یزدفردا

یزدفردا: حميد رفيعي- كارشناس ارشد اقتصاد:1-صنعت توریسم این روزها با رشد قابل ملاحظه ای مواجه است. به گونه ای كه رتبه دوم صنایع پردرآمد را به خود اختصاص داده است. در میان بخش های مختلف این صنعت، "توریسم سلامت" دارای اهمیت و جایگاه خاصی است و طبق اعلام بانك جهانی، سومین عرصه سرمایه گذاری در دنیا مربوط به گردشگری سلامت می باشد و گزارش ها حاكی است كه گردش مالی ناشی از فعالیت های مربوط به صنایع توریسم درمانی در سال 2004 مبلغی بالغ بر 40 بیلیون دلار در كل دنیا بوده است كه این میزان در سال 2012 به 75 بیلیون دلار رسیده است این در حالی است كه بین 4 تا 7 درصد گردشگران خارجی را گردشگران سلامت تشكیل می‌دهند.

این نوع توریسم كه هدف آن پیشگیری از بیماری و یا بازیابی سلامت است، گردشگر را ترغیب می كند تا برای استفاده از اماكن طبیعی (چشمه های آب گرم، لجن زارهای دارای خاصیت درمانی، مناطق آفتابگیر و...) و غیر طبیعی (بیمارستان های تخصصی) به شهر یا كشوری دیگر مسافرت كند.

با وجود اینكه ایران دارای پزشكانی توانا، آب و هوایی چهار فصل است و هزینه های پزشكی در آن، نسبت به سایر كشورهای منطقه ارزان تر است، اما نسبت به جذب گردشگر سلامت اوضاع جالبی ندارد. شاهد این ادعا نیز كشور هند است كه رفته رفته به قطب سلامت در آسیا تبدیل می شود.

بر اساس برنامه ریزی های دولت و طبق ماده 87 برنامه چهارم توسعه تا پایان برنامه مذکور باید 30 درصد از نیازهای درمانی و بهداشتی کشور از طریق صادرات کالاهای مرتبط با پزشکی و گردشگری سلامت تامین شود که با تحقق این امر و با توسعه صنعت توریسم سلامت ، مزایای متعددی عاید کشور خواهد شد که از مهمترین آنها می توان به اشتغالزایی و رشد کیفی در بخش سلامت و توسعه اقتصادی و ارز آوری به خصوص در صنعت بیمه اشاره کرد .

طبق آمارهای ارائه شده، ضریب اشغال تخت بیمارستان های داخل كشور، توسط بیماران داخلی، در حدود 60 تا 70 درصد می باشد كه می توان از مابقی ظرفیت موجود برای پذیرش و درمان بیماران خارجی استفاده كرد. هر چند نمی‌توان آمار صحیحی در این خصوص ارائه داد ولی صاحب نظران معتقدند كه حدود 2000 تخت از تخت‌های بیمارستانی به گردشگری سلامت اختصاص دارد. از این تعداد حدود 60 درصد بیمارستان ها كه در این حوزه فعالند، دولتی هستند.

از جمله رقبای ایران در امر توریسم درمانی در منطقه می‌توان به کشورهای هند، سنگاپور، دبی و اردن اشاره كرد كه برای جذب بیماران كشورهای آسیایی مشغول برنامه‌ریزی هستند.

سنگاپور یكی از مقاصدی است كه بسیاری از بیماران برای انجام جراحی‌های مهم به آن می‌اندیشند و هر سال حدود یك میلیون و ۵۰۰ هزار نفر با اهداف درمانی به این كشور سفر می‌كنند.

جراحی‌های مهمی مانند قلب باز، روبوتیك و سلول‌های بنیادی در این كشور به‌طور روزمره در حال انجام است، اما جالب اینجاست كه سنگاپور در حال حاضر باید با تایلند، هند و مالزی به رقابت بپردازد، زیرا این كشورها با ارائه خدمات مشابه با قیمت‌های كمتر تهدیدی برای سنگاپور محسوب می‌شوند.

به طور مثال جراحی قلب در سنگاپور هزینه‌ای بیش از ۱۶ هزار دلار دارد كه همین عمل را در هند می‌توان با نصف این قیمت انجام داد و پیش‌بینی می‌شود در آینده‌ای نزدیك دبی نیز تبدیل به تهدید بزرگی برای این كشور باشد.

هند نیز در حال حاضر یكی از كشورهای پیشتاز گردشگری درمانی است و احتمال می‌رود كه تولیدكنندگان بخش خدمات درمانی این كشور و مقامات دولتی در دومین نمایشگاه گردشگری درمانی كه در لندن برگزار می‌شود، هندوستان را به عنوان مقصد گردشگری و خدمات درمانی جهان معرفی كنند.

بر اساس اعلام مسئولان خدمات درمانی هند، تعداد بیماران خارجی این كشور نسبت به سال گذشته حدود ۷ تا ۹ درصد رشد داشته است. براساس این گزارش‌ها با رشد ۳۰ درصد سالانه در گردشگری درمانی حدود ۲/۲ بیلیون دلار درآمد حاصل می‌شود.

آمار دقیقی از كسانی كه به قصد معالجه یا استفاده از مراكزی مانند مراكز آب درمانی به ایران سفر می‌كنند وجود ندارد، اما به گفته‌ی مسئولان، معمولا سالانه ۲۰ هزار گردشگر از اتباع حاشیه‌ی خلیج فارس و عراق، به قصد درمان به شهرهای مختلف ایران سفر می‌كنند.

درمان بیماری‌هایی نظیر ناباروری، جراحی پلاستیك و زیبایی و همچنین كاشت دندان و جراحی لثه، مهمترین جاذبه‌های درمانی ایران برای خارجی‌ها است و اكثر مراجعه‌كنندگان به مراكز درمانی ایران از كشورهای منطقه هستند.

از گذشته‌های دور، استان یزد به دلیل وجود پزشكان متبحر آشنا به علوم و تكنیك های روز دنیا، نیروی انسانی كارآمد، وجود مراكز  تخصصی و فوق  تخصصی مجهز به  انواع تكنولوژی های جدید در عرصه پزشكی،‌ هزینه‌های اندك و قابل تامین توسط گردشگران چه در زمینه خدمات پزشكی و پاراكلینیكی و چه در ارتباط با اقامت همواره حائز اهمیت بوده است و در سال‌های اخیر نیز پیشرفت ‌های قابل‌ توجهی، چه از لحاظ نیروی انسانی و چه از لحاظ امكانات و تجهیزات داشته و هم اكنون این استان یكی از  قطب های مهم درمانی در ایران به شمار می‌رود.

استان یزد در برخی رشته ­ها همچون درمان ناباروری و جراحی قلب، نه تنها در ایران بلكه در منطقه خاورمیانه و جهان نیز مطرح است. این استان دارای مراكز تحقیقاتی و درمانی در سطح استانداردهای بین المللی و برخوردار از اساتید برجسته‌ای همچون آقای دكتر عباس افلاطونیان بنیانگذار IVF در درمان ناباروری در ایران و سایر اساتید نام آشناست.   مراجعه  فراوان بیماران از شهرهای مختلف كشور و خاورمیانه به ­منظور درمان این بیماری­ها گواه این مدعاست. تلفیق این توانمندیها با جاذبه‌های گردشگری و آب وهوای متنوع چهار فصل و وجود چشمه های جوشان آب سرد و گرم ظرفیت بالایی جهت توسعه صنعت توریسم پزشكی ایجاد نموده است.

در این راستا معاونت سرمایه گذاری و تأمین منابع اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد در جهت توسعه صنعت توریسم درمانی و حفظ و ارتقاء جایگاه ممتاز خود برنامه ریزی مناسبی انجام داده است یه گونه ای كه توانسته سرمایه گذاران خوبی را به این صنعت جذب كند. در ادامه به برخی از سرمایه گذاری های صورت گرفته در این صنعت پرداخته می‌شود:

مجتمع توریست درمانی محمد رسول الله

این مجتمع با قرارگیری در تقاطع محورهای ترانزیتی تهران- بندرعباس و شیراز- مشهد و مجاورت با شهر نمونه طبیعت گردی تفت، با هدف ارائه خدمات به بیماران قلبی در سال 89 موفق به اخذ موافقت اصولی شد. از جمله اهداف این طرح می‌توان به تاسیس مرکز بین المللی قلب و عروق ایران، تاسیس مراکز اقامتی وتفریحی توریستی اشاره نمود.

در حال حاضر دكتر فروزان نیا یكی از چهره‌های شاخص كشوری در درمان بیماری های قلبی و عروقی، به عنوان سرمایه گذار این منطقه مشغول فعالیت می‌باشد. تاكنون بیش از 30 میلیارد ریال در این مجموعه سرمایه گذاری صورت گرفته و بیش از 35 درصد پیشرفت فیزیكی داشته است.

 منطقه نمونه گردشگری بام تفت

این منطقه در جریان سفر دور دوم ریاست محترم جمهوری در سال 1387 به استان یزد به عنوان منطقه نمونه گردشگری معرفی و مورد تأیید و تصویب قرار گرفت. شرکت توسعه وعمران تفت با شناسایی فرصت ها و توانمندی های استان، برآن شده است تا با همراهی و مساعدت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد فصل جدیدی را در عرصه گردشگری سلامت بردارد. ایجاد این مرکز، تحولی در سطح منطقه و نقطه قوتی برای پیشبرد سیاست های بخش توریسم درمانی استان خواهد بود.

از جمله اهداف آن تأسیس بیمارستانهای فوق تخصصی وکلینیک تخصصی، داروخانه ، مرکز بازپروری و فیزیوتراپی، مرکز درمان ناباروری زنان و ارائه خدمات رفاهی تفریحی به گردشگران سلامت می‌باشد. این پروژه كه توسط شركت توسعه و عمران تفت در حال اجرا می‌باشد تاكنون مطالعات طرح جامع را به پایان رسانده است و عملیات راهسازی آن نیز آغاز گردیده است.

منطقه نمونه گردشگری فهرج

این منطقه در جریان سفر دور دوم ریاست محترم جمهوری در سال 1387 به استان یزد به عنوان منطقه نمونه گردشگری معرفی و مورد تأیید و تصویب قرار گرفت. هم اكنون سرمایه گذار محترم این منطقه در حال تهیه طرح جامع می‌باشد.

مركز قلب سالم مهریز، منطقه نمونه گردشگری چشمه آب گرم مرتضی علی طبس نیز از دیگر پروژه هایی است كه اخیراً توسط سرمایه گذاران متعددی جهت توسعه توریسم درمانی متقاضی داشته است.

باید در نظر داشت كه توریسم درمانی را می‌توان به عنوان امری بین دستگاهی دانست كه به علت داشتن متولیان متعدد نیاز به هماهنگی بیشتر دارد. سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی و وزارت امور خارجه و وزارت رفاه از جمله دستگاههایی هستند كه با توجه به حوزه‌ی اختیارات خود هر كدام به نوعی در این موضوع تصمیم‌گیرنده محسوب می‌شوند.