پژوهش را با مقاله سازی اشتباه گرفته اند!!!

 رضا بردستانی

«غلامرضا قربانی»، رئیس موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم با ابراز تاسف از اینکه برخی پژوهش را با مقاله سازی اشتباه گرفته اند گفت: اگر مقاله سازی در کشور رایج شود آموزش عالی کشور آسیب خواهد دید چون، بدون پژوهش واقعی مشکلات و مسائل کشور حل نخواهد شد و به جایگاه مطلوب نخواهیم رسید.

قربانی یادآور شد: بسیار مهم است که در نهایت اولویت با آموزش است یا پژوهش ! وی افزود: اگر پژوهش را با مقاله سازی مترادف بدانیم دچار مشکل شده ایم در صورتیکه مقاله سازی امری حاشیه ای است و مطمئناً این مسئله به آموزش آسیب می رساند.

تا اینجا داستان هم خوشحالیم و هم ناراحت! طبق ضرب المثل معروف: «یک چشم اشک و یک چشم خون»!!! با لب می خندیم با چشم و دل زار زار می گرییم که حکایت آن قدر از قاعده خارج شده است که جناب آقای رئیس مؤسّسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم نیز دادشان به آسمان رسیده است و خود به خود احساس خطر نموده اند و اما تمام از این جا و از آن جا نوشتن بیان درد هایی است که در دل داریم و سودای گفتنمان نیست به چند دلیل:

- اوّل آن که کو گوش شنوا؟!

- دوّم آن که کو گوش شنوا؟!

- سیّم آن که کو گوش شنوا؟!

- چهارم آن که دیگر آب از سر بالایی به سمت چشمه در حرکت است و اندک زمانی نخواهد گذشت که ابوعطا خوانی زمزمه ی مردمان روزگار شود!

- پنجم آن که به قول زنده یاد استاد«مهدی آذر یزدی»این روزهای فریاد حق و ندای حقیقت ما کمتر از سالوس و ریای برخی دیگر اثر دارد. برخی از این حضرات آن قدر الفاظ و القاب دهان پُر کن به خود آویزان نموده اند که می ترسیم در تیر رسشان قرار گیریم که آن گاه از زندگانی ساقط خواهیم شد...

سایت های یزدی را مرور می کنیم و خوشحال از این که مقاله ای نگاشته شده است، بگذریم از این که نه منابعی درست و قابل اعتماد دارند و نه تماماً از خویشتن خویش بر گرفته شده اند. از این جا و از آن جا وام گرفته اند و بی آن که فرصت کنند باردیگر نگاهی به نوشتار خود بیافکنند که چه دست گل هفت رنگی دارند به آب می دهند به مثابه ی «یونجه در... ریختن» همین نوشته های بی در و پیکر را پرت می کنند در فضای بی انتهای مجازی! غافل از این که با این حجم وسیع موتور های جستجو گر، وقتی مقالات این حضرات را مرور می کنی صد ها و بلکه هزارها از این گونه نوشتار را از دیگران به دست می آوری و همین نوشتار وصله و پینه ای هم را در چندین سایت و وبلاگ به نام همین حضرات دریافت می نمایی.

همین حضرات مقاله ساز و نه مقاله نویس در پایان نوشتار رهنی خود، هم نسخه می پیچند! هم وعظ و خطابه می خوانند و هم نصیحت پشت نصیحت که پژوهش خوب است! مقاله نویس کار هر کسی نیست! مراقب باشید اگر از مطلب یا مطالب دیگری استفاده نمودید حتماً مأخذ آن را ذکر کنید و الی آخر...

روی سخن من با این گونه اهالی مقاله ساز نیست که سالیان سال در جنگِ میان خود و جامعه؛ خود را برگزیده اند و این گونه نگرش در آن ها نهادینه شده است و واژه ی«من»، دم دستی ترین واژه ای است که از بامداد تا شامگاه ورد زبانشان است و گوش شنوایی ندارند ! اما صحبت کوتاهی دارم با مدیران سایت هایی که در یزد با هزار مشکل و مانع ، همه چیز را به جان خریده اند و پا در میدان خبر رسانی و تنویر افکار عمومی گذاشته اند.

ارزش محیطی که در اختیار شماست و شما هستید که اختیار تام دارید تا هر تصمیمی که دلتان خواست بگیرید کمتر از یک محیط آموزشی نیست. روزانه هزاران نفر با هزار امید و اعتماد به محیط مجازی در اختیار شما، سر می زنند تا در این وانفسای دلتنگی و آزردگی خیال با تمام گرفتاری هایی که دارند و فرصتی که مثل برق و باد می گذرد از اوضاع و احوال شهر و دیار خود آگاه شوند و فردای روزگار در می یابند که رفتار اخلاق مدارانه ای با آنان نشده است.

وظیفه اخلاقی و انسانی مدیران محترم سایت های خبری ایجاب می کند تا در انتخاب و چینش اخبار و مقالات رسیده دقّت و حسّاسیت خوبی از خود بروز دهند، تا خدای ناکرده مطلبی که بی پایه و اساس است و یا در دیگر سایت های مشابه مورد استفاده قرار گرفته است دوباره و چندین باره مورد استفاده قرار نگیرد ! کم نیستند حضرات مقاله سازی که بعد از چرخشی چندین روزه در سایت های مختلف عین همان مطلب دستمالی شده ی خود را در چند وبلاگی که برای خود ساخته اند نیز می گذارند و این مایه تأسف بسیار است!

مصاحبه ی آقای قربانی، رئیس موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم را به فال نیک می گیریم و امید واریم شخص ایشان و وزارت متبوع ایشان در اصلاح امر پژوهش و شیوه های درست و استاندارد پژوهش در این سرزمین علم مدار و عالم پرور مجدّانه بکوشند و در این میان نباید به راحتی از کنار وظیفه ی خطیر مدیران سایت های اینترنتی گذشت! چرا که این گونه محیط ها فرصت بسیار خوب و ایده آلی برای آن دسته از کسانی است که به دنبال شهرت و نام آوری آسان می باشند و با دست خطی هفت رنگ سعی در جریان سازی به نفع خود دارند و مدیران محترم سایت های استان با تیز هوشی و حساسّیت فنی خود نباید اجازه ی این کار را به آنان بدهند.

کوتاه سخن این که مقاله، پژوهش، تألیف، نویسندگی و دیگر واژه های از این دست هر یک تعریف خاص خود را دارند ، راه و شیوه ی خود را می پیمایند. ساده انگارانه است اگر بیاندیشیم که نوشتن یک مقاله ی علمی محکم و دقیق آسان تر از تدوین یک کتاب است چرا که هر دو به مقوله ی جستجو و بررسی کارشناسانه ی دقیق و استاندارد نیاز مبرم دارند و این مقوله به خودی خود وقت و تخصص کافی را می طلبد که امیدواریم شاهد این تحول در امر پژوهش و مقاله نویسی باشیم و به درستی در مقابل مقاله سازی از خود حساسیت و مقاومت نشان دهیم.

یزدفردا