نواي گرم نوازنده موسيقي نوروزي در نزديكي بهار در خاطره

یزدفردا " انجمن دوستداران و حافظان خشت خام"مردم ايران موسيقي آغاز سال نو را که در لحظه تحويل سال از راديو و تلويزيون پخش مي شود، به ياد دارند "علي اکبر مهدي پور دهکردي" نوازنده پيشکسوت سرنا و کرنا و نوازنده موسيقي "تحويل سال نو" که به موسيقي نوروزنامه در ايران شهرت دارد، دارفاني را وداع گفت علي اكبر مهدي پور نوازنده موسيقي سننتي نوروز با رفتنش نواي گرم موسيقي اصل خود را ماندگار نمود.

وي به عنوان نوازنده سرنا و کرنا همواره در جشنواره هاي موسيقي فجر حضور داشت و مورد احترام موسيقي دانان بزرگ بود.

استاد علي اکبر مهدي پور يکي از نوازندگان موسيقي مقامي و سنتي ايران، در بسياري از کشورها طنين موسيقي بختياري را به گوش علاقه مندان رسانده بود.

وي به عنوان نوازنده سرنا و کرنا همواره در جشنواره هاي موسيقي فجر حضور داشت و مورد احترام موسيقي دانان بزرگ بود.

خرم آن نغمه كه مردم بسپارند بياد.

گفتگوی خواندنی زنده یاد با استاد علي اكبر مهدي پور

فردوسي حرفهاي قشنگي زده است،حرفهاي نغزل و حرفهاي شيرين، آنچنان که در يکي از اشعار خود با کاربرد ساز در شعر خويش گفته است: " برآمد خروشيدن کرناي/ تهمتن برآورد لشگر زجاي / بفرمود تا رخش زين کنند/ دم اندر دم ناي زرين کنند ."

انگار ساز کرنا و سرنا ،سازي با آوازه و پرآوازه است، که صدايش در بيشتر اشعار فارسي شنيده مي شود و همواره با سرنا، نواي خوش خويش را منتشر مي کنند.

همين نوروز که لباس باستاني بر تن خويش دارد، آمدنش را از گلوي کرنا و سرنا فرياد کرده است و بسياري آغاز تحويل سال نو را با اين دو ساز بارها شنيده اند.

نواي آغاز سال نو با کرنا و سرنا در دستگاه موسيقايي و مقامي" چهارگاه" نواخته مي شود و اين صدا براي آنان که نوروز را مي شناسند نامي آشنايي است.

البته اين حرفها را نوازنده معرف " نوروزنامه " يا موسيقي آغاز تحويل سال مي گويد و ادامه مي دهد: اين موسيقي را بيشتر در نوروز مي نواختند که به مرور زمان اين موسيقي نيز، از دهه 40 با شليک گلوله توپ در زمانهاي گذشته در آستانه از بين رفتن و فراموشي قرار گرفت.
" علي اکبر مهدي پور " نوازنده معروف کرنا و سرنا در ايران است و بسياري از مردم صداي ساز و موسيقايي سازهاي سنتي او هنگام تحويل سال نو و آغاز فصل بهار و سريال " روزي روزگاري " به ياد دارند.

اما او با ملودي و آهنگ نوروزنامه و تحويل سال نو را به نام خود به ثبت رسانيده و طنين ساز کرنا و سرنا را همواره به عنوان دو ساز ايراني نواخته است آنچنان که او را با نواهايش در بسياري از کشورها مي شناسند.
مهدي پور، در گفت و گو با ايرنا مي گويد: اين ملودي و آهنگ که هنگام تحويل سال نو پخش مي شود حدود 23سال پيش در يکي از استوديوهاي صدا وسيما در تهران ضبط و پس از آن در تمامي سالهاي در آغاز فصل بهار پخش شده است.

وي گفت: اين آهنگ در دستگاه چهارگاه از دستگاههاي دوازدهگانه موسيقي ايراني نواخته شده و تنظيم آن براساس يکي از قديمي ترين رديف هاي موسيقايي ايراني انجام شده است.

نوازنده نوروزنامه مي گويد:دليل به تداعي اين موسيقي در اذهان مردم نيز به خاطر لحظات شاد مردم هنگام آغاز سال نو مي باشد.

به گفته وي، اين آهنگ در آن سالها با سرساز سرنا به همراه نقاره نواخته شد و ضبط آن تنها در يک مرحله اتفاق افتاد و اين آهنگ يادآور نوروز مي باشد.

اين نوازنده نوروزنامه ايران گفت: سازهاي سرنا و کرنا از زمانهاي بسيار دور و طي قرنها در بين اقوام ايراني همواره از جايگاه خاصي برخوردار بوده است.

وي ادامه مي دهد: کرناسازي سنتي با چهار قطعه مي باشد، که موسيقي و آهنگها و ريتم هاي حماسي و سنتي با آن اجرا مي شود و ساز سرنا،از نظر شکل سازي کوتاهتر از کرنا مي باشد، که در بيشتر مراسم ها و آيين هاي شاد اجرا مي شود.

به گفته وي، ساز سرنا در بيشتر مناطق و نواحي ايران نواخته مي شود وتنها در چهارمحال و بختياري و استان فارس ساز کرنا به شکل گسترده نواخته مي شود و اين نقطه از کشور به ويژه در بين عشاير منطقه، خاستگاه تاريخي خود را حفظ کرده است.

مهدي پور، گونه هايش را پر از باد مي کند و موسيقي نوروزنامه يا نوروزيه را مي نوازد و انگار نويد آمدن بهار از دهانه گشاده ساز کرنايش به بيرون پرت مي شود.

او مي گويد: ساز کرنا ريشه اي عميق در تاريخ فرهنگ ايراني دارد و ايرانيان حتي در دوران مختلف تاريخي نيز اين ساز را مي نواخته اند.

مهدي پور ادامه مي دهد: نوازندگان سازهاي سرنا و کرنا را در مناطق مختلف با دهل مي نوازند و با کمي تغيير در بخش " قمي " و بخش سوراخها مي توان دستگاههاي موسيقي مقامي و ستني ايران را بر روي آن اجرا کرد.

مهدي پور، خودش اين کار کرده و دستگاههاي هفتگانه و گوشه هاي دوازده تايي را بر روي سازهاي کرنا و سرنا اجرا کرده است و حتي 90 دست نوشته نيز براي اجراي دستگاههاي موسيقي بر روي اين دو ساز در کنج خانه اش نگه داري مي کند.

به گفته وي، ساز کرنا سازي مختص به حماسه و آوردگاه هاي نبرد و ميدان اسب سوارکاري بوده و پيوندي ديرينه با نوروز و بهار داشته است.

وي گفت:اجراي آيين سنتي " چوب بازي" يا" ترکه بازي " که يکي از آيينهاي سنتي عشايري ايران مي باشد نيز با ساز کرنا اجرا مي شود و ساز کرنا خود همواره نوايي غرور انگيز براي مخاطبان دارد.

مهدي پور معتقد است: ساز سرناسازي با رويکرد مجلسي است و ساز کرنا بيشتر در فضاهاي باز و در آيين هايي که در دشت دمن و کوه مانند سوارکاري اجرا شده، نواخته مي شود.

او افزود: کرنا و سرنا از قابليت و ظرفيتهاي بسيار بالايي براي اجراي موسيقي برخوردارند، به گونه اي که بخشي از اين ظرفيتهاي موسيقايي ساز کرنا توسط برخي از استادان با سازهاي ديگر نيز اجرا شده است.

وي گفت: ملودي هاي اصيل ايراني ساز کرنا بايد حفظ شود و به صورت علمي به ثبت برسد، مانند تلاش برادران "کامکارها" براي حفظ و ثبت موسيقي " کردي " و تلاش " علي اکبري شکارچي" و دوستانش براي ثبت موسيقي لرستاني و خرم آبادي که در اين راه گامهاي بلندي برداشته اند.

مهدي پور گفت: بايد ملودي هايي که با ساز کرنا و سرنا در بين عشاير بختياري رايج است، توسط هنرمندان رشته موسيقي ضبط و براي نگهداشت آن اقدام شود.

به گزارش ايرنا،هم اکنون تعداد کرنانوازان و سرنانوازان در کشور بسيار اندک است و بسياري از جوانان از اين دو ساز کمتر استقبال مي کنند.

منبع گفتگو: ايرنا