یزدفردا

تنش در روابط آمریکا و پاکستان

یزدفردا "روابط واشنگتن و اسلام آباد به علت بازداشت یک آمریکایی توسط پاکستان به سردی گراییده است، كه افشاگری وزیر خارجه سابق پاکستان هم در مورد این پرونده بر پیچیدگی موضوع افزوده است.

محمود بلنداختر - كارشناس آمریكا

روابط آمریکا و پاکستان بر سر قتل دو شهروند پاکستانی به دست ریموند دیویس تبعه آمریکایی به سردی گراییده است.

هفتم بهمن، ریموند دیویس در یکی از خیابان های لاهور مرکز ایالت پنجاب پاکستان به سوی چند پاکستانی تیراندازی کرد که بر اثر آن دو نفر کشته شدند.

دیویس در دفاع از خود گفته که افراد کشته شده قصد داشتند، وی (دیویس) را ترور کنند و او قبل از این کار دو نفر را که سوار بر موتور بودند کشته است.

هرچند دادگاه لاهور تائید کرده که افراد کشته شده با خود اسلحه داشتند اما این دادگاه سخنان دیویس درباره قصد موتورسواران برای ترور او را رد کرده است.

آمریکا می‌گوید دیویس دیپلمات کنسولگری آمریکا در لاهور است و مصونیت دیپلماتیک دارد، اما پاکستان آن را رد کرده و می‌گوید دیویس صرفا با کنسولگری آمریکا در لاهور در ارتباط بوده و از هیچ مصونیتی برخوردار نیست.

دیویس درحال حاضر در لاهور در بازداشت است و اسلام آباد تاکنون به فشارهای آمریکا برای آزاد کردن وی توجهی نکرده است.

نکته قابل توجه در این بین، فشارهای آمریکا بر وزارت خارجه پاکستان برای تغییر مدارک دیویس است.

شاه محمود قریشی وزیر خارجه سابق پاکستان که از پیوستن به دولت جدید امتناع کرده است فاش کرده که سفیر آمریکا در اسلام آباد بر وی فشار آورده تا مدارک دیویس را تغییر داده و وی را دیپلمات قلمداد کند.

قریشی در جمع خبرنگاران گفته است که کامرون مونتر سفیر آمریکا در پاکستان در گفت و گوی تلفنی تغییر مدارک دیویس و دادن مصونیت به او به عنوان دیپلمات را خواستار شده بود، اما او به آنها پاسخ منفی داده است.

وی از فشارهای آمریکا بر وزارت خارجه پاکستان پرده برداشت و تاکید کرد تا زمانی که مداخله آمریکا در امور وزارت خارجه متوقف نشود؛ حاضر نیست به عنوان وزیر؛ به کار خود ادامه دهد.

این افشاگری، باعث موج اعتراضات و خشم مردم پاکستان شده است.

از طرفی، آمریکا هم به علت سرسختی پاکستان در آزادی دیویس به فشار سیاسی و اقتصادی بر این کشور روی آورده است.

آمریکا نشست سه جانبه این کشور با افغانستان و پاکستان را به تعلیق درآورد.

هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا نیز هفته گذشته از دیدار با محمود قریشی همتای پاکستانی خود درحاشیه کنفرانس مونیخ خودداری کرد.

همچنین تام دانیلون مشاور امنیت ملی دولت آمریکا روز جمعه تهدید کرد در صورتی که تبعه این کشور که در لاهور بازداشت شده ؛آزاد نشود؛ حسین حقانی سفیر پاکستان در واشنگتن اخراج خواهد شد.

وی هشدار داد، چنانچه دیویس آزاد نشود؛ کنسولگری های آمریکا در پاکستان تعطیل و سفر آتی آصف علی زرداری رئیس جمهوری پاکستان به واشنگتن نیز لغو خواهد شد.

هرچند تاکنون نشانه ای از فروکش کردن تنش در روابط دو کشور و حل موضوع ریموند دیویس دیده نمی شود، اما حل این تنش در روزهای آینده با کوتاه آمدن پاکستان چندان غیرمنتظره نخواهد بود.

خودداری یوسف رضا گیلانی از به کار گماردن مجدد قریشی در وزارت خارجه یکی از علایمی است که نشان می دهد اسلام آباد احتمالا تسلیم فشارهای آمریکا خواهد شد.

اگرچه قریشی که جزو وزرای خوشنام کابینه گیلانی بود گفته است که خودش به علت مداخلات در وزارت خارجه تمایلی به ایفای نقش در این پست ندارد، اما به نظر می رسد که افشاگری او درباره موضوع دیویس مانع از به کارگماردن وی شده است.

سخنان روز شنبه سلمان بشیر قائم مقام وزیر خارجه پاکستان این دیدگاه را تائید می کند که پاکستان در نهایت تسلیم فشارهای آمریکا خواهد شد. بشیر گفته است که نباید به خاطر یک نفر روابط دیرینه بین دو کشور تحت تاثیر قرار بگیرد.

هرچند آمریکا برای حل بزرگترین چالش سیاست خارجی خود یعنی افغانستان نیازمند همکاری پاکستان است، اما پاکستان نیز برای سروسامان دادن به اقتصاد به شدت آسیب پذیر خود و نیز برای دریافت کمک های نظامی، به آمریکا نیاز دارد.

آمریکا در حال حاضر سالیانه حدود 3 میلیارد دلار کمک نظامی و اقتصادی در اختیار پاکستان قرار می دهد و بدیهی است که اسلام آباد دستکم در مقطع کنونی مایل نیست تا پرداخت این کمک ها به خطر بیافتد.

بوش رئیس جمهوری قبلی آمریکا از پاکستان به عنوان متحد غیرناتویی آمریکا یاد کرد.

در حال حاضر نیز هیچ تردیدی وجود ندارد که خروج آمریکا از باتلاق افغانستان بدون همکاری پاکستان غیرممکن است، از همین رو، دولت اوباما هم به همکاری با پاکستان نیازمند است.

در ورای این مباحث، آنچه قابل تامل است نوع برخورد و رفتار آمریکا باکشوری است که به آن کمک مالی می کند.

فشار آمریکا بر وزارت خارجه پاکستان برای تغییر مدارک دیویس، نقض آشکار حاکمیت پاکستان است که بیشتر به استعمارگری به سبک نوین شباهت دارد.

این رفتار نشان می دهد که آمریکا با این کمک ها درصدد خرید استقلال و حاکمیت این کشورهاست.

البته این نوع رفتار جدید نیست و سال هاست که آمریکا با پاکستان و کشورهای مشابه مانند مصر چنین رفتاری می کند.

از همین رو، همان گونه که مردم پاکستان در چند روز گذشته در تظاهرات خود نشان دادند، مناسب ترین راه برای پایان دادن به این وضع حفظ استقلال پاکستان و تلاش برای کاهش وابستگی به آمریکاست.

پاکستان کشوری با 170 میلیون نفر جمعیت و موقعیت بسیار مناسب و نیز برخوردار از منابع انسانی و مادی ظرفیت لازم برای توسعه در ابعاد مختلف را داراست که با آزاد شدن این پتانسیل ها دهها برابر کمک های آمریکا می تواند موثر واقع شود.

درعین حال، تردیدی نیست که با ادامه وابستگی اسلام آباد به کمک های واشنگتن، پاکستان ناگزیر همانند گذشته تسلیم فشارهای آمریکا خواهد شد.