آقا ميرزا عبدالغني مجتهد از علما و فقهاي قرن 13 ابرکوه
واحد دریافت خبر یزدفردا »آقا ميرزا عبدالغني مجتهد از علما و فقهاي قرن 13 و اوايل قرن 14 هجري قمري شهرستان ابرکوه بوده است و ظاهرا در فقه به درجه اجتهاد هم رسيده بود ولي متأسفانه با توجه به جستجوهايي که در مورد شرح حال علما و دانشمندان، تاريخ يزد و تاريخ ابرکوه درباره اين شخصيت صورت گرفت متأسفانه اطلاعات چنداني به دست نيامد با توجه به اين که ايشان از مجتهدين مبرز بوده و در 14 علم به حد اجتهاد رسيده بودند و طبعاً مي بايست از علماي مشهور مي بود و يا لااقل آثار و تأليفاتي از ايشان باقي مي ماند.
آقا ميرزا عبدالغني مجتهد فرزند آيت الله آقا ميرزا محمد علي مجتهد بود که از سلسله سادات ابرکوه هستند. پدر عبدالغني که در دوره سلطنت محمد شاه قاجار مي زيست و در سال 1275قمری رحلت نموده ابتدا در ابرقو ساکن بود و آن گونه که منابع اشاره دارند از شاگردان شيخ مرتضي انصاري بوده اند. سيد محمد علي از ابرکوه کوچ کرده و در اصفهان مقيم شد آقا ميرزا عبدالغني در اصفهان متولد شد که تاريخ تولد ايشان به دست نيامد. بعد از سپري کردن دوران طفوليت نزد پدر گرامي مشغول تحصيل علوم ديني شد و براي تکميل تحصيلات و رسيدن به مدارج عالي علمي به نجف اشراف هجرت کرد و همچون پدر خود تحصيلات را تا رسيدن به درجه اجتهاد ادامه مي دهد و از اساتيد خود اجازه اجتهاد دريافت مي نمايد. آنگاه به موطن اصلي خود يعني ابرکوه بر مي گردد به تبليغ و به ارشاد و راهنمايي مردم پرداخت و مرجع رسيدگي به مسائل ديني مردم شد. و حوزه درسي تشکيل داده و تعداد زيادي از طلاب را تربيت کرد که از کلاس درس وي شاگردان و دانشمندان برجسته اي برخاسته اند که مي توان به سيد عبد الصمد نبوي ابرقويي، که از علماي قرن 14 هجري قمري بود اشاره کرد. و هم چنين آيت الله حاج سيد علي اکبر مير عظيمي متوفاي 1326ش، از شاگردان ميرزا عبدالغني بوده است. مير عظيمي که در اصفهان مشغول تحصيل بود وقتي که خبر آمدن عبدالغني به ابرکوه را شنيد عازم ابرکوه شده و در محضر استاد خود تلمذ نموده و موفق شد از استاد خود ميرزا عبدالغني اجازه اجتهاد دريافت نمايد.
ميرزا عبدالغني علاوه بر ارشاد مردم و تدريس علوم ديني، به امور برپائي مجالس عزاداري ابا عبدالله الحسين ـ عليه السلام ـ و انعقاد مجلس تعزيه در ايام فاطميه اهتمام وافري نشان مي دادند طوري که اين کار را از عمده ترين فعاليت هاي وي مي شمارند. چنان که در افواه مردم است که ايشان را پايه گذار هيئات عزاداري معرفي مي کنند که نشان از شدت اهتمام ايشان به اين امور بوده است.
ميرزا عبدالغني که ايام سلطنت ناصر الدين شاه و بخشي از سلطنت مظفر الدين شاه را درک کرده بود در نهايت در سال 1322 هجري قمري وفات يافت.
تبحر ايشان در علوم فقه به درجه اجتهاد رسيده بود اما پدر ايشان علاوه بر علوم ديني و فقه در هندسه و رياضيات نيز متبحر بودند و از آنجا که عبدالغني مدتي نزد پدر دانش آموخته بود به احتمال زياد اين علوم را نيز از پدر کسب کرده بود. علاوه بر آن در حوزه قديم، علوم مختلف تدريس شده که اکثر طلبه هاي قديم اين علوم را مي آموختند؛ طبعاً ايشان نيز با توجه به سابقه علمي خانوادگي برخوردار علوم مختلف بوده.
عبدالغني و پدرش دو تن از چهره هاي سرشناس طايفه مشهور ميرزا سيد داودخاني و از تيره ميرزا سيد رضائي بوده اند. و مسجد آقا که گفته شده محل دفن عبدالغني است توسط پدرش در دروازه ميدان ابرکوه بنا شده است نه توسط عبدالغني،و احتمال دارد که ايشان سال هاي بعد اين مسجد را تعمير کرده باشد. از اين مسجد در منابع، با عنوان مسجد دروازه ميدان ذکر شده است. و از آنجا که عبدالغني و پدرش در ميان عامه مردم به مجتهد و آقا مشهور بودند لذا معروف به مسجد آقا شده است.