دکتر پاپلی یزدی ،استاد برجسته جغرافیای ایران در اردکان: در شیوه ها و رسوم کهن این سرزمین اسرار و نکاتی است که می تواند راهگشای مسائل امروز جامعه باشد.
دکتر محمدحسین پاپلی یزدی، استاد بازنشسته جغرافیای دانشگاههای فردوسی و تربیت مدرس و سوربن فرانسه، در نشست تخصصی چهارمین دوره اردکان شناسی با بیان گوشه ای از قابلیت های گردشگری در محیط های کویری بویژه منطقه یزد، رونق این بخش را ضرورتی انکار ناپذیر دانست. مولف کتاب "ماهیت و مفاهیم گردشگری" از جوانان خواست تا با برنامه ریزی دقیق نسبت به عملی شدن طرح های گردشگری و جذب گردشگر به منظور معرفی فرهنگ و هنر و هویت سرزمین خود بکوشند. دکتر پاپلی در بخش دیگر سخنان خود به تشریح نظریه "تمدن کاریزی" و موقعیت استان یزد در چنین پژوهشهایی پرداخت. نویسنده کتاب "قنات های تفت" با بیان اینکه زیستن در شرایط سخت بیابانی الزامات خاصی را نیازمند است، قنات را مهمترین عامل بقای سکونتگاههای کویری و بیابانی ایران دانست. به گفته وی قنات را نباید صرفاً سازه ای فنی و مهندسی در نظر گرفت بلکه کاریز یک سازه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و تمدنی است. مولف کتاب "قنات قصبه گناباد" با بیان نظریات گوناگون پیرامون چگونگی آموختن استفاده از قنات در تمدن های کویری، این نکته را خاطر نشان کرد که یک سوال جای تامل دارد و آن اینکه آیا ابتدا تکنیک حفر قنات آموخته شد و بعد آبادی های وابسته به آن ایجاد شد؟ و یا اینکه پس از رونق سکونتگاهها و افزایش سطح فنی و تمدنی قنات نیز به کارگرفته شد؟
به اعتقاد دکتر پاپلی در روزگاران گذشته که شرایط اقلیمی مناطق بیابانی ایران وضعیتی مساعدتر داشته است، ساکنان سکونتگاههای حاشیه بابان تکنیک حفر قنات را از سایر مناطق آموخته و با احداث آن علیرغم از بین رفتن شرایط مساعد طبیعی، شهرها و آبادی های خود را گسترش داده اند. و با بیان اهمیت قنات در حیات شهرهای بزرگ و کوچکی همچون تهران، قم، کاشان، اردستان، اردکان، یزد و گناباد و ... ریشه حفر قنات را برگرفته از معدن کارهای اولیه ای دانست که در منطقه بین دریاچه ارومیه و دریاچه وان در معادن فعالیت می کرده اند و جهت تخلیه آب اضافه انباشته شده در معادن، بدین شیوه آب را تخلیه می نموده اند.
نویسنده کتاب پرفروش "شازده حمام" با ذکر مثالی به انتقاد از شیوه ها و رفتارهای اجتماعی امروزین جامعه پرداخت. به گفته دکتر پاپلی یزدی چگونه است که چند نفر که در سطح پایینی از نظر سواد علمی قرار دارند می توانند در یک کارگروهی و مشارکتی تعدادی از گوسفندان خود را که همه سرمایه و دارائیشان محسوب می گردد در قالب یک گله به اشتراک بگذارند و سرپرستی بر آن تعیین کنند و هیچگاه آنگونه که تجربه و تحقیقات در سراسر ایران نشان داده، از هم نپاشد ولی هنگامی که قرار است چند نفر فرهیختخ و باسواد بر سرموضوعی با یکدیگر به همکاری و اشتراک بپردازند با کوچکترین مسئله ای این جمع از هم پاشیده می شود؟ مولف کتاب "نظریه های توسعه روستایی" عامل چنین چیزی را از دست دادن باورهای اساسی و اعتقادی مردمان امروز دانست. وی ایرانیان را دارای آداب و رسوم و اعتقاداتی اختصاصی دانست که سبب جدایی آنان از سایر مجموعه های فرهنگی می شود. دکتر پاپلی یزدی عامل هویت ایرانی و ایرانیت را در کنار سایر عوامل هویت بخش دیگر باعث وحدت تاریخی این سرزمین در طول تاریخ دانست.
این استاد پیشکسوت دانشگاه در انتهای سخنان خود ضمن ابراز خرسندی مجدد خود از حضور در جمع جوانان علاقمند به تاریخ، میراث فرهنگی و هویت این سرزمین، از جوانان خواست تا افق دید خود را گسترش داده و از تعصبات محلی بیجا و گمراه کننده دست بردارند و با اتفاق و همدلی به آبادی و آبادانی شهر و کشور خود بسازند و تا نام ایران همچون همیشه زبانزد خاص و عام باشد.
خاطرنشان می شود چهارمین دوره اردکان شناسی به همت انجمن چارسوق کویر اردکان با هدف شناخت بیشتر جنبه های هویتی و فرهنگی اردکان به جوانان در محورهای: تاریخ اردکان، مفاخر اردکان، فرهنگ عامه و مردمشناسی، معماری و بافت تاریخی و صنایع دستی، با حضور 50 نفر از جوانان اردکانی در طول تابستان 1390 برگزار گردیده است.