پژوهشی در خصوص مدیریت صنعتی
یزدفردا"پژوهشی در خصوص مدیریت صنعتیصنایع درگذشته بصورت تولید محلی بود وتخصص فردی درصنایع دستی اساس تولید بشمار می رفت درمرحله بعدی دسته های تخصصی درشهرها بوجود آمدند وباعث معروفیت بعضی ازشهرها درمورد تولید محصولات خاصی شدند. اولین بار که ماشین درصنعت تولیدی بکاررفت یک ماشین ریسندگی بودکه درسال۱۷۷۰در انگلستان اختراع شدوازآن تاریخ به بعد بتدریج متوجه تولید ماشین گردیداما پس ازاختراع ماشین بخار انقلاب شروع شد.پیدایش ماشینهای صنعتی دو مساله رابوجود آورد:
۱) بعضی ازصنایع دستی ظریف ازانسان به ماشین منتقل شد.
۲) احتیاج به پیشرفت بیشتری درامور صنعتی بوجود آمد.
وجود این دو مساله باعث شد که اهمیت کارهای دستی وتخصصی کارگران کمتر شود واز طرفی برای ساختن ماشین آلات جدید احتیاج به اشخاص متخصص وفنی بیشترشد وبه این ترتیب کارگران به دودسته تقسیم شدند:
۱) کارگران ساده
۲) کارگران متخصص
توسعه صنعت دررشته های مختلف سبب شد بعضی ازاصول علمی درصنعت مورد استفاده قرارگیرد مثلا روشهای دقیق علمی محاسبه قیمت تمام شده قیمت فروش ومسائلی دیگرکه موجب شدبهترین روش دربهره برداری از کارخانجات مشخص کردوسیاست وروش علمی در کارخانجات بکاربرده شودازاین روزبه بعد توسعه صنعتی بیشتری متمرکزروی یافتن روشهای علمی کاروبهره برداری گردید ومطالعه این روشهای وارد یک رشته تخصصی جدیدی بنام مدیریت علمی وصنعتی شد.
درکارخانجات بزرگ روش علمی کاربه چنان درجه تحول وتخصص رسید که طبقه جدیدی از متخصصین بنام مدیر بوجود آمد وصاحبان صنایع که خود تخصصی نداشتند برای اولین بار اداره امور رابدست این مدیران سپردند اما در این دوره علم مدیریت بیشترمتوجه بهره برداری واداره علمی صنایع وارد شد وبه این ترتیب مدیریت علمی که متوجه مسائل علمی از نظر فیزیکی وانسانی است بوجود آمد.
مدیریت: عبارتست از ایجاد هماهنگی میان نیروهای مختلف بطوریکه بصورت نیروی واحدی درآیند.
اصول مدیریت: مدیران ضمن تعیین واجرای هدفهای موسسه باید دارای حسن خلاقه وقابلیت ابداع باشند از طرفی برای انجام وظایف اجرائی وروشن شدن این وظایف مهم درک مراحل فیزیکی تولید و یافتن تعادل بین مدیرت ومراحل فیزیکی تولید وروابط کارکنان لازم است. به این ترتیب در ایجاد موسسات صنعتی باید کارراه همواره بااصول زیر شروع کرد:
۱) تعیین روش واصول علمی مدیریت.
۲) تعیین اینکه چگونه این روش واصول بطورموفقیت آمیزقابل اجراست .
۳) توسعه طرزتفکر علمی درکلیه مسائل وامور موسسه. اولین کسیکه دراین موردمطالعاتی انجام دادواصول تدوین شده ای بیان کرد تیلور بود. تیلور ابتدا برروش کارگران وبالاخره درمورد وظایف مدیریت درسازمان مطالعه کردو نتایجی بدست آورد.
آن قسمت ازمطالعات تیلوربرروی کارگرکه ازوظایف مدیریت است به این ترتیب خلاصه می شود:
۱) ایجاد یک علم جدید برای مطالعه هریک ازعوامل ساده ومتشکله کار کارگر
۲) انتخاب یک کارگر برای یک کارمعین
۳) بسط روابط نزدیک وهمکاری بین مدیریت وافراد طبق اصول وروش علمی اداری
۴) تقسیم صحیح کاربین مدیریت وکارکنان موضوع همکاری بین مدیریت وکارگر دارای نتایج مثبتی است که گاهی اوقات درکیفیت کار کاملا موثر است.
● وظایف مدیر:
۱) تنظیم برنامه عبارتست ازپیش بینی عملیات وطریقه اجرای آن
۲) ایجاد سازمان تعیین صریح حدود وظایف واختیارات وتفکیک هریک ازآنها
۳) رهبر اخذ تصمیم وصدور دستور
۴) هماهنگی تطبیق وظایف مختلف وصدور دستور
۵) کنترل کارها مطابق برنامه پیش بینی شده انجام شود یکی ازوظایف مهم مدیران پیش بینی وقایع واتفاقات وتحولات عادی است.
پیش بینی یعنی تعیین سیاست آینده وتهیه مقدمات برای نیل به آن به آن اعتبار تولید: درشرکتهای سهامی اولیه ازراه انتشارسهام وسرمایه جاری با تنزل اسناد تجاری و گرفتن اعتبارات بانکی بدست می آید.
سرمایه هایی که ازطرف وام دهنده دراختیار وام گیرنده گذاشته می شود درراه تولید ثروتهای جدید استعمال می گردد وهمان کالاهای تولید شده بهترین وثیقه وتضمین وام دهنده می باشد تا اصل وفرع مبلغ وام راازوام گیرنده وصول بنماید. وامهایی که برای مدت کوتاه مثلا ۳تا۶ماه داده می شود بیشتربه منظورتهیه سرمایهای متحرک برای بنگاههای اقتصادی بوده واین نوع عملیات اعتباری بوسیله اوراق تجاری چون برات و سفته انجام میگیرد .
بانکهای تجارتی توزیع کننده اعتبارات کوتاه مدت می باشندونرخ بهره پول درمعاملات مزبور کم است وامهای طویل المدت مثلا برای پنج یا ده سال به مصرف تهیه سرمایه های ثابت بنگاههای اقتصادی می رسد واین نوع عملیات به وسیله بانکهای مخصوص صنعتی میگیرد.
یکی ازمشخصات اقتصاد امروز پیدایش اتحادیه های بزرگ صنعتی وتجارتی است.
همکاری وهمبستگی موسسات صنعتی: یکی ازمشخصات اقتصاد امروزی پیدایش اتحادیه های بزرگ صنعتی وتجارتی است زیرا به علت تراکم مزایای زیادی عاید ارباب صنعت میگردد. این اتحادیه ها عبارتند از کارتل ها و تراستها کارتل ها: عوامل مختلف اقتصادی مانند بحرانهای سخت که هرچند سال یکباردر کشورهای صنعتی بروزمی کند صاحبان سرمایه ها وصنایع را واداشته است که دست ازرقابت بکشند و اتحادیه هایی بین خود بوجود آورند که اولین اتحادیه ها بنام کارتل درآلمان بوجود آمد.
کارتلها اتحادیه های آزاد بین بنگاههایی است که دریک رشته اقتصادی مشغول به کاربوده و کالای مشابهی تولید می کنند. درکارتلها هریک ازاعضاء استقلال وشخصیت خود رامحفوظ میدارند وفقط ازبعضی مقررات پیروی می کنند باین ترتیب کارتل شخصیت ممتاز وجداگانه ای ازشخصیت بنگاههای خود ندارد ونمی توان آن را یک بنگاه مستقل اقتصادی محسوب نمود.
منظور ازتشکیل آن بدست آوردن انحصارعلمی است ووقتی وجود آن موثراست که تمام یا لااقل حداکثر بنگاههایی که دریک رشته کارمی کنند عضویت آن را قبول نمایند. کارتل با اینکه یک بنگاه مستقل اقتصادی نیست اما چون یک نوع اتحادیه دائمی بین اتحادیه های مختلف می باشد دارای سازمان مخصوص وارکان قانونی است.
شرایط اساسی تشکیل کارتل:
۱) محدود بودن تعداد بنگاهها
۲) تولید کنندگان درشرایط مساوی باشند
۳) متحدالشکل بودن کالا
۴) شرکت کلیه تولیدکنندگان ویا اکثریت آنها دراتحادیه
۵) انضباط وروحیه اجتماعی انواع کارتل ها:
۱) کارتلهای ساده
۲) کارتلهای کامل با دفتر مرکزی اقسام مختلفه کارتلهای کامل عبارتست از:
الف) کارتل تقسیم سفارشها
ب) کارتل پخش منافع
ج) کارتل با تصدی بازرگانی توسط دفتر مرکزی فروش تراستها تراست عبارتست از ترکیبات مالی است واز گروهی ازموسسات که استقلال خودرا تمامی از دست می دهند وتحت مدیریت واحدی در می آیند تشکیل می شود.
صغری داوری بجنورد
صنایع نیوز
یزدفردا