كوير يزد در انتظار مسافر
امیرترقی نژاد
فقط وجود صدها آثار و ابنيه تاريخي در استان يزد نيست كه گردشگران را به خود جذب ميكند، بلكه بيابانها و كويرهاي استان كه 19 درصد اراضي بياباني كشور را در خود جاي داده است براي طبيعتگردها و گردشگران يكي از مناطق پرجاذبه محسوب ميشود.
در اين ميان، تجربه سكوت در شبهاي ستاره باران كوير، چشماندازهاي كمنظير از تپههاي ماسهاي و مشاهده همزيستي انسان و بيابان از مواردي است كه براي گردشگران از جذابيت مطلوبي برخوردار است.
براي نمونه كوير ساغند با مساحت ۸۸۲۵ هكتار در شمال خاوري استان با برخورداري از پديدههاي گوناگون كويري، يكي از نادرترين نواحي كويري جهان در اين زمينه به شمار ميرود.
اين كوير در 50 كيلومتري جنوب شرقي روستاي ساغند در استان يزد قرار گرفته است. سطح اين كوير را نمكزار پوشانده و در حاشيه نمكزار، نوار باريكي از خاكهاي رسي باد كرده ديده ميشود. اين كوير از جنوب غربي به كوه بنه شور و از جنوب به ارتفاعات نتاك و معدن مس چادرملو محدود ميشود.
اين كوير داراي يكي از مهمترين معادن اورانيوم در ايران است كه سال 1364 كشف شد. در جنوب اين كوير معادن چادرملو قرار دارند كه حاوي سنگهاي مس، آهن و طلا است. راههاي ورود به اين منطقه از مسير آسفالته روستاي ساغند به معدن مس چادرملو كه از جنوب اين كوير ميگذرد، است. به علت مسائل امنيتي ورود به اين كوير بدون هماهنگي و اخذ مجوز از مسوولان ذيربط ميسر نيست.
كوير بافق (درانجير) نيز در فرو رفتگي شرقي يزد كه در واقع فرو رفتگي اصلي كوير يزد است قرار گرفته. رودخانههاي اصلي اين كوير به بخش جنوبي وارد شده و مخروط افكنههاي حاشيهاي و معمولا سفيد رنگ اطراف اين كوير نشاندهنده شوري قابل توجه زمينهاي اطراف اين كوير است.
همچنين، كوير ابركوه (ابرقو)، در 20 كيلومتري شرق شهرستان ابركوه واقع است. اين كوير از غرب به كوه گينه علي، از جنوب غربي به كوههاي پوزه سياه و حوض سفيد، از جنوب به كفه بدر شيراز، از شرق به كوه چاه زرد و از شمال به جاده ابركوه ـ تفت محدود ميشود.
كوير ابركوه آب اصلي خود را از 2 رودخانه موجود در حاشيه شمال غربي و رودخانههاي ديگري كه از حاشيه جنوب شرقي وارد كوير ميشوند، دريافت ميكند. قسمت اعظم اين كوير را نمكزار با فرورفتگيهاي پراكنده فراگرفته است. خاكهاي رسي باد كرده قسمت اعظم بخش جنوب شرقي را فرا گرفته و به صورت نواري، كل نمكزار را در قسمتهاي ديگر در بر گرفته است. در حاشيه شمال غربي در حد فاصل خاكهاي رسي و نمكزار باتلاق قرار دارد كه به صورت نوار پهني حاشيه شمال غربي كوير را ميپوشاند.
راههاي ورود به اين منطقه از دو طريق، مسير جاده ابركوه به تفت و جاده خاكي مزرعه آخوند و دوم مسير ابركوه به مهرآباد و سپس جاده خاكي اسفندآباد است.
به هر حال، طبيعت بكر كويري استان يزد از امكانات بالقوه بسيار مناسبي برخوردار است كه ميتوان در يك سياست برنامهريزي شده و هدفدار، در صنعت گردشگري اثرات اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي آن را بر زندگي اهالي استان بسيار فراتر از وضعيت موجود تجربه كرد.
به گفته يك مدير آژانس گردشگري در استان يزد، در مناطق خشك و كويري يزد، زيباترين چشماندازهاي طبيعي وجود دارد كه متاسفانه تبليغات و اطلاعرساني مناسبي از سوي دستاندركاران براي جذب گردشگر در اين زمينه از سوي مسوولان ذيرربط صورت نگرفته است.
محمدحسين محتاجالله در گفتوگو با «جامجم » ميافزايد: تپههاي شني بلند و ريگزارهاي وسيع از لحاظ توريستي از اهميت خاصي در استان يزد برخوردار است كه بايد اطلاعرساني و تبليغات اين طبيعت منحصر به فرد به چشم و گوش گردشگران علاقهمند به كوير برسد.
البته اين كارشناس بر اين اعتقاد است كه در سالهاي اخير به دنبال علاقه گردشگران به كوير يزد، آژانسهايي كه در اين زمينه فعاليت ميكنند پررونقتر شدهاند. البته خود يزديها نيز به گردشگري در طبيعت كوير علاقهمند شدهاند كه اين مساله ميتواند خبرهاي خوشي براي رونق گردشگري در اين استان باشد.