یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلیزمان : 16 Farvardin 1394 - 23:58
شناسه : 102429
بازدید : 7646
توافق هسته‌ای ایران: لغو تدریجی یا فوری تحریم‌ها؟
یزدفردا"کاوه افراسیابی*: ایران و قدرت‌های جهان پس از طی مسیر پر پیچ و خم مذاکرات، توانستند به پیشرفت قابل توجهی دست یابند، این در حالی است که جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا گفته است که تا پیش از رسیدن به توافق نهایی در جولای ۲۰۱۵، کارهای بسیار مهمی باقی مانده است.
سرنخ مشکلات بالقوه که می‌تواند در برابر تحقق توافق نهایی مشکلات و موانع نسبی را ایجاد کند در شکل رقابت میان ایران و آمریکایی‌ها در مورد ماهیت توافق به دست آمده در دور اخیر مذاکرات در لوزان سوئیس است، بالاخص در ارتباط با موضوع تحریم‌ها.
در حالی که براساس فکت شیت‌های طرف ایرانی قرار است همزمان با اجرای تعهدات توسط تهران تحریم‌ها لغو شود، در مقابل فکت شیت‌های آمریکایی‌ها به این مسئله اشاره دارند که تحریم‌ها همزمان با نظارت‌های آژانس بین المللی جهت راستی آزمایی اقدامات هسته‌ای ایران و به صورت مرحله‌ای لغو خواهند شد، امری که با شروط بیانیه مشترک، که توسط نماینده اتحادیه اروپا به نمایندگی از شش کشور جهان در ۲ آوریل قرائت شد، مغایرت دارد.
بر اساس این بیانیه، تمام تحریم‌های مربوط به موضوع هسته‌ای ایران که توسط اتحادیه اروپا، آمریکا علیه ایران اعمال شده است باید به عنوان بخشی از توافق برداشته شود.
با این حال، این بخش از بیانیه سیاسی با فکت شیت‌های طرف آمریکایی که اعلام می‌کند تحریم‌ها در طول مدت توافق نهایی دست خورده باقی خواهد ماند در تناقض است.
از دیگر موارد تناقض، زمانبندی نامشخص ۱۰، ۱۵، ۲۰ یا ۲۵ سال است. به عنوان نمونه گفته شده است که محدودیت‌های اعمال شده بر تاسیسات فردو برای یک دوره پانزده ساله است این در حالی است که در متن انگلیسی وزارت خارجه آمریکا، بازه‌های زمانی ۱۵، ۲۰و ۲۵ ساله بازرسی‌های فشرده و سختگیرانه در قالب پروتکل الحاقی و در حوزه‌های ساخت تاسیسات جدید غنی سازی، راکتور آب سنگین و زنجیره تامین اورانیوم، مطرح شده‌اند.
در پرتو اظهارات جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا در مورد برخی از جوانب فعالیت‌های هسته‌ای ایران زمان بندی دقیقی مشخص نشده است و نامعلوم است.
در نتیجه تیم مذاکره کننده ایرانی باید با چرخش نادرست آمریکایی‌ها در مورد بیانیه لوزان مقابله کند.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران اخیرا در توئی‌تر خود نوشته است که فکت شیت آمریکایی‌ها که بر لغو تدریجی تحریم‌ها تاکید دارد نادرست است و معاون وی، سید عباس عراقچی پس از بازگشت به ایران در یک کنفرانس مطبوعاتی با صراحت اعلام کرد که پس از اجرای توافق نهایی تحریم‌ها فورا باید لغو شود.
در همین حال منوط کردن رفع تحریم‌ها به ابراز نظر آژانس در مورد فعالیت‌های هسته‌ای ایران نیز می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند. به عنوان نمونه در بیانیه لوزان از ایران خواسته شده است که با بازرسی‌های سرزده نمایندگان آژانس موافقت کند، حال شرایطی را تصور کنید که در آن نمایندگان این نهاد بین‌المللی که تا حدودی نیز تحت تاثیر کشورهای غرب قرار دارند، لیستی را تهیه کرده و خواهان بازرسی از اماکن نظامی و تحت کنترل شده ایران هستند، مسئله‌ای که مطمئنا مورد مخالفت مقام‌های تهران قرار خواهد گرفت، در چنین شرایطی شاید آمریکا از فرصت استفاده کرده و با توسل به این بهانه از لغو تحریم‌ها سر باز زند.
در صورت تحقق چنین سناریویی ایران می‌تواند تعهدات خویش را به تعلیق درآورد و به عنوان نمونه اقدام به بازطراحی راکتور آب سنگین اراک کند، امری که برای ایران بیش از طرف غربی هزینه خواهد داشت.
ولیکن اگر آمریکا به دنبال دستیابی به معامله‌ای برابر است پس باید از تعقیب رویکرد برد- باخت دست بردارد. همانگونه که مقام رهبری ایران بیان کردند، تحریم‌ها باید بلافاصله پس از اجرای توافق برداشته شوند نه در آینده.
بنابراین آمریکا دو راه پیش رو دارد، یا بر اساس شروط مورد توافق عمل می‌کند و یا با اتخاذ تصمیمی بد مسیر پیش رو را با سنگلاخ‌هایی سخت خواهد پوشاند.
منبع: اوراسیا ریویو
برگردان: فرارو
* مشاور اسبق تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران
سرنخ مشکلات بالقوه که می‌تواند در برابر تحقق توافق نهایی مشکلات و موانع نسبی را ایجاد کند در شکل رقابت میان ایران و آمریکایی‌ها در مورد ماهیت توافق به دست آمده در دور اخیر مذاکرات در لوزان سوئیس است، بالاخص در ارتباط با موضوع تحریم‌ها.
در حالی که براساس فکت شیت‌های طرف ایرانی قرار است همزمان با اجرای تعهدات توسط تهران تحریم‌ها لغو شود، در مقابل فکت شیت‌های آمریکایی‌ها به این مسئله اشاره دارند که تحریم‌ها همزمان با نظارت‌های آژانس بین المللی جهت راستی آزمایی اقدامات هسته‌ای ایران و به صورت مرحله‌ای لغو خواهند شد، امری که با شروط بیانیه مشترک، که توسط نماینده اتحادیه اروپا به نمایندگی از شش کشور جهان در ۲ آوریل قرائت شد، مغایرت دارد.
بر اساس این بیانیه، تمام تحریم‌های مربوط به موضوع هسته‌ای ایران که توسط اتحادیه اروپا، آمریکا علیه ایران اعمال شده است باید به عنوان بخشی از توافق برداشته شود.
با این حال، این بخش از بیانیه سیاسی با فکت شیت‌های طرف آمریکایی که اعلام می‌کند تحریم‌ها در طول مدت توافق نهایی دست خورده باقی خواهد ماند در تناقض است.
از دیگر موارد تناقض، زمانبندی نامشخص ۱۰، ۱۵، ۲۰ یا ۲۵ سال است. به عنوان نمونه گفته شده است که محدودیت‌های اعمال شده بر تاسیسات فردو برای یک دوره پانزده ساله است این در حالی است که در متن انگلیسی وزارت خارجه آمریکا، بازه‌های زمانی ۱۵، ۲۰و ۲۵ ساله بازرسی‌های فشرده و سختگیرانه در قالب پروتکل الحاقی و در حوزه‌های ساخت تاسیسات جدید غنی سازی، راکتور آب سنگین و زنجیره تامین اورانیوم، مطرح شده‌اند.
در پرتو اظهارات جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا در مورد برخی از جوانب فعالیت‌های هسته‌ای ایران زمان بندی دقیقی مشخص نشده است و نامعلوم است.
در نتیجه تیم مذاکره کننده ایرانی باید با چرخش نادرست آمریکایی‌ها در مورد بیانیه لوزان مقابله کند.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران اخیرا در توئی‌تر خود نوشته است که فکت شیت آمریکایی‌ها که بر لغو تدریجی تحریم‌ها تاکید دارد نادرست است و معاون وی، سید عباس عراقچی پس از بازگشت به ایران در یک کنفرانس مطبوعاتی با صراحت اعلام کرد که پس از اجرای توافق نهایی تحریم‌ها فورا باید لغو شود.
در همین حال منوط کردن رفع تحریم‌ها به ابراز نظر آژانس در مورد فعالیت‌های هسته‌ای ایران نیز می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند. به عنوان نمونه در بیانیه لوزان از ایران خواسته شده است که با بازرسی‌های سرزده نمایندگان آژانس موافقت کند، حال شرایطی را تصور کنید که در آن نمایندگان این نهاد بین‌المللی که تا حدودی نیز تحت تاثیر کشورهای غرب قرار دارند، لیستی را تهیه کرده و خواهان بازرسی از اماکن نظامی و تحت کنترل شده ایران هستند، مسئله‌ای که مطمئنا مورد مخالفت مقام‌های تهران قرار خواهد گرفت، در چنین شرایطی شاید آمریکا از فرصت استفاده کرده و با توسل به این بهانه از لغو تحریم‌ها سر باز زند.
در صورت تحقق چنین سناریویی ایران می‌تواند تعهدات خویش را به تعلیق درآورد و به عنوان نمونه اقدام به بازطراحی راکتور آب سنگین اراک کند، امری که برای ایران بیش از طرف غربی هزینه خواهد داشت.
ولیکن اگر آمریکا به دنبال دستیابی به معامله‌ای برابر است پس باید از تعقیب رویکرد برد- باخت دست بردارد. همانگونه که مقام رهبری ایران بیان کردند، تحریم‌ها باید بلافاصله پس از اجرای توافق برداشته شوند نه در آینده.
بنابراین آمریکا دو راه پیش رو دارد، یا بر اساس شروط مورد توافق عمل می‌کند و یا با اتخاذ تصمیمی بد مسیر پیش رو را با سنگلاخ‌هایی سخت خواهد پوشاند.
منبع: اوراسیا ریویو
برگردان: فرارو
* مشاور اسبق تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران