مروري برگذشتههاي دور آموزش و پرورش يزد نشان ميدهد كه يزد از غناي فرهنگي توسعه يافتهاي برخوردار بوده و معلمان تلاشگر، معتقد و مومن اقدامات موثري در امر تعليم و تربيت نمودهاند. در حوزه دين و روشنفكري نيز يار و ياور روحانيت و انقلابيون و روشنفكران مسلمان منطقه بودهاند به طوريكه قبل از انقلاب طي دوران نهضت در ايجاد تحصن ها، اعتصابات، تظاهرات و مبارزه با رژيم گذشته، همراه و همگام سومين شهيد محراب آيتا... صدوقي بودهاند. در 33 سال بعد از انقلاب تاكنون نيز معمولاً كاركنان و مديران و روساي اداره كل آموزش و پرورش يزد در هر دولتي و از هر گروه و حزب و دستهاي نشان دادهاند براي پيشبرد آموزش و پرورش منطقه تلاش ميكنند. بنابراين هر گونه مساعدت يا سرمايه گذاري كه در اين استان در زمينه فرهنگي و آموزشي صورت بگيرد نه تنها براي استان يزد بلكه در شهرها و استانهاي ديگر اثر بخش و مفيد خواهد بود.
آمار دانش آموزان شاغل به تحصيل در مدارس غير دولتي يزد كمتراز ده درصد آمار كل دانشآموزان ميباشد به طورمتوسط از هر كلاس بين 25 تا 35 نفره در مدارس دولتي 2 تا 3 نفر دانش آموز كم شده و اين در حالياست كه از بار مدارس دولتي كاسته نشده و علاوه بر آن عدهاي به عنوان موسس مدارس غيردولتي به معني واقعي كلمه درگير مشكلات و مسائل گوناگون گرديده بطوريكه گروهي از مسئولان مجتمعهاي آموزشي غير دولتي مطرح و معروف يزد گاه با قيد قسم اظهار ميدارند با مشكل و كمبود نقدينگي براي اداره امور موسسه خود روبه رو هستند. وضعي پيش آمده كه تاكنون تعدادي از مدرسههاي غيردولتي در استان منحل و يا در آستانه تعطيلي قرار گرفته و تعداد ديگري با افت و خيزهايي از اين دست مواجه هستند.
حدود 2 ماه پيش جلسهاي با حضور موسسان مدارس غير دولتي ناحيه 2 آموزش و پرورش يزد و چند نفر از مديران و مسئولان آن اداره تشكيل گرديد. هدف از برگزاري اين محفل از جمله بيان و طرح مسائل و مشكلات از طرف اداره كنندگان اين گونه مدارس بود. يكي از موسسان كه سالها است اداره مدرسهاي را عهدهدار ميباشد بدون نام بردن از فرد يا افراد معيني ضمن اعتراضهاي تند و شديد اللحني، تني چند از موسسان مدارس غيردولتي و يا حمايت كنندگان و عوامل آنها را با كنايه و اشاره مورد خطاب قرارداد و گفت آنها عادت كردهاند دانش آموزان ممتاز و مستعد بعضي از آموزشگاهها را با لطائفالحيل براي ادامه تحصيل به مدرسه تحت مديريت خويش جذب كنند در حاليكه هنوز دانشآموز پرونده تحصيلي خود را از مدرسه قبلي اخذ ننموده مثلاً نامش را در كلاس تابستانه ثبت ميكنند يا وي را به اردو ميبرند و گاه ديده شده حتي بدون ارائه گواهي تحصيلي و يا دريافت مدرك موردنياز نامش را در كلاس بالاتر مينويسند، يا با وعده تخفيف شهريه رضايت ولي او را براي ثبت نام در آموزشگاه جديد جلب مينمايند.
همه اين روشها كه به نوعي فرهنگ را خدشه دار ميكند شايد بدان علت است كه صندليهاي خالي مدرسه خود را پر كنند و يا به ديگران بگويند آمار قبولي بيشتري دارند و با تبليغاتي اين چنيني كه به نظر نويسنده اين سطور خواب و خيالي بيش نيست افراد ديگري را به آن مجموعه آموزشي جذب نمايند.
حقير در آن جلسه حاضر بودم و ضمن تاييد گفتههاي آن همكار فرهنگي معترض با تاسف بيشتر بايد بنويسم اي كاش همگان سعي ميكردند قداست فرهنگي و آموزشي را حفظ كنند. در مواقعي شواهد موجود آن چنان روشن است كه از«گفته و يا شنيده ميشود» گذشته است. هستند بعضي از مدارس كه عملكردشان در برههاي از زمان حكايت از رضايت آنها به اين گونه كارها دارد، و در مواردي وجه بيشتري از ولي دانشآموز دريافت ميكنند البته گاهي با اخذ نامه و امضاء كه با ميل و رغبت و طيب خاطر براي كمك به مدرسه وجه پرداخت گرديده است در عوض نمره آزمون متقاضي بيشتر از آنچه كه بايد باشد اعلام ميگردد و يا امتيازي در هنگام ورود به دانشآموز داده ميشود كه بتواند در كلاس مورد نظر والدين ثبت نام نمايد.
به اصطلاح آنقدر «دم خروس» هويدا و آشكار است كه قسم حضرت عباس را نميتوان باور يا رفع و رجوع كرد. احياناً ديده ميشود بعضي از مسئولان اين قبيل آموزشگاهها بدون رعايت و پاي بندي به اصولي كه بايد برجامعه به ويژه فضاهاي آموزشي حاكم باشد حتي كارمند و معلم شاغل در مدرسهاي را با دادن مبلغي بيشتر به آموزشگاه خود دعوت ميكنند بدون اينكه از نحوه قرارداد منعقده آگاهي پيدا كنند كه مثلاً چند روز يا چند هفته قبل قول و قراري كتبي يا شفاهي رد و بدل شده است. به يقين هر معلم و كارمندي ميتواند آزادانه محل كار خود را تعيين نمايد اما اين نكته را نبايد فراموش كرد آن كس كه در محيطي تجربه اندوخته و اسم و رسمي پيدا كرده، از همه مهمتر تعهدي مبني بر همكاري داده و يا نامه و درخواستي رد و بدل نموده اگر ديگري ميخواهد از نام و موقعيت او استفاده و همكاري با او را جلب نمايد حتي اگر نيازي به اخذ رضايت از محل كار اوليه آن فرد نباشد حداقل دوستي و آشنايي حكم ميكند ولو با يك تماس تلفني چند دقيقهاي موضوع را با مسئولاني كه يك يا چند سال با آن معلم و كارمند همكاري نمودهاند در ميان بگذارد اين گلها وقتي به سبزه آراسته ميشود كه زمينههايي فراهم شود تا آن فرد كه تغيير محل كار داده بتواند يك يا چند دانشآموز ممتاز و درس خوان هم با خود همراه نموده و به مدرسه جديد انتقال دهد.
نكته قابل تذكر اين كه صدا و سيماي يزد به اين موضوع عنايت و توجه ندارد كه رسانه ملي نبايد به صورت رايگان زمينه تبليغ براي بعضي از مدارس غير دولتي فراهم نمايد. آنگاه كه با مسئول مدرسه غير دولتي به بهانه پذيرفته شدن دانشآموزي از آن آموزشگاه در كنكور، مصاحبه وجلسه گفت و شنود ترتيب ميدهد بدون اينكه از رتبههاي چهار و پنج رقمي بقيه فارغالتحصيلان و يا از اخراجيهاي ميان پايه همان آموزشگاه مطلبي بگويد و پرسشي مطرح نمايد. اگر از واقفان يا متوليان و خيريني كه اين موسسات را ساخته و وقف نمودهاند سوال كنند آيا شما موافق هستيد دانشآموزي را به خاطر داشتن نمره پايين و يا بدان علت كه در طول سال تحصيلي مريض شده و نتوانسته پا به پاي ديگران به قول گردانندگان آن آموزشگاهها نمرات عالي كسب كند به مدرسه ديگري براي ادامه تحصيل بفرستند و از ثبت نام وي در آن آموزشگاه خودداري كنند؟ به طور قطع جواب منفي است.
دلسوزان جامعه فرهنگي و مسئولان آموزش و پرورش بايد براي حفظ جايگاه رفيع فرهنگدارالعباده جلو اين نابسامانيها را بگيرند چون همه موسسات آموزشي غيردولتي با هر نام و عنوان به ويژه اگر مزين به نام يكي از معصومان بزرگوار صلواتا... عليهم باشد جايگاهي رفيعتر و بلند مرتبه تر از ديگر مكانهاي آموزشي دارد.
نويسنده اين افتخار را دارد كه از سال 1373 يعني از آغاز فعاليت مجتمع آموزشي حضرت مجتبي(ع) در صفائيه يزد تاكنون به عنوان عضوي كوچك با آن مجموعه همكاري و همگامي داشتهام به جد معتقدم هر فرد ميتواند نام فرزندش را در هر مدرسهاي كه بخواهد ثبت و يا محل كارش را خود تعيين كند تنها يادآوري اين موارد تاكيد بر رعايت اصول اخلاقي است كه همگان بايد پاي بند باشند. قرار بود اين مقاله در تابستان به رشته تحرير در آيد گفتم شايد عدهاي احساس و يا فكر كنند به علت كمبود و كسر احتمالي آمار دانش آموزان مجتمع حضرت مجتبي (ع) باشد اما اكنون كه ثبت نام پايان يافته و آمار دانشآموزان اين مجتمع بدون اينكه روال و نحوه ثبت نام تغيير كند نسبت به سال گذشته افزايش نشان ميدهد در اين ستون مطالبي تقديم خوانندگان ميگردد.
آگاهان به مسائل آموزشي ميدانند اعتلاي فرهنگ و ارتقاي سطح بينش هر ملت و هر قوم حاصل افكار و تلاش صاحب نظران و روشن ضميراني است كه گهگاه خداوند آنها را از بطن زمان و متن جمعيت بيرون آورده تا بپاخيزند و همانند مشعل فروزان، جامعه را به سوي كمال رهنمون گردند. اينان نخست با اخلاص و زهد و تقوي و سپس با نگرشي كه از تعاليم اسلامي اندوختهاند به همراه محبت و همت و حميت خود تهذيب و تعليم را به فكرها و قلبها پيشنهاد و پس از آن تحكيم ميبخشند.
بدان اميد كه علاقهمندان به پيشرفت فرهنگ اين مرز و بوم و مقامات عالي آموزش و پرورش و دولتمردان و سياستگزاران به معناي واقعي سعي كنند وجود و يا ادامه كار مدارس غيردولتي به طبقاتي شدن جامعه دامن نزند. مديران وزارت آموزش و پرورش هم بدانند اكنون كه حدود چهار سال از تصويب قانون اداره مدارس غيردولتي گذشته و هنوز به مرحله اجرا در نيامده و تنها يكسال از اجراي اين قانون باقيمانده آيا وقت آن نرسيده هر چه زودتر مصوبه مذكور را به مرحله اجرا در آورند و با صدور بعضي از دستورالعملها و يا بخشنامههاي احياناً غير كارشناسي شده خودداري نمايند.
مديران شاغل در آموزش و پرورش استان نيز بررسي و نظارت نمايند ضوابط در اين گونه مدارس اعمال و هر برنامهاي كه بخواهند اجرا گردد از خداوند منان درخواست نمايند توفيق عنايت فرمايد شايد بتوانند بيش از گذشته در جهت تقويت بعد آموزشي و تربيتي دانش آموزان گامهاي اثر بخشتري بردارند و در حد توان جلوي بازار گرمي و تبليغ بيجا و غيراصولي بعضي از مدارس را بگيرند، شايد خود را تافته جدا بافته ندانند. باشد كه روز به روز از معضلات و مشكلات موجود تمام محيطهاي آموزشي اعم از دولتي و غير دولتي كاسته شود. به اميد آن روز.