یزدفردا

نگاهی به سیر تاریخی رقابتهای میبد و اردکان(6)

با بررسی و دقت در دوره های تاریخی طی شده به نکات قابل تاملی در خصوص تاریخچه رقابتهای مکانی این دو شهر می توان رسید:

-       نخست آنکه قدمت این دو شهر مجاور هم پای هم نبوده و میبد قرنها پیش از اردکان شکل یافته است؛

-       میبد تا اواخر قرن هشتم هسته مرکزی و مهمترین قصبه در شمال یزد بوده و بدون رقیب در اوج رونق و اعتبار جغرافیایی خود بوده است؛

-       در قرن هشتم که اوج شکوفایی میبد است، به واسطه خاستگاه آل مظفر بودن، طعم شیرین پایتختی را نیز می چشد؛ در این دوران اردکان به تازگی رونق خود را آغاز نموده و قریه ای از توابع ولایت معتبر میبد شناخته می شده؛

-       پس از سقوط آل مظفر شاهد تغییراتی در وزن جغرافیایی و اعتبار این دو نقطه هستیم به نحوی که از اعتبار میبد کاسته و بر رونق اردکان افزوده می گردد؛ که این موضوع جای تامل بیشتری دارد؛

-       در عهد صفوی برای نخستین بار این دو نقطه جغرافیایی از نظر اعتبار و رونق در یک سطح قرار می گیرند و هر دو قصبه ای معتبر شناخته می شوند؛

-       پس از صفویه تا عصر قاجار همچنان بر رونق اردکان افزوده و از اعتبار میبد کاسته می گردد؛

-       در عهد قاجار اعتبار و جایگاه این دو نقطه کاملاً جابجا شده و در این دوره اردکان در اوج اعتبار خود قرار می گیرد و معتبر ترین قصبه شمال یزد محسوب می گردد و میبد قریه و دهی کوچک است از توابع اردکان؛

-       در سالهای پس از دهه 1320 نخستین تلاشها در جهت کم شدن این فاصله از طرف میبدیها برداشته می شود که در دهه 40 شاهد شهر شدن این منطقه هستیم؛

-       پس از دهه 40 و تا پیروزی انقلاب اسلامی این تلاش ها رشد بیشتری یافته و سرمایه گذاری های لازم جهت رفع این مورد صورت می پذیر؛

-       پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با توجه به اهمیت دادن خواسته های مردمی در نظام نوپای اسلامی، ثمره پیگیری های مردمی میبدی ها تبدیل آن به بخش در سال 1358 بود؛

-       از سال 1358 تا 1368 یکی از دوره های اوج گرفتن این رقابتهاست که نمودهای مختلفی نیز داشته است و در این دهه میبد رشد قابل توجهی نموده و در سال 1368 سرانجام شهرستان میبد تاسیس می گردد؛

-       از سال 1368 تا 1389 نزدیک بیست سال است که این دو شهر از جنبه های گوناگون در یک سطح قرار گرفته و به واسطه این همسطحی شاهد اوج گرفتن مجدد رقابتهای مکانی در این منطقه هستیم.

در نمودار زیر به صورت نمادین این تغییر و تحولات در وزن جغرافیایی این دو نقطه نشان داده شده است:

-       درباره نوع رقابتها و روابط تا پیش از دوره پهلوی اطلاع دقیقی نداریم و این مهم نیازمند بررسی های بیشتری دارد.

-       در دوره پهلوی اول و با مدون شدن قانون تقسیمات کشوری و اجرای آن می توان نخستین نشانه های رقابت در منطقه را پیدا نمود. واکنش های فرهنگی در فرهنگ عامه دو منطقه در این زمان بیشترین نمود را دارد که به آن اشاره شد.

-       در دوره پهلوی دوم نخستین تلاش ها در جهت هم سطح شدن دو منطقه برداشته می شود و رقابتها بیشتر در خصوص ارتقاء میبد به بخش می باشد.

-       در دهه نخست بعد از پیروزی انقلاب اسلامی(1368-1358) و پس از ارتقاء میبد به بخش رقابتها بیشتر بر استقلال میبد از اردکان تاکید دارد هرچند نمود آن بیشتر در خصوص مسائل مرتبط با توزیع آب می باشد. در دهه دوم (1368-1378) و پس از استقلال میبد و هم سطح شدن دو شهرستان رقابتها بیشتر در قالب رقابتهای انتخاباتی بویژه  در انتخابات مجلس شدیداً نمود می یابد. در دهه سوم (1368-1378) و با جدا شدن حوزه های انتخابیه دو شهرستان، رقابتها حساسیت و شکل جدیدتری به خود گرفته هرچند نمود بیشتر آن در قالب اختلافات مرزی است، اما تقریباً تمامی فعالیت های اداری، فرهنگی، عمرانی، صنعتی، آموزشی و ... دو شهرستان تحت تاثیر رقابتهای مکانی این دو نقطه است که نمونه های فراوان آن را می توان در مطبوعات محلی منطقه شاهد بود.