حجتالاسلام حسن روحانی رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در پنجمین کنگره سراسری حزب اراده ملت در سخنانی گفت: واژه حزب برای ما آشنا است و حداقل در یک قرن گذشته از این کلمه برای تشکلهای سیاسی استفاده شده است. اساسا کلمه حزب واژهای است که در قرآن مجید هم بارها از آن استفاده شده است.
وی ادامه داد: مفهوم حزب به معنای مدرن آن مربوط به قرون اخیر است. بطوری که از دوران سالهای 1839 میلادی تقریبا این واژه ابتدای در دنیای غرب و سپس در سایر مناطق جهان به مفهوم جدید آن به کار رفت.
رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصحلت نظام اظهار داشت: امروزه در یک نظام دموکراتیک و مردمسالار باید گفت که واژه حزب در کنار واژگانی از قبیل مشروعیت، کارآمدی، مشارکت و مردمسالاری جای خود را باز یافته است.
روحانی در ادامه تصریح کرد: البته حزب در معنای امروزی یک سازمان مستقل است که استمرار داشته و دارای تشکیلات منظمی بوده و یک مرکزیت سازمانی دارد.
وی افزود: هدف احزاب سیاسی در دنیای امروزی نوعی تسلط بر قدرت سیاسی جامعه است که در نهایت به دست آوردن کرسیهای بیشتر در پارلمان و در نظام ما مجلس شورای اسلامی و یا تسلط بر قوه مجریه کشور را دنبال میکند. البته احزاب اهداف مهم فرهنگی و سیاسی دیگری را نیز مدنظر دارد.
عضو مجلس خبرگان رهبری در ادامه سخنانش گفت: قرار است که فعالیت حزبی کاملا شفاف و آشکار باشد و احزاب دارای مرامنامه روشن و اهداف استراتژی مشخصی باشند.
روحانی در ادامه تاکید کرد: اساسا احزاب در فعالیتهای زیرزمینی و مخفی شکل میگیرد و در یک جامعه آزاد هر چه حزب کمتر باشد، به این معنی است که تشکیلات مخفی و یا زیرزمینی بیشتر میشود.
وی ادامه داد: احزاب باید دارای حرکت روشن در جامعه باشند و نظام مردمسالاری جمهوری اسلامی که همواره باید به عنوان یک نظام الگو در سطح منطقه و جهان مطرح باشد، همواره باید به فکر نوسازی و بازسازی نیز باشد.
دبیر اسبق شورای امنیت ملی در همین زمینه تاکید کرد: یک بخش از این بازسازی و نوسازی تشکیل احزاب سیاسی است که البته احزاب سیاسی محصول تحولات بنیادین در بخشهای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جامعه است.
روحانی در ادامه گفت: در جامعهای که دارای مشروعیت سنتی است و بعضی به عنوان حاکم و دارای اختیار بینهایت در یک جمع و از طریق وراثت و نظام پادشاهی در کشور استقرار مییابند، احزاب خیلی جایگاهی ندارند و اگر هم حزبی وجود داشته باشد، دولت ساخته و یا فرمایشی است.
وی خاطرنشان کرد: حزب در جامعهای مفهوم دارد که مشروعیت آن بر مبنای قانون و منشور ملی باشد که در چنین جامعهای حزب مفهوم اساسی پیدا میکند.
عضو مجلس خبرگان رهبری یادآور شد: در جامعهای که مردم برای نیازهای اولیه خود گرفتارند و تمام وقت آنها صرف تامین مایحتاج عمومی و تامین سرپناه میشود، اهداف فرامادی نظیر تشکیلات معنا پیدا نکرده و جایگاهی ندارند.
روحانی ادامه داد: در جامعهای که انباشت سرمایهای و فعالیتهای صنعتی به معنای واقعی وجود ندارد، نمیتوان به آینده وجود احزاب امیدوار بود.
وی در همین زمینه گفت: از لحاظ فرهنگی احزاب در جامعهای معنا مییابند که مشارکت سیاسی جایگاه ویژه خود را داشته باشد و احزاب در جامعهای مفهوم مییابد که در آن جامعه فرهنگ سیاسی آنچنان گسترش یافته باشد که همه مردم به حقوق شهروندی خود واقف باشند و بدانند که باید به دنبال احقاق حقوق مسلم خود باشند.
رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص گفت: در جامعهای که مردم حاکم بر آن باشند، احزاب در چارچوب موازین شرعی و دینی مفهوم پیدا میکند. بطوری که اگر نقش مردم در جامعهای کمرنگ باشد و مردم احساس کنند که در اداره جامعه اراده آنها نقشی ندارد، حزب در آن جامعه دیگر مفهوم ندارد.
روحانی در ادامه اظهار داشت: طبق قانون اساسی کشورمان قرار بود حاکمیت از آن مردم باشد و ما به دنبال حاکمیت مردم در چارچوب موازین اسلامی بودیم و شما میبینید که همه مسئولیتهای مهم در جامعه ما مسئولیتهایی است که از اراده مردم نشات میگیرد.
وی در ادامه افزود: ما در کشورمان نهاد و یا مسئول سطح بالای غیرانتخابی از طریق مردم نداریم و همه مسئولان به طور مستقیم و یا غیرمستقیم با رای مردم انتخاب میشوند و در جامعهای که رای مردم اساس فعالیتهای قانونی در آن جامعه است، حزب معنای جدی پیدا میکند.
عضو مجلس خبرگان رهبری در ادامه با انتقاد از وضعیت احزاب در سالهای پس از انقلاب، گفت: در کشور ما پس از 35 سال از پیروزی انقلاب احزاب هنوز نتوانستهاند جایگاه خود را بازیابند، اما این حق طبیعی ملت ایران است که باید برای آن تلاش کنیم.
روحانی تاکید کرد: حزب یکی از تجربیاتی است که دنیای مدرن از آن استفاده کرده و از فواید آن بهرهمند شده است که شاید بتوان گفت که مردمسالاری بدون وجود اهداف و تشکیلات حزبی ناقص است و نمیتواند به همه اهداف خود برسد.
وی خاطرنشان کرد: حزب برای ارتباط بین حاکمیت و مردم است و برای ایجاد اعتماد بین مردم و حاکمیت ایجاد شده است. بطوری که وقتی یک حزب کاندیدای خود در انتخابات را معرفی میکند، قصد ایجاد اعتماد بین مردم و مسوولان از طریق تجربیات کاندیدای مورد نظرش را دارد.
رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص گفت: حزب باید زمینه اجرای قوانین، مقررات و سیاستها را در جامعه فراهم کند به نحوی که حزب باید خواست مردم را به مسئولین منتقل کند.
روحانی ادامه داد: در کشور هم برای مردم و هم برای احزاب نقشهایی وجود دارد که براساس آنها باید ثمره احزاب برای مردم روشنتر شود. یکی از آنها فصل انتخابات است بطوری که هر زمان که انتخاباتی فرا میرسد، احزاب نقش ویژهای در آن برعهده دارند.
وی افزود: انتخاب غیردقیق و کارشناسی نشده برای جامعه مشکلآفرین است بطوری که یک انتخاب دقیق میتواند برای جامعه موثر بوده و سرنوشت خوبی را برای کشور رقم بزند.
دبیر اسبق شورای عالی امنیت ملی در ادامه سخنانش به موضوع یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه در آستانه انتخابات ریاست جمهوری قرار داریم، قانون اساسی به صراحت به ما میگوید که رئیس جمهور باید دارای چه ویژگیهایی باشد که براساس اصل 115 قانون اساسی رئیس جمهور باید از بین رجال سیاسی و مذهبی انتخاب شود.
روحانی در همین زمینه ادامه داد: اگر یک نظرسنجی کلی از مردم داشته باشیم میبینیم که تعداد رجل سیاسی در کشور ما از 10 یا 15 نفر تجاوز نمیکند که لازم است متولیان امر به واژه رجل سیاسی توجه ویژهای داشته باشند. زیرا اگر امور به دست چنین فردی باشد، امنیت و منافع ملی ما بهتر حفظ خواهد شد.
رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تصریح کرد: البته قانون اساسی فقط به این موضوع اکتفا نکرده و گفته که علاوه بر رجل سیاسی بودن، رئیس جمهور باید مدیر و مدبر هم باشد و توان اداره یک جامعه را داشته باشد.
روحانی در ادامه افزود: مدبر بودن یعنی پیشبینی آینده و نه پیشگویی از طریق دیگران و کسی که برای ریاست جمهوری انتخاب میشود، باید بتواند اوضاع آینده سیاسی و اقتصادی کشور را با استفاده از نظرات نخبگان پیشبینی کند.
وی تاکید کرد: یکی دیگر از ویژگیهای قانون اساسی برای رئیس جمهور در نظر گرفته مومن بودن و معتقد بودن به قانون اساسی است. بطوری که مهمترین وظیفه رئیس جمهور این است که فقط قانون اساسی را اجرا کند و اگر همه آن را نمیتواند اجرا کند، به حقوق اساسی مردم در قانون اساسی پایبند بوده و تا حد امکان آن را اجرا و عملی کند.
عضو مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: اصل 19 قانون اساسی میگوید مردم ایران از هر قبیلهای که باشند از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ و نژاد و زبان سبب هیچ امتیاز برتری نسبت به دیگری نیست. بطوری که همین اصول در قانون اساسی برای حمایت از قانون و حقوق زنان و همینطور جایگاه حیثیت، جان، شغل و مسکن مردم نیز در قانون آمده و مردم باید از هرگونه تعرض مصون باشند که این از وظایف اصلی رئیس جمهور است.
روحانی در ادامه سخنانش به موضوع گروههای خودسر در جامعه اشاره کرد و افزود: من معتقدم که گروه خودسر در جامعه با یک سوال معنا مییابد و هر روز نمیشود گفت که گروه خودسری بدون تکلیف اقدام به کاری کردهاند و قانون اساسی نیز در این رابطه میگوید که مردم باید احساس امنیت کنند.
وی تاکید کرد: آزادی مطبوعات در قانون اساسی مطرح شده و هر نوع بازرسی به جز در موارد خاص ممنوع است. اما امروزه ما شاهدیم که به راحتی در زندگی اشخاص تفحص شده و از ضبط نوار به عنوان یک افتخار مطرح میشود.
عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: رئیسجمهور باید قانون اساسی را پذیرفته و به آن ایمان آورده باشد و التزام عملی نیز به اجرای آن داشته باشد و هر کس که ملتزم به آن نیست، به طور طبیعی مشروعیت قانونی برای ادامه کار نخواهد داشت و مشروعیت هر فرد و هر مسئولی تا زمانی است که مجری قانون باشد.
روحانی در بخش دیگری از سخنانش به شرایط امروز کشور و انتخابات ریاست جمهوری پیشرو اشاره کرد و اظهار داشت: امروزه در شرایطی هستیم که رئیس جمهور آینده علاوه بر اینکه باید دارای شناخت از مردم خود و جهان باشد، باید واقعیتهای دنیا را نیز دانسته و به آنها علم داشته باشد.
وی در همین زمینه تاکید کرد: سمت ریاست جمهوری کلاس کارآموزی نیست و کسی که این سمت را برعهده میگیرد نباید مدام در حال آموزش باشد، بلکه رئیس جمهور باید عالم و دانا بوده و دارای درک عمیقی از شرایط پیرامونی خود باشد.
دبیر اسبق شورای عالی امنیت ملی با اشاره به ویژگی شجاعت برای رئیس جمهور که در قانون اساسی تعریف شده، گفت: شجاعت به این معنا نیست که با ابرقدرتها با درشتی سخن بگوییم. بلکه شجاعت یعنی اینکه اگر در امور اجرایی کشور اشتباهی پیش آمد، به راحتی از مردم عذرخواهی کنیم و اشتباهات را بپذیریم.
روحانی ادامه داد: امروز کشور ما از لحاظ اقتصادی و بینالمللی در شرایط ویژهای قرار دارد و رئیس جمهور آینده حداقل باید دارای سه ویژگی اجماعسازی، قدرت و توان مذاکره با دنیا و همینطور مدیر توانمند و قوی برای کشور باشد.
وی اضافه کرد: یکی از ویژگیهایی که برای رئیسجمهور تعریف میشود، اجماعسازی است. به نحوی که رئیسجمهور آینده باید قدرت اجماعسازی در میان نهادهای مسئول را داشته باشد که یکی از موارد اجماعسازی اجرای سیاستهای اجرایی و از طرفی نیز سیاستهای کلی و قوانین مصوب جاری کشور است و کسی میتواند کشور را به خوبی اداره کند که قدرت اجماعسازی بین این 3 اصل مهم را داشته باشد.
عضو مجلس خبرگان رهبری تاکید کرد: اگر رئیسجمهور ایراداتی به قوانین جاری کشور دارد، میتواند با تقدیم لوایح خوب و با استفاده از نظرات کارشناسان و نخبگان سیاسی و اقتصادی و همینطور حضور آنها در جلسات کمیسیونهای مجلس و مجمع تشخیص مصلحت، ایرادات خود را وارد کرده تا مورد بررسی قرار گیرد که من معتقدم اگر چنین کاری انجام شود، رئیس جمهور میتواند جریانساز باشد.
روحانی ادامه داد: هر کس و هر مسوولی که در هر سمتی قرار دارد، باید بداند که یا نماینده مردم است که باید همواره خواست مردم را اجرا کندو یا نامشروع است .
وی افزود: البته همواره در اداره امور کشور اتفاقات آراء کاری سخت و ناممکن است، اما باید شرایط به گونهای باشد که اکثریت جامعه حامی یک نظر باشند که این کار نیز با اجماعسازی از طریق رئیس جمهور امکانپذیر است.
رئیس مجلس تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: در وضعیت فعلی با اختلافات و شکافهایی که در میان نهادها وجود دارد که البته باعث تاسف است، ما به رئیسجمهوری نیاز داریم که برای حل این مشکلات قدرت اجماعسازی داشته باشد وگرنه دچار مشکل میشویم.
روحانی تصریح کرد: درست است که مشکلات خارجی داریم، اما ریشه برخی از آنها در داخل نیز دیده میشود که رئیس جمهور آینده با اجماعسازی میتواند نسبت به حل آنها اقدامات اساسی انجام دهد.
وی ادامه داد: امیدوارم که هیچگاه کشور ما با بحران مواجه نباشد، اما امروزه شرایط کشور ما یک شرایط عادی نیست که اداره این شرایط مدیریت خاص خود را میخواهد و ما امروز نیازمند مدیری توانمند و قوی هستیم که بتواند در شرایط ویژه کشور را اداره کند.
عضو مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: یکی دیگر از ویژگیهای مهم رئیس جمهور در شرایط حاضر توان قدرت مذاکره با دنیاست. بطوری که ما نمیخواهیم نسبت به دنیا همواره شعار دهیم و آنها نیز ما را تهدید کنند، زیرا این تهدیدات به هر دو طرف ضربه وارد میکند و نباید بیرویه ادامه یابد.
روحانی ادامه داد: امروزه شرایط به گونهای است که حرفهای مسوولان یکی نیست و هر مسئولی حرف متفاوتی میزند که این مسئله باعث سلب اعتماد مردم شده است و رئیس جمهور آیند میتواند با مدیریت خاص خود در رفع آنها اقدامات اساسی انجام دهد.
وی خاطرنشان کرد: زندگی در شرایط حاضر برای مردم سخت شده و مشکلات اقتصادی باعث شده که مردم در تامین مایحتاج عمومی خود با مشکل روبرو شوند به نحوی که این شرایط زندگی در شان مردمی که 35 سال پیش انقلاب بزرگی را به ثمر رساندند و توانستند در 8 سال دفاع مقدس مقاومت کنند نیست.
رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع در ادامه تاکید کرد: مشکل امروز ما پول و تورم و بیکاری نیست، بلکه بیاخلاقی هم در جامعه حاکم شده و مسئولان نیز از عملکردهای خود در عرصههای مختلف اقتصادی و سیاسی آمارهای نادرستی ارائه میدهند که این رویه باید در آینده اصلاح شود.
روحانی در پایان به موضوع پیشرفت و عظمت کشور اشاره کرد و افزود: یکی از کارهای اساسی که رئیس جمهور آینده باید انجام دهد، موضوع پیشرفت و سربلندی کشور و توسعه همه جانبه است. بطوری که ما نباید از کشورهایی نظیر چین، هند و مالزی که از لحاظ توسعه یا همسطح ما بودند و یا کمی پایینتر عقب بیفتیم. بلکه باید روند پیشرفت جمهوری اسلامی در همه زمینهها از این کشورها بیشتر باشد بطوری که با گذشته یک سوم از زمان اجرای سند چشمانداز 20 ساله نظام و همینطور افزایش درآمدهای نفتی در 8 سال گذشته به جایی نرسیدهایم و امسال نیز که در سال تولید ملی قرار داریم کارگران ما هر روز بیکارتر شدند که این روند باید توسط رئیس جمهور آینده اصلاح شود.