یزدفردا

یزدفردا "مرحوم دكتر علي سلطاني"بنيانگذار و مؤسس دانشگاه آزاد اسلامي واحد يزد:: امید چیست؟ امید، زیبایی حیات، افق تکاملی جامعه و تاریخ و رمز جاودانگی است. امید داشتن یعنی هر لحظه در انتظار ظهور زیباییها بودن، در انتظار آنچه تولد نیافته است.

امید چیست؟

امید، زیبایی حیات، افق تکاملی جامعه و تاریخ و رمز جاودانگی است. امید داشتن یعنی هر لحظه در انتظار ظهور زیباییها بودن، در انتظار آنچه تولد نیافته است. امید به افقهای زیبای آینده با گذر از وضع موجود و رسیدن به وضع مطلوب است. امیدوار بودن، حالت و کیفیتی است از بودن و شدن، آمادگی درونی و متراکم و مصرف نشده برای فعالیت ها، امید ملازم روانی زندگی و رشد و تعالی با احساس آگاهی و آزادی است. اگر زندگی را در سه افق بیم و امید و دوستی همراه با دانائی خلاصه کنیم بیم آگاهانه موجب بیداری و بازدارنده از کجرویها و انحرافها امید با دانش اسب تیزپای راه تلاش و عامل بسیج همه تواناییها و ره توشه سفر تکاملی، و دوستی با دانش کرامت بخش وجود آدمی در بستر خدمت، همراه با نشاط کار و شادابی است.

 امید در بستر تاریخ و جامعه:

اشتیاق و شوق چندین هزار ساله انسان برای رسیدن به یک زندگی لذت بخش و سعادتمندانه، تلاشی در جهت عبور از زیستن حیوانی و مانع ماشینی شدن انسان وگرفتار آمدن به تفکر خشک کامپیوتری، تا فرمانروایی بر جهان و رسیدن به مقامی فوق فرشتگان، و امروز به صورت بهشت مصرف زدگی، بهشتی که بخش مرفه جامعه به آن تمام و کمال رسیده و ملاک ارزشمندی او شده است، درحالیکه ساکنان این بهشت مصرفی به شادمانی و بهروزی دست نیافته اند و محرومانی که به این بهشت نرسیده اند نیک دریافته اند که چگونه کسانی با داشتن امکان مصرف همه چیز، از شادمانی و ارزشمندی بی بهره اند.

انسان عصر ما در برابر این سرخوردگی مادی و مصرف زدگی در جستجوی فلسفه و راه تازه ای است تا به یاری آن اولویت های مادی و معنوی زندگی را بسنجد و به آنها بپردازد و در امر نظارت و حاکمیت بر نظام اجتماعی و انسانی کردن تکنولوژی یاری اش دهد. کار اساسی بررسی عواملی است که در کل نظام اجتماعی و اقتصادی روی انسان اثر گذارده و موجب اضطراب و نومیدی و برهم خوردن تعادل این نظام شده است و با تجزیه و تحلیل واقع بینانه مجموعه عوامل باید راه سالم سازی نظام بشری و مسیر رشد و تعالی انسان را هموار کرد.

ادیان الهی و مکاتب فلسفی و اجتماعی، در افق آینده زندگی بشری و بنای تکاملی جامعه و تاریخ، حضور نوابغ و رهبران نجات بخش را به عنوان حقایقی که واقعیت یافته اند به زیبایی تمام دیده اند، تا جاییکه این نگرش حقیقتی جاوید گشته و فلسفه انتظار را بوجود آورده است. این چهره های استثنایی از یک طرف مانع به فراموشی سپردن و تحریف دیدگاههای اصولی می شوند و از سوی دیگر، در کالبد زمان و پیکر جامعه روح تازه ای از امید به تحول و تعالی می دمند.

در فلسفه و مکتب انتظار، یک منتظر واقعی اولا منتظری معترض و مبارز است علیه همه جریانهای انحرافی و ظلم و بیعدالتی و موانع رشد و آزادی انسانها، ثانیا منتظری سازنده و فعال که، برای ایجاد زمینه و شرایطی که با گسترش آزادی، آگاهی و عدالت ورزی جامعه را پذیرای ظهور نجات بخش می سازد و حضور انسانها را امیدوار و بانشاط در صحنه کار و دانش و تحقیق و مسئولیت پذیری اجتماعی موجب می شود.

 ایمان و امید :

جوان ما نیاز به هویت ارزشی و وابستگی اعتقادی دارد و ایمان و امید وجودش را نورانی می سازد. هنگامی که به عمق بسیاری از ناراحتی ها و اضطرابها و پوچیها و انحرافها می رسیم در کلامی صادقانه از جوان می شنویم که، «مدتی با خدا قهر کرده ام» در ریشه یابی نیاز درونی به اخلاق و ایمان و نقطه مقابلش سرپیچی از فرمان خداوند به عواملی بر می خوریم از جمله : آمیخته شدن دین با خرافات و تبلیغ نامبارک دین، مانع ازادی و مخالف علم و عقلانیت و عامل تعصب و خشونت، به این جهت در منظر جوان دین و اخلاق با این نگرش جاذبه ندارد، در حالیکه به قول شهید دکتر بهشتی اگر دین را از خرافه پرستی و تعصب جاهلانه و خشونت پاک سازیم و زیباییهای کرامت و آزادی و جستجوگری دانایی و فرهنگ محبت و کار و عدالت آن را فراروی اندیشه و زندگی و تحصیل جوان قرار دهیم بالاترین جاذبه را برای او خواهد داشت. ایمان با تکیه گاه امید و یقین و قدرت دانش و بستر آزادی موجب باروری فکر و خلاقیت جوان می گردد. و استواری این زیباییها در وجود جوان به او اصالت، شخصیت و باور زیبا و سازنده می بخشد و استعدادها و توانمندیهایش را در مسیر رشد و تعالی بکار می اندازد.

 عشق به زندگی:

جوان با تکیه گاه ایمان و امید وارد بلوغ معنوی می گردد و عاشق زندگی می شود. ادامه این جریان زیبا و عاشقانه، جاودانه شدن آدمی است. این افق را پیامبران الهی با زبان آگاهی و آزادی و حق انتخاب فراروی بشریت قرار داده و حیات را از احساس عشق ورزی، آگاهی و هوشیاری، و هدف دار بودن حیات پر ساخته اند. باید برخوردمان با جوان به گونه ای باشد که احترام و محبت را باور کند و به دیگران نیز احترام بگذارد و محبت نماید. گرمای محبت و فضای احترام موجب می شود که جوان به خودش احترام بگذارد و به زندگی و تلاش خود امیدوار گردد و خویشتن را به عنوان موجودی دوست داشتنی و قابل احترام و اهمیت بپذیرد. از سلامتی خود مواظبت نماید و به وقتش بها دهد و برای موفقیت از انرژی شادابی و نشاط و امید بهره ببرد.

خلاقیت و امید:

نیروی امید به جوان این توان را می بخشد که با استواری بگوید می توانم، توانستنی با بسیج همه ظرفیتها و استعدادها و تجربه توانستن و ایجاد کردن و باز هم امیدوارترشدن، فضای دانشگاه و جامعه و خانواده باید هم مشوق جوان برای خلاقیت باشد و امکانات لازم را برایش فراهم سازد. نشاطی که از تحرک و پویایی و توفیق در کار و خلاقیت نصیب جوان می گردد به وی اعتماد به نفسی می بخشد که تکیه گاه اقدام شجاعانه وی در همه عرصه های زندگی می باشد.

 هدف و امید:

آینده ای که جوان برای خود ترسیم می کند در شکل گیری هدفهایش سخت موثر است. امیدها در توفیق تحصیل، آینده شغلی، تشکیل خانواده و در افق وسیعتر حضور توانمند فرزندان میهن اسلامی در عرصه های علم و تحقیق و فن آوری و سازندگی جهانی نقش تعیین کننده دارد.

زندگی هدفمند موجب بهره مندی از تمام ظرفیتهای وجودی فرد می شود. مهم است که هدفها با برنامه و راهکارهای علمی و عملی بستر اجرا پیدا کند. به این دلیل جوان نیازمند شناخت روشنی از خویشتن، امکانات جامعه و بالا بردن ظرفیت کاری و تلاش مستمر و خستگی ناپذیر در گذر زمان است که همیشه اهداف آرزوهای دارای مهلت زمانی و نیازمند بستر اجرائی اند.

 امید و سلامتی و نشاط : یکی از زمینه های امید، سلامتی و نشاط است. جوان سالم و با نشاط، اهل ورزش و فعالیت اجتماعی و پرکار، زندگی اش از امید سرشار می باشد. به این جهت عوامل خوب زیستن از قبیل بهداشت، تغذیه مناسب، امکانات ورزشی، پرکردن شایسته ایام فراغت را باید برای جوان فراهم ساخت. جالب است که روحیه امید و نگرش مثبت به زندگی همه عوامل حیاتی و روانی را برای دفاع در برابر بیماریهای جسمی و روانی و ایجاد مصونیت بسیج می کند و در فضای امید عوامل بیماری زا و اضطراب آفرین امکان حضور پیدا نمی کنند.

 کار و مسئولیت و امید:

نیروی عظیم اندیشه و توان جسمی و دنیای سرشار عاطفی و میل به استقلال طلبی، باید جوانان را مظهر برجسته ای از امید معرفی کند. اما چه می شود که با این همه زیبایی و سرمایه خدایی، نومیدی جوانان را آسیب پذیر نموده است؟

یکی از علل عمده این زمینه نداشتن مسئولیت و برنامه کاری و در نتیجه بیهودگی و سرخوردگی و نومیدی است. نظام آموزشی ما سالها جوانان را سرگرم فراگیری مسائل درسی می سازد و از کار و تجربه اندوزی و مسئولیت خانوادگی و اجتماعی کنار می گذارد و همواره او را در انتظار فارغ التحصیلی نگه می دارد. این انتظار با گرفتن مدرک به پایان می رسد و ما جوانی را به سوی مسئولیت اجتماعی و دنیای کار می فرستیم که از توانمندی و تجربه کاری و مسئولیت پذیری کمترین بهره ای نبرده و در نتیجه در برابر دنیای کار با تلخی بیکاری که ناشی از ناکارآمدی و البته ساختار نادرست اقتصادی جامعه و نارسائی نظام آموزشی است مواجه می گردد. اگر خط سیر زندگی جوان را در نظر آوریم، با امید وارد دانشگاه می شود سالهایی در انتظار زندگی و آینده ای بهتر آموزش می بیند سرانجام به نومیدی می پیوندد. حال باید دید عیب کار کجاست و چه باید کرد؟ ایراد اصلی نظام آموزشی، فاصله انداختن میان تحصیل و تجربه کاری و مسئولیت پذیری است. جالب است بدانیم هند و چین که بیش از یک سوم جمعیت جهان را دارند برنامه کار و درس را در تمام مقاطع تحصیلی پیاده کرده اند، به گونه ای که تا نیمی از برنامه هفتگی را کار تشکیل می دهد و با این برنامه ریزی صدها میلیون دانش آموز و دانشجو از عناصر فعال اقتصادی جامعه اند. با این دید نظام آموزشی ما و ساختار اقتصادی ما نیازمند تحول بنیادی است. نظام اقتصادی باید فضای کار را آنچنان توسعه بخشد که بتواند قسمتی از وقت دانش آموز و دانشجو را پر کند و فرهنگ کار در نظام آموزشی نهادینه گردد. بدینگونه محصول دستگاه آموزشی ما جوانی خواهد بود با دستان ورزیده و اندیشه باور و احساس بسندگی و توان مسئولیت پذیری و شاداب و امیدوار. پیشنهاد می شود خانواده ها منتظر تغییر ساختارهای اقتصادی و آموزشی نمانند و ما جوان را تشویق کنیم در دوره تحصیلی هر کاری دوست دارد و یا فرصت انجامش را پیدا می کند در برنامه هفتگی قرار دهد و از برکات کار و استقلال برخوردار گردد.

 شناسایی قابلیت ها و علائق: جوان از لحاظ روحی تمایل دارد به هر نحوی که شده سالم و سازنده یا حتی انحرافی در محیط جامعه و دانشگاه و مدرسه خود را نشان دهد اگر این ابراز وجود با شایستگی همراه باشد جوان ارزشمندی خود را اثبات خواهد کرد و امیدوار و بانشاط می گردد. برای شناخت زمینه ها و علائق دانشجویان می توان در اردوی پیش دانشگاهی فرم علائق را تهیه نمود و به آنان ارائه کرد و با تکمیل به جمع بندی فعالیتهای موردعلاقه آنان پرداخت و با تدارک زمینه های بکارگیری و رشد این علائق حضور با نشاط و امید دانشجویان را از همان ماههای اول ورود به دانشگاه موجب شد و دانشگاه بیشترین نقش را در برنامه های کاری خود به دانشجویان بدهد.

 فرهنگ نظم و فضای شاد : زندگی علمی و کار و فعالیت اجتماعی جوان باید از نظم برخوردار باشد نظمی همراه با زیبایی و آراستگی، به این جهت زیباست فرصتهایی ایجاد کنیم تا در خوابگاهها و بویژه با انتخاب خود دانشجویان تقسیم کار و مسئولیت بوجود آید و خود عهده دار نظم و آراستگی محیط زندگی گردند و با نظارت سازنده مسئولین هر ماه یک نمونه برجسته مورد تشویق قرار گیرد. تابلوهایی تحت عنوان تابلوی پیام شادی و زیبایی در کنار تابلو برنامه ها و خبرها نصب گردد و جملات زیبا و شاد و سازنده از سوی دانشجویان پیشنهاد و نوشته شود. باید تلاش کرد خوابگاه محتوای علمی و تجربه اجتماعی و شاد زیستن و.. پیدا کند. لبخند شاد و احترام متقابل و زبان تشکر و نگاه محبت و سلام صمیمانه و احوالپرسی دوستانه بر فضای آن حاکم باشد. مرکز مشاوره دانشگاه، بخشی از وقت مشاوران را به حضور در خوابگاهها برای ارتباط عاطفی و شنیدن عقده ها و غصه ها و گره گشائی و اجرای برنامه های شاد اختصاص دهد. پناه بردن به دامان طبیعت برای شکستن فضای محدود خوابگاه هر هفته یکبار لازم می شود. برگزاری جلسات برنامه ریزی درس و روش تحقیق و مسابقات بسیار مهم است. فضای انس معنوی با حضور نیروهای فرهنگی با ذوق و جاذبه و مخلص و صمیمی بسیار ارزشمند است. کاستن از ازدهام جمعیت در اتاقها و پیش بینی فضاهای عمومی در خوابگاهها لازم و اساسی است.

 تفاهم و همدلی با خانواده و نقش رسانه ها :

رسانه های پر جاذبه قرن حاضر، از ارتباط جوان و اثرپذیری اش از خانواده و دستگاه آموزشی به وسعت کاسته اند. کمتر موقعیتی پیش می آید که جوان در کنار پدر و مادر قرار گیرد تا با صحبت صمیمی زبان یکدیگر را بفهمند. لازم است دانشگاه بویژه در آغاز ورود دانشجو خانواده را دعوت نماید و وظایف دوره دانشجویی و راههای تفاهم با فرزندان را برای آنان توضیح دهد و مسیر ارتباط دائمی خانواده با دانشگاه را طراحی نماید و این برنامه را مرتب تکرار و تکمیل نماید. جوانی که ارتباط عاطفی اش با خانواده قوی است امیدوار و فعال و با نشاط است. این پیام عاطفی می گوید که من برای خانواده ام اهمیت دارم، قابل احترام می باشم، چشمانی با محبت و نظارت بیرون دانشگاه حضور دارد.

رسانه های جمعی برای جامعه و بویژه نسل جوان باید آیات رحمت و امید و نشاط باشند. با تبلیغ فرهنگ کار، پاکی، آراستگی، تشویق محققان، معرفی ابتکارات نسل جوان و شناساندن ثروتهای ملی، استعدادهای عظیم انسانی، و اصالتهای مکتبی جوانان ما را معتقد و متعهد و امیدوار و بانشاط دارند.

 زیبایی امید و نقش کلیدی آن در افقهای زندگی

خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد او آفریننده زیبایی امید، زیبایی:

* لبخند گل بر چهره امیدوار باغبان

* ترنم نشاط پرندگان در سراپرده زمردین چمن

* زمزمه جویبار، در آهنگ موزون حیات

* تبسم فرزند بر سیمای پرمهر مادر

* شکوه همت در قامت رسای خوبان

* توان دانایی و آفرینندگی در اندیشه پژوهشگران

* درخشش معرفت در سویدای جان عارفان

* لبخند سلامت برچهره شفایافتگان

امید زیباست و خداوند امیدواران را دوست دارد، و هشدار که با نومیدی خویشتن را از جاذبه فیض بی پایان حق محروم نسازیم.