یزدفردا :طرح آمارگيري از واحدهاي صنفي بازرگاني یکی از طرح هایی است که سازمان بازرگانی استان در دستور کار خود قرار داده در این رابطه پای صحبت های مهران اسکندری نشستیم تا بیشتر با این طرح و برنامه های سازمان بازرگانی در این رابطه بدانیم .
آقای اسکندری به عنوان مقدمه در خصوص اهمیت طرح آمارگيري از واحدهاي صنفي بازرگاني براي اندازهگيري و تحليل شاخصهاي بهرهوري توضیحاتی بفر مائید؟
با توجه به سند چشمانداز جمهوري اسلامي ايران در افق 1404 هجري شمسي كه مقرر گرذيده ايران در افق چشمانداز به كشوري توسعه يافته با جايگاه اول اقتصادي، علمي و فناوري در سطح منطقه تبديل شود و تأكيد ماده 79 قانون برنامه پنجم در خصوص تدوين برنامه جامع بهبود بهرهوري كشور براي تمامي بخشهاي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي ، اندازهگيري مستمر شاخصهاي بهرهوري و شناسايي عوامل مؤثر بر آن و اصلاح الگوي مصرف منابع امري لازم و ضروري است. براساس آخرين آمارهاي موجود حدود 17 درصد از توليد ناخالص داخلي و اشتغال به بخش بازرگاني اخصاص يافته است و حدود 2 ميليون واحد صنفي و بازرگاني در 1215 رشته شغلي در اين بخش به فعاليت اقتصادي مشغول هستند با توجه به اينكه حجم فعاليتهاي صنفي و بازرگاني با هيچيك از بخش اقتصادي قابل مقايسه نيست، لذا تدوين طرح آمارگيري از از واحدهاي صنفي و بازرگاني و تلاش در جهت بالابردن سطح بهرهوري در اين واحدها از اهميت خاصي برخوردار است.
آقای اسکندری اهداف اجرای این طرح چیست ؟
طرح آمارگيري از واحدهاي صنفي و بازرگاني براي اندازهگيري و تحليل شاخصهاي بهرهوري بخش بازرگاني و با هدف ارتقاء بهرهوري بخش بازرگاني كه تأثير بسزايي در بهبود بهرهوري كليه بخشهاي اقتصادي خواهد داشت، تدوين شده است. بر اساس اين طرح، وزارت بازرگاني در نظر دارد تا اطلاعات آماري دقيق و معتبر مورد نياز براي محاسبه و تحليل شاخصهاي بهرهوري بخش بازرگاني را براي اولينبار در كشور در قالب طرح آمارگيري از واحدهاي صنفي و بازرگاني جمعآوري نموده تا سپس بتواند جهت پشيبرد برنامه جامع ارتقاي بهرهوري بخش بازرگاني و ارزيابي سالانه آن اجرا و بازنگري نمايد. در اين طرح، دادههاي آماري مورد نياز براي محاسبه شاخصهاي بهرهوري و شاخص بهرهوري كل عوامل توليد ( TFP) براي سال 1388 جمعآوري خواهد شد تا سپس براساس آنها بتوان اهداف رشد بهرهوري بخش بازرگاني و آن دسته از فعاليتهاي اقتصادي كه وزارت بازرگاني متولي برنامهريزي براي ارتقاي بهرهوري آنهاست را براي برنامه پنجم توسعه تعيين نمايد. به طور كلي هدف از اجراي اين طرح اندازهگيري شاخصهاي بهرهوري جزيي (بهرهوري نيروي كار، سرمايه، انرژي، مواد اوليه) و كل عوامل توليد و شاخصهاي تحليلگر بهرهوري (مانند شاخصهاي سرمايه انساني، دانش و فناوري و شاخصهاي مرتبط با كارآيي و سرمايه اجتماعي ) در كارگاههاي بازرگاني ميباشد.
برنامه زمانبندي اجراي طرح به چه نحو خواهد بود؟
بر اساس برنامه تدوين شده، عمليات ميداني جمعآوري اطلاعات از واحدهاي صنفي و بازرگاني در فروردين ماه سال جاري از تاريخ 6/1/90 لغايت 5/2/90 انجام خواهد شد و سپس اقدامات ورود اطلاعات، بازبيني و استخراج نتايج و محاسبه شاخصهاي بهرهوري، انتشار نتايج و اطلاعرساني، انجام خواهد شد.
سطح انتشار نتايج طرح:
نتايج طرح در سطح كل كشور و استانها به تفكيك طبقه بندي ISIC بر حسب 34 فعاليت شامل : صنايع مواد غذايي و آشاميدني2- صنايع نساجي ، پوشاك و چرم3- صنايع چوب و محصولات آن
4- صنايع كاغذ و صحافي5- صنايع توليد مواد و محصولات شيميايي6- توليد محصولات لاستيكي و پلاستيكي7- صنايع كاني غير فلزي8- صنايع فلزات اساسي9- توليد محصولات فلزي فابريكي بجز ماشينآلات و تجهيزات10- توليد ماشينآلات و تجهيزات طبقهبندي نشده در جاي ديگر11- توليد ماشينآلات اداري و حسابگر و محاسباتي12- توليد ماشينآلات و دستگاههاي برقي طبقهبندي نشده در جاي ديگر 13- توليد راديو و تلويزيون و دستگاهها و وسايل ارتباطي14- توليد ابزار پزشكي و ابزار اپتيكي و ابزار دقيق و ساعتهاي مچي و انواع ديگر ساعت.15- توليد وسايل نقليه موتوري و تريلر و نيم تريلر16- توليد ساير تجهيزات حمل و نقل17- توليد مبلمان و مصنوعات طبقهبندي نشده در جاي ديگر18- بازيافت 19- فروش و نگهداري و تعمير وسايل نقليه موتوري و موتورسيكلت و خردهفروشي سوخت خودرو20- خردهفروشي (بجز وسايل نقليه موتوري و موتورسيكلت و فروشگاههاي زنجيرهاي.21- شركتهاي تعاوني مصرف22- فروشگاههاي زنجيرهاي
23- عمدهفروشي(به جز شركتهاي صادرات و واردات) و حقالعملكاري بجز وسايل نقليه موتوري و موتورسيكلت.24- شركتهاي صادرات و واردات25- تعمير كالاهاي شخصي و خانگي26- هتل
27- رستوران و بوفه28- شركتهاي پخش كالا29- فعاليتهاي مربوط به املاك و مستغلات30- كرايه دادن ماشينالات و تجهيزات بدون اپراتور31- كامپيوتر و فعاليتهاي وابسته32- ساير فعاليتهاي كسب و كار33- شستشو و خشكشويي34- آرايشگري و خدمات مربوط به زيبايي منتشر خواهد شد
جناب اسکندری در خصوص روش و مراحل جمعآوري اطلاعات نکاتی بفرمائید
در اين طرح، اطلاعات واحدهاي صنفي و بازرگاني به روش نمونهگيري و مراجعه مستقيم به كارگاهها و با تكميل پرسشنامهها از طريق مصاحبه با مدير يا فرد مطلع انجام خواهد شد و در مرحله بعد، نتايج نمونهگيري به جامعه آماري تعميم داده ميشود. نمونه انتخابي در اين طرح حدود 100 هزار واحد صنفي و بازرگاني و شامل واحدهاي صنفي داراي پروانه، فروشگاههاي زنجيرهاي، شركتهاي پخش، صادركنندگان و واردكنندگان حقيقي و حقوقي، تعاونيهاي مصرف ميباشد كه اين نمونه در سطح 34 فعاليت در سطح استاني اپتيمم شده است.
این طرح چه نتایج كاربردي خواهد داشت؟
پيشبيني ميشود نتايج حاصل از اين طرح بتواند راهنماي مفيدي براي كاربران اصلي از جمله سازمانهاي دولتي مانند وزارت بازرگاني.و سازمانهاي تابعه، سازمان ملي بهرهوري و واحدهاي حقيقي و حقوقي مانند فروشگاههاي زنجيرهاي، شركتهاي پخش تعاونيهاي مصرف، صادركنندگان و واردكنندگان حقيق و حقوقي و اتحاديههاي صنفي باشد تا براساس آن كليه فعالان اقتصادي در بخش بازرگاني بتوانند با ارائه برنامهريزي بلند مدت، شرايط را براي بالا بردن سطح بهرهوري در كشور فراهم سازند. افزون بر موارد ذكر شده، نتايج بدست آمده از اين طرح در زمينههاي زير كاربرد دارد:
1- استفاده از نتايج طرح در پژوهشها و تحليلهاي علمي جهت دستيابي به استراتژيها و سياستهاي اثرگذار ملي، بخشي و بنگاهي .
2- ايجاد اطلاعات لازم براي اتخاذ سياستهاي كاهش قيمت تمام شده كالاها و خدمات.
3- شناسايي موانع ارتقاي بهرهوري به تفكيك استانها و راهكارهاي تفصيلي رفع آنها.
4- ايجاد زير ساخت مناسب براي توسعه منابع انساني ، فناوري اطلاعات و ارتباط، تجارت الكترونيك، ساير فناوريهاي توليد كالاها و خدمات و توسعه سرمايه فيزيكي
5- ايجاد زير ساخت مناسب براي برنامهريزي بهبود عملكرد بخش بازرگاني
6- بهرهبرداري در تصميمسازي و تصميمگيريهاي بخش بازرگاني.