بیانیه پایانی نخستین همایش یزدشناسی
یزدفردا :همایش یزد شناسی و نکو داشت ایرج افشار با صدور بیانیه ای که توسط استاد حسین مسرت قرائت گردید پایان یافت .
متن این بیانیه به شرح زیر قرائت شد .
یزد دیار آرمیده در کویر که پیشینه ای به اندازۀ ایران کهن دارد ، هنوز سنگ نگاره های باستانی کوه های ارنان و خرابه های نیایشگاه های آناهیتای چشمۀ غربال بیز و تپّه های باستانی کسنویّۀ و سریزد آن پابرجاست و نشانی از دیرینگی این دیار دارد ، امّا آن گونه که شایسته و بایسته بود ه ، پژوهشی ژرف و باستان شناسانه در تاریخ و فرهنگ آن رخ نداده است ، و این امر وظیفۀ دوستداران و پژوهشگران این کهن بوم را سنگین تر می کند .
برگزاری نخستین همایش یزدشناسی شاید تلنگری باشد برای همه دانش جویان و دانش پژوهان و مدیران فرهنگی استان که چه بسیار کارهای ناشده در پیش است .
هنوز کتابی جامع دربارۀ تاریخ یزد از سده های پیش از اسلام تا سدۀ 8 قمری پژوهش و تدوین نشده است . متنی عالمانه دربارۀ جغرافیایی این دیار کهن وجود ندارد . صدها چشمه در هنر معماری این سرزمین وجود دارد که هنوز کاوشگری ژرف نگر به یکی ازسرچشمه های آن دست نیافته است .
بسیاری از صنایع دستی و هنرهای بومی آن ، هرساله در ردیف هنرهای از یاد رفته قرار می گیرند ، بزرگترین دستاورد کاریز گران کویر که قنات باشد . هنوز ظرافت هایش بر همگان آشکار نگشته است .
تاریخ ادب و فرهنگ سدّه های باستانی و آغازین قمری این دیار محصور در کویر ، راهی به درون کتاب های تاریخ ادبیّات نجسته است . انگار نخستین شاعر یزد در سدّه 6 یا 7 پیدا شده است . وهزاران هزاران ناشناختۀ دیگر .
برگزار کنندگان این همایش می کوشند تا در سال های آینده ، ضمن فراخوان عمومی دریافت مقاله و شرکت صاحبان مقاله در همایش های چندروزۀ یزدشناسی ، برگزاری کتاب سال را با همکاری سازمان ها و نهادهای فرهنگی و کتابخانه ای ، تدارک ببیند ، تا اهل علم بدانند که سالانه در این استان چه کتاب های وزینی چاپ و منتشر می گردد و زمینۀ چاپ کتاب های ارزنده دیگری نیز با حمایت سازمان های فرهنگی فراهم گردد . نیز با پشتی بانی مدیران ارشد فرهنگمدار استان یزد ، دوباره مرکز یزد شناسی رونق گیرد .
بنای کار براین است که این همایش هرساله به یاد و نام یکی از مشاهیر و مفاخر استان یزد که سهم ارزنده ای را در شناخت استان یزد داشته است ، نامگذاری گردد و نخستین آن به نام یزدشناس نامور ، ایرج افشار زینت یافته است . ازینرو پیشنهاد می گردد که شورای شهر و نیز شهرداری یزد یکی از خیابان های بزرگ یا یکی از میدان های یزد را به نام این دانشمند فرزانه نامگذاری کند.
برگزار کنندگان این همایش از تک تک ادارات استان یزد و انجمن های غیر دولتی که پشتی بان این امر مهم بودند و نیز سخنرانان ارجمند که با بحث های عالمانه ، باعث آشنایی هرچه بیشتر مخاطبان با توانمندی های استان یزد شدند . و هم چنین شرکت علاقمندانه یزد پژوهان در این همایش قدردانی می کند .
باسپاس فراوان
هیئت اجرایی برگزار کنندۀ نخستین همایش یزدشناسی
( ویژۀ نکوداشت استاد ایرج افشار)