علي اكبر كمالي اردكاني
كارشناس صنايع غذايي معاونت غذا و داروي
دانشگاه علوم پزشكي یزد
با توجه به افزايش مصرف آب معدني توجه به اين نكته لازم است كه آب معدنی هایی که در فروشگاه های عرضه مواد غذایی و آشامیدنی در معرض حرارت و در زیر نور آفتاب داغ نگهداری می شوند مشکل مصرف دارند و مردم توجه داشته باشند از این آب معدنی ها استفاده نکنند.
در مورد تاریخ مصرف آب معدنی ها اگر این آب معدنی ها در معرض حرارت نباشد مصرف آنها تا یک سال هم مانعی ندارد، اما اگر در شرایطی نگهداری و عرضه شوند که تحت تاثیر مستقیم حرارت باشند حتی قبل از 6 ماه هم غیرقابل مصرف هستند.
مردم بايد توجه داشته باشند از اين آب معدني ها استفاده نكنند، زيرا مواد نفتي پس از جدا شدن در آب و مصرف محتويات آن، افراد را دچار بيماري هاي خطرناكي همچون سرطان ميكند.
تركيبات شيميايي موجود در بطري هاي پلاستيكي بيشترين تاثير خود را بر غدد چربي و لنفاوي ميگذارد و در برخي بافت هاي بدن، باعث بروز تومور ميشود.
برخي فروشندگان براي بازارگرمي، آب معدني ها را در معرض ديد مشتري و زير نور آفتاب ميچينند و اين كار به شدت بر كيفيت آب معدني تأثير منفي ميگذارد. بستهبندی آبهای معدنی و آشامیدنی، جزو مناسبترین و سالمترین نوع بسته بندیها است و چنانچه بطریهای آب معدنی در شرایط عادی نگهداری شوند، خطری مصرفکننده را تهدید نمیکند. ولی نگهداری این بطریها در زیر نور آفتاب، یا یخ زدن آب در آنها برای سلامتی مضر است.
برخی افراد بطریهای آب معدنی را در فریزر میگذارند تا یخ بزند. سپس هنگام بیرون رفتن از منزل آن را برمی دارند تا بتوانند آب خنک بنوشند. در حالی که این کار برای سلامتی بدن ضرر دارد.
طراحی اولیه بطریهای پلاستیکی به نحوی است که در صورت انجماد آب در آنها، در اثر بروز تغییراتی در پلیمرهای این ظروف، مواد مضری وارد آنها میشود. لذا باید از انجماد آبها در این بطریها خودداری کرد. این ظروف صرفاً برای نگهداری آب در درجه حرارت یخچال (0 تا 4 درجه سانتیگراد) طراحی شدهاند؛ به عبارتی طراحی آنها برای شرایط سرد و خنک است، نه انجماد.
همچنين اگر بطریهای پلاستیکی در معرض آب جوش قرار گیرند، مواد شیمیایی مضر آن 55 برابر حالت معمولی آزاد میشوند.
هر چند که این بطریها در شرایط مناسب نگهداری، ضرری ندارند، ولی سعی کنید در مواقعی که به شیشه آب دسترسی ندارید (مثل بیرون منزل) و در مواقع ضرورت، از این بطریهای پلاستیکی استفاده کنید. استفاده مداوم و همیشگی از بطریها توصیه نمیشود، زیرا نوشیدن آب از بطریهای پلاستیکی، خطر داخل شدن مواد شیمیایی سمی به درون بدن را تا 70 درصد افزایش میدهد.
ماده شیمیایی بیسفنول آزاد شده از اين بطري ها، سیستم هورمونی افراد را مختل میکند و در نتیجه روی اندامها و تواناییهای تولید مثلی تأثیر نامطلوب دارد. همچنین به مغز آسیب میرساند و سبب بروز بیماریهای قلبی، سرطان، چاقی و دیابت میشود.