آثار فرهنگي ايران همواره غناي فرهنگي و تمدن اين سرزمين را به جهانيان نشان ميدهد و آنچه به عنوان راز جاودانگي فرهنگ ايران مطرح مي شود تلفيق آن با هنر است و آثار هنري ايران، عصاره فرهنگ و تفكر ايرانيان است. يكي از نمونههاي بارزي كه شاهدي بر اين مدعاست منبر چوبي مسجد جامع ندوشن است.
مسجد جامع ندوشن، از مساجد متعلق به قرن 8 هـ . ق است كه در تاريخ 20/ 8 / 1377 به شماره ثبتي 2150 در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده است.
در اين مسجد منبر چوبي متعلق به قرن 6 هـ . ق به چشم مي خورد كه اكنون دو قسمت شده است و بخشي از آن به موزه متروپولتين نيويورك منتقل شده و بخش ديگر آن همچنان در مكان اصلي خود، در مسجد جامع ندوشن نگهداري ميشود.
در خصوص اين اثر هنري وتاريخي ارزشمند بايدگفت كه اين منبر تماما از چوب گردو ساخته شده است، داراي تزئينات گره چيني، منبت و معرق است و آياتي از قرآن با خط كوفي بر پلهها و سرلوحه آن نقش بسته است. تاريخ ساخت اين اثر و نام باني و واقف آن نيز در سرلوحه منبر حك شده است.
زمان ساخت اين منبر بر حسب سرلوحه آن، سال 546 هـ . ق و مقارن با دوران حكومت امراي كاكويه در يزد است. بخش اصلي اين منبر كه در مسجد جامع ندوشن است، داراي شش پله و طول دو متراست و ارتفاع آن تا بالاي پله ششم، دو متر و سي سانتيمتر است و به همت ميراث فرهنگي،صنايعدستي و گردشگري استان يزد مرمت و بازسازي شده است. در دو سوي اين منبر و همچنين در سمت روبروي پلهها، آياتي از قرآن كريم، با خط كوفي و حروف برجسته نقر شده است كه شامل آياتي از سورههاي جمعه، آل عمران، بقره و غافر است.
در خصوص قسمت ديگر اين منبر اينگونه ميتوان گفت: سرلوحه اين منبر كه با طرح محراب تزئين شده و نقوش اسليمي در اطراف آن به صورت منبت كاري به چشم ميخورد از اهميت خاصي از لحاظ نوع خط، تزئينات، اسامي و تاريخ ذكر شده در مورد ساخت آن برخوردار است.
در لچكيهاي دو سوي محراب، عبارت لااله الا الله و محمد رسول الله به خط كوفي نوشته شده و در ميانه محراب عباراتي با ارزش تاريخي و به خط كوفي به چشم ميخورد.
در پايان گفتني است اين اثر با توجه به قدمت و تزئينات بكار رفته در آن، يكي از آثار زيبا و منحصر به فرد تاريخي است كه نشانگر هنر، فرهنگ و تمدن ايرانيان است، كه به شماره 2150 مورخ 20/8/77 در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده است.