بافتی است که در غشا مخاطی و بالای آرواره  درون دهان قرار گرفته است و در حالت طبیعی و سالم باید صورتی رنگ باشد البته رنگ لثه وابسته به نژاد و رنگ پوست نیز هست، به طوری که در پوست‌های تیره‌تر ممکن است رگه‌هایی از رنگ قهوه‌ای در لثه دیده شود. رنگ صورتی روشن بیانگر جریان خون مناسب است، در صورتی که جریان خون از اندازه طبیعی زیادتر شود رنگ صورتی به سمت قرمز تغییر رنگ می‌یابد. رعایت بهداشت دهان و دندان مثلاً با مسواک کردن و نخ کشیدن از بیماریهای لثه جلوگیری می‌کند. 

مشخصات لثه سالم 

قوام لثه: 

محکم و دارای خاصیت ارتجاعی 

نمای لثه: 

دانه دانه یا پوست پرتغالی 

شکل لثه: 

در حاشیه دندان حالت کنگره دار(شکل لثه بستگی به شکل ریشه و ناحیه گردنی دندان دارد)و کاملاً بر روی استخوان چسبیده 

رنگ لثه: 

صورتی رنگ باشد (با توجه به نژاد و رنگ پوست )

                        لثه بیمار                                                    لثه سالم

نشانه های بیماری لثه 

1- لق شدن دندانهای دائمی 

2- بوی بد دهان در اثر باقی ماندن غذا در حفره های ایجاد شده 

3- تغییر در جفت نمودن دندانها(احساس درد بین دندانها) 

4- خروج چرک از لثه 

5- لثه های قرمز (تغییر رنگ) 

6- خونریزی هنگام نخ کشیدن و مسواک زدن 

7- تخریب استخوان اطراف دندان 

8- تورم لثه 

9- درد مبهم در فک ها 

10- احساس خارش در لثه 

11- تمایل به فرو بردن خلال دندان در بین دندان‌ها 

12- ریخته شدن خون روی بالش 

13-  آبسه ی لثه

بیماریهای لثه (پریودنتال)

1- التهاب لثه (Gingivitis)

علت: چنانچه پلاک دندانی به طور مرتب با استفاده از مسواک و نخ دندان از روی دندان ها پاک نشود، سمومی(Toxin) تولید می کند که لثه را تحریک کرده و ایجاد التهاب لثه می کند 

علائم: قرمزی، تورم و حساس شدن لثه و خونریزی به هنگام مسواک زدن است 

پیامد: چنانچه التهاب لثه درمان نشود، تبدیل به بیماری پیشرفته لثه(Periodontitis) و آسیب دائمی به دندان ها و فک می شود. 

درمان : مسواك زدن و نخ دندان كشيدن صحیح برای برداشتن پلاک و جلوگیری از ایجاد جرم - تغذیه صحیح برای تامین مواد غذایی لازم برای سلامت استخوان فک و دندان ها - اجتناب از سیگار و سایر دخانیات 

2- تحلیل و عقب نشینی لثه(Gum Recession)

علت: لثه ها به علت مسواک زدن شدید متوالی دچار صدمه شده و به مرور زمان تحلیل می روند و عقب نشینی می کنند 

علائم:  به دندان نمای کشیده(Elongated Appearance) می دهد

پیامد: دندان ها نسبت به سرما و گرما دچار حساسیت شوند و احتمال پوسیدگی های ریشه بالاتر رود. 

درمان: پیوند آزاد لثه و سایر روش های جراحی ترمیمی لثه است 

3- سایش طوق دندان ها (Cervical Abrasion)

علت: مسواک زدن شدید و محکم به حالت افقی،سطح خارجی دندان هارا در ناحیه طوق و گردن می ساید و حالت فرورفتگی ایجاد می کند گاهی اوقات این ضایعات به علت مصرف مداوم مواد خوراکی اسیدی مانند آب لیمو و ترشیجات یا بیمارهای گوارشی و بازگشت اسید معده به دهان (رفلاکس)ایجاد می شوند. در حقیقت علت در این موارد حل شدن شیمیایی مینای دندان است 

علائم: تخریب نسج دندان 

درمان: محدود کردن مصرف مواد اسیدی ، معالجه بیماری گوارشی و نهایتا ترمیم حفرات ایجاد شده با کامپوزیت می باشد. 

4-لبخندلثه ای (Gummy Smile)

علت : بلند بودن ارتفاع فک بالا ، کوتاه بودن لب بالا یا کوتاه بودن دندانها 

علائم: به هنگام لبخند مقدار زیادی از نسج لثه مشخص می شود 

درمان: در موارد پیشرفته جراحی فک و صورت و در موارد خفیف تر،جراحی لثه است.در صورتی که طول دندان نیز کوتاه باشد،بهتر است ابتدا لثه بیمار توسط جراحی بالاتر برده شود و سپس با استفاده از لامینیت چینی یا کامپازیت ، ارتفاع دندان ها تصحیح شود. در مواردی که لثه ها در یک یا چند دندان بالاتر یا پایین تر از سایر دندان ها باشند،پیش از درمان ترمیمی و زیبایی بهتر است باجراحی،لثه درحد طبیعی خود قرار داده شده تا باسایر قسمت ها هماهنگ به نظر برسند. 

5-پریودونتیت(پیوره)

عفونتی است در ناحیه لثه‌ها و سایر نسوج نگه‌دارنده دندان. 

علت: وقتی پلاک در خط لثه تجمع پیدا می‌کند باعث تحریک لثه و حساس شدن آن می‌شود که گاهی خون‌ریزی هم پیدا می‌کند.اگر این پلاکها را هر روز با مسواک یا نخ دندان پاک نکنید به مرور سفت‌تر شده و ماده‌ای غیرقابل برداشت به نام جرم ایجاد می‌کند. در صورتی که پلاک و جرم به زیر خط لثه گسترش پیدا کند، بیماری مزمن خواهد شد. با تحریک مزمن باکتریایی، نسج لثه به تدریج از دندان‌ها جدا می‌شود و حفره‌هایی ایجاد می‌شود که در آنجا چرک تجمع پیدا می‌کند

 علائم: از پای دندان‌ها خونابه می‌آید و دهان بد بو و عفونی می‌شود و در موارد پیشرفته باعث لق شدن دندانها میشود که مفهوم آن تخریب تمامی استخوان اطراف دندان است

 درمان: معمولاً توصیه می‌شود بیمار به منظور کنترل پلاک و جرم دوبار در روز مسواک بزند و سعی کند فواصل بین دندانها را نیز مسواک بزند. استفاده از نخ دندان و جرم گیری نیز ضروری است. گاه از دهانشویه استفاده می شود.

 هشدار

تحقیقات اخیر بین عفونت پریودنتال و مسائل جدی تر سلامتی از جمله بیماریهای قلبی و عروقی ،کلیوی، دیابت ، بیماریهای تنفسی و زایمان زودرس و نوزادان با وزن کم به هنگام تولد ارتباط قوی را نشان داده اند

 6-خونریزی لثه

 خون ریزی هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن نشانه بیماری لثه است و دلایل مختلفی دارد :

 1-رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان

 در صورت رعایت نکردن بهداشت دهان، لثه های سالم در عرض ۲۴ تا ۳۶ ساعت بیمار می شود.

 2- مصرف سیگار

 سموم موجود در سیگار باعث التهاب می شود و واکنش ایمنی بدن را کاهش می دهد

 3-برنامه غذایی نادرست

 مصرف میوه و سبزیجات حاوی کلسیم، ویتامین های Cو D،منیزیم و مواد ضدالتهاب مانند روغن ماهی برای سلامت لثه ها مفید است

 4-استرس

 استرس رگ های خونی را ملتهب می کند و سیستم دفاعی بدن را ضعیف می کند

 5 ژنتیک

 سابقه خانوادگی بیماری

 6- نظم دندان ها

 فشار دادن دندان روی هم باعث عقب نشینی لثه و فرسودگی استخوان می شود.

 7-دارو

 برخی داروها مانع جریان بزاق می شود و خشکی دهان باعث پیشروی بیماری لثه می شود

 8-بارداری

 زنان باردار بیشتر در معرض بیماری لثه قرار دارند

 9-روابط نزدیک

 بیماری لثه از طریق بزاق دهان قابل انتقال است. بوسیدن، استفاده مشترک از ظروف و لیوان، خطر انتقال بیماری لثه را ایجاد می کند.

 در نتیجه برای جلوگیری از خونریزی لثه باید اقدامات زیر را انجام داد:

 - دهانشویه کلر هگزیدین با تجویز پزشک علاوه بر کاهش خونریزی لثه، عامل ضد میکروبی می باشد و باکتری های مضر بین دندان ها و دهان را از بین می برد

 - غرغره آب و نمک

 - ترک سیگار

 - گذاشتن چای کیسه ای ولرم . اسید تانیک موجود در چای باعث کاهش خونریزی میشود و اثر ضد درد دارد

 - مالیدن خمیر درست شده از جوش شیرین و آب به لثه

 - گنجاندن ویتامین ث در رژیم غذایی

 - رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان

 - محکم مسواک نزدن

 - عدم استفاده از غذاهای داغ و سخت وترش و گازدار

 - به حداقل رساندن مصرف مواد قندی

خبر فوق را به زبان مورد نظر ترجمه کنید

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا