یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلیمفهوم به مفهوم برداشت کردن در ماجرای حضرت زهرا(س)
این یک قانون است ، گاهی از یک ماجرا یا یک موضوع به تنهایی برداشت کردن ، بهره ی زیادی برای انسان حاصل نمی کند. باید روش مفهوم به مفهوم برداشت کردن را اتخاذ کرد . روشی که در آن یک ماجرا با توجه به ماجرای دیگر یا یک موضوع با توجه به موضوعات دیگر بررسی می شود . ما می خواهیم در این جا از این روش استفاده کنیم و اگر خدا بخواهد بهره ای از خوان باعظمت فاطمی ببریم . اما کدام ماجرا ؟
موضوع اول : عناوینی از حضرت زهرا (س) که قابل فهم و درک هستند .
حتما این ماجرا را از حضرت زهرا (س) شنیده اید:
ابن مکتوم به همراه پیامبر بر حضرت فاطمه – سلام الله علیها – وارد شد. حضرت فاطمه – سلام الله علیها – خود را مستور کرد وکنار آنان آمد.رسول خدا (ص) فرمود: دخترم او کور است و ترا نمی بیند چرا حجاب کردی؟ عرض کرد:
او مرا نمی بیند ولی من اورا می بینم اگر در پرده نباشم او بوی مرا استشمام می کند (کنایه از اینکه آن هم روا نیست) پیامبر فرمود گواهی می دهم که تو پاره تن منی اشهد انّک بضعه مِنی(منتهی الامال، ج ۱، ص ۱۳۴)
یا جای دیگر ؛ علی – علیه السلام – فرمود نزد پیامبر بودیم و او در منبر بود. پرسید:
- اخبرونی ای شئ خیر للنساء؟ به من خبر دهید و بگوئید چه چیز برای زن از همه چیز بهتر است؟ هر کس سخنی گفت و به نتیجه ای منجر نشد. مردم درمانده و متفرق شدند. من به نزد حضرت فاطمه – سلام الله علیها – آمدم وسؤال پیامبر را تکرار کردم. حضرت فاطمه – سلام الله علیها – فرمود:
خیرللنساء ان لا یرین الرجال ولا یراهن الرجال – بهترین چیز برای زن این است که آنها مردی را نبینند و مردی هم آنها را نبیند. (منتهی الامال، ج ۱ ص ۱۳۳) خبر را به پیامبر بردیم تحسین و تأکید کرد و حضرت فاطمه – سلام الله علیها – را در کنار گرفت .
از این ماجرا چه نتیجه ای می گیریم ؟ واضح است ، حضرت زهرا (س) در اوج عفاف و حجاب هستند . به گونه ای که تحسین پیامبر را برمی انگیزد . زنان و مردان ما باید به این اسوه ی حجاب و عفاف توجه کنند . یعنی در این بعد حضرت زهرا (س) خودشان را از چشم نامحرم مستور می کردند . زنان و مردان ما باید هر یک در فضای خودشان اهل عفاف باشند . ماحصل کار باید عفاف باشد نه پرده دری . یک سری از صفات اینگونه هستند که ما را بر آن می دارد همچون حضرت زهرا (س) در آن موضوعات تلاش کنیم.
خوب حالا برویم سراغ موضوعات دیگر.
موضوع دوم : عناوینی که به این راحتی برای ما قابل فهم و درک نیست . اما نیاز به رفتار در قبال آنها و بهره مندی از آنها داریم .
حضرت زهرا(س) نور اهل آسمان هستند .
در بخشی از یک حدیث طولانی و زیبا، پیامبر اکرم(ص) فرمود:
ثم ا‌ظلمت المشارق و المغارب، فشکت الملائکه` اِلی الله تعالی ان یکشف عنهم تلک الظلمه`. فتکلم الله جلّ جلالُه کلمه`ً فخلق منها روحا ثُمّ تکلم بکلمه`ٍ فخلق من تلک الکلمه` نوراً، فأ‌ضاءت النور اِلی تلک الروح و ا‌قامها مقامً العرش فزهرت المشارق و المغارب فهی فاطمه` الزهراء و لذلک سمیت الزهراء لان نورها زهرت به السماوات
سپس ظلمت و تاریکی همه جا را فرا گرفت. ملائکه به خدا شکایت کردند: خدایا! این تاریکی را از ما برطرف کن. پس خداوند، کلمه‌ای فرمود. از آن کلمه، روحی را خلق کرد. سپس کلمه‌ای فرمود. از آن کلمه هم، نوری خلق کرد. آن نور، روشنایی داد (و اضافه شد) به آن روح. خداوند، او را در جایگاه عرش جا داد. پس همه جا روشن شد. آن، حضرت فاطمه زهرا(س) است. به همین دلیل،«فاطمه» را «زهرا» نامیدند؛ چون به واسطهِ نور او، آسمانها روشن شد.
همان گونه که حضرت مهدی(عج) نور اهل زمین معرفی شده اند .
یا عناوینی دیگر: چون صاحب کلمه بودن ، روح القدس بودن ، لیله قدر بودن ، ایفای نقش ایشان در تربیت شیعیان و… این عناوین حضرت است اما مانند موضوع اول قابل فهم و درک نیست .
چند موضوع و چند مفهوم
موضوع اول : حضرت زهرا (س) در اوج عفاف و حجاب بودند . حتی در مقابل نابینا حجابشان را رعایت می فرمودند . این خصلت فاطمه (س) است . هر کس حضرت زهرا (س) را دوست دارد باید مثل ایشان باشد . آیا زنان ما می توانند چون حضرت زهرا (س) با حجاب و عفاف باشند؟ جواب بله می توانند . با الگو قرار دادن آن حضرت می توان در آن راستا حرکت کرد .
موضوع دوم : حضرت زهرا (س) نور آسمانها هستند . باعث روشنی آسمان ها هستند .
موضوع اول قابل درک و فهم است و با چشم دیده می شود اما موضوع دوم هرچند برای برخی قابل رویت است اما برای اکثر افراد در حد یک عقیده است .
چگونه من می توانم در قبال ابعاد مختلف حضرت زهرا (س) رفتار نشان دهم که نتیجه آن تربیت بیشتر من باشد . شاید بپرسید چه لزومی دارد؟
آیا ما نیاز به پیگیری و شناخت ابعاد مختلف حضرت زهرا(س) داریم ؟
جواب : بله ، چون خداوند متعال از آفرینش من و شما هدف دارد و هدف تنها این نیست که ما بیاییم در دنیا و زندگیی بکنیم و لابلای زندگی خودمان به اهلبیت (ع) ابراز ارادتی نشان بدهیم و برویم در قیامت مژدگانیمان را بگیریم . نه ، این هدف خداوند متعال نیست . هدف را خداوند در آیه ی ۳۰ سوره بقره می فرماید : وَ إِذْ قالَ رَبُّکَ لِلْمَلائِکَةِ إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلیفَةً … به ملائکه ی خود عرضه می دارد که من می خواهم خلیفه تربیت کنم . پس گذشته و حال و آینده ، زمین و آسمان و آیات موجود در آن ، همه و همه عرصه های تربیتند .
خداوند از آفرینش اهلبیت (ع) چه در سر دارد ؟ از ما در قبال ایشان چه رفتاری می طلبد ؟ اهلبیت (ع) ، رسولان ، انبیاء و همه ی خوبان چه نقشی ایفا می کنند .؟ این بزرگواران چه موقعیتی در نظام هستی دارند ؟
یک مثال ساده : اگر ما بخواهیم از قله بلندی مانند هیمالیا صعود کنیم نیاز به تجهیزات داریم، راهنما و چه و چه وگرنه راه را گم می کنیم و از گرسنگی و تشنگی تلف می شویم .
یک مثال ساده تر : انسان سالها نفت ، معادن عظیم در کنارش بود زیر پایش بود اما فکرش علمش معرفتش آنقدر رشد نکرده بود که بتواند از آن ثمره ی زیادی به دست آورد . برای همین نمی توانست بهره مند شود .
مسیر الهی مسیر خلیفه خدا شدن است لذا ابزار و بلد راه می خواهد
مسیر الهی به سمت خلیفه شدن ابزار می خواهد بلد راه می خواهد . تا انسان با مقولات و موضوعات این مسیرآشنا نباشد نمی تواند را ه را به آسانی طی کند . خیلی ریاضت می کشد اما به نتیجه دلخواه نمی رسد . بالای کوه رفتن بلد راه می خواهد و ابزار . اگر باشد این مسیر به سهولت در کمال عافیت و امنیت طی می شود و اگر نباشد ریاضت پشت ریاضت است و ثمره بسیار اندک .مربیان الهی وظیفه دارند انسان را در کمال عافیت و امنیت به سر منزل مقصود که همان خلیفه شدن و کار خدایی انجام دادن است برسانند . و حضرت زهرا (س) یکی از بزرگترین مربیان الهی هستند .
بیاییم سر بحث اصلی خودمان ما برای رسیدن به نقطه یا نقاط انتظار خداوند متعال ، باید با مقولات موجود در آسمان و زمین آشنا شویم . چاره ای جز این نیست . اگر حرف گوش ندهیم تبعات عدم آشنایی با این مقولات گریبانمان را خواهد گرفت . مثل این که در شهر اعلام کنند ممکن است حمله هوایی دشمن صورت گیرد لذا در پناهگاهها مستقر شوید اما ما خدای نکرده توجه نکنیم چه می شود ؟در صورت حمله هوایی آسیب خواهیم دید چه بسا به خاطر این بی توجهی جانمان را از دست بدهیم .
یاد بگیریم در قبال موضوعاتی که نمی دانیم بی توجهی نکنیم
یاد بگیریم در قبال موضوعاتی که نمی دانیم بی توجهی نکنیم . کدام موضوعات؟ در این ایام خصوصا موضوعاتی که منتسب به حضرت زهرا(س) هست: صاحب کلمه بودن ، روح القدس بودن ، لیله قدر بودن ، ایفای نقش حضرت زهرا (س) در تربیت شیعیان و… بی دلیل نیست که حضرت زهرا (س) حائز این عناوین هستند؟ این عناوین حضرت زهرا به چه درد ما می خورد؟ مسلما هریک از عناوین ایشان حکم ابزار یا مسیر و… است که ما را در این مسیر هدایت می کند پس؟!
چگونه ؟؟؟چه باید کرد؟
خداوند برای درک مفاهیم ماورایی، انسان را با مصادیق موضوع آشنا می کند
خداوند متعال برای انسان هدایت قرار داده است . وقتی من و شما را می خواهد با مفاهیمش آشنا کند مصداق می آورد موضوعات را مجسم می کند صورت به آنها می دهد چه موضوعات مثبت و چه موضوعات منفی ؟
با ذکر مثال هایی از قرآن به مفهوم مد نظر نزدیکتر شویم .
در مورد توصیف سبقت گیرندگان السابقون السابقون در سوره ی واقعه چه زیبا توصیف می کند (در اینجا برای اینکه نوشتار طولانی نشود تنها به ذکر ترجمه آیات بسنده کردم : السابقون السابقون اولئک المقربون…
و سبقتگیرندگان مقدّمند؛ آنانند همان مقرّبانِ [خدا]، در باغستانهاى پر نعمت. گروهى از پیشینیان، و اندکى از متأخّران. بر تختهایى جواهرنشان، که روبروى هم بر آنها تکیه دادهاند. بر گِردشان پسرانى جاودان [به خدمت] مىگردند، با جامها و آبریزها و پیاله[ها]یى از باده ناب روان. [که] نه از آن دردسر گیرند و نه بىخرد گردند. و میوه از هر چه اختیار کنند. و از گوشت پرنده هر چه بخواهند. و حوران چشمدرشت، مثل لؤلؤ نهانِ میانِ صدف! [اینها] پاداشى است براى آنچه مىکردند. در آنجا نه بیهودهاى مىشنوند و نه [سخنى] گناهآلود. سخنى جز سلام و درود نیست.
ودر توصیف جهنمیان می فرماید : وَ أَصْحابُ الشِّمالِ ما أَصْحابُ الشِّمال و یاران چپ؛ کدامند یاران چپ؟در [میان] باد گرم و آب داغ. و سایهاى از دود تار. نه خنک و نه خوش. اینان بودند که پیش از این ناز پروردگان بودند. و بر گناه بزرگ پافشارى مىکردند. و مىگفتند: «آیا چون مُردیم و خاک و استخوان شدیم، واقعاً [باز] زنده مىگردیم؟ یا پدران گذشته ما [نیز]؟» بگو: «در حقیقت، اوّلین و آخرین، قطعاً همه در موعد روزى معلوم گردآورده شوند.» آنگاه شما اى گمراهان دروغپرداز، قطعاً از درختى که از زقّوم است خواهید خورد. و از آن شکمهایتان را خواهید آکند. و روى آن از آب جوش مىنوشید؛ [مانند] نوشیدن اشتران تشنه. این است پذیرایى آنان در روز جزا.
خداوند متعال روش زیبایی دارد بهشتی که ما ندیده ایم و جهنمی که ندیده ایم را چنان وصف می کند که بتوانی لمس کنی بتوانی درکش کنی .و نتیجه آن این می شود که به بهشتش رغبت کنی و از جهنمش گریزان شوی . یعنی توصیف خداوند باعث شد در فکرمان به بهشتش مشتاق شویم میل کنیم و از جهنمش بیزاری بجوییم . متوجه شدیم ؟ اینجا یک حرکت معرفتی صورت گرفته . شخص در عقیده به بهشت موعود خداوندی میل پیدا کرده یعنی از جنبه روحی یک قدم به بهشت نزدیک تر به زبان بی زبانی به خداوند می گوید: خدایا من از بهشتت خوشم آمد و از جهنمت بیزارم .
این روش روش زیبایی برای رسیدن به یک مفهوم ماورایی است .
خوب حالا ، می خوانیم یا می شنویم که حضرت زهرا (س) نقش مادر را در تربیت شیعیان بر عهده دارند . می شنویم که حضرت زهرا (س) نور آسمان ها هستند . می شنویم که حضرت زهرا (س) لیله قدر هستند و… چه حسی به انسان دست می دهد . انسان مشتاق حرکت، مشتاق ارتقاء و رشد در ایام شهادت حضرت زهرا (س) چه حالتی به خود می گیرد ؟ چگونه خود را در جرگه کسانی قرار دهد که از این ایام فاطمیه دست پرتر خارج می شوند ؟ انسان نیاز دارد به حضرت زهرا (س) به خاطر لیله قدر بودنشان ، نیاز دارد به نوراتنیتشان، نیاز دارد به ابعاد مختلفشان . من چگونه می توانم به مفاهیمی که حضرت زهرا (س) حائز آن هستند نزدیکر شوم؟
من چگونه می توانم به حضرت زهرا (س) که حائز آن عناوین هستند نزدیکر شوم؟
از همان روش استفاده می کنیم . کدام روش ؟ همان روش خداوند برای درک و رفتار در قبال موضوعاتی که با حواس ظاهری قابل لمس و درک نیستند . ما در دنیای مادی خودمان ،مادری داریم که خیلی دوستش داریم . بفهمیم ناراحتی سراغش آمده، بسیار ناراحت می شویم .
حس از مادر بودن حس با مادر بودن حس برای مادر بودن ، انسان را در قبال مادر حساس می کند . وابسته می کند .تحت تاثیر قرار می دهد . حضرت زهرا (س) مادر هستند اما مادری که در عین تمام صفات زیبا ، در نظام الهی بسیار تاثیر گذار هستند . اگر عناوین بالادر مورد حضرت زهرا(س) را درک نمی کنیم . باید از عمق رابطه مان را با ایشان اصلاح کنیم . حضرت زهرا (س) را بسیار دوست داشته باشیم و این دوست داشتن شعاری نباشد . به ایشان انس بگیریم .همیشه خودمان را غلام حضرت زهرا(س) بدانیم . هر کاری که می کنیم از منظر پاداش انجام ندهیم .
برای بهره مندی از مادری حضرت زهرا(س) با ایشان مانوس شویم
با مادر خودمان چگونه رفتار می کنیم ؟ هیچ وقت در قبال مادر احساس غریبی نمی کنیم ، احساس دوری نمی کنیم . در این ایام با این مثال روشنی که خداوند متعال در کنار مان قرار داده ، با حضرت زهرا (س) مانوس تر شویم . سعی کنیم در این ایام با زیاد فکر کردن به حضرت زهرا (س) با ایشان مانوس تر شویم . وابسته تر شویم . با زیاد فکرکردن ، انسان روحش، احساسش وابسته می شود و وقتی وابسته شد با هر بادی نمی لغزد . وابسته شده است به منبعی لایزال که می تواند انسان را تغذیه کند . مادر نمی تواند فرزندش را رها کند نمی تواند تشنه و گرسنه رهایش کند نمی تواند فرزندش را بدون هیچ تربیتی در وانفسای دنیا رها کند اصلا از مادر بعید است . مادر خودمان چگونه است خودش را به خطر می اندازد اما اجازه نمی دهد به فرزندش آسیبی برسد .
مادر جان
مادر جان فاطمه جان ای عزیز پدر ای کسی که پدر بزرگوارتان فرمود: «… فاطمة اعز البریة علی ; فاطمه علیها السلام عزیزترین مردم در نزد من است.» من شما را دوست دارم. من ساعاتی از شبانه روز به شما فکر می کنم . وقتی به شما فکر می کنم احساس می کنم قلبم جلا پیدا کرده است . مادر جان دوست دارم با شما مناجات کنم چون می دانم خداوند متعال شما را بسیار دوست دارد . مادر جان شما بسیار مهربان هستید بسیار مهربان . شنیده ام که مهریه خود را بخشش شیعیانتان قرار داده اید بلکه بخشش دوستان شیعیانتان … شما چقدر مهربان هستید . من وقتی مادرم را می بینم از مهربانی های شما یاد می کنم . ای مادر مهربان! آیا در این ایام فاطمیه در این ایام خودتان به ما توجه می فرمایید. آیا نیم نگاهی به ما می کنید ؟. بعید می دانم قلب مهربانتان این درخواستم را قبول نکند . آیا اجازه می دهید با شما مانوس تر باشم .می دانم ای مادر خوب و مهربان در این ایام بلکه در تمام ایام سال به یاد فرزندتان هستید. ای مادر خوب و مهربان دست ما را بگیرید و در کمال عافیت و امنیت تربتمان کنید تا برای فرزندتان خاصیت داشته باشیم . ان شاء الله