دخمه زرتشتيان كه در خارج از محدوده شهري واقع شده گرچه امروز به سبب توسعه شهر در جوار واحدهاي مسکوني جديد الاحداث قرار گرفته اما عموما موقعيت مکاني و شهري سازههاي اينچنيني در خارج از حصار شهر يا مجاورت آن بوده و عناصر پيراموني آن عمدتا خيله و آب انبار است.
به گفته "نيكزاد" فضاي گرد سرباز با استوداني در وسط که اين فضا در بستري عموما صخرهاي و سنگي قرار دارد تيپولوژي اين بنا را تشكيل ميدهد. همچنين اتاقکي در جنب ورودي دخمه، پايين صخره و بر روي سطح زمين خيلهها که شامل ساختمانهاي شبيه چهار طاقي است بنا شده و با وجود اتاقي در چهار گوش و پلان چليپايي بين اتاقها طرح و معماري کاملا ايراني دارد.
نيكزاد ياد آور شد: مصالح ساختماني مورد استفاده در برج بالاي بنا سنگ، ملات، ماسه و آهک است اما در ساختمان خيلهها خشت، گل و آجر بکار رفته است.
وي با بيان اينكه تناسبات، ابعاد و اندازههاي بنا تحت تاثير اقليم، مذهب و شرايط مکاني و ساختاري آن شکل گرفته افزود: ديوار برج از داخل به ارتفاع دو متر به نظر مي رسد کف سازي داخل برج و استودان وسط آن سنگي است و ساحتمان برج و خيلهها مزين به هيچ آرايش و تزئيني نيست و اين به سبب ماهيت بنا و عملکرد آن ميباشد.
معاون اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان يزد گفت: دخمه زرتشتيان يزد كه در زمره آثار تاريخي اين خطه محسوب ميگردد بهسازي و مرمت شد.
"نيكزاد" افزود: كار مرمت اين بنا از اسفند 89 با اختصاص 110 ميليون ريال آغاز شده و تا خرداد ماه امسال بخش مهمي از آن مرمت و سازماندهي گرديد..
وي عمليات بهسازي را شامل تراشيدن اندوده فرسوده بدنههاي خيلهها، اندود کاهگل ته کش و روکش داخل بنا، حياط و پشت بام، اجراي سقف فيل پوش خيله، کندن کانال آب و برق کشي و نصب در و پنجره اعلام كرد.
سرویس عکس: مسعود ساکی
آرامگاه زرتشتیان قرن های گذشته تا چهل سال قبل
گورستان جدید زرتشتیان امروز
آب انباری که می توانست آب داشته باشد و جاذبه ای در کنار جاذبه های دیگر گردشگری
حضور جهانگردان و ایران گردان بهار 90
معماری ساختمان های اطراف دخمه
این هم نقطه اتصال شهر یزد با دور نمائی از آپارتمان ها ...
آفتاب گرم در بهار 90
امیدواریم یادگاری هایمان را جایی دیگر بنویسیم ودیگر شاهد چنین صحنه هایی نباشیم
مراقبت و نگهداری از اماکن باستانی وظیفه ای همگانی است
یادگاری بر سند فرهنگ ایرانی