یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلیقاضی زاده در گفت‌وگو با ماهنامه مدیریت ارتباطات مطرح کرد:
شرایط امروز روزنامه‌نگاری ایران در جای دیگری الگو ندارد
دریافتی روزنامه نگاران از کارکنان دولت و معلمان هم کمتر است
رابطه بین روابط‌عمومی وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها با روزنامه‌نگاران یکسویه است
کمتر روزنامه‌نگار ایرانی تحصیلکرده است
انتقاد شدید از برخی تلاش‌ها برای جیره‌خوار کردن روزنامه‌نگاران
علی‌اکبر قاضی‌زاده، مدرس و پیشکسوت روزنامه‌نگاری در گفت‌وگو با پانزدهمین شماره ماهنامه مدیریت ارتباطات- مردادماه 90- به بهانه بررسی روزنامه‌نگاری پشت‌میزی نکات بسیار مهمی را در خصوص وضعیت روزنامه نگاری و روزنامه نگاران در ایران، کاهش تیراژ مطبوعات، دلایل عدم استقبال مردم از مطبوعات و تعامل یکسویه روابط‌عمومی‌ها با روزنامه‌نگاران مطرح کرده است.
وی از برخی تلاش‌ها برای جیره‌خوار کردن روزنامه‌نگاران به شدت انتقاد کرده و گفته: شرایط امروز روزنامه‌نگاری ایران در جای دیگری الگو ندارد. روزنامه‌نگاری پشت میزی حاصل فشارهایی است که یک روزنامه‌نگار از محیط اطراف زندگی خودش می‌بیند. مطابق قانون اساسی مسؤولان اجرایی باید به روزنامه‌نگاران پاسخگو باشند اما این اصل هرگز اجرا نمی‌شود. هر مسؤولی که سر کار می‌آید تصورش بر این است که مدیر نیست، صاحب است، حاکم است. مدیر آدمی است که ممکن است عوض شود، او برود و یکی دیگر به جای او بیاید. اما این بزرگواران احساس می‌کنند باید سر جای خود محکم بنشینند و مانع ورود عوامل تهدیدکننده شوند. پس وقتی نظر این است، تمامی مجاری اطلاعات برای روزنامه‌نگار حذف می‌شود. یعنی وقتی شما بخواهید بروید درباره هر موضوعی بپرسید -مثلاً چه قدر میوه وارد می‌کنیم؟- کسی به شما جواب نمی‌دهد. ما سال گذشته چقدر نفت فروختیم و چقدر درآمد داشتیم؟ صادرات غیر نفتی ما چقدر است؟ روزنامه‌نگار به اینها دسترسی ندارد. در نتیجه به ناچار باید به سراغ منابع آماده برود. شما به عنوان روزنامه‌نگار به تجربه در می‌یابید کدام منابع کم خطرتر است؛ ایرنا، فارس، ایسنا، مهر و.... برای همین روزنامه‌نگار برای پرهیز از مجازات، عواقب تلخ و سخت عادت می‌کند به منابع دم دستی و آماده مراجعه کند. من عقیده دارم روزنامه‌نگاری پشت میزی نازل‌ترین نوع روزنامه‌نگاری در دنیاست. یعنی روزنامه‌نگار به یک کارمند اداری مبدل می‌شود.
قاضی‌زاده از فناوری‌های نو، درآمد محدود روزنامه‌نگاران و خطرهایی که این حرفه دارد به عنوان عوامل دامن زدن به روزنامه‌نگاری پشت میزی نام برده و تأکید کرده: الان کمترین درآمد مربوط به کارکنان دولت است. روزنامه‌نگاران از آنها و معلمان هم کمتر دریافت می‌کنند.
این مدرس با سابقه روزنامه‌نگاری ضمن تشریح مسائل و مشکلات حرفه روزنامه‌نگاری، با ارائه آمار و ارقام در مورد دلایل کاهش تیراژ مطبوعات سخن گفته و در بخشی دیگر یادآور شده: مردم خیلی هم علاقه‌مندند. ما چیزی نداریم به مردم بدهیم. یکی از دلایلش هم همین روزنامه‌نگاری پشت میزی است.
قاضی‌زاده رابطه بین روابط‌عمومی وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها با روزنامه‌نگاران را یکسویه دانسته و با انتقاد از رفتار روابط عمومی‌ها در ارجاع خبرنگاران به سایت‌های سازمانی برای دریافت خبر می‌گوید:
رابطه یکسویه است. یعنی آن چیزی است که مدیر می‌خواهد بگوید و آن چیزی که مدیر می‌گوید تبلیغ است؛ پیشرفت‌ها، اقدامات، بودجه‌ای که تخصیص داده شده است و.... نمی‌گوید ما کجا کمبود داریم. هیچ‌جا گفته نمی‌شود این همه سیب‌زمینی که مردم با این وضع آب تولید کرده‌اند می‌ماند و وقتی سیب‌زمینی وارد می‌کنید، کشاورز دماوندی مجبور می‌شود سیب زمینی‌هایی را که روی دستش مانده است به گاوهایش بدهد. نتیجه آنکه متن اخبار مطبوعات شما همان اخبار روابط‌عمومی است. یعنی مطالبی نیست که کنجکاوی‌های مخاطب شما را ارضاء کند. مطالبی در جهت خواست‌ها و تبلیغات جناب مدیر است. وی با تأیید این نکته که روابط‌عمومی‌ها به این شکل خروجی اخبار رسانه را کنترل می‌کنند می‌گوید: آنها به چند نحو این کار را انجام می‌دهند. خیلی متأسفم که این را عرض می‌کنم ولی تبعات این شیوه جیره‌خوار کردن روزنامه‌نگاران است. خیلی متأسفم که این را می‌گویم. این هم به این دلیل است که کمتر روزنامه‌نگار ایرانی تحصیلکرده است تا در کلاس به او گفته باشند خانم، آقا، کار روابط عمومی با روزنامه‌نگاری فرق دارد. روابط‌عمومی باید همه چیز را تمیز و مرتب نشان بدهد تو باید به دنبال کاستی‌ها بروی.
نتیجه این می‌شود که روابط‌عمومی‌ها به خودشان حق بدهند روزنامه‌نگار را با یک ساعت، کیف پلاستیکی، آخر سال یک سکه، یک جعبه سیب مصری و از این قبیل کارهایی که می‌کنند، بخرند و حاصلش همین است که می‌بینید. خیلی غم‌انگیز است. امروز شما امتحان کنید. یک روزنامه را در دست بگیرید. فرق نمی‌کند کدام را؛ هشت صفحه رویی که خبری است را نگاه کنید. همه‌اش نقل و قول شده است. من حساب کردم 98 درصد به این شکل است. 2 درصد ممکن است شما خبری را پیدا کنید که در آن اتفاقی افتاده باشد. فلان جا آتش‌سوزی شد، فلانی یک نفر را کشت، فلانی از فلان جا بازدید کرد. تمام خبرهای ما نقلی و کلامی شده است.
مشروح کامل این مصاحبه در پانزدهمین شماره ماهنامه مدیریت ارتباطات منتشر شده است.