روزهای سخت امیر چخماق

امیرترقی نژاد

1. مجموعه امیرچخماق یزد همه روزه مسافران و گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به سوی خود فرا می خواند و یکی از بناهای جذاب و مورد علاقه آنهاست.اما این روزها این بنای تاریخی حال وروز خوشی را طی نمی کند، به طوریکه تا زمانی که یاد داریم سالهای سال است که درخصوص ساماندهی تکیه امیرچخماق که بعنوان یکی از نمادهای اصلی یزد به شمار می رود از سوی دستگاه های اجرایی بحث و تبادل نظر صورت می گیرد و حتی بودجه هایی در نظر گرفته می شود اما از روند بهبود و یک اقدام رو به جلو برای ساماندهی این نماد قدیمی و مذهبی خبری نیست.
2.در گوشه و کنار این تکیه قدیمی علیرغم شلوغی و ترافیک، هنور مسائل حفاظتی به حال خود رها شده است.به اعتقاد کارشناسان شلوغی این منطقه باعث شده در مناره ها و بدنه اصلی، لرزه هایی ایجاد شود که ضربه های جبران ناپذیری برای آن خواهد بود. این مسئله در حالی است که ساخت جداره های در راستای تکمیل و ساخت این مجموعه عظیم تاریخی باعث شده، این کار غیر کارشناسی که به صورت طرح نيمه‌کاره ديوار کشي می باشد به تکیه امیرچخماق ضربه دو چندانی را واردساخته ، به طوریکه فضاي بناي اميرچخماق مناسب گردشگري نباشد و طرح ساماندهي اين اثر هم فراموش شده خدایی باشد.
3. جدا از این مسائل، در گوشه و کنار تکیه امیرچخماق اتفاقات عجیب و غریب دیگری هم در حال حادث شدن است . حضور کودکان افاغنه جهت بازی و دستفروشی و تجمع افغانیها درجلوی سر در ورودی آن باعث شده که خیل عظیمی از جهانگردان با بی رغبتی از کنار آن رد شوند. حالا مشکلات یکی دوتا نیست چراکه تردد خودروها، ريختن زباله و طرح نيمه‌کاره ديوار کشي بنا باعث آشفته‌گي اين اثر جهانی شده است.

4.حال شاید معرفی بیشتر این بنا بتواند فریادی باشد برای تسکین دردها ،شاید که بتواند دردی دوا نماید.این بنا که نماد تاریخی و مذهبی بودن یزد محسوب می شود مانند دیگر تکایا دارای دومناره بلند است و در شرق میدان شهدا در مرکز شهر یزد قرار دارد. اصل بنای میدان و تکیه امیرچخماق، سر در بازار قدیم یزد به شمار می رفت که در اواخر قرن نهم هجری قمری همزمان با ساخت بنای مسجد امیرچخماق ساخته شده است. سر بنا در دو مناره کاشی کاری شده رفیع و چند دهانه از تاق نماهای کنونی آن از بناهای قرن سیزدهم هجری قمری است. تکیه دارای پنج غرفه با تاق های جناقی در دو سمت است و در دومین صفه سمت راست آن ورودی پاشیر آب انبار بازارچه خواجه قنبر قرار دارد و راه پله پشت بام تکیه و ورودی مناره ها در اولین صفه سمت چپ واقع است. در نما سازی تکیه از آجرهای لعابدار و کاشی استفاده شده و پایین مناره با خطوط کوفی لاجوردی تزیین شده است. در داخل غرفه وسط بنا یک قطعه سنگ مرمر به ابعاد 25 در 25سانتیمتر نصب شده که روی آن نام سازندگان و تاریخ بنا به خط نسخ حک شده است. بر بدنه این سردر و اطراف غرفه ها ، آیات قرآنی و اسماء جلاله با کاشی کتیبه سازی شده است. مجموعه و تکیه امیرچخماق یزد سالهاست که در میان مجموعه های ارزشمند خشتی و گلی این شهر می درخشد و نظر عاشقان هنر و معماری را به سوی خود جلب می کند. این مجموعه شامل مسجد، تکیه ، آب انبار ، نخل و بقعه توسط امیر جلال الدین شامی از سرداران تیموری و حاکم یزد در قرن نهم هجری قمری در شهر یزد بنا شد. تکیه امیرچخماق و فضای اطراف آن جذاب ، زیبا و دلنواز است به طوریکه نظر هر بیننده ای را به خود جلب و انسان را محو تماشای خود می کند. قامت بلند مناره های این بنای ارزشمند تاریخی و مذهبی،استواری و پایداری را درذهن انسان تداعی می کند و هنرمعماران این مرز و بوم را جلوه گر می سازد.

یزدفردا

روزهای سخت امیر چخماق

امیرترقی نژاد

^{یزدفردا}