یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلیجلسه دادگاه برگزار شد
جلوگيري موقت از انحلال «خانه سينما» بي‌نتيجه ماند
گيسو فغفوري
چند دقيقه مانده به 10 صبح، مجتمع قضايي شهيد صدر، ميرعماد، بايد موبايل‌ها را تحويل داد، شعبه 37 طبقه دوم است. هنوز كسي نيامده است. وزارت ارشاد اعلام كرده است شكايت خود را پيگيري نمي‌كند. يعني ماجرا تمام شده است؟ مراجعان در طبقات ديگر روي صندلي‌ها نشسته‌اند. جمال خندان‌كوچكي - وكيل خانه سينما - مي‌رسد با زونكني سبز در دست و به طرف شعبه مي‌رود. اتاقي كوچك است در انتهاي راهرو. منتظر مي‌ماند. از او درباره جلسه فوق‌العاده چهارساعته ديوان عدالت اداري مي‌پرسم، اميدوار است و از اين حركت وزارت ارشاد در برخورد با يك نهاد صنفي تعجب‌زده است. كمي بعد‌تر اعلام مي‌شود كه پيش رييس دادگاه بروند، فرهاد توحيدي ديرتر مي‌آيد؛ او به عنوان رييس هيات‌مديره «خانه سينما» اين روزها نه در اين مكان صنفي بلكه در راهروهاي دادگاه مختلف بالا و پايين مي‌رود. سريع داخل مي‌رود و در بسته مي‌شود. از مسوولان وزارت ارشاد خبري نيست. هيات‌مديره به احترام خواسته آنها در هفته گذشته خانه سينما را بسته‌اند و خبر مي‌رسد در روز سه‌شنبه «شكايت خود را پس گرفته‌اند و دليلي براي ادامه اقامه دعوا نمي‌بينند. البته توضيحاتي به قاضي ارايه داده بودند.» توحيدي و خندان حدود 45 دقيقه پيش قاضي مي‌مانند. رفتن به دادگاه سينماگران آن هم براي كار سينمايي حس خوبي ندارد. 45 دقيقه بعد فرهاد توحيدي و رضا خندان از مجتمع بيرون مي‌آيند. جاي ايستادن نيست، پياده مي‌رويم. رييس هيات‌مديره «خانه سينما» مي‌گويد: «يك سري توضيحات درباره خانه سينما و مسايل پيش‌آمده داده‌ايم. حالا با وجود پس گرفتن شكايت بايد منتظر راي ديوان باشيم.» وكيل خانه سينما هم مي‌گويد: «به نظر مي‌رسد وزارت ارشاد با توجه به اينكه كار بزرگ‌تري از آنچه خواسته‌اش بوده، انجام داده از طرح اين شكايت صرف نظر كرده است. آنان درخواست بازگشت به اساسنامه سال 83 را داشتند كه به نظر نمي‌آيد در صورت اجرايي شدن آن باز هم در تركيب افراد هيات‌مديره تغيير زيادي پيش مي‌آمد.» فرهاد توحيدي هم تاكيد مي‌كند: «موضوع همان طور است كه عنوان شده، طبق قانون آنها نمي‌توانستند اقدام به انحلال كنند. اين بحثي است كه ما در اين جلسه و در ديوان مطرح كرديم. اما وزارت ارشاد اين انحلال را در حيطه وظايف خود مي‌داند و به نكته‌اي كه در سال 72 تصويب شده، اشاره دارد اما آن آيين‌نامه بعد از ثبت و تشكيل خانه سينما تصويب شده است.» توحيدي و خندان تاكيد مي‌كنند: «حالا فقط مي‌ماند شكايت ما از وزارت ارشاد به ديوان عدالت اداري كه بايد منتظر نتيجه و نظرشان بود. از نظر حقوقي اوضاع به نفع ماست» در اين زمينه رييس ديوان عدالت اداري با بيان اينكه شكايت خانه سينما از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به يكي از شعب اين ديوان ارجاع شده، به «ايسنا» گفت: «درخواست صدور دستور موقت براي جلوگيري از انحلال خانه سينما قبل از رسيدگي به پرونده از سوي شعبه مربوطه پذيرفته نشده است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در اقدامي خانه سينما را منحل كرده است و خانه سينما به همين دليل به ديوان عدالت اداري شكايت كرده است. اين شكايت به شعبه‌اي در ديوان ارجاع شده و در حال تبادل لايحه و رسيدگي است تا معلوم شود آيا وزارت ارشاد مي‌توانسته چنين اقدامي را انجام دهد يا خير.»
وي با بيان اينكه هنوز به اين پرونده رسيدگي ماهوي نشده است، گفت: «خانه سينما درخواست دستور موقت براي جلوگيري از انحلال اين نهاد را به شعبه داده، ولي شعبه اين درخواست را نپذيرفته است. رسيدگي به اين پرونده نياز به زمان دارد، بعد از تبادل لوايح به پرونده رسيدگي شده و ان‌شاءالله نتيجه آن اعلام خواهد شد.»
توضيحي كه برداشته شد
جالب‌تر اينكه روابط عمومي معاون سينمايي وزارت ارشاد با انتشار توضيحي در عين اينكه اعلام كرد «باز پس گرفتن شكايت از خانه سينما» موضوع جديدي نيست، تاكيد كرد كه «اين معاونت از ابتدا هم قايل به طرح شكايت قضايي عليه خانه سينما نبوده است.»
در توضيحي كه روابط عمومي معاونت سينمايي براي خبرگزاري‌ها ارسال كرده، آمده است: «نظر معاونت سينمايي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي از ابتدا نيز طرح شكايت از خانه سينما نبوده است بلكه قايل بر اين موضوع بوده كه سازوكارهاي قانوني در درون خود وزارت ارشاد براي پيگيري تخلفات و انحلال احتمالي خانه سينما وجود دارد.»اين توضيح مي‌افزايد: «همچنين وزير محترم فرهنگ و ارشاد اسلامي نيز در مصاحبه‌هايي اين موضوع را صراحتا اعلام كرده‌اند و از طرفي پيشنهاد كميته تخصصي شوراي‌عالي سينما نيز همين مطلب بوده است و باز پس گرفتن شكايت از خانه سينما موضوع جديدي نيست.»
البته خيلي زود اين خبر از روي خبرگزاري‌هاي ايلنا، مهر و ايسنا برداشته شد و اكنون پس از جست‌وجو در اينترنت و خواندن جمله اول اين نامه در سايت‌ها با اين عبارت روبه‌رو مي‌شويم: «خبر درخواست شده در بانك اطلاعاتي موجود نيست.»
ديدار با مجلسي‌ها
با اين حال جاي اميدواري براي بازگشت و لغو انحلال خانه سينما وجود دارد. احمد توكلي، رييس مركز پژوهش‌هاي مجلس بار ديگر درباره اثرات منفي اين انحلال سخن گفته است و هيات‌مديره خانه سينما به همراه تعدادي ديگر از سينماگران ظهر ديروز با لاريجاني رييس مجلس شوراي اسلامي ديداري داشتند. توحيدي همچنين مي‌گويد: «قرار شده است ديدار بين هيات‌مديره و مسوول وزارت ارشاد به دعوت كميسيون فرهنگي مجلس انجام شود كه اميدوارم به زودي اين اتفاق بيفتد. خوشحاليم كه در اين روزها نمايندگان مجلس نسبت به اين مساله واكنش نشان داده‌اند.» ايرنا خبر داده است به احتمال زياد اين جلسه با حضور دو طرف روز يكشنبه تشكيل مي‌شود.
حمايت خانه موسيقي و تئاتر از خانه سينما
پس از ارسال نامه انحلال خانه سينما از سوي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و مسايل پيش‌آمده بين مسوولان دولتي و سينماگران، خانه موسيقي و خانه تئاتر در حمايت از اين تشكل صنفي دو بيانيه جداگانه نيز صادر كردند.
در قسمتي از بيانيه خانه موسيقي آمده است: «نگران شأن و جايگاه حقوقي هنرمندان و مهم‌تر از آن كيان فرهنگ و هنر ملي است و موكدا خواستار حفظ حرمت و حيثيت افراد حقيقي و حقوقي از سوي طرفين ماجراست.»
بيانيه خانه تئاتر: در شهر ما قفل بر خانه مي‌زنند
صنوف 14گانه خانه تئاتر نيز در بيانيه‌اي به توصيف ويژگي‌هاي خانه سينما و تاثير و حضورش در عرصه سينماي ايران پرداخته و چنين مطرح كردند: «در شهر ما قفل بر در خانه‌اي بستند. خانه سينما، خانه روشنگراني كه بر تيرگي‌ها پرتو مي‌افكند.»
تحليل «فارس»
تحليلي كه «فارس» از ماجراي پس گرفتن شكايت داده است، نشان مي‌دهد انگار همه چيز برسر بيانيه چهار صنف مهم خانه سينما درباره عدم حضور در جشنواره بوده و تاكيد شده است: «خيلي‌ها فكر مي‌كنند وزارت ارشاد، خانه سينما را به طور كل منحل كرده است، در صورتي كه اين طور نيست و تنها حرف وزارت ارشاد اصلاح اساسنامه و جلوگيري از فعاليت خودمختار و سياسي روساي خانه سينماست. همه متفق‌القولند كه دولت نمي‌تواند صنف تشكيل دهد، خود دولت هم همين نظر را دارد و قصد ندارد صنوف را زيرمجموعه خود دربياورد و يك صنف دولتي تشكيل دهد. صنوف بايد مستقل عمل كنند اما اين استقلال به معناي فعاليت خودمختار و عدم تمكين از قانون نيست.» و اين خبرگزاري كه اين روزها خبر حمايت هشت صنف جديد و 23 خبرگزاري و سايت از انحلال خانه سينما را منتشر كرده است: «در نهايت خواستار تشكيل كميته‌اي براي ساماندهي امور صنوف شده تا خللي در فعاليت اصناف ايجاد نشود.» به هرحال بايد منتظر ماند و ديد كه ديوان عدالت اداري در زمينه شكايت خانه سينما از وزارت ارشاد چه نظري را اعلام مي‌كند.
انجمن بازيگران: به كارهاي صنفي ادامه مي‌دهيم
اين روزها دسترسي به سايت خانه سينما امكان‌پذير نيست. در صفحه اول مطلبي قرار ندارد و به حالت done درآمده است. هيات‌مديره خانه سينما نيز اين روزها به خانه سينما نمي‌روند و در اين نهاد صنفي بسته است اما همان طور كه وكيل خانه سينما تاكيد دارد: «اين مكان هنوز منحل نشده است و بايد منتظر راي ديوان درخصوص اين شكايت بود.» يك روز پس از حمايت صنفي موسوم به «انجمن بازيگران سينما و تلويزيون»، كه در نامه‌اي به وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي از اقدام اين وزارتخانه در انحلال خانه سينما حمايت كرده بود، شوراي مركزي انجمن بازيگران سينماي ايران با صدور اطلاعيه‌اي بر ادامه ارايه خدمات خود تاكيد و اعلام كرد: «كماكان به ارايه خدمات صنفي به اعضاي خود ادامه داده تا خللي در روند خدمت‌رساني به بازيگران كشورمان وارد نشود. در همين راستا تمامي اعضاي انجمن بازيگران سينماي ايران مي‌توانند جهت پيگيري امور جاري و معوقه خود با هريك از اعضاي شوراي مركزي تماس حاصل كنند.»