یزدفردا

گزارش خدمات استاد ایرج افشار به استان یزد

( قابل توجّه شهرداری و شورای نامگذاری شهر یزد )

حسین مسرّت
نویسنده و پژوهشگر

نام زنده یاد ایرج افشار در مجامع علمی ، فرهنگی و تاریخی جهان ، قرین با نام جاودان ایران است .وی با تصحیح ، گرد آوری ونگارش حدود350 کتاب و چند صد مقاله ، بیشترین نقش را در رشد فرهنگ ، ادب و تاریخ ایران برعهده داشت. او در نزد اهل علم و فرهنگ دنیا با عنوان : کتابشناس ، ایران شناس ، و یزد شناس شهره است.

استاد ایرج افشار، فرزند دکتر محمود افشار یزدی است ( وی موقوفاتی در یزد و طزرجان دارد). ایرج افشاردر سال 1304ش در خانواده ای به دنیا آمد که پدر ومادر وی هردو یزدی بودند و بعدها خود نیز همسری یزدی گرفت .وی با تصحیح و چاپ کتاب های خطّی ، تاریخی و جغرافیایی و ادبی یزد ، بزرگترین گام ها را در راه شناخت تاریخ استان یزد برای مردم ایران و جهان برداشت که اگر این همّت والای او نبود ، هیچ کس از تاریخ کهن یزد از آغاز تا عصر قاجار آگاه نمی شد.

از انبوه کتاب ها و پژوهش های او که چون بیرون از موضوع بحث است ، در می گذریم وتنها به آثاری که در بارۀ یزد به همّت وی تصحیح ، گردآوری ، نگارش و چاپ شده ، بسنده می شود .این آثار به ترتیب زیر است :

1- تاریخ جدید یزد 2- تاریخ یزد3- جامع الخیرات 4- جامع جعفری 5- جامع مفیدی (3جلد)6- دیوان وحشی بافقی7- سعادت نامه 8- فرّخ نامه 9- مختصر مفید 10- منشآت شرف الدین علی یزدی 11- منظومات شرف الدین علی یزدی12- واژه نامۀ یزدی 13- یادگارهای یزد( 3جلد) 14- یزد در اسناد امین الضرب 15- یزدنامه (2جلد)

که در این میان دورۀ ارزشمند و مصوّر یادگارهای یزد ، بیشترین نقش را در شناسایی آثار و بناهای تاریخی و مذهبی یزد برعهده داشت و به ماندگاری آن ها یاری رساند.

زنده یاد افشار همچنین تا دم مرگ ، بواسطۀ عشق و علاقه ای که به زادگاه پد ری اش داشت، 125 مقاله در شرح آثار تاریخی ،بزرگان ، تاریخ ، فرهنگ ، ادب ،هنر و معماری یزد نوشت و در مجلاّت معتبر چاپ کرد .ازاینرو شایسته است بواسطۀ این همه تلاش واثر گذاری ، یکی از خیابان ها و یا میدان های بزرگ یزد ، به نام او نامگذاری شود .همچنان که در جلسۀ شورای شهر تهران نیز تصویب شده است ، تا قدر کسانی که در در راه آبادنی و سرفرازی این شهر تلاش کرده اند ، بیش از پیش نموده شود.