گزارش و گزارش تصویری :حضور میهمانان نوروزی در آتشکده زرتشتیان یزد
یزدفردا "آتشکده زرتشتیان در خیابان آیت الله كاشانی واقع گردیده و شامل ساختمان و باغ زیبایی است كه در قرن اخیر ساخته شده است. در این محل آتش مقدس كه برای زرتشتیان محترم می باشد نگهداری و از آن مراقبت می شود. ساختمان اصلی در وسط حیاط قرار دارد و آنرا درختانی همیشه سبز احاطه كرده اند. حوضی مدور و بزرگ در محور ورودی بنا به آن زیبایی خاصی بخشیده است. آتش در محفظه ای بلندتر از سطح زمین در اتاقی نسبتا وسیع و دور از تابش خورشید قرار گرفته و اتاقهایی برای مراسم نیایش پیرامون آن طراحی شده است.
يزد با وجود داشتن آتشکدههاي فراوان، به عنوان منطقه گردشگري مذهبي براي زرتشتيان و افراد علاقمند به دين زرتشت محسوب مي شود. از معروفترين بناهاي زرتشتيان، آتشکده يزد است که گفته ميشود قدمت آتش آن به هزار و 500 سال ميرسد، گرچه قدمت عمارت آن زياد نيست و به دوران پهلوي اول مربوط ميشود.اين عمارت که در فهرست آثار معماري معاصر يزد قرار دارد، به همت زرتشتيان يزد و پارسيان هند، در سال 1313 خورشيدي، تحت نظارت و سرپرستي "ارباب جمشيد امانت" بنا شده است.
ساختمان کنونی آتشکده یزد در آبان ماه ۱۳۱۳ با سرمایهٔ یک زرتشتی پارسی به نام «همابائی» بر قطعه زمینی که از سوی چندتن از زرتشتیان ایران ازجمله برادران امانت به یاد فوت پدرشان «اردشیر مهربان رستم» امانت وقف شد، ساخته شد. نقشهٔ این بنا را مهندسان پارسی کشیدهاند و «ارباب جمشید امانت» سرپرستی و نظارت ساخت این بنا را بر عهده داشت. وی در خاطرات خود نوشتهاست که برای جلب توجه پارسیان هندوستان، پنج بار به آن دیار سفر کردهاست. چهار بار با کشتیهای بخار بر روی آبهای خروشان اقیانوس هند و یک بار پیاده و با شتر در ریگزارهای بلوچستان ایران و پاکستان تا سرانجام انجمن پارسیان هند پرداخت هزینهٔ ساختمان آتش ورهرام یزد را پذیرفت.
گفتني است، ساختمان اصلي، بر محل بلندي قرار دارد و که آن را درختاني هميشه سبز احاطه کرده است و حوضي مدور و بزرگ در محور ورودي بنا به آن زيبايي خاصي بخشيده است.
آتش در آتشکده، در سطحي بلندتر از زمين و دور از تابش خورشيد قرار گرفته و اتاقهايي نيز جهت مراسم نيايش، پيرامون آن طراحي شده است.
در مورد قدمت تاريخي آتش اين آتشکده گويند که نزديک 1515 سال پيش، از آتشکده "ناهيد پارس" به روستاي "هفتادر" نزديک عقدا منتقل و از آن جا به ترک آباد در اردکان نقل مکان شده و پس از 30 سال نگهداري در غار اشکفت يزدان، در سال 1325 خورشيدي به شهر يزد آورده شد و در خانه دستور بزرگ شهر، در محله دستوران جاي داده شد و از آن جا به گهنبار خانه و محل کنوني اين آتش، واقع در خيابان آيت الله کاشاني، کوچه آتشکاده انتقال يافت.ياد آوري مي شود، و سرستونها و ازارههاي سنگي با نقوش برجسته زيبا، کار هنرمندان اصفهاني است که در اصفهان تراشيده شده و به يزد حمل شده است.به نظر ميرسد، معماري بنا تا حدودي از معماري آتشکدههاي پارسيان در هند تاثير گرفته باشد.
اين آتشکده تمام زرتشتيان از سراسر دنيا را به خود جذب مى کند و در اينجا شخصى نيز وجود دارد که تمام چيزها را به زبان انگليسى براى خارجيها توضيح مى دهد. در اينجا همچنين دو نقاشى وجود دارد که توسط يکى از زرتشتيان ايجاد شده است. از نظر معمارى شباهتهاى زيادى بين اين آتشکده و آتشکده هاى زرتشتى هاى ايرانى وجود دارد. مکانهاى زرتشتى ديگرى نيز مانند قلعه اسدان ( دژ شيرها ) در شمال يزد وجود دارد. پراهميت ترين آتشکده، « چک چک » مى باشد که در 52 کيلومترى شمال يزد قرار دارد.
ساختمان اصلی آتشکده بر ارتفاعی حدود ۲۱ متر از زمین و در میان حیاط بزرگی که درختان همیشه سرسبز سرو و کاج آن را پوشانده، قراردارد. نگاره فروهر و سرستونهای سنگی آن زیبایی ویژهای بدان بخشیده و روبروی این بنا حوض آبی قرار دارد. اینکه آتشکدهها کنار آب باشند از خصوصیتهای آتشکدهها بوده است.
سرستونهای سنگی جلو تالار ساختمان اصلی و سنگهای گلدار پای دیوارها کار هنرمندان اصفهانی است. این هنرمندان سنگها را در اصفهان تراشیده و سپس تا یزد بردهاند. نگار کاشیهای فروهر بر بالای سردر ورودی، کار هنرمندان کاشیکار یزدی است و معماری کل این بنا ار معماری آتشکدههای پارسیان تاثیر پذیرفتهاست.
چگونگی ورود به آتشکده برای زرتشتیان و غیرزرتشتیان
ورود به این نیایشگاه همیشه برای نیایشکنندگان با آدابی همراه بودهاست. از جمله پاکیزگی زنان و مردان. مردان باید برای ورود با کلاه سفید و زنان با روسری سفید و لباس رنگ روشن و بدون کفش وارد شوند. آتش مقدس درون مجمر بزرگی از جنس برنز است و شخصی به نام «هیربد» مسوول روشن نگهداشتن آن است. بازدیدکنندگان این آتشکده میتوانند این آتش همیشه فروزان را از پشت دیوار شیشهای ببینند.
تاریخچه ساخت آتشکده
آتش آتشکده یزد
آتشی که درون این آتشکده میسوزد بیش از ۱۵۰۰ سال است که روشن ماندهاست. این آتش فروزهای است از آتش آتشکده کاریان در لارستان که به عقدای یزد آورده شد و نزدیک به ۷۰۰ سال در آنجا روشن نگه داشته شد و سپس در سال ۵۲۲ از عقدا به اردکان برده شد و نزدیک به ۳۰۰ سال نیز در اردکان یزد بود و در سال ۸۵۲ از اردکان به این شهر برده شد. نخست در محلهای به نام «خلف خان علی» در خانهٔ یکی از موبدان بزرگ به نام «موبد تیرانداز آذرگشسب» نگهداری میشد و در سال ۱۳۱۳ پس از ساخته شدن این آتشکده به درون آن برده شد.
ثبت ملی آتشکده یزد
این آتشکده ۸ سال پیش در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
مهمترين آتشکده زرتشتيان، اين آتشکده مى باشد که همه روزه صبح و عصر به استثناى تعطيلات رسمى براى بازديد عموم آزاد است.
بازديد اين آتشکده رايگان است
گزارش تصویری مسعود میرجلیلی خبرنگاریزدفردا عید نوروز 1389