یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلیرييس موسسه بينالمللي گفتوگوي فرهنگها و تمدنها گفت: سه قطره خوني كه در دانشگاه چكيد، نشان داد اين ملت همچنان زنده است و خواست و منش اجتماعي او، آزادي و استقلال است، دانشگاه و بهخصوص دانشگاه تهران كانون شور، شعور و آزادگي است.
یزدفردا :سيدمحمد خاتمي، رييسجمهوري سابق كشورمان در كنگره جوانان اصلاحطلب، اظهار داشت: اين جلسه باشكوه كه با مشكلاتي برگزار شده است و دوستان از تهيه فضاي بزرگتر و پرگنجايشتر محروم ماندند، با حضور و شور شما جوانان با ارزش شده است، بهخصوص اينكه برگزاري اين مجلس در يك موقعيت ممتاز در ميان دو مناسبت حساس كه هر دو ميتوانند نمادي از خصوصيات نسل ما و جامعه اصلاحطلب ما باشد، مقارن شده است.( سالروز ولادت حضرت امام رضا(ع) و 16 آذر، روز دانشجو)
خاتمي با بيان اينكه اين تصادف ميمون ميتواند ماهيت چنين جلسه و اجتماعي را مشخص كند، گفت: امام رضا(ع) در موقعيتي قرار گرفت كه به هر دليل عنوان ولايت عهدي را پذيرفت اما به هيچ وجه همكاري و مسووليت را در درون آن حكومت نپذيرفت تا بتواند از يك جهت، جهتگيري بينش اصيل اسلامي را در جامعه مشخص كند و از سوي ديگر مظهر عقلانيت و عشق اسلام بين مردم شود. ميراث گرانقدر آن بزرگ، سرمايه بزرگ ما و همه بشريت است و امروز همانگونه كه حيات او مانند يك خورشيد درخشيد، وفاتش نيز همانند خورشيد، خورشيدي است براي رويش انديشه و تفكر و خراسان جايگاهي بينظير در تفكر اسلامي دارد.
سيدمحمد خاتمي با گراميداشت 16 آذر، روز دانشجو، گفت: 16 آذر روز مهمي براي دانشگاه، جامعه و جواناني كه خواستار آزادي، استقلال و پيشرفت هستند، محسوب ميشود. در فضاي خاصي بعد از 28 مرداد استيلاي نفسگير استعمار مغرور و فضاي كودتا، سه قطره خوني كه در دانشگاه چكيد نشان داد اين ملت همچنان زنده است و خواست و منش اجتماعي او، آزادي و استقلال است و نشان داد دانشگاه و بهخصوص دانشگاه تهران كانون شور و شعور و آزادگي است.
وي تصريح كرد: شايد براي همين بود كه براي تحت شعاع قرار دادن دانشگاه تهران دانشگاه آريامهر (صنعتي شريف) را تشكيل دادهاند، اما اين دانشگاه جوشانتر از دانشگاه تهران كانون فرياد بيداري ملت ايران شد.
خاتمي با بيان اينكه شهيدان ما منحصر به اين سه شهيد بزرگوار نيستند، ادامه داد: در همه عرصهها در جنگ تحميلي و انقلاب، دانشگاه نقش پيشتاز داشته است و بايد داشته باشد. وقوع اين كنگره در ميان دو حادثه بزرگ درسي است براي ما كه ريشههاي ايمانمان را از كجا بگيريم و آگاهيمان را از كجا.
رييسجمهور سابق كشورمان با تاكيد بر اينكه اصلاحات نه با دوم خرداد شروع شد و نه امروز به پايان رسيده است، گفت: همواره تاكيد كردهايم كه اصلاحات در متن جامعه نوين ايران جايگاه بزرگي داشته است مگر نه اينكه بيش از يكصد سال است كه اين ملت روحانيت، دانشگاهي، كارگر، كشاورز، معلم و زن و مرد بدون هيچ ابهامي آزادي، استقلال، مردمسالاري و تبديل شدن رابطه خدا و بنده به ملت و دولت را فرياد زدهاند اين فرياد حتي توسط گوشهاي كمشنوا هم قابل شنيدن است.
وي افزود: اين موج اصلاحات يكصد ساله ملت ماست در عين حال روح ملت نسبت به دين و دينداري عنايت جدي دارد چراكه در اين كشور دين، داراي بخش منحصر به فرد در تعيين تمدن است.
سيدمحمد خاتمي در ادامه اظهار داشت: در يكصد سال اخير هويت تاريخي ايران كه بيش از هر چيز ديني است، با خواسته تاريخي ملت كه استقلال، آزادي و پيشرفت است، همسويي بيشتري يافته است. اين خواست تاريخي و در عين حال اهتمام به دين و هوشياري و بلوغ ملت ماست كه هيچگاه سنتپرستان و بينشهايي كه از تجدد به سطحيترين و نازلترين وجوه آن تمايل دارند، در ميان ملت جايي نداشتهاند.
خاتمي با بيان اينكه سنتپرستان و بينشهايي از تجدد، اولي به عادتهاي خود به عنوان سنتهاي تغييرناپذير تقدس مينهد و دومي نيز مصرفكننده بيانديشه مبتذلترين و سطحيترين رويههايي است كه در جاهاي ديگر تجلي يافته است، گفت: سنتپرستان براي تحميل عادتهاي خود راهي جز خشونت نميشناسند و در مقام فكر نظريهپرداز خشونت و در مقام عمل اعمالكننده خشونت هستند.
وي ادامه داد: آنان هرگونه نوآوري و تحول را چه در فكر و چه در سنتها و چه در متن جامعه بر نميتابند. برخي از بينشهايي از تجدد نيز شيفته ظواهر ميشود، اين شيفتگي نهتنها نافرجام بلكه بدفرجام است اگر بخواهيم آنچه را كه متعلق به تاريخ و شرايط ديگر است، به جامعه تعميم دهيم، اگر حتي بتوانيم اين كار را بكنيم، نتايج خوبي نخواهد داشت.
خاتمي افزود: اصلاحات در ميان اين افراط و تفريط طي سال گذشته حضور فعال و با نشاطي داشته است، اصلاحات در صدد تغيير معادلات قدرت و نهادهاي اقتصادي، اجتماعي، سياسي و بينالمللي در جامعه ماست. اصلاحات در صدد تغيير بوده است، تغيير به نفع مردم. در روابط سياسي و اجتماعي با محوريت مردم و قبول اين اصل كه حق حاكميت مردم به سرنوشت خود ممتازترين و مستحقترين حق بشر است كه بايد رعايت شود، اصلاحات خواستار تغييرات به نفع آزادي در كنار عدالت و برخورداري جامعه از مزاياي مادي و كرامات اخلاقي است.
رييسجمهور سابق كشورمان اظهار داشت: اصلاحات خواستار تغيير بوده است، هم در ذهن و هم در واقعيات زندگي. تغيير در انگارههاي جامعه از جمله انگارههاي ديني و نه دين. چراكه جوهر دين امر ثابت است اما برداشتهاي ما از دين عادتهايي بوده كه رنگ دين گرفته است و همه اينها قابل تغيير است. تغيير در جامعه نياز به علم و كارشناسي و فراهم آوردن زمينههايي دارد كه بتوان مسائل موجود را شناخت و در صدد حل آن برآمد. اصلاحات معتقد است دين نميتواند با راهحلهاي عادلانه و مدبرانه مخالف باشد. اگر دين براي اصلاح و تحول در جامعه آمده است، اصلاحات معتقد است كه در دورانهاي مختلف به دليل شرايط مختلف نگاه انسان به دين تغيير ميكند.
خاتمي افزود: برداشتهاي ديني ما جامهاي است به جامعه. اگر اين جامعه عوض شد ولي همچنان در صدد تحميل همان جامه به اين جامعه باشيم يا جامه دريده ميشود يا اندام جامعه ميشكند و جامه دريده خواهد شد همچنان كه در غرب دريده شد و يك نظام ديني قرون وسطايي تبديل به نظام سكولار و لاييك شد. اگر جامه آهنين باشد و جلوي رشد را بگيرد اندامي كه ميخواهد رشد كند، خواهد شكست، همچنان كه در جامعه ما شكست.
وي با بيان اينكه جامه كهنه در ايران سبب شد كه كشورمان دچار مشكلات زيادي شود و عقب بيفتد چنانكه قادر نباشد آنچه ديگران ساختهاند را مطرح كند، گفت: اصلاحات خواستار تغيير ميشود، اما آرام و از عمق. به نظر من اصلاحات ريشهدارترين و ماندگارترين جريان در كشور ما و كشورهاي اسلامي و شرقي است و داراي قويترين پشتوانه تئوريك است اما اين اصلاحات با مشكلات زيادي نيز مواجه است.
رييسجمهور سابق كشورمان افزود: ما تئوري داشتهايم اما اين تئوري تدوين نشده است، از ضعف تدوين تئوري و تبيين و تدبير آن به عنوان مبناي عمل و برنامهريزي منسجم برخوردار بودهايم.
خاتمي مشكل ديگر اصلاح طلبان را ناشيگري و تازهكاري در اجرا عنوان كرد و خاطر نشان ساخت: صرف نظر از مشكل اول كه مهم است و حالا كه از كاهگل سياست رها شدهايم، بايد به كاهگل انديشه بپردازيم و تئوريهاي قوي تبيين كنيم. تازهكاري در اجرا، برنامهريزي و تشخيص اولويتها نيز از مشكلات ما بود.
خاتمي افزود: اصلاحات در يكصد سال و بهخصوص هشت سال گذشته چنان دستاوردهاي بزرگ و عميق و ماندگاري داشته كه به مراتب از ضعفها و كاستيهاي آن فزونتر بوده است. عوامفريبيها و هياهوها فرو خواهد نشست. آنچه در متن جامعه است، ادامه خواهد يافت.
وي تصريح كرد: ممكن است حاشاها دلها را بيازارد، اما اينها خواهد نشست. در وراي اين هياهوها حركت ملت ايران در هشت سال باشكوه اصلاحات خواهد ماند و هنگامي كه اين هياهوها كنار رود، ملت خواهد ديد كه جريان اصلاحات جريان نيرومندي است كه تداوم دارد.
رييسجمهور سابق كشورمان مشكل ديگر اصلاحات را آشفتگي در شعارها و تداخل شعارهاي مختلف دانست و اظهار اميدواري كرد كه جوانان و كساني كه دغدغه ايران را دارند، با نگاه به گذشته و با پشتوانه تئوريكي كه وجود دارد، بتوانند اين آشفتگيها را براي آينده از بين ببرند.
خاتمي با بيان اينكه اسلام دين اجتماعي و ناظر به زندگي است، گفت: اسلام ديني نيست كه فقط به اميد سعادت اخروي ديگران را به ترك اين دنيا دعوت كند، اما نظارت اسلام به جهان بنيادي است يعني معيارها و اصولي را براي جهان ايجاد ميكند، اما خود انسانها بايد با فكر خويش نظام اقتصادي و اجتماعي را متناسب با زمان و مكان تعيين كند. آيا اسلام مكتب اقتصادي و سياسي و فرهنگي دارد يا چهارچوبها اصول و معيارهايي دارد كه بر اساس آن انسان با شناخت روزگار نظامهاي فكري را ايجاد ميكند كه اين نظامها، بشري و قابلتغيير است.
وي افزود: تفاوت اسلام اصولي و اسلام تحولخواه با اسلام ايدئولوژيك همين جا معلوم ميشود، اسلامي كه مقدس و ايدئولوژيك شده و نمونههاي آن در داخل است و در خارج هم به صورت القاعده و طالبان مشاهده ميشود، از اصلاحاتي كه ما داريم و وفادار به اسلام است، متفاوت است.
سيدمحمد خاتمي با بيان اينكه معتقدم اصلاحات يكصد سال اخير وفادار به اسلام بوده است، ادامه داد: در دوران ما در سايه انقلاب و با رهبري ممتاز امام(ره) به يك نتيجه منجر شده كه از دل آن نظام جمهوري اسلامي درآمده است. همزمان با آن يك نظام ديگري در دنيا به نام امارت اسلامي افغانستان پيدا شد، اين دو در بينش و گرايش تفاوت دارند.
وي افزود: اصلاحات وفادار به جمهوري اسلامي است، جمهوري اسلامي در عين وفاداري به معيارهاي اسلامي به اراده و راي مردم وفادار است. اگر راي مردم ملاك است، هيچكس حق ندارد به هيچ عنوان آنچه مردم نميخواهند را بر آنها تحميل كند. در جمهوري اسلامي بايد اين اصل حاكم باشد.
رييسجمهور سابق كشورمان تاكيد كرد: در جمهوري اسلامي اراده مردم به وسيله انتخابات مشخص ميشود، اين اصل در جمهوري اسلامي لرزان است، هنوز كورسويي وجود دارد، اما تلاش ميكنند آن را ببندند و انتخابات بيمعنا شود، اما اصلاحات بايد روي انتخابات پافشاري كند و هرجا روزنهاي ميبيند، آن را ياري كند. امروز ساز و كارهايي كه در انتخابات حاكم است، درست نيست. هميشه اين را گفتهايم و فرياد زدهايم، گاهي اثر داشته و گاهي اثري نداشته است.
خاتمي با بيان اينكه توسعه سياسي بدون توسعه اقتصادي و علمي ممكن نيست و بالعكس، گفت: اصلاحات بايد به واقعيتهاي زندگي بهخصوص عدالت به عنوان طلاييترين خواست انسان توجه كند.
وي افزود: امروز تنها عدالت اقتصادي مطرح ميشود و تصور ميكنم براي آن بايد سرمايههاي ملت را بيحساب و يكپارچه در جامعه مطرح كنيم در حالي كه عدالت اجتماعي وسيعتر از عدالت اقتصادي است.
خاتمي افزود: از يك طرف اگر عدالت دادن حق هر كسي است، كدام حق بزرگتر، باشكوهتر و فاخرتر از حق حاكميت انسان بر سرنوشت خود، البته درست است كه انسان براي اينكه بر سرنوشت خود حاكم باشد، نبايد فقير باشد و از سوي ديگر در جامعهاي كه امكانات در آن فراهم نيست، عدالت به معناي توزيع فقر و پايدار كردن فقر در همه اقشار جامعه خواهد بود.
خاتمي با بيان اينكه اصلاحات به انتخابات به عنوان محور و مدار مردمسالاري اهتمام دارد، گفت: اصلاحات نسبي به صورت دادن لايحهها و طرحهايي كه يك گام راه مردمسالاري را جلو ببرد تا حقوق مردم نهادينه شود، با مخالفتهايي مواجه شد اما نبايد مايوس شد؛ تا آنجا كه روزنه هست بايد حضور داشت. روزنه انتخابات شوراها بازتر از خبرگان است و روزنه انتخابات خبرگان بستهتر از شوراهاست، در عين حال معتقدم در انتخابات خبرگان هم بايد حضور يافت گرچه مجمع روحانيون مبارز به علل مختلف قادر به دادن ليست نشد، اما در تهران چند نفر و در شهرستانها نيز برخي چهرههاي برجسته هستند كه جوانان آنها را ميشناسند و بايد به آنها راي بدهند.
وي افزود: در شوراها امكانات بيشتري داريم و بايد با وجود مقاومت در مقابل اصلاحات و مردمسالاري پيش رفت و اين با حضور مردم ممكن است، اما حضور مردم كار كودتا را نميكند و تدريجي است، ممكن است كساني باشند كه حياتشان در غيبت اكثر مردم است و با راي حداقلي خود را نماينده مردم ميدانند، اما جهت اكثريت مردم مشخص است و معلوم است كه اگر آنها سيلآسا در انتخابات حضور يابند، نتيجه چه خواهد بود. حضور مردم ميتواند مشكلات را بردارد، مسير اصلاحات گام به گام و تدريجي است و حتي در جهت تقويت نظام است و جوانان در اين عرصه نقش ممتاز دارند.
براساس اين گزارش، كنگره جوانان اصلاحطلب با استقبال جوانان مواجه شد، بهگونهاي كه تالار تفاهم وابسته به مسجد امام موسي ابن جعفر(ع) گنجايش حضور شركتكنندگان در اين كنگره را نداشت. پيش از اين قرار بود اين كنگره در سالن اجتماعات وزارت كشور كه گنجايش بيشتري دارد برگزار شود، اما سالن در اختيار آنها قرار نگرفت. جوانان حاضر در اين كنگره با سردادن شعارهايي مانند «سلام بر سه سيد فاطمي، خاتمي، خاتمي، خاتمي» و «درود بر مصدق، سلام بر خاتمي» ياد دوران اصلاحات را زنده كردند.
جوانان همچنين با خواندن سرودهاي يار دبستاني، اي ايران و مرغ سحر از حضور خاتمي در اجتماعشان استقبال كردند.
در اين كنگره كه با حضور كانديداهاي ائتلاف اصلاحطلبان در انتخابات شوراي شهر تهران و برخي چهرههاي اصلاحطلب برگزار شد، فيلمي از دوران اصلاحات پخش شد كه با استقبال و تشويق حاضران مواجه شد.
در اين نشست دبير كنگره، نماينده روزنامهنگاران، نماينده دانشجويان، نماينده دختران اصلاحطلب و نماينده فعالان تشكلهاي مدني به بيان ديدگاههايشان پرداختند.