یزدفردا:نام و نام خانوادگی، سال و محل تولد و ... اعتبار و هویت هر انسانی را رقم می زند. راستی چه شد که بشر به فکر ثبت هویت و احوال خود افتاد؟ نخستین کارت شناسایی ایرانیها از آن چه کسی بوده است؟ برای یافتن پاسخ این سئوالات سری به گنجبنه ثبت احوال استان یزد زده ایم.گنجینه ای که می توان آن را بخشی از هویت تاریخی ایرانیان دانست.
این گنجینه که در ورودی ساختمان اداره کل ثبت احوال استان واقع در خیابان شهید ابراهیمی ( فرمانداری )قرار دارد ، گویای تاریخچه هویت ایرانیان است. جایی که از نخستین شناسنامه تا شناسنامه های جدید دیجیتالی را می توانی در آن جا سراغ بگیری. اما نخستین بار در سال 1297 هجری شمسی در پایان دوره قاجار و بدنبال انقلاب صنعتی و نیاز به دسترسی اطلاعات دقیق و به روز از اتباع داخلی و خارجی برای به کارگیری در کارخانه ها و اخذ مالیات، سازمان ثبت احوال با تصویب هئیت وزرای زمان در بلدیه تهران ایجاد شد.اولین شناسنامه ایرانی برای یک زن به نام خانم ، فاطمه ایرانی، در سوم دی ماه سال 1297 صادر و سند هویتی وی تنظیم شد.
به گفته سید محمد طباطبائی، مدیر کل ثبت احوال استان یزد شناسنامه در ابتدا تنها برای مردم شهر تهران و بتدریج تا سال 1310 در مراکز استانها و شهرستانهای بزرگ کشور برای مردم صادر شد. در یزد نیز در تاریخ 26 فروردین 1307 اولین شناسنامه و سند برای فردی به نام آقا علی افشارزاده صادر و تنظیم شد.
سند هویت در واقع همان سند مادر است که هنگام تولد نوزاد و صدور شناسنامه تنظیم و در ادارات ثبت احوال نگهداری می شود. در این میان سند هویتی شهیدان پاک نژاد ، صدوقی ، استاد پیرنیا (پدر معماری ایران ) ، میرزا محمد فرخی و ایرج افشار جلوه ی دیگری به موزه بزرگ فرهنگی ثبت احوال استان داده است .
مدیر کل ثبت احوال استان در باره ی هدف و چگونگی ایجاد این گنجینه اینچنین می گوید : معرفی مفاخر شهرها و استانها به نسل جوان و لزوم برخورداری آنان از الگوهای مناسب علمی و اسلامی مهمترین هدف برای سازمان ثبت احوال کشور بود که از سال 89 ایجاد و یا تکمیل گنجینه اسناد هویتی استان و شهرستانها را در دستور کار خود قرار داد.
طباطبائی می افزاید : در استان یزد نیز تکمیل گنجینه قبلی با هزینه ای بالغ بر چهارصد میلیون ریال در مرکز استان انجام شد و با عنایت به تعداد زیاد اسناد و کمبود فضای اداری ، ساختمانی قدیمی در مجاورت ثبت احوال یزد برای توسعه فضای گنجینه اسناد مفاخر استان در سالهای آتی در نظر گرفته شده و در سومین سفر هیئت محترم دولت به یزد نیز اعتباری بالغ بر دو میلیارد ریال به منظور مرمت ساختمان و توسعه گنجینه اختصاص داده شد.
وی در خصوص برخورداری شهرستانها نیز از گنجینه ای مشابه گفت : برای شهرستانهای استان نیز ایجاد گنجینه اسناد هویتی مشاهیر و مفاخر هر شهرستان در دستور کار این اداره کل در سال جاری قرار دارد که ساخت ویترین اسناد به پایان رسیده و به یاری خداوند در نیمه دوم امسال شاهد افتتاح گنجینه اسناد کلیه شهرستانها خواهیم بود و علاقمندان در مرکز استان نیز برای بازدید از اسناد هویتی مشاهیر شهرستانها می توانند علاوه بر بازدید مستقیم و حضوری در ادارات ثبت احوال شهرستانها ، با مراجعه به گنجینه مرکز استان از آلبوم اسناد هویتی مشاهیر و مفاخر هر شهرستان دیدن نمایند .
مدیر کل ثبت احوال استان در باره اسناد موجود در مرکز استان اظهار داشت : اسناد در بخشهای مختلف و بصورت منظم شامل مراجع و علماء ، سرداران شهید ، نویسندگان ، ادباء و شعراء ، دانشمندان علمی ، نیکوکاران ، رجال سیاسی و حکومتی و برجستگان حرف و هنر یزد در معرض دید عموم قرار داده شده است . در بخشهای دیگر این گنجینه نیز سیر تحول شناسنامه ، اولین سند هویتی کشور و استان ، سند هویتی امام خمینی ( ره ) و رهبر معظم انقلاب ، تصاویر استانداران یزد و مدیران کل ثبت احوال استان ، دوربین های قدیمی ثبت احوال ، اسناد و اعلامیه های قدیمی ثبت رویدادها به نمایش گذاشته شده است .