایش جلب مشارکت بخش خصوصی در طرح های زیربنایی و ادامه پیگیری سیاستهای استانی خروج از رکود برای افزایش رونق اقتصادی و تحقق برش استانی اهداف اقتصاد مقاومتی خواهد بود.
از مهمترین تنگناهای اقتصادی استان در سال 1394 میتوان به عدم تخصیص اعتبارات مورد نیاز، مشکلات موجود در اجرای قانون هدفمندکردن یارانهها و طرح سهام عدالت، مدیریت طرحهای عمرانی نیمه تمام استانی، تأمین مالی تولید، اشتغال جوانان و محدودیتهای موجود برای فعالیت در اقتصاد بینالملل اشاره نمود.
حوزه اقتصاد کلان استان
در سال 1393 نرخ تورم سالانه استان به حدود 15 درصد کاهش یافت. به نظر میرسد در سال 1394 با توجه به سیاستهای پولی، مالی و ارزی در نظر گرفته شده در سطح ملی، نرخ تورم در این عدد تثبیت شود، هرچند قرار است سیاست کاهش تورم تا رسیدن به تورم تک رقمی ادامه یابد.
گرچه اقتصاد استان از ابتدای سال 1393 از رکود اقتصادی خارج شده و رونق اقتصادی را با نرخ رشد مثبت به پایان خواهد رساند، رشد فراتر از سال 1393 را برای سال 1394 نمیتوان پیشبینی نمود.
آخرین نرخ بیکاری و مشارکت اقتصادی اعلام شده در سال 1393 (مربوط به فصل پاییز)، به ترتیب 7/6 و 9/36 درصد است، به نظر میرسد این نرخها در سال 1394 نیز محقق گردد.
حوزه اقتصاد بین الملل استان
در سال جاری روند صادرات و واردات کالا و خدمات با توجه به مشکلات موجود در این حوزه با رشد قابل قبولی همراه بوده است. پیش بینی میشود روند رو به رشد صادرات و واردات در سال 1394 نیز ادامه یابد.
در سال 1393 مهمترین کالاهای صادراتی استان کاشی، پسته، شیشه ساختمانی، نایلون و میلگرد، مهمترین کالاهای وارداتی استان ماشینآلات، محصولات صنایع شیمیایی، مواد نساجی، اشیای هنری و وسایل نقلیه زمینی و مهمترین کشورهای مقصد صادراتی استان عراق، پاکستان، افغانستان، هلند و ترکیه بوده اند که همین ترکیب برای سال 1394 نیز مورد انتظار می باشد. همچنین در صورت حصول توافق در مذاکرات هستهای و تسهیل شرایط ورود سرمایه به کشور، پیشبینی میشود حجم سرمایهگذاری خارجی نیز با رشد قابل توجهی همراه گردد.
حوزه بازار پول استان
در سال 1393 از کل تسهیلات اعطایی سیستم بانکی، سهم بخش کشاورزی 14 درصد، بخش صنعت و معدن 56 درصد و بخش خدمات و بازرگانی 30 درصد بوده است. پیشبینی میشود چنین ترکیبی در سال 1394 نیز در راستاي سياستهاي خروج از رکود اقتصادي و استفاده از ظرفيتهاي خالي پرداخت گردد.
حوزه بازار مسکن استان
در سال 1394 با کنترل تورم و حرکت به سمت افزایش تولید مسکن، امید میرود بازار مسکن از رکود خارج و نقش اساسی و تاریخی این بخش در ایجاد رونق اقتصادی به دلیل پيوندهاي پسين و پيشين گسترده آن با ساير فعاليتها احیا شود.
حوزه فضای کسب و کار استان
نتایج ارزیابی 15 دوره بررسی (از زمستان 1389 تا پایان تابستان 1393) مولفههای ملی کسبوکار توسط مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی حاکی از آن است که طی این دوره، استان یزد با متوسط 5.57، بعد از استانهای گیلان (5.06) و اردبیل (5.33) در جایگاه سوم از لحاظ سهولت شرایط کسبوکار در کشور قرار دارد. تدوین نقشه جامع سرمایهگذاری استان، ایجاد پنجره واحد سرمایهگذاری و کارآفرینی، تلاش و همکاری در اجرایی نمودن مفاد قانون بهبود مستمر فضای کسبوکار و تاسیس صندوق توسعه منطقهای (صندوق توسعه یزد)، به بهبود فضای کسب و کار در استان کمک خواهد نمود.
ساختار درآمد - هزینه استان
ساختار درآمد - هزینه استان در سال 1394 و تغییرات آن نسبت به سال 1393 را میتوان در جدول زیر مشاهده نمود.
جایگاه استان یزد به لحاظ شاخصهای مختلف در کشور براساس قانون بودجه سال 1393 و لایحه بودجه سال 1394 |
|||||
عنوان شاخص |
واحد اندازهگیری |
قانون بودجه سال 1393 |
لایحه بودجه سال 1394 |
||
میزان |
رتبه استان |
میزان |
رتبه استان |
||
میزان درآمد |
میلیارد ريال |
7،466 |
14 |
10،487 |
13 |
رشد درآمد |
درصد |
29 |
16 |
40 |
6 |
درآمد سرانه |
هزار ريال |
6،997 |
5 |
9،630 |
5 |
رشد درآمد سرانه |
درصد |
26.6 |
18 |
37.6 |
6 |
2 درصد درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز |
میلیارد ریال |
235 |
25 |
141 |
25 |
سرانه 2 درصد درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز |
هزار ریال |
220 |
19 |
129 |
19 |
مازاد درآمد |
میلیارد ريال |
5،428 |
13 |
8،208 |
13 |
سرانه مازاد درآمد |
هزار ريال |
5،087 |
5 |
7،537 |
6 |
مصارف استان |
میلیارد ريال |
2،038 |
26 |
2،279 |
24 |
رشد مصارف |
درصد |
16.6- |
29 |
11.83 |
7 |
مصارف سرانه |
هزار ريال |
1،910 |
11 |
2،093 |
8 |
رشد مصارف سرانه |
درصد |
18.25- |
29 |
9.6 |
9 |
اعتبارات جاری |
میلیارد ريال |
1،113 |
22 |
1،363 |
21 |
سرانه اعتبارات جاری |
هزار ريال |
1،043 |
9 |
1،252 |
7 |
اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای |
میلیارد ريال |
925 |
27 |
916 |
26 |
سرانه اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای |
هزار ريال |
867 |
17 |
841 |
13 |
بودجه استانداری |
میلیارد ريال |
186 |
21 |
226 |
21 |
ضریب برداشت |
درصد |
27 |
6 |
22 |
7 |
حوزه توزیع درآمد
آخرین ضریب جینی اعلام شده توسط مرکز آمار ایران برای نقاط شهری استان برابر با 28/0 با رتبه ششم در کشور و نقاط روستایی برابر با 35/0 با رتبه 31 در کشور میباشد. پیشبینی میشود با ایجاد روند کاهشی ضریب جینی به عنوان شاخص توزیع درآمد در سال 1394، وضعیت توزیع درآمد در استان به ویژه در نقاط روستایی بهبود یابد.