«براي پيشبرد سريع برنامههاي اجتماعي، اقتصادي، عمراني، بهداشتي، فرهنگي، آموزشي و ساير اموررفاهي از طريق همكاري مردم با توجه به مقتضيات محلي اداره امور هر روستا، بخش، شهر، شهرستان يا استان با نظارت شورايي به نام شوراي ده، بخش، شهر، شهرستان يا استان صورت ميگيرد كه اعضاي آن را مردم همان محل انتخاب ميكنند.
شرايط انتخاب كنندگان و انتخاب شوندگان و حدود وظايف واختيارات و نحوه انتخاب و نظارت شوراهاي مذكور و سلسله مراتب آنها را كه بايد با رعايت اصول وحدت ملي و تماميت ارضي و نظام جمهوري اسلامي و تابعيت حكومت مركزي باشد قانون معين ميكند»1
درماده 25 و 26 قانون تشكيلات، وظايف، انتخابات شوراهاي اسلامي.. . قانونگذار شرايط انتخابكنندگان و انتخاب شوندگان را مشخص نموده است و بر اساس ماده17، اعضاي شورا با راي مخفي و اكثريت نسبي آرا انتخاب ميگردند.
عدم وجود احزاب و تشكلهاي شناخته شده و شناسنامهدار فراگير باعث ميشود مردم هر منطقه آنگونه كه بايد و شايد نتوانند به نظرات و پيشنهادها و آراي سياسي و نحوه صحيح تبليغاتي كانديداهاي شوراي شهر و بخش و روستا و يا مجلس شوراي اسلامي پي ببرند چون كانديداها در زمان تعيين شده امكان حضور در بيشتر محلات و مساجد و مجامع عمومي شهر ندارند و بسياري از افراد جامعه در مكانهاي مشخصي جمع نميشوند تا از برنامهها مطلع شوند.
چه بسا نيروهاي دلسوز و متخصص و علاقه مند به خدمت به ميدان انتخابات وارد شوند و حاضر نباشند دهها ميليون تومان براي چاپ عكس و اطلاعيه و نصب آگهيهاي تبليغاتي هزينه كنند و يا سرمايه كافي نداشته و يا نخواسته باشند خود را وامدار اين و آن نمايند بنابراين مردم آنان را به طور جامع و كامل نشناخته و به مجلس و يا شوراي شهر راه نيابند يا بر عكس افرادي به جهات و علل ديگر حداقل راي لازم را كسب و برجايگاهي تكيه بزنند كه در 4 سال آينده براي شهر و منطقه موثر و كارساز نيستند. تاسف انگيزتر ديده يا شنيده شده است شخصي كه جوانتر يا زيباتر بوده، در فلان شهرگوي سبقت را از ديگران ربوده است. بعضي از فعالان سياسي با حزب و انجمن و گروه هم ميانه خوبي ندارند و تاكنون ساز و كارها بگونهاي بوده كه در اين زمينه پيشرفت چنداني نداشتهايم. حال كه با چنين وضعي روبرو هستيم ميطلبد عدهاي كه در فعاليتهاي اجتماعي هماهنگي بيشتري دارند حداقل براي جلوگيري از اسراف و تبذير و به صورت گروهي افكار خود را عرضه و برنامههاي خود را در حد توان و امكانات و با حضور در گردهم آييها و جلسات به مردم معرفي نمايند. ساكنان بعضي از مناطق و شهرها در آخرين روز كه فعاليت قانوني براي تبليغ به پايان ميرسد، نفس راحتي ميكشند و با خود ميگويند: شكر خدا را كه ايام تبليغات به اتمام رسيد چون ديگر جايي روي ديوارهاي كوچهها ومحلات شهر براي چسباندن پوستر و كاغذ و بنر نمانده و شاخهاي از درختان هم خالي نيست كه طنابي و عكسي و پارچهاي به آن آويزان نكرده باشند.!!
هر فرد قبل از آمدن به ميدان انتخابات شوراها علاوه بر تخصص و تعهد و شرايط حداقلي كه در قانون پيش بيني شده است بايد نه تنها به قوانين شهر و شهرداري كه متعلق به دهههاي چهل و پنجاه و سالهاي بعد از آن ميباشد آگاهي كامل داشته بلكه لازم است مصوبهها و بخشنامهها و الحاقيههاي بعدي را كه تاكنون ابلاغ گرديده مطالعه و بررسي نموده باشد.
يزد شهري است كه شرايط خاص خودش را دارد در مركز كوير واقع شده، از جهت ارتباطات و تبادلات مركزيت دارد، منطقهاي است كه كم آبي و خشكساليهاي مكرر دارد و از نظر صنايع و معادن موقعيت خاص خود را دارا ميباشد. از همه مهمتر شهري است باستاني و با قدمت تاريخي كه هر ساله عدهاي از گردشگران را به خود جلب مينمايد و تاكنون آن گونه كه شايسته دارالعباده باشد به وضعيت فرهنگي شهر رسيدگيهاي لازم به عمل نيامده است؟ بنابراين آن شخص كه بخواهد به عنوان عضو شورا انجام وظيفه نمايد بدون شك بايد نقاط قوت و ضعف منطقه و شهر را بشناسد و تنها دانشگاهي يا روحاني يا بازاري و كارمند و كشاورز و كاسب و آقازاده بودن كافي نيست. اما اگر هر يك از افراد قبل از ورود به اين عرصه داناييها و اطلاعات لازم و تخصصهايمورد نياز را كسب كنند و حق گو باشند و از صاحبان زر و زور منطقه هم نترسند و از مداحي و مبالغه و مداهنه بپرهيزند اميد به موفقيت آنها خواهد بود.
عضو شوراي شهر بايد يقين داشته باشد بر اساس حديث معروف و متقن «كلكم راع و كلكم مسئول عن رعيته»(2) در دوره 4 سال و در آينده مواخذه خواهد شد و مورد پرسش قرار خواهد گرفت و بايد پاسخگو باشد.
هر انساني كه در اداره و سازمان و نهادي در سمتي قرار ميگيرد به اين نكته عنايت كند كه پيامبر گرامي اسلام حضرت محمد مصطفي(ص) به ما آموخته است«حب الدنيا راس كل خطيئه»«دوست داشتن دنيا سر و راس همهي گناهان است» و همچنين فرمود:«حب الثناء من الناس يعمي ويصم»«انتظار ستايش از مردم چشم را كور و گوش را كر ميكند» 3
بدين لحاظ است كه شاهد هستيم در مواردي مردم با حركات چشم، دست، صورت و گاه با بيان و زبان ميپرسند مگر درآمد شورا چقدر است كه عدهاي دهها ميليون تومان و بيشتر هزينه ميكنند تا شايد توفيقي در اين باره به دست آورند؟ چه بسا بعدها عدهاي از كمك كنندگان، متقاضي تغيير كاربري ملك خود، احداث خيابان، كنار زميني كه در ملكيت آنها قرار دارد، دادن سمتي به معرفي شدگان از طرف آنها و بعضي خواهان شركت در مناقصهها و مزايدهها و تنظيم قراردادها براي احداث پل، چهار راه و آسفالت و فرش خيابان و يا پياده رويي باشند اما همين كه كمتر از يكسال گذشت و آسفالتها تخريب گرديد، سنگ و موزائيك فرش پياده روها همانند فنر بالا و پايين رفت، فلان قرارداد چند بار به اصطلاح تعديل خورد، مغازه و پاركينگ خصوصي يا ساختماني كه ميگويند متعلق به بهمان است سر برآورد يا طرحي به شهرداري دادند كه هنوز اسم شهر قبلي بر بالاي آن حك يا لاك گرفته شده است يا ميگويند فلاني به جاي رسيدگي به امور اداري و ماموريتها به دنبال كار شخصي و خصوصي خود ميباشد. پچپچها شروع ميشود، شايعهها رواج پيدا ميكند، معمولاً هم رسانهها يا نمينويسند يا اگر بنويسند كسي پاسخگو نيست !! و اين همان رانتي است كه متاسفانه در پستهاي كليدي بعضيها را وسوسه ميكند.
آن عده از اعضاي شوراي شهر و روستا موفق تر خواهند بود كه به جز داشتن اطلاعات ضروري، در زمينه مورد نظر تخصص داشته و مديري توانا باشند كه بتوانند از حق مردم شهر و بخش و روستايي كه انتخابشان كردهاند دفاع كنند، در كميسيونها حضور فعال داشته باشند، در انتخاب شهردار به جز مشورت و نظر خواهي و بررسي دقيق، توصيه و سفارش اين يا آن را نپذيرند و نظارت قوي و موثر در امور مربوط به حيطه كاري و وظايف خود داشته باشند و در تمام دوران عضويت از بله قربان گويي حذر كنند و تنها دستورالعملها و قانون مصوب را فصل الخطاب بدانند. در تاسيس يا توسعه مساجد، زيارتگاهها، حسينيهها و اماكن عمومي رعايت دقيق مسائل شرعي را نموده و احياناً از تضييع حق مردم و مالك جلوگيري نمايند.
نكته حائز اهميت اينكه آن عده از مردم يزد كه خود و يا خانوادهاشان در محلات قديم زندگي ميكردهاند و يا افرادي كه در حال حاضر درآن كوچهها سكونت دارند مشكلات زندگي در آن مناطق را ميدانند. بنابراين رسيدگي به نقاطي از اين دست در شهر يزد توجه و عنايت ويژه ميخواهد تا ساكنانش كه معمولاً از نظر معيشتي و اقتصادي نيز در تنگنا و مضيقه بسر ميبرند از جهات مختلف دسترسي به حداقل امكانات درماني، بهداشتي، امدادرساني و تهيه وسايل و لوازم و مصالح و رساندن آنها به منظور تعميرات ضروري محل زندگي خويش داشته باشند.
اگر آن طور كه ميگويند ميخواهند بافت قديم مورد توجه قرار بگيرد بايد مديران اجرايي مياني و ارشد استان با برنامه ريزي و اقدامات موثر با مسئولان شهرداري و اعضاي شوراي شهر همكاريهاي لازم بنمايند تا روز به روز از مشكلات زندگي آن قشر از جامعه كه در آن محدوده زندگي ميكنند كاسته شود.
اقداماتي كه در سالهاي اخير در بخش احداث خيابان، اصلاح تقاطعها، پلهاي زيرگذر، روگذر و امور مربوط به شهر و شهرسازي صورت گرفته قابل ستايش و تقدير است اما مسئولان امر به اين پرسش پاسخ دهند: چرا بعد از يك يا دو ساعت بارندگي شديد، آب بيشتر كوچهها و خيابانهاي شهر را فرا
ميگيرد؟ عبور و مرور مردم اعم از سواره و پياده و مخصوصاً موتورسواران و دانشآموزان با سختيهاي فراوان روبرو ميشود و چرا تا چندين روز بعد از بارندگي آثار خرابيها و نابسامانيها هويدا و آشكار است؟
چرا گاه براي ترميم و تعمير و رنگ زدن خيابانها و جدولها به علت عدم رعايت مسائل ايمني تلفات جاني به بار ميآيد؟
پلها و تقاطعهاي كم اثر يا گاه خطرناك و پستي و بلنديهاي موجود در خيابانها كه باقي مانده از كانال كشي برق و گاز و فاضلاب و آب و مخابرات است... داستان مفصلي دارد كه بايد به وقتي و مقالي ديگر موكول گردد.
نگارنده وظيفه خود ميداند از آن عده از كارمندان و مسئولان شهرداري و اعضاي شوراي شهر يزد كه در سي و چهار سال اخير به عنوان انجام وظيفه با خلوص نيت و براي رضاي پروردگار و در جهت پيشبرد امور شهري انجام وظيفه نمودهاند قدرداني و سپاسگزاري نموده و در صورتيكه براي اعضايي در انتخابات پيش رو توفيق حاصل نشد مجددادر سمت قبلي بمانند با كمال صفا و صميميت تجربهها و اندوختههاي فكري و تجربي ارزشمندشان را در اختيار نمايندگان جديد قرار دهند تا آنان بتوانند با استفاده از روشهايمفيد در مسير تعالي و رشد بيشتر دارالعباده يزد گامهاي موثر بردارند.
مدير مسئول
پي نوشتها:
1- اصل يكصدم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران
2- «نهجالفصاحه»، صفحه 457، كلمات قصار نبي اكرم اسلام(ص)
3- همان، صفحه 283