یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلیدانشگاه آزاد اسلامی و کاهش شهریه ها
بر اساس قانون اساسی کشورمان، دولت موظف است، تا امکانات تحصیلات رایگان را برای همه مردم کشور، تا پایان دوره متوسطه تامین نماید. اما تهیه امکانات برای تحصیل در مقاطع مختلف آموزش عالی، بر عهده ی دولت نبوده و تنها دولت باید در حد توان، امکانات رایگان را در اختیار مردم بگذارد.
البته رایگان بودن آموزش عالی، همواره یکی از اهداف همیشگی و بلند مدت دولتهای مختلف جمهوری اسلامی بوده و این دولتها تمام تلاش و کوشش خود را، برای ایجاد دانشگاههای دولتی و توسعه ی آنها در استانها و شهرستانها انجام داده اند.
اما رخدادهای ابتدای انقلاب، از جمله "فرار بسیاری از دانش آموختگان رژیم سابق به اروپا و آمریکا"، "پاکسازی نیروهای وابسته به رژیم پهلوی" و "ترور متخصیص وفادار به نظام جمهوری اسلامی" در دهه های شصت و هفتاد، کشور را با "بحران کمبود نیروی انسانی" روبرو ساخت.
متاسفانه آغاز جنگ تحمیلی و مصرف منابع مالی برای اداره آن، موجب شد، تا دست دولتها در ایجاد امکانات تحصیل برای همه، آن هم بصورت رایگان بسته باشد.
از سوی دیگر، خیل مشتاقان به ادامه تحصیل و خروج جوانان بسیاری از کشور به قصد ادامه تحصیلات، موجب می شد، تا همه ساله، مقدار قابل توجهی ارز نیز به عنوان هزینه تحصیل این عده، از کشورمان خارج شده و به اقتصاد در حال جنگمان آسیب وارد سازد.
در این شرایط بود که آیت الله هاشمی رفسنجانی، با درک موقعیت حاد اقتصادی کشور، و با توجه به شوق ادامه تحصیل جوانان و نیاز مبرم کشور به نیروهای آموزش دیده، متخصص و متعهد، پروژه ی دانشگاه آزاد اسلامی کلید زد.
ایده یی که به شدت از سوی حضرت امام خمینی (ره) مورد استقبال قرار گرفت. تا آنجا که آن حضرت، درباره دانشگاه آزاد اسلامی فرمودند: "من امیدوارم که شما آقایان و سایرین، کمک کنید تا این دانشگاه که به پیشنهاد آقای هاشمی تاسیس گردید و پیشنهاد خوبی است، فعالیتش زیاد گردیده و توسعه یابد".
همچنین حضور بزرگانی چون حضرت آیت الله خامنه یی، آیت الله هاشمی رفسنجانی، آیت الله موسوی اردبیلی، مهندس میر حسین موسوی و ... در هیات امنای این دانشگاه، بر عزم نظام در جذب مشارکت مردم برای بسط آموزش عالی به اقصی نقاط ایران دلالت می نمود.
حضرت آیت الله خامنه یی، که خود از موسسین دانشگاه آزاد اسلامی بودند و مدت زمانی طولانی در هیات امنای آن حضور داشته و در زمان ریاست جمهوری شان، اهتمامی جدی نسبت بدان داشتند، درباره دانشگاه فرموده اند: "دانشگاه آزاد اسلامی، یک امید برای مشتاقان تحصیلات عالی در سراسر کشور است
اینگونه بود که دانشگاه آزاد اسلامی، از همان ابتدا، به شدت مورد توجه مردم قرار گرفت و پدران و مادران ایرانی، تمایل یافتند، تا فرزندانشان را به جای تحصیل در غربت، به این دانشگاه بفرستند.
خیرین محترم نیز در هر نقطه از کشور، با درک اهمیت دانشگاه آزاد اسلامی برای کشور، استان و شهرستان خود، به تاسی از بزرگان کشور، آستین ها را بالا زده و صدها قطعه زمین و ساختمان به این دانشگاه اهداء نمودند که این امر، نشانگر میزان مشروعیت و مقبولیت این دانشگاه در بین مردم محسوب می شود.
همچنین حضور ائمه محترم جمعه و جماعات، نمایندگان مجلس و معتمدین مردم در هیات امنای واحدهای مختلف دانشگاه آزاد اسلامی، خود گواه میزان اهمیت این دانشگاه برای مردم و مسوولین بوده، و بیانگر نظارت دقیق و حمایت گسترده از این دانشگاه است.
مردم در آن سالها، شهریه های دانشگاه را با دل و جان می پرداختند. چرا که دانشگاه را یک فرصت واقعی برای خود دانسته و از توان مالی بیشتری نسبت به امروز برخوردار بودند. اما متاسفانه در سالهای اخیر، به دلیل شدت گرفتن بحرانهای اقتصادی و افزایش طبقات آسیب پذیر در جامعه، خانواده ها در پرداخت شهریه هایشان با مشکلاتی مواجه شده اند.
البته، دانشگاه آزاد اسلامی نیز، با درک این موقعیت حساس خانواده های ایرانی و بویژه اقشار آسیب پذیر، حتی الامکان به تقسیط و تخفیف شهریه و اعطای وام و تسهیلات به آنها پرداخته است.
اما متاسفانه مشاهده می شود که عده یی، به جای آنکه کاری برای این گروه از مردم انجام دهند، با سوء استفاده از احساسات آنان و مشکلاتشان و با موج سواری بر افکار عمومی و سر دادن شعار "کاهش شهریه های دانشگاه آزاد"، - و نه دیگر مراکز آموزش عالی از جمله پیام نور و دوره های شبانه- سعی می نمایند تا به جلب افکار عمومی پرداخته، و با پیگیری سیاستهای پوپولیستی، جایگاهی را برای خود در نزد افکار عمومی دست و پا کنند و با ایجاد امیدهای واهی در میان مردم و دامن زدن به مطالبات آنها، دانشگاه آزاد اسلامی را - که از یادگارهای امام خمینی برای ملت ایران محسوب می شود - تضعیف نمایند.
بدتر آنکه، برخی از مسوولین، با هدف فشار آوردن به دانشگاه آزاد اسلامی، بدون کارشناسی دقیق، به افزایش ظرفیت دانشگاههای دولتی پرداخته و با دپو نمودن دانشجو در این دانشگاهها، عرصه را بر دانشگاه آزاد اسلامی تنگ می نمایند.
متاسفانه، آنانکه شعار کاهش شهریه های دانشگاه آزاد را سر می دهند، دقت نمی کنند که دانشگاه آزاد اسلامی، با یک سوم بودجه دانشگاههای دولتی به مردم خدمت رسانی نموده و بار سنگینی را از دوش دولت برمی دارد. و علی رقم آنکه در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، دولتها در تامین نیازهای مادی موسسات آموزشی غیر انتفاعی مشارکت می نمایند، در طول بیست و پنج سالی که از فعالیت عام المنفعه ی دانشگاه می گذرد، جز همان کمک یک میلیون تومانی امام راحل(ه)، کمک دیگری از سوی
دولت به این دانشگاه نشده است.
آنان توجه ندارند که همه ساله، شاهد تورم دو رقمی در کشور هستیم و دانشگاه آزاد اسلامی نیز همانند دیگر سازمانهای دولتی، موظف به افزایش پانزده درصدی حقوق کارکنان و اساتید خود می باشد. و بالا رفتن نرخ تورم، روی افزایش هزینه های دانشگاه و ابزار و لوازم مورد نیاز در کارگاهها و آزمایشگاهها تاثیر می گذارد.
آنها نسبت به این نکته بی توجه اند که همه ساله صدها همایش علمی در دانشگاه برگذار می گردد و تعداد قابل توجهی از دانشجویان این دانشگاه، در قالب تیم های علمی یا ورزشی به کشورهای خارجی اعزام شده و رتبه های بالایی را برای کشور کسب می نمایند.
اما دولت، علی رقم اینکه دانشگاه آزاد اسلامی را مورد حمایت قرار نمی دهد، به اخذ مالیات از این مرکز علمی – فرهنگی می پردازد و دانشگاه برای ساخت و سازهایش، همه ساله مبالغ هنگفتی را به دولت یا شهرداری ها پرداخت می نماید. و حتا در برخی از موارد برای تاسیس و افتتاح درمانگاهی خیریه، دهها میلیون تومان مالیات و عوارض از واحد های دانشگاهی اخذ می گردد.
امروز بزرگترین بیمارستان تخصصی سرطان در مرکز و جنوب کشور، توسط دانشگاه آزاد اسلامی یزد ساخته شده و به صورت رایگان به اقشار مستضعف خدمت رسانی می نماید. این واحد دانشگاهی برای ساخت و تجهیز بیمارستان تخصصی شاه ولی، از کوچکترین کمک دولتی استفاده نکرده، و تمام هزینه های آن، توسط دانشگاه و ایرانیان مقیم کانادا و آمریکا تامین شده است.
به راستی ساخت این بیمارستان چه میزان هزینه می توانست بر دوش دولت بگذارد؟ و دولت برای ساخت آن، چه مقدار وقت می بایست صرف می نمود؟ مردم و بیماران برای برخورداری از چنین امکانی توسط دولت چند دهه می بایست صبر می کردند؟ و این چه مقبولیتی است، که بسیاری از ایرانیان را برآن می دارد، تا از آن سوی دنیا، سرمایه های خود را به دانشگاه آزاد اسلامی بسپارند و این دانشگاه را وکیل خود در کارهای عام المنفعه ی خود کنند؟
آیا منتقدان دانشگاه آزاد اسلامی، می دانند که شهریه این دانشگاه، تا چه میزان از شهریه برخی مدارس غیر انتفاعی در تهران و مراکز استانها کمتر است؟ و آیا می دانند که در برخی از این مدارس، شهریه های میلیونی از مردم اخذ می گردد؟
آیا می دانند که شهریه دوره های شبانه دانشگاه تربیت مدرس، -که داعیه دولتی بودن را دارد - آن هم در رشته علوم سیاسی، - که شاید یکی از کم هزینه ترین رشته ها محسوب می شود - بیش از یک میلیون و دویست هزار تومان است؟ (یعنی بیست درصد هم بیشتر از شهریه دوره کارشناسی ارشد همین رشته در دانشگاه آزاد اسلامی)
در این زمینه، حرف ها بسیار است و هدف من نیز از نگاشتن این سطور، محکوم نمودن کسی نیست. بلکه قصد دارم تا با بیان برخی از واقعیتهایی که متاسفانه توسط منتقدان دانشگاه آزاد اسلامی در نظر گرفته نمی شود، به تنویر افکار عمومی بپردازم.
بزودی، نتیجه تحقیق و تفحص از دانشگاه آزاد اسلامی نیز منتشر خواهد شد. در آن روز، همین دوستانی که بی محابا دانشگاه را مورد حمله قرار می دهند، افسوس خواهند خورد که کاش پیش از موضع گیری، مسایل مطرح شده در سخنرانی هایشان را کارشناسی می کردند.
سید حسن کاظم زاده
مدیر روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی فلاورجان
يزدفردا