یزدفردا :فرماندار ،شهردار ، دوتن از اعضاي شوراي شهر و رئيس جهاد كشاورزي بافق در بازديدي از مركز تحقيقات ماهيان آب شور بافق ضمن اطلاع از فعالیت ها و دستاوردهای این ایستگاه، از نزدیک با توانائیها، قابلیت ها و امکانات موجود در این ایستگاه به منظور گسترش همکاری های مشترک آشنا شدند.
در اين بازديد نسرين مشايي مختصري از فعاليتهاي اين مركز و پژوهشهايي كه در اين مركز بر روي انواع ماهي ها انجام گرفته توضيحاتي عنوان كرد.
رئيس مركز تحقيقات ماهيان آب شور بافق با اشاره به ارزش غذایی و تولید فرآورده های تیلاپیا گفت: ماهی تیلاپیا دارای ارزش اقتصادی بسیار بالایی است، به گونه ای که طی گذشت پنج ماه دارای وزنی معادل 600 تا 700 گرم خواهد شد که با توجه به کشش بازار می توان اوزان دیگری را نیز انتظار داشت.
وي اظهار داشت: در نخستين گام بيش از پنج هزار قطعه بچه ماهي تيلاپيا با ارزشي بالغ بر 250 ميليون ريال وارد ايران شد.
مشايي افزود: شهرستان تنها دارنده مجوز مولد سازي ماهي تيلاپيا در ايران است كه قادر است با پژوهشها و برنامه هايي كه داريم به بخش خصوصي واگذار گردد .
به گفته مشايي تكنيك تكثير ماهي تيلاپيا تا 5 سال تحت اختيار مركز تحقيقات ماهيان آب شور بافق مي باشد كه اين بهترين امتياز براي شهر كويري بافق در منطقه مي باشد و به تدریج که ساختارهای لازم در زمینه تكثير این گونه جدید فراهم شود، تکثیر آن نیز به بخش خصوصی واگذار می شود.
رئيس مركز تحقيقات ماهيان آب شور بافق مهمترين ويژگي ماهي تيلاپيا را ضريب رشدبالا، مقاومت به تغييرات عوامل محيطي و بيماريزا و توانايي توليد فرآوردههاي متنوع ، قابل پرورش در تراكم بالا ،در استخر، قفس، مخازن پرورشي همچنين در آب شور، شيرين و لب شور مي توان پرورش داد.
مشايي در مورد پرورش فيل ماهي كه بزرگترین ماهی خاوياري دریای خزر است، گفت: با توجه به کاهش ذخایر ماهیان خاویاری و کمبود ماهیان مولد در درياي خزر فناوري مولد سازي اين ماهي در اين مركز دنبال شده كه هم اكنون بيش از 80 فيل ماهي در استخرهاي خاكي اين مركز موجود مي باشد.
وي از خاويار فيل ماهي به عنوان گرانترین نوع خاویار در جهان اشاره كرد و اظهار داشت : مولد سازي فیل ماهی پرورشی مقدمهای برای توسعه صنعت پرورش ماهیان خاویاری است .
به گفته مشايي فيل ماهي ذخيره سازي 300 ميليون ساله درياي خزر مي باشدكه فعلا در حال انقراض مي باشد و حضور فيل ماهي و تكثير اين نوع ماهي خاوياري و اسقرار آن در آبهاي لب شور بافق موقعيت استراتژيكي براي بافق بوجود آورده است كه اين حود يك صنعت بين المللي است.
در ادامه فرماندار بافق با اشاره به رشد چشمگير صنعت شيلات بعد از انقلاب گفت: بعد از انقلاب دولت بحث پژوهش و تكنولوژي را سرلوحه كار خود قرار داد كه حاصل اين تحقيقات تكثير و پرورش ماهي تيلاپيا و فيل ماهي است .
حسين ندافيان مركز تحقيقات ماهيان آب شور بافق را يك مركز بسيار مهم براي كشور و منطقه خواند و گفت: مسئوليت ذاتي اين ايستگاه تحقيقات و پژوهش مي باشد.
وي با اشاره به پرورش ماهي تيلاپيا و ارزش غذايي اين ماهي خاطر نشان كرد: اكنون وقت تبليغ ، پرورش و توليد ماهي تيلاپيا است و بايد با حمايت از بخش خصوصي رغبت سرمايه گذاري در اين صنعت را افزايش دهيم.
گفتني است در اين بازديد پس از بحث و تبادل نظر توسط شهردار و اعضاي شوراي شهر مقرر شد شهرداري بافق به عنوان اولين بخش خصوصي در پرورش ماهي تيلاپيا زير نظر مركز تحقيقات بافق كار خود را شروع كند .
توضیح یزدفردا :تیلاپیا (به انگلیسی: Tilapia) نوعی ماهی است.
جنس تیلاپیا از اعضای خانواده سیچلیدها و از راسته سوف ماهیان میباشد که داری بدنی مستطیلی شکل با فلسهای ریز هستند.باله پشتی طویلی با 23 تا 31 خار و شعاع دارند. بینی آنها دارای یک سوراخ در هر دو طرف است.
جنس تیلاپیا دارای دو زیر جنس است که تفاوت اساسی آنهادر روش تولید مثلی میباشد.
زیستگاه
زیستگاه اصلی این ماهی شرق آفریقا به ویژه کنیا میباشد.ژاپنیها به دلیل کمبود غذا تیلاپیا را از مالزی به کشور خود بردند و به عنوان گونه پرورشی معرفی کردند. امروزه تیلاپیا در ژاپن، روسیه، هند و بخشهایی از آمریکا و اروپا پرورش داده میشود .
تغذیه
اکثر تیلاپیاها میکروفیت خوار هستند اما تعدادی از انها گیاهان عالی تر راترجیح میدهند و در محلهایی که دیگر گونههای پرورشی روی پلانکتونها تغذیه میکنند از گیاهان عالی استفاده میکنند. گونههایی که خارهای آبششی کوتاه تر و ضمخت تری دارند ذرات غذایی بزرگتر را تغذیه میکنند.
شرایط فیزکو شیمیایی
ماهی تیلاپیا یوری هالین است و میتواند در آب دریا نیز زندگی کند . اکثر گونههای آن در آّبهای لب شور یافت میشوند اما برخی از گونهها در آب دریا هم تخم ریزی میکنند. آنها کمتر حالت تهاجمی دارند و اگر گاه گداری از انها این رفتار دیده شود بدلیل عوامل جنسی، دما و تراکم جمعیت میباشد . محدوده دمای بهینه رشد انها 25 تا 30 درجه سانتی گراد است و در این دماها تخم ریزی میکنند . حد کشنده دمایی انها 9 تا 13 درجه سانتی گراد است.
تولید مثل
برای انجام تخمریزی نیاز به 25 تا 30 عدد ماهی ماده و حدود 12 تا 15 نر در هر 1000 متر مربع میباشد.لاروها در سن 2 تا 3 ماهگی با طولی معادل 6 تا 10 سانتی متر بالغ میشوند.در آب و هوای معتدله تولید مثل در حدود 2 ماه متوقف میشود . مولدین تیلاپیا جمعیت خود را تا حد اشباع استخر افزایش میدهند.برای جلوگیری از این عمل روشهای زیر پیشنهاد میگردد: - کاهش مدت زمان رشد ماهی - استفاده از ماهیان شکارچی - تفکیک مولدین و لاروها.
منابع
هفر، بالفور. پروکینین، یوئل. مترجم؛ وثوقی، غلامحسین. و همکاران. 1381. پرورش تجاری ماهی. مرگز نشر دانشگاهی.
وثوقی، غلامحسین. 1373. ماهیان آب شیرین. نشر دانشگاه تهران.
John E.Bardach,John H.Ryther,Wiliam O.Mclarney,1972, Aquaculture, United States of America.