یزدفردا

صورت مشروح مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی: جلسه سوم

صورت مشروح مذاكرات شوراي بازنگري قانون اساسي:

جلسه سوم

دهم ارديبهشت ماه 1368 هجري شمسي

صورت مشروح مذاكرات شوراي بازنگري قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران
یزدفردا :علی آبادی :جهت اطلاع رسانی به فردائیان و ثبت در تاریخ قبلا مشروح مذاکرات مجلس بررسي نهايي قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران و تدوین قانون اساسی را منتشر ودر این سلسله مطالب ، صورت مشروح مذاكرات

شوراي بازنگري قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران آورده می شود.

توجه: تمام نوشته های مندرج در این بخش، از سایت شورای نگهبان و کتاب صورت مشروح مذاكرات شوراي بازنگري قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران بازانتشار می شود. آوردن این جلسات در سایت یزدفردا به خاطر دسترسی مستقیم پژوهشگران و فردائیان به متن این جلسات در این سایت است وجلوگیری از تحریف آنها توسط دوستانی که بعضا در صف دشمن قرار گرفته اند .

یزدفردا

جلسه سوم

جلسه ساعت شانزده روز دهم ارديبهشت ماه 1368 هجري شمسي

برابر با بيست وسوم رمضان المبارك 1409 هجري قمري به رياست

آيت الله مشكيني تشكيل شد.

فهرست مطالب :

اعلام رسميت جلسه و تلاوت آياتي از كلام الله مجيد ...

ادامه بحث و بررسي پيرامون آئين نامه داخلي و تصويب

موادي از آن ………………………………………………………………………….

3-پايان جلسه و تاريخ تشكيل جلسه آينده ……………………….......

1- اعلام رسميت جلسه وتلاوت آياتي از كلام الله مجيد

رئيس – بسم الله الرحمن الرحيم . با حضور بيست نفر جلسه رسميت دارد . دستور جلسه را اعلام بفرماييد .

منشي (دكتر حسن ابراهيم حبيبي ) – بسم الله الرحمن الرحيم – دستور سومين جلسه بعد از ظهر يكشنبه دهم ارديبهشت ماه 1368 مطابق با بيست وسوم رمضان المبارك 1409 :

تلاوت كلام الله مجيد .

دنباله رسيدگي به آئين نامه داخلي .

تشكيل كميسيونها .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- آقاي نوري چند آيه از كلام الله مجيد را تلاوت بفرمائيد .

اللهم صل علي محمد و آل محمد

اعوذ بالله من الشيطان الرجيم – بسم الله الرحمن الرحيم

سبح‎لله مافي السموات و ما في الارض و هو العزيز الحكيم* هوالذي اخرج الذين كفروا من اهل الكتاب من ديارهم لاول الحشر ماظننتم ان يخرجو ا وظنوا انهم ما نعتهم حصونهم من الله فاتيهم الله من حيث لم يحتسبوا وقذف في قلوبهم الرعب يخربون بيوتهم بايديهم وايدي المومنين فاعتبروا يا اولي الابصار* ولولا ان كتب الله عليهم الجلاء لعنهم في الدنيا ولهم في الاخرة‌عذاب النار* ذالك بانهم شا قوالله ورسوله ومن يشاق الله فان الله شديد العقاب *

(صدق الله العلي العظيم – حضار صلوات فرستادند )

« سوره الحشر – از ايه اول تا چهارم »

2- ادامه بحث و بررسي پيرامون آئين نامه داخلي وتصويب موادي از آن

رئيس – دستور را شروع كنيد .

منشي ( دكتر حبيبي ) – تا پايان ماده 6 رسيده بودم ماده 7 مطرح است كه قرائت ميكنيم :

ماده 7- پس از انتخاب اعضاي كميسيونها هر كميسيون به رياست مسن ترين عضو و با حضور كليه اعضاء منعقد ميشود و فوراً يك رئيس ، يك نايب رئيس ويك مخبر با رأي مخفي و اكثريت نسبي انتخاب مينمايد .

مخبركميسيون وظيفه منشي را نيز به عهده خواهد داشت .

منشي (محمد يزدي) – آقاي بيات پيشنهادي داريد مطرح بفرمائيد .

اسدالله بيات – بسم الله الرحمن الرحيم . دو سه تا پيشنهاد دارم : يكي تقريباً پيشنهاد حذف است اولاً يك نايب رئيس نباشد ، دو تا باشد چون گرچه زمان محدود است ولي بالاخره ممكن است در يك جلسه رئيس نباشد ، نايب رئيس هم نباشد دو تا نايب رئيس هيچ مشكلي ايجاد نميكند و بقيه درست است اما عبارت « مخبر كميسيون وظيفه منشي را نيز به عهده خواهد داشت » اين را من درست نميدانم چون عملاً منشي مسؤول دفتر ودستك است ، مشغول نوشتن در كميسيون است . ما در كميسيونها تجربه كرده ايم كساني كه منشي هستند آن توجه وتسلط لازم را به زواياي مسائل معمولا ندارند .خدا خير بدهد ، برادري داشتيم به نام آقاي « عليزاده » ايشان منشي ما بود بعد وقتي كه خودش ميخواست حرف بزند نمي توانست بنويسد بعد ميگفت حيف كه اين حرفهاي خوب نوشته نمي شود ! مخبر بايد به همة مسائل تسلط داشته باشد و توجه بكند اين است كه من معتقدم منشي جداگانه مي خواهد و مخبر هم جداگانه مي خواهد و نبايد مخبر وظيفه منشي را به عهده داشته باشد . بنابراين عبارت اين است : «پس از انتخاب اعضاي كميسيونها هر كميسيون به رياست مسن ترين عضو و با حضور كليه اعضاء منعقد ميشود و فوراً يك رئيس و دو نايب رئيس و يك مخبر و يك منشي …. اين عيبي هم ندارد با رأي مخفي و اكثريت نسبي انتخاب مينمايد » ولي عبارت «مخبر كميسيون وظيفه منشي ..»تا آخر حذف ميشود .

منشي (يزدي )- اقاي اميني نظري داريد بفرمائيد .

اميني – عرض من اين است كه اين قيد با حضور كليه اعضاء ممكن است مشكلي را به وجود بياورد، همان با حضور اكثريت اعضاء كافي است ، ديگر حضور كل ممكن است نباشد آن وقت نتواند اقدامي بكنند.

منشي (يزدي) – جناب آقاي مشكيني فرمايشي داريد بفرمائيد .

مشكيني – بسم الله الرحمن الرحيم – خيلي دقت در اين كه چند تا منشي و مخبر در اين كار كوچك باشند لازم نيست . من معتقدم اين كلمه « به رياست مسن ترين عضو » كه در اين ماده نوشته شده اصلاً حذف بشود و « پس از انتخاب اعضاء كميسيونها هر كميسيون با حضور كليه اعضا منعقد ميشود و فوراً يك رئيس و يك نايب رئيس انتخاب ميكنند » حالا آن يك چند دقيقه اش بدون رئيس سني ، كار بكنند مانعي ندارد آقاي يزدي بفرمائيد.

محمد يزدي – عرض شود كه مسأله به رياست مسن ترين اعضاء‌ خيلي روشن هست كه همين چيزي بودكه حضرت آيت الله مشكيني روز گذشته از آن دفاع ميكردند يعني همان شروع كار قاعدتاً يك مجوز قانوني مي خواهد ، اگر مسأله مسن ترين يك چيز طبيعي هست كه بزرگتر يك احترام خاصي دارد آن احترام خاص سبب ميشود كه بتواند كار را شروع كند از اين جهت مشكلي را هم پيش نمي‎آورد همينطور كه فرمودند كار زيادي نيست .

و اما نسبت به اعضاء كه با حضور جمع اعضاء باشد فرض اين است كه حداكثر شش نفر هستند اگر ما اين قيد را نكنيم خوب با سه چهار نفر كار را شروع كردن امكان دارد كه توي جمع شش نفري، كسي كه هم براي رياست يا براي نيابت رياست يا براي منشيگري مناسبت بيشتري داشته باشد او حضور نداشته باشد ، رعايت اين مسأله نشده است پس طبعاً در جمع شش نفره مناسب هست كه با حضور همه باشد .

نكته آخر اين بود كه مسأله منشي و مخبر همين طور كه آقاي بيات فرمودند درست است كه معمولا منشي نميتواند نكات ريز مورد مذاكره را نگهداري بكند كه در موقع گفتن در جلسه علني توجه داشته باشند .

اما اينجا تصور ميشود كار اداري زيادي ندارد اگر واقعاً آقايان فكر ميكنند كار اداري زيادي دارد مثل مجلس يك منشي اداري برايش بگذاريم جداي از اعضاء آن منشي اداري كارهاي اداري آن را انجام بدهد و آن كسي كه مخبر هست مخبري باشد كه از اعضاء باشد كه بتواند مطالب را بگويد.

منشي – آقاي هاشميان مطلبي داريد بفرمائيد .

حسين هاشميان – اينجا دو تا پيشنهاد مطرح شده : يكي پيشنهاد آقاي بيات هست ، يكي پبشنهاد جناب آقاي اميني . اين جوري شما مختلط بحث مي كنيد ما بجائي نمي رسيم ، شما پيشنهادي كه اول آقاي بيات دادند اين را به رأي بگذاريد ، به نتيجه برسانيد بعد برويد روي پيشنهاد بعدي .

نايب رئيس ( سيد علي خامنه اي ) – خوب حالا دارد بحث ميشود بعد جدا جدا به آن رأي ميگيريم .

هاشميان – حاج آقا ! جدا جدا بايد بحث شود و بعد به آن رأي بگيريد چون ممكن است موافق و مخالف در هر بحثي بخواهد شركت بكند اين جوري نظم بحث ها به هم مي خورد .

نايب رئيس (خامنه اي )- خوب، ببينيد ، اين درست است در مباحث مهم همينجور است ما خواهشمان اين است كه از اين مواد ساده آئين نامه زود عبور كنيم يعني اگر بخواهيم روي يكي يكي كلمات يك مخالف و يك موافق بحث كنند فكر نميكنم خيلي به مصلحت كار و به مصلحت اين جمع باشد حالا اگر آقايان بحث جديدي ندارند ما به رأ ي بگذاريم ، اول پيشنهاد آقاي بيات را به رأي ميگذاريم ، آقاي بيات متن مورد نظرتان را بخوانيد .

اسدالله بيات – با توجه به پيشنهاد من عبارت اين طور مي شود : « پس از انتخاب اعضاء كميسيونها هر كميسيون به رياست مسن ترين عضو وبا حضور كليه اعضاء منعقد ميشود » تا اينجا فرقي نمي كند « وفوراً يك رئيس و دو نايب رئيس و يك مخبر با رأي مخفي و اكثريت نسبي انتخاب مينمائيد ».

نايب رئيس (خامنه اي )- آقاياني كه با اين نظر موافق هستند قيام بفرمايند ( عده كمي برخاستند ) رأي نياورد.

آذري قمي – بعضي از قسمتهاي پيشنهاد خوب بود و بعضي چيزهايش درست يكدفعه روي اين رأي گرفتن به نظرمن كار درستي نيست .

منشي (يزدي)-پيشنهاد دهنده يك پيشنهاد داشتند حالا خودتان ميدانيد .

نايب رئيس(هاشمي رفسنجاني )- ميشد جدايش بكنيد .

نايب رئيس (خامنه اي )- آقاي آذري ! كلاً اين يك پيشنهاد بوده ما كه نمي توانيم كلمه به كلمه رأي بگيريم خوب اول يك كاري بكنيم اگر آقايان موافق باشند ما رأي گيري را از حالت قيام و قعود خارج كنيم و به صورت بالا بردن دست باشد ، به نظر من خيلي از مشكلات حل ميشود ، آقاياني كه موافقند رأي گيري به صورت بلند كردن دست صورت بگيرد اين يكبار ديگر را هم قيام كنند (اكثريت برخاستند) تصويب شد.

بنابراين بعد ازاين به صورت بلند كردن دست رأي گيري مي كنيم . ببنيد يكي، يكي مواردي را كه در ماده (7 ) محل اختلاف است دانه، دانه رأي گيري ميكنيم:

بيات – ببينيد ! نظرمن اين است به جاي دو نفر نايب رئيس اگر يكي باشد اشكالي ندارد ولي مخبر ومنشي يكنفر نميتواند باشد .

نايب رئيس (خامنه اي)- بگذاريد حالا يكي يكي من رأي ميگيرم، اصلاً از آن شكل رأي گيري صرف نظر ميكنيم چون رأي گيري آسانتر شد.

بحث برسر اين است كه رياست مسن تر باشد يا نه؟ اول اين محل بحث است آقاياني كه موافقند «رياست مسن ترين باشد» دستشان را بلند كنند (اكثر دستشان را بلند كردند) تصويب شد.

بحث برسر اين است كه در جلسه اول آيا كليه اعضاء بايد باشند يا اكثر؟(هاشمي رفسنجاني- يعني 5 نفر) يا 5 نفر آقاياني كه موافقند با كليه اعضاء تشكيل شود دستشان را بلند كنند (عده كمي دستشان را بلند كردند) تصويب نشد . بنابراين همان 5 نفر خواهد بود ( هاشمي رفسنجاني - روي 5 نفر هم رأي بگيريد ) يعني مي فرمائيد به 5 نفر هم رأي بگيريم ؟

خوب آقاياني كه موافقند با حضور 5 نفر باشد دستشان را بلند كنند ( اكثريت دستشان را بلند كردند ) تصويب شد .

آقاياني كه موافقند دو نايب رئيس باشد دستشان را بلند كنند (عده كمي دستشان را بلندكردند) رد شد .

آقاياني كه موافقند مخبر ومنشي جدا باشندو يك منشي هم علاوه برمخبر انتخاب شود دستشان را بلند كند ( اكثر دستشان را بلند كردند ) تصويب شد .خيلي خوب ، بنابراين يك رئيس داريم و يك نايب رئيس ويك مخبر ويك منشي پس ماده به اين ترتيب تصويب شد .

بيات و هاشميان – حاج آقا ! جداگانه به مادة هفت رأي گيري بشود.

سيد علي خامنه اي – آيا جداگانه هم بايد به ماده رأي بگيريم ؟

بيات و هاشميان – بله به خود ماده هم بايد جدا رأي بگيريد .

نايب رئيس (خامنه اي )- خيلي خوب با اين خصوصيات ….اين « بايد» هائي كه شما ميگوئيد نمي دانم از كجا است ؟

آذري قمي –«بايد» درآئين نامه داخلي مجلس شوراي اسلامي است .

نايب رئيس (خامنه اي) – آخر مقصود حاصل شده است حالا شماها مي خواهيد …

منشي (يزدي)- اگر قبلاسكوت بود، نسبت به بقيه اش هم سكوت علامت تصويب تلقي شود.

نايب رئيس (خامنه اي)-بنابراين ماده 7 تصويب شده است ماده 8 را قرائت بفرمائيد.

(به شرح زير خوانده شد)

ماده 8 – جلسه كميسيونها با حضور حداقل 5 نفر رسميت مي يابد و مصوبات به اكثريت 4 نفر خواهد بود .

نايب رئيس (خامنه اي)-آقايان نظري دارند ؟ (اظهاري نشد) نظري نيست ، تصويب شد.ماده9 را قرائت بفرمائيد .

(به شرح زير خوانده شد)

ماده9- جلسات كميسيون حداقل سه ساعت درروز بين ساعات 7 تا 15 همه روزهاي هفته باستثناي جمعه ها تشكيل ميشود . ساعات كار هر كميسيون با توافق اعضاي آن معين ميشود .

روزهاي چهارشنبه هر هفته دستوروساعات تشكيل جلسات هفته بعد به اطلاع هيأت رئيسه ميرسد.هيأت رئيسه دستور جلسه هر كميسيون را در ساعات اوليه پنجشنبه هر هفته به اطلاع كميسيونهاي ديگر ميرساند .

منشي(يزدي)-آقاي بيات نظري داريد بفرمائيد .

اسدالله بيات – من معتقدم كه يكي دو تا عبارت اگر حذف بشود عبارت سليس‎ترميشود ، «جلسات كميسيون يا كميسيونها حداقل سه ساعت در روز » بين ساعت 7 تا 15 همه روزهاي هفته هيچ نيازي به اين قضيه نيست ممكن است خود كميسيونها توافق پيدا كنند براينكه قبل از ظهر باشد ...

نايب رئيس(خامنه اي)- ساعت هفت همان قبل از ظهر است .

بيات – نه منظورم اين است كه قيد ساعت لازم نيست ، ممكن است … (سيدعلي خامنه اي –قبل از ظهر فرموديد منظور ما هم ساعت هفت قبل از ظهر بود) يعني هر ساعتي كه خودشان ميخواهند انتخاب كنند . بنظر من بودن اين قيد لازم نيست . رد رابطه با روزها ، « به استثناي جمعه ها تشكيل ميشود و ساعات كار هر كميسيون با توافق اعضاي آن معين ميشود » به نظر من همين عبارت كافي است و آن جمله اوليه لازم نيست . منتها جمله پيشنهاد بعدي من اين است كه « روزها ي چهارشنبه »به صورت تبصره در بيايد . به صورت دنباله « ماده 9 درنيايد » يعني به صورت تبصره است ذيل آن هم نيست چون حالت تبصره دارد ماده 9 تا معين مي شود ، تبصره روزهاي 4 شنبه هر هفته دستور و ساعت تشكيل جلسات هفته را بيان ميكند .

منشي- آقاي اميني بفرمائيد .

ابراهيم اميني – عرض كنم كه اين ظاهراً 7 تا 15 را ميگويم من فكر نمي كنم كه اينقدر ضرورت داشته باشد كه جلسات مان اينجوري باشد كه هميشه بعد از ظهرها جلسه عمومي داشته باشيم و پيش از ظهرها هم جلسه كميسيونها به طور منظم باشد من ترديد دارم كه ما اينقدر نياز داشته باشيم . به علاوه با توجه به اينكه آقايان به هر حال شاغلند پيش از ظهرها اكثراً يا در مجلس كار ميكنند يا در نهادهاي ديگر كار مي كنند و اينكه حتماً مفيد باشند هم پيش از ظهر جلسه كميسيون را شركت كنند و بعد از ظهرها هم آنرا يك مقداري … اين تحميلي است كه خيلي هم ضرورت به نظرمن ندارد . من پيشنهاد ميكنم كه اگر صلاح بدانيد اينجور باشد كه : «جلسات كميسيون و جلسات عمومي كلاً بعد از ظهرها باشد » از همان ساعت 4 تا هر مقداري كه خواستيد 3يا 4 ساعت يا هر چقدر …. هفته اي 3 روز و هر روز سه ساعت جلسه كميسيونها باشد وهفته اي سه روز هم جلسه عمومي باشد و خيال ميكنم كه كافي باشد اگر يكوقت در نهايت ديديم كم آمدو نرسيد آنوقت در آخر زيادش مي كنيم .

منشي – آقاي عميد بفرمائيد .

نايب رئيس (هاشمي)- آقاي خامنه اي ! اگر اجازه بفرمائيد ما اينجوري بكنيم هر پيشنهادي كه مطرح ميشود اول تكليف آن را روشن كنيم بعد عبور كنيم بهتر است الان آقاي اميني پيشنهاد جديدي دادندآقاي عميد هم نمي دانيم پيشنهاد جديد مي دهند يا نه ؟

عميد زنجاني – من پيشنهاد دارم .

نايب رئيس(هاشمي رفسنجاني )- پس بهتر اين است هر پيشنهادي كه از طرف آقايان داده ميشود ، اول تكليف آن را معلوم بكنيم و بعد به پيشنهاد ديگر بپردازيم .

نايب رئيس (خامنه اي )- بلي آقايان هر چه كه بحث بشود حرف خواهند داشت براي گفتن ، همين نظر آقاي هاشمي را عمل كنيم به نظرمن نظر خوبي است . پس اول اجازه بفرمائيد تكليف پيشنهاد آقاي بيات را معلوم بكنيم .

ايشان مي گويند كه « بين ساعت 7 تا 15 همه روزها به استثناي جمعه » اين عبارت حذف بشود و از روزهاي 4 شنبه به بعد هم تبصره بشود » آقاياني كه با حذف اين عبارت موافقند دستشان را بلند كنند ( اكثر دستشان را بلند كردند ) تصويب شد اين بين ساعت 7 تا 8 حذف شد .يعني عبارت « همه روزهاي هفته به استثناء جمعه ها » همه اينها حذف شد .

هاشمي رفسنجاني – نه ، همه روزها نيست بين ساعتين بود …

سيد علي خامنه اي – خير ، من عبارت را خواندم . آقاي بيات ! جنابعالي ! « همه روزهاي هفته به استثناءجمعه‌ها «‌ را نگفتيد ؟

اسدالله بيات – خير « همه روزهاي هفته به استثناء جمعه ها » جزو پيشنهاد من نبود. پيشنهاد من اين بود :« جلسات كميسيون حداقل سه ساعت »

نايب رئيس ( خامنه اي ) – خيلي خوب ، پس آن قسمت همه روزهاي هفته جزو پيشنهاد شما نبود حالا آقاياني كه موافقند به شكل تبصره در بيايد ، دستشان را بلند كنند ( عده كمي دستشان را بلند كردند)تصويب نشد.

ابراهيم اميني – پيشنهاد من اين است كه « جلسات كميسيونها هر روز نباشد »

نايب رئيس خامنه اي – نظر آقاي اميني اين است كه هر روز نباشد جلسات كميسيونها آقاي اميني بفرمائيد .

ابراهيم اميني – پيشنهاد من اين است كه جلسات كميسيون هفته اي سه روز بعد از ظهرها باشد حالا 4 ساعت يا سه ساعت ، هفته اي سه روز هم جلسه عمومي باشد يعني پيش از ظهرها براي آقايان خالي باشد .

نايب رئيس (خامنه اي )- جلسه عمومي را فعلاً بحث نمي كنيم فقط بحثمان الان روي كميسيونهاست . فصل جلسه عمومي بعد خواهد آمد .

اميني – جلسه كميسيوها سه روز باشد چون به هم مربوط است و در آن جمع مي آيد يعني در هفته سه روز جلسات كميسيونها باشد .

نايب رئيس ( خامنه اي )- آقاي يزدي (مخالف ) .

محمد يزدي - پيشنهاد جناب آقاي اميني اين است كه در هفته بعد از ظهرها سه روز كميسيون باشد وسه روز جلسه علني .

اولاً كه معمولاً جلسات علني نمي تواند تشكيل بشود تا وقتي كه محصول كار كميسيونها به جلسات علني بيايد.

از طرفي هم وقت كم هست از اين جهت ما فكر ميكنيم كه بايد كميسيونها هر روز كار خودشان را انجام بدهند . اگر هم زودتر كارشان تمام شد ميتوانند آن اعضاء به ساير كميسيونها ملحق بشوند كه بيشتر بتوانند در بحث ها شركت داشته باشند وهر روز هم باشد منتها وقت همان طور كه به نتيجه رسيديم با توافق كار بكنند جلسات علني هم وقتش بيشتر هست كه بعداً به فصل آن ميرسيم بعد از ظهرها و ساعات معين ثابت بايد باشد كه هر وقت جلسات علني بود خود به خود كميسيونها در آن موقع نمي توانند تشكيل بدهند . به اين نتيجه مي رسيم كه بنده هم بتوانم در كميسيون شركت كنم با توافقي كه با ساير اعضاء كردم وجلسه علني هم به شكل ثابت وظيفه داشته باشم شركت كنم كه از وقت كميسيون استفاده شده باشد . به عبارت ديگر مانعي نداشته باشد كه چند ساعت در كميسيون كار كرده باشم چند ساعت هم در جلسه علني شركت كرده باشم .

نايب رئيس (خامنه اي)- آقاي هاشمي بفرمائيد .

نايب رئيس (هاشمي )- اين اطلاقش ميگيرد آن روزهايي كه جلسه عمومي هم داشته باشيم معنايش اين است كه آنروز بايد 7 – 6 ساعت آقايان باشند پس بگوئيم روزهايي كه جلسه عمومي نداريم ما بيش از سه روز نميتوانيم اگر پيشنهاد اين باشد كه اگر آقاي اميني مي گويند پيشنهادشان را اينجور قيد بكنند روزهايي كه جلسه عمومي نيست …

مؤمن – پيشنهاد تكميلي اين است ك يك روز در ميان باشد .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- حالا هر چه شد ممكن است ما نداشته باشيم جلسه عمومي اگر نداشته باشيم اينجور اجبار بكنيم هر روز 7-6 ساعت كار بكنيم ظاهراً نرسيم اين تكليفي است كه عمل نميشود .

نايب رئيس (خامنه اي )- حالا به هر حال سه بار در هفته كميسيونها را يا سه روز در هفته كميسونها رأي ميگيريم .

نايب رئيس (هاشمي ) – حداقل سه روز .

نايب رئيس (خامنه اي)- موافق باشيد كه ما كلمه حداقل را بگذاريم حداقل سه روز در هفته …

اميني –قبل از ظهرش پس نباشد .

محمديزدي – ساعت قرارشد با توافق باشد آن ديگر با توافق افراد است .

نايب رئيس(هاشمي رفسنجاني )- آن ديگر رأي آورد با توافق افرادباشدوديگرنميشود جابجا كرد .

نايب رئيس (خامنه اي )- آقاي اميني پيشنهاد شما را با كلمه حداقل تكميل مي كنيم شايد رأي بيشتري بياورد عيبي ندارد ؟ (اميني – خير ) آقاياني كه موافق هستند به جاي « همه روزهاي هفته به استثناي جمعه ها » گذاشته بشود « حداقل هفته اي سه روز» دستشان را بلند كنند ( اكثر دستشان را بلند كردند ) تصويب شد .

منشي(محمد يزدي )- آقاي عميد پيشنهادتان را مطرح بفرمائيد .

عباسعلي عميد زنجاني ـ من پيشنهادم در مورد كميسيونها و جلسه مشترك يكروز در ميان است يعني مكمل پيشنهاد جناب آقاي اميني ميشود كه رأي آورد . يعني چون جلسات عمومي فعلاً كار عمده اي ندارد و بايد كميسيونها پيشرفتي داشته باشند تا براي جلسه علني در ابتدا تا زماني كه توافق بعدي حاصل بشود يكروز در ميان باشد يكروز كميسيون يكروز جلسه مشترك . و پيشنهاد دوم هم اين است كه به جاي روزهاي 4 شنبه هر هفته روزهاي شنبه هر هفته ….(نايب رئيس ( خامنه اي ) بگذاريد بحث اين را تمام كنيم ) چون دستور جلسه كه اعلام ميشود شنبه ها اعلام ميشود .

نايب رئيس (خامنه اي )- خوب اجازه بدهيد اول تكليف پيشنهاد اولتان را معلوم بكنيم آقاي هاشمي بفرمائيد.

نايب رئيس (هاشمي )- اينكه ايشان مي فرمايند يكروز در ميان اين قيد بيخودي است كه بزنيم . آقايان اگر توانستند توافق كنند يكروز در ميان باشد خواستند همان روز كه مي آيند جلسه علني شبش يا پيش از ظهرش ، چرا آقايان را محدود كنيم قيد يكروز در ميان قيد مزاحمي است 4 شنبه ها كه ايشان مي گويند حالاشنبه باشد يا چهار شنبه روزش حالا خيلي مهم نيست .

نايب رئيس (خامنه اي )- خوب حالايك روز در ميان را كه آقاي عميد پيشنهاد كرده اند به رأي ميگذاريم كساني كه موافقند دستشان را بلند كنند (عده كمي دستشان را بلند كردند )تصويب نشد . پيشنهاد بعدي مطرح بشود .

منشي – آقاي هاشميان بفرمائيد .

حسين هاشميان – پيشنهاد من اين است كه اين « به استثناي جمعه ها» « به استثناي تعطيلات رسمي» باشد.

نايب رئيس (خامنه اي )- در هفته سه روز به استثناي جمعه ها كه حذف شد . شد هفته اي سه روز ، خوب پيشنهاد بعدي .

منشي – يك پيشنهاد هم جناب آقاي اميني دارند درهمين مسأله است . بفرمائيد .

ابراهيم اميني – يك پيشنهاد ديگر من دارم كه اصولاً ما جلسه عمومي مان همانطور كه آقاي يزدي فرمودند الان آنقدر كار ندارد ، يكي دو جلسه توجيهي داريم بعد جلسه عمومي را بعد از ظهرها تعطيل مي كنيم و كميسيونها مي تواند كه درآن وقت باقي بشود . آن وقت كميسيونها اگر اينجور شد بيشتر از سه روز هم ميتواند باشد . اگر كه جلسه عمومي تعطيل باشد اينكه فرمودند وقت هم كم است واقعاً هم همينجوري است . كميسيونها همه هفته را فعاليت مي كنند چون حداقل گفتيم سه جلسه و خوراك براي جلسه عمومي تهيه ميكند و كار هم زودتر پيشرفت ميكند .

نايب رئيس (خامنه اي )- اين احتياج به رأي گيري ندارد .(هاشمي – ما حداقل سه روز در هفته گفتيم) و هنوز به فصل جلسات عمومي كه نرسيده ايم در جاي خودش راجع به آن هم بحث ميشود حالا توجه كنيد چند تا پيشنهاد ديگر هم داده اند يكي تبديل چهارشنبه به شنبه بود….

محمد يزدي – من مخالفم .

نايب رئيس ( خامنه اي ) – بفرمائيد .

محمد يزدي – من مخالف هستم .علت اين مخالفت اين است كه چهارشنبه به اين جهت گفته شده است كه جمعه فاصله است در روز تعطيلي دستور جلسه خوانده ميشود و بعد هم آن چيزي كه مي بايست مطالعه بشود مطالعه ميشود و روز شنبه كه جلسه هست با اطلاع بيشتر هست ولي اگرروز شنبه دستور داده بشود كه در فاصله كمي آدم ميتواند آن نكته اي را كه بايد مطالعه كند ، مطالعه كند . از اين جهت گفته شده آخر روز 4 شنبه كه از تعطيلي استفاده بشود .جناب آقاي مومن بفرمائيد .

مؤمن – من عرضم اين است كه قبل از اينكه كميسيونها كارشان را به جلسه عمومي بدهند اينجا يك تبصره اي به ماده اضافه بشود اينكه گفتيم « حداقل سه روز در هفته » تا موقعي كه كار جلسه عمومي شروع نشده «5 يا 6 روز در هفته » باشد كه سريعتر كار انجام بشود بعداً كه كار جلسات عمومي شروع شد ، سه روز و سه روز باشد .

نايب رئيس(خامنه اي )- اولاً كه بايد آن پيشنهاد قبلي را به رأي ميگذاشتيم بعد پيشنهاد جديدي ميفرموديد . ثانياً خوب اينكه محلش گذشت تصويب شده (مؤمن – به عنوان تبصره بنده عرض ميكنم كه اين موردش استثنا باشد يعني پيشنهاد تبصره دارم ) خوب پيشنهاد تبديل چهارشنبه به شنبه را كه آقاي عميد فرمودند من آن را به رأي ميگذارم آقاياني كه موافقند دستشان را بلند كنند .(رأي نياورد ) در اين ماده ظاهراً پيشنهاد بحث نشده اي وجود ندارد آنچه كه محصول ماده شد …..

حسين هاشميان – من پيشنهادم اين است كه انتشار گزارش كميسيونها از روز چهارشنبه به پنجشنبه موكول بشود .

منشي(دكترحبيبي )- عرض ميشود كه چهارشنبه گزارش كميسيونها داده ميشود و هيأت رئيسه 5 شنبه صبح آنهارا بايستي منتشر بكند بنابراين اگر بگوئيم پنجشنبه ، هيأت رئيسه موفق نخواهد شد كه گزارشها را منتشربكند به اين ترتيب كه هست روز چهارشنبه آخر وقت كميسيونها دستور جلساتش را ميدهند پنج شنبه صبح هم هيأت رئيسه آنرا مي بيند طبع و توزيع مي كند روز جمعه هم آقايان مطالعه مي كنند كه ان‎شاءالله شنبه آماده بشود .

نايب رئيس ( خامنه اي ) – آقاي هاشميان منصرف شديد يا رأي بگيرم؟

هاشميان – منصرفم .

نايب رئيس(خامنه اي ) – ماده 9 چون ديگر بحثي نيست تصويب شد . حالا اجازه بدهيد من يكبار بخوانم ماده را آنچه را كه محصول اين بحثها شد متن ماده 9 اينجوري است :« جلسات كميسيون حداقل سه ساعت در روز وحداقل سه روز در هفته تشكيل ميشود .ساعات كار هر كميسيون با توافق اعضاي آن معين ميشود روزهاي چهارشنبه هر هفته دستور وساعات تشكيل جلسه هفته بعد به اطلاع هيأت رئيسه ميرسد هيأت رئيسه دستور جلسه هر كميسيون را در ساعات اوليه پنج شنبه هر هفته به اطلاع كميسيونهاي ديگر ميرساند » ماده بعدي را بخوانيد .

(به شرح زير خوانده شد )

مبحث دوم – تشكيل و نحوه اداره جلسات عمومي .

ماده 9-

1- جلسات غير علني است و با قرائت آياتي از قران كريم آغاز ميشود .

منشي(يزدي)- آقاي بيات پيشنهادتان را مطرح بفرمائيد .

اسدالله بيات ـ پيشنهاد حذف اين ماده را دارم البته اين حذف اين ماده كه شايد آن ذيلش را ما بتوانيم بياوريم اما صدر ماده هيچ نيازي نيست براي اينكه جلسات علني غير علني در قانون اساسي مربوط به جلسات شوراي اسلامي است و در اينجا شما مطرح مي كنيد جلسات علني يا غير علني آينده يك تبصره بايد بياوريد كه خوب بعد اگر مجمع مثلاً تدوين قانون اساسي دو سوم شان (دوسوم ) تصويب كردند توزيع بشود در اختيار ديگران گذاشته بشود پخش بشود و اينها …. به نظر من در اينجا هيچ نيازي به اين مسأله نداريم و گفتنش هم لازم نيست . عبارتي كه در ماده 9 پيشنهاد دارم اين است : « جلسات علني با قرائت آياتي ازقران كريم آغاز ميشود اما علني بودن ، نبودن ، بنده معتقدم كه الان در اينجا ما نيازي به اين قضيه نداريم ولازم هم نيست باشد .

يزدي- منظورتان جلسات رسمي است نه علني ؟

بيات – بله ، من معتقدم رسمي نه علني وغير علني .

هاشمي رفسنجاني – پس علني نداريد ديگر.

يزدي- پس رسمي بايد باشد .

بيات – بله آقا چون كلمه غيرعلني داريم مي گوئيم …

يزدي – الان عبارت شما اين بود كه : «جلسات علني» آقاي حبيبي بفرمائيد .

نجفقلي حبيبي – بسم الله الرحمن الرحيم . اين مسأله اي را كه جناب آقاي بيات فرمودند يك كمي در ذهن من ابهام وجود دارديعني به هر حال بحث در باره مسائل مربوط به قانون اساسي است و اين مذاكرات جلسه هيچگونه به حساب در معرض افكار عمومي قرار نگيرد نمي دانم واقعاً چقدر اين مطلب خوشايند خواهد بود؟ يا لااقل يك تماشاچي از متخصصين اهل فن اجازه بدهيدكه بيايند بنشينند يا به يك گونه اي اين مطالب جلسات در معرض افكار عمومي قرار بگيرد . اينكه هيچگونه فعلاً منتشر نشود تا بماند در زمان خودش اين شايد يك كمي مطلوب نباشد كه من پيشنهادم اين بود كه به يك نحوي انعكاس مطالب بحث ها يا خود بحث‌ها دقيقاً سريع تر در معرض افكار عمومي باشد .

سيد علي خامنه اي – اين تأييد حرف آقاي بيات بود . آقاي يزدي نظري داريد ؟

محمد يزدي- عرض شود كه آقاي بيات مي فرمايند جلسات رسمي ، جلسات رسمي اعم است از علني و غير علني ، آقاي حبيبي مي فرمايند جلسات علني باشد يعني مقيد به اينكه مذاكرات منتشر بشود ما متعقد نبوديم به اينكه پيشنهادمان البته اين است و معتقد به اين نبوديم كه مذاكرات منتشر بشود مگر در مواقع استثنايي ، دليلش هم اين است در اين سري بحث ها بخصوص در بحث رهبري احياناً مسائلي خواهيد داشت كه از تريبون عمومي بحثش وگفتنش وبعضي جهات به نظر ميرسد كه (تصورمان اين بوده ) به نظر مي رسد كه شايد مناسب نباشد يعني ممكن باشد مخالفين بتوانند از آن استفاده بكنند لذا اصل را بر غير علني گذاشته ايم مگر در مواردي كه جلسه با هيأت رئيسه يا كل موافق باشند بر اينكه منتشر بشود و در جلسات غير علني هم خلاصه هائي يا خبر خلاصة آن منتشر بشود .

نايب رئيس(خامنه اي )- خوب بنابراين سه شكل است :‌ دو تا پيشنهاد ما داريم يك پيشهاد ، پيشنهاد آقاي بيات است . ببينيد راجع به پيشنهادات اينجوري صحبت بشود .پس راجع به پيشنهاد آقاي بيات اگر كسي حرف دارد كه ايشان پيشنهادشان اين است كه « عدم تقيد به علني و غير علني بودن »يا جلسات يا جلسات عمومي…..

منشي يزدي – آقاي اميني بفرمائيد به عنوان مخالف صحبت بكنيد .

ابراهيم اميني – عرض كنم بنده در عين حالي كه معتقدم بايد از نظر اهل فن و صاحب نظر در اين موضوع استفاده كرد ونظرهاي ديگران را حتي به يك وسيله اي خواست ولي به نظرم روي هم رفته جلسه اگر غيرعلني باشد بهتر است براي اينكه خوب مسائلي ممكن است سؤال انگيز باشد و حرف در آن بيايد . آزادي در بين اينها كه گفته بشود نباشد و جلسات مادامي كه نتيجه آن روشن نشده به بيرون سرايت نكند من ترجيح مي دهم هر كسي برود خوب چون ممكن است اينجوري باشدوقتي غير علني باشد كسي هم از آقايان ولو خود اعضاء حق ندارد برود اينطرف و آنطرف بگويد در جلسة خبرگان اينجور مطرح شد فلاني اينجور گفت آن آنجور گفت آن مخالف بود ، آن موافق بود در واقع جلو اين حرف گرفته ميشود اما اگر آزاد باشد خوب مي‌روند هر كسي مي گويد و ممكن است مشكلاتي ايجاد بشود آزادي كه در جلسه بايد باشد ممكن است سلب بشود . به هر حال من مي گويم در عين حالي كه استفاده از نظر ديگران مي كنيم غير علني را ترجيح مي دهم .

سيدعلي خامنه اي – شما آقاي هاشميان موافق پيشنهاد آقاي بيات هستيد كه مي خواهيد صحبت بكنيد؟ (هاشميان – من يك پيشنهاد ديگري دارم ) موافق پيشنهاد آقاي بيات كي مي خواهد صحبت كند ؟

محمد يزدي- نوبت آقاي موسوي است .

نايب رئيس (خامنه اي) –آقاي امامي موافق پيشنهاد آقاي بيات است بفرما ئيد.

محمد يزدي – اجازه بفرمائيد آقاي موسوي در همين زمنيه مي خواهند صحبت بفرمايند و نوبت با ايشان است بفرمائيد .

ميرحسين موسوي – من اعتقاد دارم كه جلسات علني بايد باشد و در جلساتي كه مطالبي گفته ميشود كه صلاح نيست به آن شكلي كه گفته شده در رسانه ها منعكس بشود مي شود هيأت رئيسه يك چند كلمه اي را اينور، آنور بكند كنترل بكند. مذاكرات ما كه پخش مستقيم نيست اگر علني نباشد دوروبر اين مجلس صحبتهاي زيادي خواهد شد اينجورنيست كه مسائل به بيرون درز پيدا نكند منتها به صورت منحرف و به صورت متفاوت و مختلفي به بيرون درز خواهد كرد و دوروبر اين جلسه جوي ساخته خواهد شد .

نكته دوم اين هست كه بالاخره انعكاس درست مسائل به بيرون ممكن است در كنار خودش برعكس يك پيشنهادات خوبي را براي مجلس بياورد يعني افرادي تماس بگيرند مطالب خوبي را ارائه بكنند مسأله در دانشگاه ها و افكار عمومي برود ما مي خواهيم 2 – 3 ماه ديگر به اين قانون اساسي مردم رأي بدهند خوب در اين 2-3 ماه بهترين روش تبليغ همين هست كه مسائلي كه در اينجا مطرح ميشود به افكار عمومي كشيده بشود. يقيناً وقتي يك اصلي اينجا تصويب ميشود با روحيه‎اي كه از مردم خودمان مي شناسيم مردم به آن قانع خواهند بود و مشكلي با مجلس نخواهند داشت كه بگويند كي موافق بود وكي مخالف بود همه كشش پيدا خواهند كرد كه از آن اصل دفاع بكنند به شرطي كه مقدمة درستي را ما سامان داده باشيم كه همان مقدمة درستش اين است كه كارهايي و بحث هايي كه اينجا ميشود درمعرض داوري عموم و همچنين كارشناسان كشورمان قرار بگيرد والسلام .

يزدي – آقاي امامي ! شما در همين زمنيه مي خواهيد صحبت بفرماييد ؟

نايب رئيس (خامنه اي)- جناب آقاي يزدي اجازه بفرمائيد بنا شد كه روي هر پيشنهاد ، يك موافق و يك مخالف صحبت كنند . بعد به رأي بگذاريم حالا روي پيشنهاد آقاي بيات ، مخالف صحبت كردند حالا اگركسي روي اين پيشنهاد « عدم غير علني يا علني » بودن را مي خواهد به عنوان موافق صحبت بكند، بكند اگرموافقي دارد صحبت بشود . آقاي امامي جناب عالي موافقيد ؟

امامي كاشاني – بله موافقم .

نايب رئيس (خامنه اي )- خيلي خوب ، پس آقاي امامي صحبت كنند .

امامي كاشاني – من ميخواهم عرض كنم كه با صحبتي هم كه آقايان فرمودند معلوم شد كه غير علني يك عيبي دارد علني هم يك عيبي دارد هر دو معلوم شد عيب دارد .غير علني عيب دارد براي اينكه خوب از اول مي گويند كه اينجا مي خواهد به اصطلاح كارهايش را مخفي كند علني اگر باشد خوب يك جاهايي واقعاً نمي خواهد باشد پس چه عيب دارد كه ما بگوئيم رسمي كه دست خودمان باشداگر هر جا خواستيم علني مي كنيم هر جا هم نخواستيم علني نمي كنيم.

نايب رئيس (خامنه اي)- خوب يك موافق ويك مخالف صحبت كردند مي خواهيم رأي بگيريم .

يزدي – در همين زمينه يك پيشنهاد مكتوب هست ، پيشنهاد رسمي بودن ….

خامنه اي – ببينيد «قيد علني بودن يا غير علني بودن » را برداريم جلسات حالا جلسات «رسمي» يا جلسات «عمومي» آن كه ظاهراً شما مقيد نيستيد .

منشي(يزدي)- به اين كيفيت مشابه به پيشنهاد آقاي بيات آقاي عميد هم پيشنهاد دادند عبارت هردو تقريباً يكي است اجازه بفرمائيد پيشنهاد را بخوانم : « جلسات رسمي با قرائت آياتي از قرآن كريم آغاز مي شود و علني بودن آن با تشخيص هيأت رئيسه ، 24ساعت قبل اعلام مي شود. »

نايب رئيس(خامنه اي)- ببنيد اين يك قيدي است كه بايد بعداً روي آن رأي گيري كنيم .

توجه كنيد ما مواد را داريم درحقيقت نكته نكته رأي مي گيريم . بگذاريد اين مفهوم ماده را ما رأي گيري بكنيم پس قيد علني و غير علني پيشنهاد اين هست كه نباشد حالا بعد اينكه با تشخيص كي باشدآن را بعد مشخص مي كنيم . آقاياني كه با اين نظر موافق هستند دستشان را بلند كنند (اكثر دستشان را بلندكردند) تصويب شد .

يزدي –پس رسمي مي شود .

نايب رئيس(هاشمي رفسنجاني)- خوب ديگر چيزي نيست رد شويم.

نايب رئيس (خامنه اي ) – اين «است» را بايد بر داريم . آنوقت بعدش هم با قرائت آياتي از كلام الله مجيد هم كه كسي بحث نداشت . يك پيشنهاد فقط هست «تشخيص علني بودن يا غير علني بودن با هيأت رئيسه» است . آقاي يزدي اين پيشنهادكيست ؟

يزدي – اين پيشنهاد آقاي عميد است، آقاي عميد پيشنهادشان همين است كه «و علني بودن آن با تشخيص هيأت رئيسه 24 ساعت قبل اعلام مي شود.»

نايب رئيس(خامنه اي)- خوب اين يك قيد اضافه است اين را آقايان اگر موافق ومخالف دارد فقط بگيرند صحبت كنند آقاي هاشميان بفرمائيد .

حسين هاشميان – علني بودن و نبودن به چه دليل و ملاكي خواهد بود .آقاي موسوي گفتند اگر علني نباشد ممكن است پيامدهايي داشته باشد خوب ما اينها را منتشر مي كنيم ديگر.

خامنه اي – آقا شما داريد جواب چي را مي دهيد ؟ اين بحث كه ديگر تمام شد .

هاشميان- نه ، الان عرض مي كنم.

نايب رئيس (خامنه اي) – حالا چه لزومي دارد چيزي كه تصويب شده شما باز بخواهيد آن را بحث بكنيد .

حسين هاشميان – نه اين كه مي فرمائيد «24ساعت قبلش » دنبال همان است توجه بفرمائيد

اصلاً ما دليلي ندارد كه اين جا جلسة علني داشته باشيم براي اين كه ما مذاكرات را منتشر مي كنيم حالا چه كلاً ما علني داشته باشيم چه كه هيأت رئيسه تصويب بكند جلسه علني باشد منظور از علني اين است كه به اطلاع مردم برسد به اطلاع مردم با انتشارات ، با نشر مي رسد بنا بر اين هيچ ضرورتي نداردعلني باشد چه هيأت رئيسه تصويب كندو چه غير …

نايب رئيس (خامنه اي ) – پس با پيشنهاد مخالفيد ؟

هاشميان – بله مخالفم .

نايب رئيس(خامنه اي)- يك نفر موافق با اين پيشنهاد اگر هست بحث كند و الا به رأي مي‎گذاريم .

مير حسيني موسوي- من خودم پيشنهاد تكميلي دارم.

سيد علي خامنه اي- تكميلي است يعني با آن پس موافقيد .

سيد هادي خامنه اي – اگر يك هفته بعد هم منتشر بشود ، غير علني است .

يزدي – البته اين نكته را اجازه بفرمائيد اين نكته را كه آقايان هاشميان مي فرمايند مقصود از علني بودن يعني مستقيماً پخش شدن و در جرايد آمدن مثل علني بودن مجلس شوراي اسلامي مقصود اين است .

سيد علي خامنه اي – يعني الزاماً اينجور باشد .

يزدي – بله الزاماً اينجور باشد . ايشان مي‎فرمايند كه جناب آقاي هاشميان مقصود از علني بودن اين است كه مستقيماً از راديو پخش بشود و در روزنامه‎ها و جرايد هم بيايد وقتي گفته مي شود غير علني يا علني مقصود اين است . مقصود از علني اين است .

نايب رئيس(خامنه اي)- نه ، علني آني كه حالا اگر اصطلاحات مجلس را ملاك قرار بدهيم .

سيد هادي خامنه اي – نه اينجور نيست اين اصطلاحات عرف است علني مجلس را منظوراست .

نايب رئيس (خامنه اي)- بلي ، علني مجلس به اصطلاح مجلس اين است كه از راديو پخش شود مستقيم پخش بشود يا در تلويزيون منعكس بشود مثل خبرگان اول مثلاً ،وقتي قيد نياورديم ميتوانيم حد آن را مشخص كنيم چقدرش پخش بشود كجا پخش بشود يعني درشكل كنوني دست باز است . پيشنهاد آقاي عميد اين است كه هيأت رئيسه 24ساعت قبل علني بودن را اعلام بكنند .آقاياني كه با اين پيشنهاد موافقند دستشان را بلند كنند .(تصويب نشد) مادة 10 را بفرمائيد .

منشي(حسن ابراهيم حبيبي)- مادة 10- تاريخ تشكيل جلسات عمومي را هيأت رئيسه معين مي كند رئيس جلسه قبل از ختم هر جلسه روز وساعت تشكيل جلسة بعد و دستور آن را اعلام مينمايد . اين نكات در صورت مشروح مذاكرات درج مي شود . در موارد ضروري با تشخيص هيأت رئيسه روز و ساعت تشكيل جلسه حداقل12ساعت قبل به اطلاع اعضاء مي رسد .

منشي(يزدي)- آقاي بيات بفرمائيد.

اسدالله بيات – اين نكات در صورت مشروح مذاكرات تا آخراين شبيه مقاله است يعني واقعاً آئين نامه نيست نيازي هم ما به اين عبارت نداريم بنابراين چون بالا ما گفتيم كه جلسات رسمي اصلاً معناي جلسات رسمي همين است كه ضبط ميشود اينجا تصوير داريم نياز هم به اين قضيه نداريم بنابراين ، اين «نكات در صورت مشروح مذاكرات درج مي شود » حذف ميشود عبارت تا آخر در سر جاي خودش مي ماند .

نايب رئيس(خامنه اي)ـ خوب، كسي كه با حذف نظر موافقي ،مخالفي دارد ؟

محمد يزدي – بنده مخالفم ، با اجازه شما عرض كنم كه چون ما از مفهوم علني بودن اين تصور را داريم كه يعني از راديو پخش شدن يعني در جرايد منتشر شدن چون اين را داريم ، بعد اينكه آيا بايد ضبط بشود و در صورت جلسات بيايد يا نيايد يعني تمام نقض وابرام هايي كه اينجا انجام ميگيرد درصورت جلسات بيايد اين يك قيد اضافي مي خواهد يعني مكلف بودن ادارة قوانين مجلس به اينكه همة مذاكرات را بياورد يعني اگر اينجا تصريح نشود هيچ وظيفه اي ادارة قوانين ندارد كه اين كار را بكند و در آينده اگر بخواهيم بعضي از نكاتي را كه در نقض و ابرام ها بوده بدست بياورند خود به خود نخواهد آورد . از اين جهت ما با حذف اين مخالفيم .

نايب رئيس(خامنه اي)-خيلي خوب ، آقاياني كه با حذف جمله اين نكتات در صورت مشروح مذاكرات درج ميشود موافقند دستشان را بلند كنند .(تصويب شد ) .نظر ديگري نسبت به ماده 10 نيست ؟ آقاي، سيد هادي خامنه اي بفرمائيد .

يزدي- آقاي خامنه اي بفرمائيد .

سيد هادي خامنه اي – پيشنهاد اصلاح عبارتي است فقط ماده 10 را جلسات عمومي تعبير كرديم بالا جلسات رسمي است يك انسجام وهماهنگي ميان تعبير از جلسه عمومي مي باشد يا رسمي يا عمومي يا هر دوبا هم ، اين را اصلاح بفرمائيد .

نايب رئيس(خامنه اي)- به نظر مي رسد كه عمومي درست است ما چون رسمي و غير رسمي نداريم همة جلساتمان رسمي است در بالاهم بايد عمومي باشد جلسات عمومي با قرائت آياتي ازكلام الله مجيد . ظاهراً اينجور است ديگر .

اسدالله بيات – جلسه اصلاً هميشه جلسه عمومي است نياز به اين نيست .

هاشمي رفسنجاني – اصلاً جلسات كه مي گوئيم همين است غير جلسات …

بنابراين جلسه رسمي است پس ماده 9 هم جلسات عمومي با قرائت آياتي از قرآن كريم آغاز مي شود به اين ترتيب .

حسين هاشميان - پس جلسات عمومي حذف بشود .

خامنه اي‌- ماده 9 را گذشتيم ، ماده 9 را رأي گرفتيم بحث سر ماده 10 است . مثل اينكه آقاي نوري بحث دارند ؟

يزدي – آقاي نوري شما بحث داريد ؟

عبدالله نوري – من يك جمله اي داشتم در مورد اين نكاتي كه فرموديد اصلاً جمله اين بشود كه از ابتداي جلسه تا پايان جلسه همه اش بايد در صورت مذاكرات ثبت بشود .

نايب رئيس(خامنه اي )- عبارت پيشنهاديتان چيست ؟

عبدالله نوري – مشروح مذاكرات جلسات عمومي از آغاز و ختم جلسه بايد ضبط بشود .

منشي(حبيبي)- اين مطلب به طور كامل در مادة 29 آمده ، آن پيشنهادي كه جناب آقاي نوري دارند .

عبدالله نوري – اگر آنجا آمده ، پس اين نكات اينجا چه هست ؟

نايب رئيس (خامنه اي)- خوب حذف آن كه رأي نياورد .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني)- مهم نيست عبور كنيم .

نايب رئيس (خامنه اي )- بله ماده 10 هم تصويب شده است . چون كسي نظر ديگري بيان نكرده مادة 11 را بخوانيد .

منشي(حسن حبيبي )- ماده 11- جلسات عمومي همه روزه به استثناي جمعه ها در ساعت 16 تشكيل مي شود . مدت هر جلسه 4 ساعت است كه ممكن است يكسره و يا با فاصلة تنفس باشد . فاصلة تنفس جزء مدت جلسه محسوب نمي شود درموارد ضروري با تشخيص رئيس و تصويب جلسه وقت جلسه تمديد مي شود .

منشي(يزدي)- آقاي اميني بفرمائيد .

اميني – همينطور كه عرض كردم اينكه ما مقيد كنيم كه جلسا ت عمومي مان هر روز باشد با وجودي كه

حتي كميسيونها هنوز كار نكرده اند وخوراك تهيه نكرده اند اين غير از وقت گذراندن چيز ديگري نيست . همينطور كه من جلوتر پيشنهاد كردم ما جلسات عمومي را مقيدش نكنيم وقتش حالا عيب ندارد بعد از ظهر باشد ولي مقيد نكنيم كه هفته اي چقدر باشد و چي باشد به هر مقداري كه هيأت رئيسه ضرورت دانست و لازم دانست اعلام مي كند ابتدائاً كميسيونها را فرصت بيشتري مي دهيد مشغول كا ر مي شوند تحقيق ميشوند آماده مي كنند وقتي مطلب را به هيأت رئيسه دادند آن جلسة‌ عمومي را تشكيل ميدهد واعلام مي كند حالا يك جلسه ، پنج جلسه و هر چه كارها تمام مي شود باز دوباره اينجور ، يعني اين قسمت آزاد باشد در اختيار هيأت رئيسه باشد كه براي كميسيونها وقت خالي بشود اين در يك قسمت و اين چهار ساعت هم به نظر من واقعاً زياد است يعني سخت است و سه ساعت را من پيشنهاد مي كنم كه كافي است ، سه ساعت اگر مستمر كار كنند كافي است اگر چهار ساعت باشد يك استراحت هم وسطش مي آيد آن استراحت وسط نيم ساعت وقت مي گيرد يعني در واقع همان مي شود ، همان سه ساعت ميشود . سه ساعت مستمر ترجيح براي اين كار داده شود .

نايب رئيس(خامنه اي( - پس پيشنهاد اول جنابعالي اين بود كه جلسات عمومي هفته اي چند با‎ر باشد ، چه جوري باشد ؟

ابراهيم اميني – نظر من اين است در اختيار هيأت رئيسه باشد يعني به مقدار ضرورت اعلام بكنند يك هفته است كه ممكن است هر روز اعلام بكنند ممكن است يك هفته هم اصلاً ، ده روز هم بگويند كه الان جلسة عمومي ضرورت ندارد . كميسيونها كارشان را تعقيب بكنند به اختيار هيأت رئيسه باشد .

خامنه اي – خيلي خوب ، اين پيشنهاد اول آقاي اميني را به رأي بگذاريم …

منشي (يزدي)- آقاي بيات و آقاي عميد هم پيشنهاد دارند اگر پيشنهادشان در همين بحث هست …..

نايب رئيس(هاشمي رفسنجاني )- ببينيد اگر آقاي اميني هم پيشنهادشان را تطبيق بكنند اين ديگر هيچي در اين ماده نمي ماند . اصلاً اين ماده را حذف كنيم اين ماده چه لزومي دارد اگر بنا بشود زمان تشكيل جلسات عمومي را در اختيار هيأت رئيسه بگذاريم و وقت هم نخواهيم تعيين كنيم خوب يك روز ممكن است چهار ساعت با شد يك روز سه ساعت باشد ، يك روز كمتر ، بيشتر آن قيدي هم اينجا دارد هيأت رئيسه مي تواند تمديد بكند بنابراين اين ماده را حذف بكنيم واصلا نداشته باشيم .

نايب رئيس(خامنه اي )- پيشنهاد حذف شما داريد .

هاشمي رفسنجاني- بلي اگر اينطور باشد من پيشنهاد حذف ماده را دارم و اگر ايشان هم موافقند ديگر چيزي از ماده نمي ماند ، حذف بشود بهتر است .

محمد يزدي – من با حذف ماده مخالف هستم .

نايب رئيس ( خامنه اي ) – جنابعالي مخالف هستيد ؟

محمد يزدي – بلي اگر پيشنهاد حذف مطرح است من مخالف حذف ماده هستم حالا من عرض كنم . چون آقاي بيات وآقاي عميد هم نوبت دارند نمي دانم نظرشان پيشنهاد حذف است در اين مورد بحث داريد ؟

اسدالله بيات – من هم با حذف ماده مخالفم .

محمد يزدي- بهر حال حذف الان مطرح است با حذف من مخالف هستم آقاي بيات اگر مطلبي داريد بفرمائيد.

بيات – من هم با حذف مخالفم مطلب من همين است .

يزدي – خوب پس شما بفرمائيد چون قبلاً نوبت گرفته ايد .

اسدالله بيات – اولاً مدت هر جلسه كه چهار ساعت جناب آقاي اميني مي فرمايند .

نايب رئيس(خامنه اي )- بحث سر آن نيست آن قسمت اول است فقط روي آن مسأله همه روزه اگر نظري داريد بفرمائيد .

اسدالله بيات – چشم ، من معتقدم با توجه به اصلاحي كه ما در مادة قبل كرديم اگر به آن اصلاحيه توجه بكنيم اين ماده به طور طبيعي اصلاح خواهد شد و پيشنهاد حذف حاج آقا هاشمي هم ديگر به نظر من جا ندارد و خود ايشان هم اين پيشنهاد را نفرمايند ما در آنجا گفتيم كه جلسات كميسيون هر هفته ، هر روز سه ساعت و هر هفته سه روز و در آنجا بيان هم شد كه اين سه روز براي كميسيونها حتي جناب آقاي عميد پيشنهاد مي دادند يك روز در ميان جلسه كميسيون بشود باز آن روز بعد جلسة علني بشود بنابراين به طور طبيعي ما در هر هفته سه جلسه براي جلسة عمومي وقت خواهيم داشت و سه جلسه براي كميسيونها و لازم هم هست در آئين نامه ما جلسات عمومي را بياوريم اگر نياوريم معنايش عبارت از اين است كه هيأت رئيسه ممكن است در اختيار خودشان مثلاً فرض بفرمائيد كه چون در آئين نامه هاي ديگر هم اينطوري است آنجا كميسيونها را نمي آورند اصل جلسات علني چون اصل است وبايد در آنجا بيايد چون اگر مصوبات كميسيونها در جلسات عمومي مطرح نشود مصوبه نيست قانون نيست ارزش قانوني هم ندارد . بنابراين به نظر من اصل اين ماده لازم است باشد منتها با توجه به اصلاحي كه ما در آنجا داشتيم اين اصلاح هم به طور طبيعي صورت مي گيرد يعني به طور طبيعي در هر هفته ما سه جلسه براي جلسة عمومي وقت خواهيم داشت و سه جلسه هم براي كميسيونها و براي چهار ساعت هم يك كلمة حداكثر اضافه بشود اشكال حاج آقا اميني حل مي شود .

نايب رئيس(خامنه اي)- پيشنهاد حذف را به رأي مي گذاريم . آقاياني كه موافقند اين بخش ازماده البته اين بخشي كه مي گويد : « جلسات عمومي همه روزه به استثناي جمعه ها تشكيل ميشود» اين بخش حذف بشود دستشان را بلند بكنند (تصويب شد ) پس اين قسمت از ماده حذف شد . يعني عبارت « جلسات عمومي همه روزه به استثناي جمعه ها در ساعت شانزده تشكيل ميشود» حذف شد.

عباسعلي عميد زنجاني – جناب آقاي خامنه اي ! بقيه ماده هم حذف بشود .

نايب رئيس(خامنه اي )- نه بقية آن لازم نيست حذف بشود . اينكه « مدت هر جلسه چقدر باشد » اين مي تواند قابل بحث باشد .

نايب رئيس(هاشمي رفسنجاني )-آن را هم ما گفتيم حذف بشود ما آن مدت هر جلسه را هم دراختيار هيأت رئيسه باشد ، حذف بشود .

اميني – يك موضوعي مانده است . هر وقت شد و هر وقت توانستند به توافق برسند جلسه را تشكيل بدهند .

يزدي- ما مخالف با اين پيشنهاد هستيم اگر اجازه بدهيد توضيح بدهم .

نايب رئيس (خامنه اي ) – اجازه بدهيد صحبت بكنند . بفرمائيد .

محمد يزدي- ما شديداً مخالف هستيم اين كه هر وقت شد هر وقت توانستند و هر كس اين يك كار جسارت نشود به نظر خود من هم مي گويند آخوندي است . كار آخوندي يعني يك وقتي با توافق رسيديم شد انجام بدهيم نشد انجام ندهيم اين كافي نيست . حتماً بايد حالت اداري داشته باشد حالت اداري معنايش اين است كه بنده قبول كنم كه موظف هستم از اين ساعت تا اين ساعت باشم يا حداقل موظف هستم در هفته 6 ساعت كار كنم در هفته 2 ساعت كار كنم وقتي موظف بودم و وقت مضبوط بود اين موجب مي شود كه كار منظم ترپيش برود حالا شما بفرمائيد وقت زياد است آن بحثي است بفرمائيد مثلاً 6 ساعت زياد است 3 ساعت زياد است 4 ساعت چنين وچنان است ، اما اينكه در اختيار باشد ما شديداً مخالف هستيم و نتيجه اين مي شود كه اصلاً كار پيش نرود .

خامنه اي – در اختيار بودن هنوز ثابت تصويب نشده پيشنهاد هاي ديگر اينكه …

يزدي – ايشان مي فرمايند كه هر وقتي خودشان به توافق رسيدند يعني نگوئيم 3 ساعت نگوئيم 4 ساعت بگوئيم هر وقت ، يك وقتي مي توانند 5 ساعت كار بكنند يك وقتي 2 ساعت كار بكنند .

نايب رئيس (خامنه اي)- آقايان توجه بفرمائيد اين پيشنهاد آقاي اميني كه گفتند به اختيار هيأت رئيسه باشد ، آن را ما به رأي نگذاشتيم و نظر جناب آقاي هاشمي در مورد پيشنهاد آقاي اميني اين بود چون مرجع پيشنهاد ايشان به اين است كه ما وقت و اصلاً مقدار زمان را معين نكنيم پس حذف ماده ،يعني حذف آن قسمت از ماده اين را ما به رأي گذاشتيم . البته من فكر نمي‎كردم رأي بياورد و‎الا در مخالف صحبت مي كردم پيشنهاد آقاي بيات هنوز مطرح است آقاي بيات پيشنهاد مي كنند كه هفته اي سه روز جلسة عمومي باشد . موافق ومخالف صحبت كنند .

هاشمي رفسنجاني- اجازه بدهيد پيشنهاد من اين بود كه كل ماده حذف بشود نه قسمتي از ماده .

نايب رئيس (خامنه اي)- ببينيد شما كه حالا كل ماده را هم اگر گفته باشيم باز در اينجا كه من مي گويم فرقي نمي كند وانگهي من حالا اين قسمت را به رأي گذاشتم آن كساني كه اعلام شد و رأي دادند آنچه كه اعلام شد ملاك است .

هاشمي رفسنجاني- خيلي خوب بقية آن را هم من مي گويم حذف بشود .

نايب رئيس (خامنه اي)- هنوز به بقية آن نرسيده ايم بگذاريد ما اصل اين قسمت اولش را تمام بكنيم ببينيم اصلاً جلسات عمومي هيچ ضابطه اي قانوني دارد يا ندارد ؟

آذري قمي- آقاي خامنه اي ! خشونت از اين تيكة ماده خيلي مي ريزد.

نايب رئيس (خامنه اي)- كدام تيكه؟

آذري قمي- از همين .

خامنه اي- هنوز ما به آنجا نرسيده ايم ، بگذاريد ما تعداد جلسات عمومي در هفته را مشخص بكنيم .

عميد زنجاني- آقاي خامنه اي ! من يك تذكر كوچكي دارم .

نايب رئيس (خامنه اي)- تذكر را بفرمائيد .

عميد زنجاني- لطف بفرمائيد پيشنهاد هايي كه ميشود پيشنهاد جامعي ارائه ميشود پيشنهاد جامع مقدم باشد چون گاه مي شود يك پيشنهاد ناقصي داده مي شود و همان رأي گيري ميشود و پيشنهاد جامع اصلاً

مطرح نمي شود .بنابراين يك پيشنهادي است كه اگر پيشنهاد جامعي هست مقدم باشد بر پيشنهاد هاي ديگر .

منشي يزدي- قاعدتاً پيشنهادهاي كتبي اينجور است اگر پيشنهاد ها كتبي باشد اينجا برسد آنكه جامع است اين كار را مي كنيم .

هاشمي رفسنجاني- آقاي خامنه اي ! در اين مورد ، دو سه جمله اي عرض بكنم .

نايب رئيس (خامنه اي)- آقاي هاشمي بفرمائيد.

هاشمي رفسنجاني- در مورد حرف آقاي عميد اين در صورتي است كه پيشنهادهاي كتبي اينجا باشد هيأت رئيسه بررسي كند و به منشي ها بگويند كه جامع را انتخاب كنيد . شما همانجوري از آنجا كه مي گوئيد اين كه جامع تشخيص نمي دهيم اين در ذهن هر كسي هست . اما من پيشنهادم

آقاي خامنه اي اين بود كه كل ماده حذف بشود چون به اين مضمون ماده نمي خواهد ما الان در مجلس هم وقت مجلسي كه هميشه كار دارد ما اينطور قيدي نداريم كه هفته اي چند تا باشد يا نباشد اينها را هيأت رئيسه تعيين مي كند و به نمايندگان مي گويد هيچوقت هم مشكلي تا به حال پيش نيامده . اينجا هم همينطور است ما اعلام مي كنيم هيأت رئيسه مي گويد كه مثلاً در اين هفته سه جلسه داريم آقايان هم مي آيند اينكه ما الان قيد كنيم سه روز باشد يا پنج روز باشد يا سه ساعت باشد يا 7ساعت باشد اين قيود چه لزومي دارد فقط البته ما يك قيد داريم كه جلسات مجلس از 4ساعت بيشتر نبايد باشد به خاطر اينكه نمايندگان را خسته مي كند .اگر آن را مي خواهيد اينجا بياوريد اين فقط يك مضموني است اينكه حالا آقاي يزدي فرمودند من مي گويم كه به كل ماده پيشنهاد حذف داده بودم كه از شر اين راحت بشويم اين همه پيشنهادهاي بي خود ما سر يك چيزهايي داريم اينجا معطل مي شويم كه كار به اين عمده اي كه ما الان افتاديم در اين چيزها از اين حرفها هم خيلي مي شود بزنيم يعني بهتر هميشه مي شود يك چيزي پيدا كرد يك آئين نامه اي براي دو ماه اين همه وقت فرع از اصل زائد ما داريم رويش كار مي كنيم .

منشي يزدي- آقاي هاشميان بفرمائيد .

حسين هاشميان- بنده عرضم اين است كه ما به طور كلي جلسات را حذف بكنيم يعني به اختيار هيأت رئيسه بگذاريم اين درست به نظر نمي آيد من فرمايش آقاي يزدي را تأييد ميكنم هر روز هم بخواهيم بگذاريم مسلم ما مطلب نخواهيم داشت به اضافة اينكه از وقت كميسيون ها بايد بزنيم بيائيم توي جلسات ، بنابر‎اين ما هفته اي دو روزش كنيم و قيد بكنيم كه اگر نياز بود به نظر هيأت رئيسه جلسات را به حسب نياز اضافه بكنيم . يعني هفته اي دو روز حداقل باشد اگر مطلبي هم وجود نداشته باشد بحث هاي عمومي ، سخنراني قبل از دستور اينطور مطالبي گفته بشود .

نايب رئيس (خامنه اي)- خيلي خوب ،ببينيد دو تا پيشنهاد است كه ما اينها را بايد رأي بگيريم ،چون پيشنهاد آقاي هاشمي كه حذف بود آن مقداري كه من تلقي كردم و به رأي گذاشتيم او همان قسمت اول بود كه مشخص مي كرد جلسات در هفته چه تعدادي خواهد بود يا به چه ترتيب خواهد بود آنكه رأي نياورد يعني حذف آن قسمت رأي آورد كه همه روزه باشد پيشنهاد آقاي بيات اين است كه هفته اي سه روز باشد موافقي براين اگر مي خواهد صحبت بكند ، صحبت كند آقاي يزدي شما مي خواهيد صحبت كنيد ؟

يزدي – خير، من در اين خصوص صحبتي ندارم .

نايب رئيس (خامنه اي )- موافق ، فقط يكنفر موافق يا مخالف صحبت كند .

منشي يزدي – آقاي جنتي بفرمائيد .

جنتي – آقا آن رائي كه گرفتيد بالاخره براي روزش شما رأي گرفتيد يعني ديگر درباره روز نبايد صحبت كرد .

نايب رئيس (خامنه اي )- نه

جنتي – چرا ، اينكه الان مورد نظر است مسأله ساعت است اگر شما بخواهيد براي اين باقيمانده رأي بگيريد بايد اين را رأي بگيريد كه آيا لازم است ما براي جلسات ساعت معين بكنيم يا لازم نيست اما درباره روزش ديگر مسأله تمام شد. .

نايب رئيس(خامنه اي )- ملاحظه كنيد آقاي جنتي آنچه كه من گفتم حذف بشود اين بود گفتيم اين عبارت :‌« جلسات عمومي همه روزه به استثناي جمعه ها در ساعت شانزده تشكيل ميشود» گفتيم اين حذف بشود . حذف اين به معناي اين نيست كه ….

جنتي – در اين مورد ، پيشنهادي بود .

نايب رئيس(خامنه اي) ـ خوب اگر پيشنهادي وجود دارد آن پيشنهاد باز قابل بحث است .

اميني – پيشنهاد اصلاحي بود .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- پيشنهاد اصلاحي كه ما نداديم .

نايب رئيس(خامنه اي)- پيشنهاد اصلاحي هم بود چون چند تا پيشنهاد بود .

هاشمي رفسنجاني – آن كه حذف شد ديگر پيشنهاد اصلاحي نيست .

نايب رئيس(خامنه اي)- اگر چنانچه موضوع به كلي حذف ميشد بلي اما اينكه فكر نمي كنم معناي حذف همة موضوع باشد من نمي دانم. يعني تصور مي كنم كه خود من كه به رأي ميگذاشتيم فكر مي كردم كه كساني كه با حذف اين عبارت موافقند رأي خواهند داد . يك عده اي رأي دادند اين عبارت نيست حالا آيا تكليف جلسات ، تعداد جلسات در هفته ديگر معلوم شد واقعاً از اين ….

رئيس(مشكيني)- براي حذف اين ماده آقاي هاشمي ميخواهند صحبت بكنند .

هاشمي رفسنجاني – هيأت رئيسه معلوم ميكند .

نايب رئيس(خامنه اي)- آخر هيأت رئيسه از كجا ، كي اين را …

هاشمي رفسنجاني- اگر مسكوت بگذاريم معنايش اين است .

نايب رئيس(خامنه اي)- بايد همين را به رأي بگذاريم .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- خيلي خوب ، پيشنهاد من كه حذف كل ماده بود چرا آن را به رأي نمي گذاريد .

نايب رئيس(خامنه اي)- خوب حالا اگر لازم باشد رأي مي گيريم اما بقية ماده هم مربوط به

ساعات است آقاي هاشمي.

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- خوب لازم است من ميگويم به كل ماده …

نايب رئيس(خامنه اي)- ما بايد اين پيشنهاد آقايان را به رأي بگذاريم من مي گويم كه پيشنهاد آقاي بيات كه هفته اي سه روز است و پيشنهاد آقاي هاشميان كه هفته اي دوروز است اين به رأي گذاشته بشود اگر رأي نياورد آنوقت نتيجه معلوم مي شود .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- به رأي بگذاريد .

حسين هاشميان – حذف كل برساير پيشنهادها مقدم است .

منشي يزدي –البته اين براساس آئين نامه مجلس مقدم است البته الان آئين نامه نداريم كه ….

نايب رئيس(خامنه اي)- هر كدام آسانتر با شد ما را زودتر به نتيجه برساند بگذاريد من نظر آقاي بيات را به رأي بگذارم .

آقايان يك پيشنهاد اين است كه ما در هفته اي سه روز جلسات عمومي را داشته باشيم .

( عميد زنجاني – پس قيد حداقل ) بلي ، قيد حداقل آقاياني كه با اين نظر موافقند دستشان را بلند كنند (تصويب نشد ) يك پيشنهاد هم پيشنهاد آقاي هاشميان است كه هفته اي دو روز الزاماً.

رئيس(مشكيني)- نظر آقاي هاشمي را كه پيشنهاد حذف كل است و مقدم است آن را به رأي نگذاشتيد يك قسمتي را به رأي گذاشتيد كه ايشان نظرشان آن نبود پس ابتداء حذف كل ماده را شما به رأي بگذاريد .

نايب رئيس(خامنه اي)- ما حذف كل ماده را كه به رأي گذاشتيم تكليف جلسات چه ميشود ؟

رئيس(مشكيني)- بايد به رأي بگذاريد هر چه ميشود بشود .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- به اختيار هيأت رئيسه .

يزدي – و بعد پيشنهاد مطرح است حذف كل را به رأي گذاشتيم رأي هم آورد .بعد پيشنهاد مطرح است؟

هاشمي رفسنجاني- نه ديگرنيست ، منظور اين است كه هيأت رئيسه بايد اعلام كند .

يزدي – وقت اصلاً نباشد، هيأت رئيسه اعلام بكند ؟

هاشمي رفسنجاني- بله ، هيأت رئيسه اعلام مي كند .

نايب رئيس(خامنه اي)- پس ببينيد ، پيشنهاد آقاي هاشمي را من حالا به رأي مي خواهم بگذارم اين است كه كلاً هيچ پيش بيني براي تعداد جلسات وساعت جلسات ازحالا نشود ، پيشنهاد حذف به اين معنا است . آقاياني كه رأي مي دهند توجه بكنند كه به چه رأي مي دهند .

مشكيني - يعني به هيأت رئيسه محول مي شود .

نايب رئيس(خامنه اي)- يعني تعداد جلسات عمومي . مقداري ساعاتش .

يكي از آقايان – مانسبت به حذف ماده رأي داديم .

نايب رئيس(خامنه اي)- من حالا مي خواهم به رأي بگذارم ،(اميني – قسمت اول كه تمام شد ، حذف شد) حالا همة آن را داريم به رأي مي گذاريم . آن قسمت اول هم به اين ترتيب كه ديگر پيشنهاد جديدي را ما نمي پذيريم اگر حذف اين ماده رأي آورد . توجه كنيد اگر حذف اين ماده رأي آورد ما ديگر نسبت به تعداد جلسات عمومي در هفته يا مقدار ساعاتش ديگر پيشنهاد قبول نمي كنيم معنايش اين است كه همة آن به عهدة هيأت رئيسه است . پس آقاياني كه با حذف كل ماده 11 از اول تا آخر موافق هستند دستشان را بلند كنند (عده كمي دست بلند كردند ) تصويب نشد . آن اول هم كه رأي دادند آقايان توجه نداشتند كه …

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- حالا بگذاريد بشماريم ما بيشتر مي بينيم آقايان دستشان را بلند بكنند (يازده نفرموافقت كردند ).

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- حضار 23 نفرند بنابراين رأي نياورد ، پيشنهاد دو روز آقاي هاشميان را مطرح مي كنيم ، توجه كنيد .

حداقل جلسات عمومي درهفته 2 روز خواهد بود آقاياني كه موافق هستنددستشان را بلند كنند.

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- آقايان توجه كنيد و رأي بدهيد تا از بن بست در بيائيم (اكثر موافقت كردند )

خامنه اي – تصويب شد . خوب پس قسمت اول ماده اين شد كه جلسات عمومي حداقل در هفته 2 روز تشكيل خواهد شد بحث ساعات را حالامطرح كنيم يكي ازآقايان 4 ساعت را پيشنهاد كرده اند كه 3 ساعت باشد (هاشميان – حداقل ).

هاشمي رفسنجاني - «حداقل » شايد مطلب نداشتيم . اصلاً اينكه چيزي نيست . اصلاً شايد مطلب نبود.

خامنه اي – بله ، ممكن است اصلاً مطلب نباشد سه ساعت بنشينيم به هم نگاه بكنيم ؟

هاشمي رفسنجاني- همينطور اينجا بنشينيم ؟ مي خواهيد يك تكليفي بگذاريد ؟

منشي يزدي – در جلسات عمومي بحث زياد داريم ، بحث هايي هست كه ..

هاشمي رفسنجاني - شايد نبود ،خوب بيشتر مي تواند باشد 5 ساعت ،3 ساعت باشد.

عميد زنجاني – حداقل ايجاب مي كند كه مطلب داشته باشيم .

منشي يزدي- اصلاً مطلب بيشتر هست .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- اگر نباشد خوب شما گفتيد حتماً 2 روز بيائيد . مطلب هم نداريم .ميگوئيد چكار بكنيم ؟ حالا هفتة آينده چه كار خواهيد كرد ؟ اگر كميسيونها دارند كارمي كنند ماهم كار نداريم ميخواهيد چه بكنيم ؟

نايب رئيس (خامنه اي)- خوب آقايان ماشاءالله همه شان اهل بيان هستند.

هاشمي رفسنجاني- همينطور اجباراً بنشينيم اينجا حرف بزنيم ؟

منشي يزدي-آقاي مؤمن شما بعد از تصويب اين پيشنهاد پيشنهادتان را باز هم مطرح ميكنيد ؟

محمد مؤمن – مطرح بفرمائيد .

منشي يزدي- بله . پيشنهادي جناب آقاي مؤمن دارند كه تشكيل جلسات عمومي (حالا حداقل 2جلسه آن تصويب شد اين اضافه شده )« تشكيل جلسات عمومي تابع داشتن گزارشي است كه از كميسيونها رسيده باشد »

نايب رئيس(خامنه اي)- اينكه ديگر جا ندارد .

منشي يزدي- بعد از اينكه 2 جلسه تصويب شد .

نايب رئيس(خامنه اي)- اين بعد از تصويب ان ديگر محل ندارد ، در مورد ساعت پيشنهادي دارند ؟

منشي (يزدي)- خير .

نايب رئيس(خامنه اي)- آقايان توجه بفرمائيد ،پيشنهاد اين هست كه مدت هر جلسه …

ابراهيم اميني- جلسه عمومي ، تعطيل و كميسيونها بيشتر تشكيل بشود .

خامنه اي – نه ،اگر چنانچه گفتيم كه هر هفته اي حداقل 2 بارتشكيل مي شود .

ابراهيم اميني – كميسيونها بيشتر كار بكنند .

يزدي- كار مقصودتان يعني گزارش كميسيونهاست ؟ يا كار مقصودتان بحث هاي عمومي است كه اشخاص بحث ها و نظرات عمومي دارند كه قرار شد براي توجيه كميسيونها بحث بشود آن هم هست .

نايب رئيس(خامنه اي)- آقايان توجه كنيد براي ساعت مي خواهم رأي بگيرم .پيشنهاد بود كه مدت هر جلسه 3 ساعت باشد حداقل مدت هر جلسه3 ساعت باشد آقاياني كه با اين نظر موافق هستند دستشان را بلند كنند (اكثريت موافقت كردند ) تصويب شد . پس مدت هرجلسه3ساعت شد.

خوب در مورد بقية ماده فكر مي كنم پيشنهادي نيامده كه «ممكن است يكسره يا با فاصله تنفس باشد . فاصله تنفس جزء مدت جلسه محسوب نمي شود و تمديد جلسه با نظر رئيس يا هيأت رئيسه » اين را آقايان نظري ندادند .

آذري قمي – فاصله تنفس را حساب نكنيد ، سه ساعت يكسره حساب شود .

منشي (يزدي)- نتيجه اين مي شود ما مخالفيم با حذف اين جلسه ، نتيجه اين مي شود كه از 3 ساعت نيم ساعت را تنفس بدهيم يعني 2ساعت ونيم كار بكنيم بالاخره بفرمائيد از اول 30/2دقيقه كار بكنيم (يكي از آقايان - يك ربع تنفس كافي است )

بفرمائيد يك ربع ، يك ربع در عمل نيم ساعت است .

نايب رئيس(خامنه اي)- خوب، پس مخالف دارد ، بايد رأي بگيريم . آقاياني كه با حذف جمله «فاصله تنفس جزء مدت جلسه محسوب نميشود » موافق هستند دستشان را بلند بكنند.

عميد زنجاني- يعني يكسره مي شود ؟

منشي يزدي- خير ، يعني تنفس جزءوقت هم مي تواند حساب بشود.

عميد زنجاني- پس پيشنهاد را مشخصاً مطرح كنيد ، به شرط يكسره بودن ما رأي ميدهيم .

نايب رئيس(خامنه اي)- آقاي عميد ببينيد ، بحث يكسره و اينها نيست اگر تنفسي واقع شد اين مدت تنفس جزء جلسه مجسوب نمي شود .

منشي (يزدي)- بحث اين است تنفس جزء وقت هست يا نيست ؟ پيشنهاد ما اين است كه تنفس جزء وقت نيست اگر 3ساعت تصويب كردند تنفس جزء وقت نيست (اكثر با حذف عبارت مورد اشاره موافقت كردند )

نايب رئيس(خامنه اي)- تصويب شد .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- رأي آورد يعني جزءوقت است .

خامنه اي- يعني اول تا آخر جلسه 3ساعت خواهد بود . در مورد بقية عبارات مادة ديگر نظري نرسيده ، مادة 11 تصويب شد .مادة 12 را بخوانيد .

(به شرح زير خوانده شد )

مادة 12- جلسات عمومي با حضور حداقل 18 نفر رسميت مي يابد و تصميمات بايد به تصويب حداقل 12 نفر برسد .

تبصره – براي ادامة‌ مذاكرات حضور حداقل 14 نفر ضروري است .

منشي يزدي- آقاي عميد ، آقاي هاشميان ، آقاي حبيبي و آقاي بيات دربارة‌ اين ماده پيشنهادهائي دارند .

يكي از آقايان – من يك سؤال دارم .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- پيشنهاد كتبي مقدم است .

منشي (يزدي)- بله پيشنهاد كتبي جناب آقاي مؤمن اين هست كه «تصميمات يا تصويب اكثريت و حداقل 12 رأي معتبر است» ؟

حسين هاشميان – اگر هجده نفر باشد ، 25 نفر باشد چي ؟

محمد مؤمن – با اكثريت 25 نفر .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- اكثريت مي خواهد ديگر.

نايب رئيس(خامنه اي)-عبارت را آقاي يزدي يكبار ديگر بخوانيد .

منشي يزدي- عبارت جناب مؤمن اين هست ، تصميمات يا تصويب اكثريت و حداقل 12 رأي معتبر است .

هاشمي رفسنجاني- اين پيشنهاد خوبي است .

محمد مؤمن – در هرحال يا 12 رأي ولو 14 نفر باشند .

منشي يزدي- در 18 نفر نتيجه اين ميشود خيلي از جاها 12 نفر نباشند ، يعني يا كمتر از 12 نفر هم بايد گاهي تصويب بشود .

نايب رئيس(خامنه اي)- نه ديگر نمي شود حداقل 12 نفر باشد .

منشي (يزدي)- با 18 نفر حداقل 12 نفر .

خامنه اي – اين همان اكثريت است ، ايشان اكثريت 25 نفر را حساب كرده اند .

هاشمي رفسنجاني – نه آن در موردي است كه كمتر از 25 نفر باشيم .

خامنه اي – پيشنهاد ايشان يعني حداقل آقاي هاشمي 12 نفر باشد . بفرمائيد توضيح بدهيد .

محمددانش زاده (مؤمن) - عرض كنم كه اين عبارتي كه هست وتصميمات بايد به تصويب حداقل 12 نفر برسد يا ابهام دارد يا خوب درست نيست كه از آن استفاده بشود كه 12 نفر رأي كه بود كافي است . ولي آنطوري كه بنده پيشنهاد كردم تصميمات با تصويب اكثريت و حداقل با 12 رأي . نتيجه آن اين مي شود كه اگر 25 نفر يا 24 نفر بوديم اكثريت13 نفر بايد حتماً رأي بدهند ولي اگر كمتر از اين بوديم بايد حتماً 12 تا رأي را داشته باشيم . 20 نفر ، 18نفر ، 19 نفر بوديم حتماً 12 تا رأي را داشته باشيم .

منشي (يزدي)- مخالف با اين پيشنهاد كيست ؟ (اظهاري نشد ) آقاياني كه اسامي شان را نوشته‎ايم اگر مخالف هستند صحبت بفرمائيد وگرنه نيازي به بحث نيست .آقاي عميد بفرمائيد .

عباسعلي عميد زنجاني - ملاحظه بفرمائيد با سيزده رأي قرار دادن تفاوت فقط يك رأي است اما در متانت رأي اثر زيادي مي گذارد كه ما تمام مصوباتمان را اكثريت روي نصاب 25 نفر حساب ميشود . اگر سيزده نفر باشد يا 12 نفر يكنفر تفاوت است ولي در متانت رأي معلوم است كلية مصوبات با اكثريت حد نصاب 25 نفر يعني 13 نفر تأثير چنداني ندارد ولي متانت رأي را …..

رئيس (مشكيني )- آقاي هاشمي من هم مخالفم .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- آقايان ببينيد اين صوري دارد كه با اين تعبير آقاي مؤمن اگر هم منظورشان اكثريت است يعني اكثريت مطلق حضار است يعني منظورشان اين است ديگر ؟ نه اكثريت اعضاء 25 نفر ، منظورتان اين است؟ (مؤمن- بله ) پس اعتراض آقاي عميد هم ديگر وارد نيست اگر عبارتي كه آقاي مؤمن پيشنهاد كردند اين باشد « با اكثريت مطلق حضار » اين ملاك تصويب است . منتها يك جايي هست كه حضار يا 14 نفر يا 16 نفر جلسه رسمي شده آنجا مي خواهند با 8 تا رأي تصويب بكنيم يا با 9 تا رأي تصويب بكنيم؟ ايشان مي گويند اينجور نباشد ، حداقل بايد 12 تا رأي را داشته باشد ، منظورتان اين است ؟ اين توضيح داده بشود كه آقايان تصميم بگيرند.

نايب رئيس(خامنه اي)- خود ماده هست كه .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- عبارتي كه ايشان درست مي كنند بايد اين را برساند كه اكثريت مطلق حضار را ما لازم داريم اين اكثريت هم كمتر از 12 نفر نبايد باشد . اينكه آقاي عميد مي فرمايند كه پس 13 تا بگوئيد كه بالا برود ، گاهي مي شود مثلاً با 15 نفر جلسه رسمي است داريم رأي مي‎گريم آنوقت يعني دو نفر مخالف بايد باشند از دوسوم هم بيشتر.

عميد زنجاني- از 18 نفر كمتر نمي شوند ، اين پيش بيني نشده است .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- نه ، 18 نفر رسمي مي شود خيلي خوب حالا 18 نفر ، 18 نفر باشد و 13 نفر شما مي گوئيد يعني از دوسوم هم بالاتر . يعني رأي دوسوم بالاتر را شما اينجا قرار بدهيد كه هيچي هم تصويب نمي شود . اگر 18 نفر باشيم نمي‎توانيم چيزي تصويب بكنيم ، آخرين فرض اين است كه دوسوم مي شود ديگر در دوسوم آقايان را 12 نفر گفتند كه فكر ميكنم اين عدد خوبي باشد از اين هم بيشتر بگذاريم با مشكل برخورد مي كنيم .

منشي (يزدي)- پيشنهاد آقاي بيات كه مكتوب هم هست همين هست منتها عبارت را به اين صورت نوشته اند:

«جلسات عمومي با حضور اكثريت مجموع اعضاء و تصميم ها بايد به تصويب حداقل دوسوم مجموع اعضاء برسد » اين پيشنهاد آقاي بيات است .

نايب رئيس(خامنه اي)- ببينيد ، ماده 2 قسمت دارد . يكي اين است كه جلسات با چند نفر رسميت پيدا مي كند كه در پيشنهاد جناب آقاي مؤمن اين قسمت نبود . فكر مي كنم كه اين را اول بايستي تصميم گيري بكنيم ، جناب آقاي بيات در اين مورد مخالفند مي گويند كه جلسات با حضور اكثريت اعضاء رسمي است .

منشي (يزدي)- چون اكثريت مجموع همان 18 نفر محاسبه شده است منتها ما به جاي كلمه

اكثريت رقم آورديم .يعني هميشه 18 تا اكثريت مجموع هست .

نايب رئيس(خامنه اي)- پس بگذاريد ايشان از اين قسمت اول نظرشان دفاع بكنند آقاي بيات شما استدلالي داريد بگوئيد .

اسدالله بيات – اين ماده دو تا پيام دارد : پيام اول در رابطه با رسميت جلسات است بنده هم معتقدم در رسميت جلسات ما داعي نداريم ، از همان شيوة مجلس استفاده بكنيم . چرا دوسوم براي رسميت ؟ اين را من معتقدم در رسميت ما نيازي بر بيشتر از اكثريت نداريم . يعني عكس آن كه در اينجا نوشته شده اساساً در رسميت جلسه همان اكثريت كافي است . اجازه بفرمائيد من مي گويم در اينجا در رسميت همان اكثريت كافي است اما آنچه كه تعيين كننده است در سرنوشت ، خود تصميمات است در پيشنهاد شما اينطور آمده است كه از 25 نفر اگر 12 نفر رأي دادند . 13 نفرهم مخالف باشد مصوبه است . معنايش ديگر اين است . يعني نتيجة اين پيشنهاد عبارت از اين است اگر از مجموعة 25 نفر 12 نفر رأي دادند ولو در واقع 13 نفر هم مخالف است مصوبه است يعني خيلي …..

نايب رئيس(خامنه اي)- خوب حالا بگذاريد اين قسمت اول نظر شما را رأي بگيريم .

بيات – من مي دانم ، يعني 12 نفر هم باشد كافي است .

مؤمن – نه ، نظرم من اين نيست .

نايب رئيس(خامنه اي)- بحث بين الائيني نكنيد .

رئيس (مشكيني )- آقا من يك تذكري راجع به اين موضوع دارم . اگر ما نصف را حساب مي‎كنيم در 25 نفر نصف 5/12 مي شود . ما هميشه آن 25 نفر را حساب كنيم كمتر هم باشد اكثريت را نسبت به آن 25 حساب بكنيم و اگر نسبت به 25 اكثريت حساب كنيم بايد هميشه يا 13 حساب كنيم بلكه 14 حساب كنيم براي اينكه نصف 25 ، 5/12 مي شود آنوقت نصف بعلاوه يك معنايش اين است كه يك نفس مستقل بر نصف اضافه بشود نه نيمه نفس بر مستقل ، بر نصف اضافه بشود پس نتيجه اين هست كه بايد يك نفس مستقل بر 5/12 اضافه بشود پس قهراً 14 ميشود اگر 13 هم باشد يك نفس مستقل اضافه نشده است .

نايب رئيس(خامنه اي)- آقايان توجه بفرمائيد در باب نصاب رسميت يافتن مجلس پيشنهاد

اقاي بيات اين است كه با اكثريت باشد .

منشي (يزدي)- من مخالفم تصويب بشود .

نايب رئيس(خامنه اي)- جنابعالي پس مخالفت تان را بفرمائيد .

محمد يزدي – اكثريت معنايش اين ميشود كه با 12 يا 13 يا 14 مجلس بتواند كارش را شروع بكند ،درست است كه در جلسات مجلس شوراي اسلامي با اكثريت كار را شروع مي كنند و در رأي يك نصاب ديگري را رعايت مي كنند . اينجا اكثريت معنايش اين ميشود عنايت كنيد من ميخواهم عرض كنم اين كه اينجا گفته شده است 18 نفر ، دوسوم به حساب آمده و علت دوسوم به حساب آمدن اين است كه بحث قانون اساسي است و بحث هاي پايه اي هست و حتي الامكان مي بايست كساني كه مي خواهند رأي بدهند در بحث حضور داشته باشند اگر ما بگوئيم كه در تشكيل جلسه با همان اكثريت شروع مي شود معمولا با 12 ، 13 نفر بحث مي شود ادامه هم پيدا ميكند بين بحث هم گاهي افراد بروند ، بيايند همينجور ادامه پيدا مي كند موقع رأي فقط مقيد هستيم كه يك رقم 12 نفره باشد نتيجه اين ميشود كه خيلي از افراد كه رأي مي دهند اصلاً توي جريان بحث نباشند و اين موجب ضعف بحث ميشود از اين جهت من مخالف هستم .

نايب رئيس(خامنه اي)- خيلي خوب نظر آقاي بيات را به رأي مي گذاريم ، پس قسمت اول مثل اينكه با 18 نفر نظرمخالفي نيست ؟

نجفقلي حبيبي – من پيشنهادم اين است كه 20 نفر باشد يعني چهار پنجم براي اينكه تصويب قانون اساسي است نبايد ضعيفش بكنيم تصميمات هم با 15 نفر موافق گرفته بشود .

هاشمي رفسنجاني – من مخالفم .

منشي ( يزدي ) – آقاي هاشمي مخالفند ، آقاي موسوي موافقند . بفرمائيد .

اكبر هاشمي رفسنجاني – اين پيشنهاد آقاي دكتر حبيبي كار را اصلاً به قدري دشوار ميكند كه ما معمولاً نتوانيم جلسه تشكيل بدهيم ، 20 نفر يعني اگر 5 نفر نيامدند اصلاً جلسه تشكيل نميشود ، نميتوانيم يحث را شروع كنيم، نمي توانيم هيچ كاري بكنيم . آنكه شما مي خواهيد احتياط كنيد رقم رأي را بالا ببريد اگر مي‌خواهيد كاري انجام بشود . دو سوم رقم بالايي است آنكه آقايان مي گفتند مثل مجلس ، مجلس هم با دوسوم شروع مي شود ، ادامه مذاكرات اينجا هم پيش بيني شده تا 14 نفر كافي است براي اينكه اگر يكي بلند مي شود بيرون مي رود فوري نگوئيم جلسه ديگر نميشود بحث بكنيم 18 نفر آمديم 2 نفر بيرون رفت خوب رفتند بيرون بحث را ادامه مي دهيم بنابراين دوسوم كه آقاي هاشميان هم دوسوم مي گفتند همين 18 نفر كه اينها گذاشتند رقم خوبي است آقاي بيات هم از پيشنهادشان منصرف شدند .

نجفقلي حبيبي – رأي بگيريد كه 15 نفر باشد .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- حالا آن رأي جداگانه است به رأي كه مي رسيم بحث رأي را جدا مي كنيم .

منشي (يزدي) - آقاي موسوي بفرمائيد .

سيد محمد موسوي خوئيني ها – اين 20 نفر يعني در واقع چهار پنجم ، خوب است وتفاوتش با مجلس شورا اين است كه آنجا قوانين عادي است تغيير قوانين عادي چيز مهم و مشكلي نيست اما قانون اساسي را ما راحت كه هر 2-3 سال يكبار يا هر 1 سال يكبار نمي توانيم تغيير بدهيم اهميت قانون اساسي ايجاب ميكند كه رسميت با 20 نفر باشد اما ادامة مذاكرات لزوماً 20 نفر لازم نيست . آقاي هاشمي خودشان توجه دارند كه در مجلس شوراي اسلامي هم با 180 نفر شروع مي شود اما در حين مذاكرات گاهي 50 نفرشان بيرون هستند پس ادامة مذاكرات يا 15 نفر ، يا 14 نفر اشكال ندارد اما جلسه كه مي خواهد شروع بشود ورسميت پيدا كند با 20 نفر . رأي گيري كه مي خواهد بشود باز بايد 20 نفر باشد يعني اهميت قضيه ايجاب مي كند كه حداقل در حين رأي گيري 20 نفر در جلسه حضور داشته باشند و بعد البته بنده در اين مورد نصاب رأي هم معتقدم سه پنجم يعني همان 15 نفر باشد .

نايب رئيس(خامنه اي)- خوب نظر آقاي حبيبي را به رأي مي گذاريم . ايشان پيشنهاد شان اين است كه جلسات عمومي با حضور حداقل 20 نفر تشكيل بشود آقاياني كه با اين نظر موافق هستند . دستشان را بلند بكنند ( عده كمي دست بلند كردند ) تصويب نشد . خوب پيشنهاد ديگري در اين مورد نيست بحث تصميمات به تصويب چند نفر برسد . اينجا بحث مفصلي شد ببينيد اين عبارتي كه در خود اين …..

حسين هاشميان – دوسوم را رأي بگيريد .

نايب رئيس(خامنه اي)- دوسوم چي را ؟

حسين هاشميان - با دوسوم رأي بگيريد همان 18 نفر ….

نايب رئيس(خامنه اي) - با دوسوم ، دو سوم پيشنهاد بود ؟ دو سوم 25 نفرچقدر ميشود؟

منشي (يزدي) - دوسوم مال متن هست اگر اعتراض ديگر رويش نباشد مصوب به حساب مي آيد .

هاشمي رفسنجاني- اين مال متن است .

خامنه اي- اينكه همان18 نفر است ديگر ، 18 نفر اگر نظري ديگر نباشد همان مصوبه است .

عميد زنجاني – پيشنهاد ما اين بود كه علي كلها13 نفر باشند .

نايب رئيس(خامنه اي)- حالا رأي هم ممكن است بگيريم .

منشي (يزدي) - قرار شد هر جا اعتراض نباشد رأي گرفته به حساب بيايد .

نايب رئيس(خامنه اي)- بله، چون پيشنهاد هايي كه شد رد شد بنابراين اصل آن چيز آئين نامة پيشنهاد شده از طرف آقايان آن تصويب شد ببينيد « تصميمات بايد به تصويب حداقل 12 نفر برسد » پيشنهاد اصلي اين است آنچه كه در بيان آقاي مؤمن من به نظرم رسيد چيزي پيش از اين نيست . آن هم همين است ، چون وقتي ما مي گوئيم حداقل به تصويب 12 نفر اين معنايش اين نيست كه اگر عده 25 نفر هم بود باز با 12 نفر مصوبه هست يا اگر 24 نفر هم بود باز با 12 نفر تصويب مي شود معناي اين عبارت اين نيست حداقل وقتي مي گوئيم معنايش اين است يعني اگر جمع 25 نفر بودند خوب اكثريت 25 نفر هر چه هست خوب او تصويب مي شود اگر 24 نفر بودند اكثريت 24 نفر هر چه هست اما اگر 20 نفر بودند كه اكثريت 11 نفر ميشود ديگر با مصوبه يا با 11 نفر تصويب نمي شود بايد 12 نفر باشند معني حداقل اين است .

هاشمي رفسنجاني- خوب چرا اين را صريح نمي گوئيد، چه اشكالي دارد ؟

خامنه اي – خيلي خوب پس بنابراين آقاي مؤمن مي خواستند همان متن اين جمله را بگويند البته صريح تر « تصميمات با اكثريت و حداقل 12 نفر باشد » حالا آقايان يك پيشنهاد هست كه با 13 نفر تصويب بشود .

نجفقلي حبيبي – من پيشنهاد داده بودم كه سه پنجم يعني 15 نفر .

نايب رئيس(خامنه اي)- خيلي خوب جزو پيشنهاد هاست . يك پيشنهاد 13 نفر است كه جناب آقاي مشكيني هم مثل اينكه همين را فرمودند 14 نفر و 13 نفر ايشان فرمودند ، 13 يا 14 مي‎فرمائيد ؟

رئيس (مشكيني )- من 14 نفر را پيشنهاد مي كنم .

نايب رئيس(خامنه اي)- خيلي خوب پس ببينيد 14 نفر و 13 نفر و…

عميد زنجاني – من پيشنهاد 13 نفر را به نفع پيشنهاد 14 نفر صرف نظر مي كنم .

نايب رئيس(خامنه اي)- خيلي خوب 14 نفر و 15 نفر دوتا نظر هست . نظر جناب آقاي مشكيني اين هست كه با 14 نفر ، اكثريت 14 نفر باشد .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- اين منظور آئين نامه كه نيست . اين براي قانون اساسي است .

نايب رئيس(خامنه اي)- جلسة عمومي است ديگر بله .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- خوب حالا هم جلسه عمومي است يعني براي تصويب آئين نامه اينها نيست .

نايب رئيس(خامنه اي)- بله ، براي اصول است .

منشي (يزدي) - يعني اينكه الان رأي مي خواهيم بگيريم براي آئين نامة مصوبات قانون اساسي است .

هاشمي رفسنجاني- ولي براي آئين نامه 15 نفر و اينها پيشنهاد ندارند اين نصاب 15 نفر كه مي گوئيم براي اصول است .

نايب رئيس(خامنه اي)- آقاياني كه موافق هستند كه تصميمات بايد به تصويب حداقل 15 نفر برسد دستشان را بلند بكنند ( عده كمي دستشان را بلند كردند ) تصويب نشد . آقاياني كه موافق هستند با اينكه تصميمات به تصويب 14 نفر حداقل برسد دستشان را بلند بكنند ( اكثر دستشان را بلند كردند ) تصويب شد . تصميمات بايد با تصويب حداقل 14 نفر باشد .

آذري قمي - « حداقل » هم زيادي است .

نايب رئيس(خامنه اي)- البته اين مربوط به اصول است. اين شامل آئين نامه نمي شود .

آذري قمي - « تصميمات بايد به تصويب 14 نفر برسد » .

نايب رئيس(خامنه اي)- بله «حداقل » زيادي است به تصويب 14 نفر ميرسد .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- چرا « حداقل » مي خواهد .

نايب رئيس(خامنه اي)- دوسوم ديگر محل بحث ندارد 14 نفر بايد باشند . تبصره هم كه محل بحث نبود ، مادة 12 به اين ترتيب تصويب شد جلسات عمومي با حضور حداقل 18 نفر رسميت مي يابد تصميمات بايد به تصويب حداقل 14 نفر برسد . براي ادامه مذاكرات حضور حداقل 14 نفر ضروري است مادة 13 را بخوانيد .

( به شرح زير خوانده شد )

مادة 13 – هيأت يا مجمع جز در مواردي كه رئيس جلسه آگاهي از مطلبي را ضرور بداند بلا فاصله وارد دستور مي شود .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- در‎بارة هيأت آقايان مي خواهيد حالا آن بحث قبلي مان را دنبال كنيم كه تمام بشود . حضرت امام توسط حاج احمد آقا پيغام دادند ، اطلاع دادند كه آن كلمه « هيأتي » كه بحث مي شد از امام پرسيدند . نظري ايشان ندادند كه اسم « هيأت » باشد لذا همين حالا اگر مي خواهيد تصميم بگيريم كه اسم آن را انتخاب كنيم كه از اين به بعد توي مذاكرات هم اسم صحيح بيايد و من پيشنهادم اين است كه شورا باشد .

محمد يزدي- ما مجمع را پيشنهاد داديم .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- يا مجمع را بگوئيد .

محمد يزدي – مجمع تتميم واصلاح ، پيشنهاد ما آقا اين هست .

هاشمي رفسنجاني- اصلاح و تتميم است .

يزدي – مجمع تتميم و اصلاح ….

خامنه اي – آقايان اين نيم ماده را بگذاريد تمامش بكنيم به فصل دوم مي رسيم . آقا روي مادة 13 اگر آقايان نظري ندارند من رأي بگيرم .

نجفقلي حبيبي –نطق قبل از دستور لازم نيست ؟

هاشمي رفسنجاني- نيست ، قبلاً توجه داشتيد گفتيم نيست .

يزدي – در همين بحث مي خواهيد صحبت كنيد ؟ آقاي جنتي بفرمائيد .

احمد جنتي – راجع به قضية اسم ، من پيشنهادم « مجمع » است .

منشي (يزدي) - روي اسم هنوز بحث نيست .

نايب رئيس(خامنه اي)- روي اسم بحث نمي كنيم مادة 13 است .

محمد دانش زاده (مؤمن )- عرض كنم من يك پيشنهاد اصلاح عبارتي دارم كه به جاي كلمة «هيأت » بنويسيم جلسات يا جلسه « جلسه يا مجمع جز در مواردي كه رئيس جلسه آگاهي از مطلبي را ضرور بداند

بلافاصله وارد دستور مي شود » « هيأت » وارد دستور مي شود متناسب نيست .

نايب رئيس(خامنه اي)- نه ، اين هيأت را گذاشتيم تا وقتي كه اسم اين جلسه مشخص شد چيست ، آن را بگذاريم .

محمد مؤمن – اصلاً براي اسمش اينجا جلسات مي گذاريم . لزومي ندارد اصلاً چيز بشود . جلسات وارد دستور مي شود .

نايب رئيس(خامنه اي)- خوب حالا اين اصلاح عبارتي است ، نظري در مورد مادة 13 ابراز نشد ماده 13 تصويب شد . حالا راجع به اسم آقايان صحبت بفرمائيد .

منشي (يزدي) - يك پيشنهاد كتبي از آقايان : موسوي، جنتي ، و حبيبي رسيده ومن هم يك پيشنهادي دارم و پيشنهاد كتبي ديگري هم به اين مضمون از آقاي عميد رسيده « مجمع بررسي وتدوين وتصويب اصلاحيه ومتمم قانون اساسي»

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- حالا همه اسامي را بگوئيد بقيه هم اسمهايشان را بگويند .

محمديزدي – پيشنهاد من هم اين است : « مجمع تتميم و اصلاح قانون اساسي « چون در نوشته ها هر دو جهت به اصطلاح هست يعني چون مواد مورد مأموريت . آقاي مشكيني هم مرقوم فرموده اند « مجمع بررسي» اصلاح وتتميم قانون اساسي ، آقاي حبيبي وبعد آقاي هاشميان پيشنهادتان را بفرمائيد .

نجفقلي حبيبي- من پيشنهادم اين است ، « مجمع بررسي اصلاحيه قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران،» تصويب را حذف كرده ام .

منشي (يزدي) - آقاي جنتي بفرمائيد .

احمد جنتي - « مجمع بررسي و بازنگري در قانون اساسي »

منشي (يزدي)- آقاي امامي بفرمائيد .

امامي كاشاني - « شوراي بررسي و اصلاح قانون اساسي»

منشي (يزدي)—آقاي آذري بفرمائيد .

احمد آذري قمي - « خبرگان متمم قانون اساسي. »

نايب رئيس(خامنه اي)- من فكر مي كنم كه اين اسم ها را خيلي هم نخواهيم كه موافق ومخالف صحبت كنند . هر كدام از آقايان پيشنهادشان را مختصر بيان بكنند بقيه هم توجه كنند كه اگر نظرشان تأمين مي‎شود رأي بدهند ، تا به يك جايي برسيم .

منشي (يزدي) - به ترتيب آقاي عميد پيشنهادشان را بفرمايند .

عباسعلي عميد زنجاني – من اين نام را از پيام حضرت امام گرفتم كه تمام اين كلمات در پيام حضرت امام هست البته منهاي « مجمع » آنكه تقريباً مورد اتفاق اكثريت اعضاء هست مجمع بررسي و تدوين وتصويب هم كه آقايان حساسيت دارند ، تصويب ابتدائي است قبل از رفراندوم ، كلمه اصلاح هم هست ومتمم هم هست بنابراين مي شود مجمع بررسي و تدوين و تصويب اصلاحيه و متمم قانون اساسي ، اگر يك كمي طولاني هست . ولي شامل همه نكاتي هست كه عملاً ملحوظ مي‎شود و در پيام حضرت امام هم آمده است . البته پيشنهادي كه جناب آقاي آذري دادند در مورد خبرگان به جاي مجمع ، من آنجا زياد اصراري ندارم مي شود مجمع را به خبرگان تبديل نمود.

منشي (يزدي) - پيشنهاد دوم را مطرح كنيم ؟

نايب رئيس(خامنه اي)- نه ، همين را رأي بگيريم . خوب آقاياني كه موافق با عبارت پيشنهادي آقاي عميد هستند دستشان را بلند كنند . عبارت اين بود .

« مجمع بررسي و تدوين و تصويب اصلاحيه ومتمم قانون اساسي » آقاياني كه موافق هستند دستشان را بلند كنند ( عده كمي موافقت كردند ) تصويب نشد .

منشي (يزدي) - پيشنهاد دوم ، پيشنهاد ما بود كه خلاصه تر بود و باز از پيام گرفته شده بود ، از نوشتة‌ حضرت امام و به دو قسمت هم اشاره شده بود :

« مجمع تتميم و اصلاح قانون اساسي » چون در موارد هم تتميم داشت مثل بعضي چيزهايي كه جزء قانون اساسي نيست و اضافه مي شود مثل مسأله ( شوراي مصلحت ) وهم اصلاح داشت از اين جهت عبارت پيشنهادي اين هست كه خلاصه هم باشد از نامة حضرت امام گرفته شده است .

نايب رئيس(خامنه اي)- خوب آقاياني كه با اين عبارت موافق هستند ، « مجمع تتميم واصلاح قانون اساسي » دستشان را بلند كنند ( عده كمي موافقت كردند ) تصويب نشد .

منشي (يزدي) - پيشنهاد بعد از جناب آقاي خوئيني ها هست « مجمع اصلاح قانون اساسي »

نايب رئيس(خامنه اي)- مجمع اصلاح قانون اساسي ؟ بفرمائيد .

سيد محمد موسوي خوئيني ها – من به نظرم مي آيد كه ( حالا يكي از دلايلش اين است كه اسم يك چيز خلاصه اي باشد ) در هر كجا مي خواهند يك چيز مثلاً دوسطري را بگويند مشكل است بگويند ، وقتي طولاني هم بشود مردم خودشان مي روند يك اسم خاصي برايش درست ميكنند براي اينكه راحت گفته بشود . كلمة مجمع را من هم اينطور برداشت كردم كه گويا اكثر آقايان موافقند كه يك كلمه مجمع باشد و در اسم هم كه لازم نيست همة آن كاري كه ما داريم در اينجا انجام مي دهيم حتماً توي اسم گفته بشود ولو مثلاً يك بخش عمدة آن كاري باشد كه ما اينجا انجام ميدهيم از آن اسم استفاده بشود .

اشكالي ندارد كه حالا ما اينجا يك اصل هم اگر اضافه كرديم كه اصل تتميمي به قانون اساسي بود اما اين كار در نام اين مجمع ملحوظ نشود و استفاده نشود بنابراين عمدة كاري كه ما ميكنيم كار اصلاحي است ، تغيير هم كه مجمع شد پس مي شود « مجمع اصلاح قانون اساسي » خلاصه هست.

نايب رئيس(خامنه اي)- خيلي خوب ، آقاياني كه با اين عبارتي كه آقاي خوئيني ها گفتند موافق هستند دستشان را بلند كنند (عده كمي موافقت كردند ) تصويب نشد .

منشي (يزدي) - بعد پيشنهاد جناب آقاي مشكيني هست« مجمع بررسي ، اصلاح و تتميم قانون اساسي»

رئيس (مشكيني )- ما دو مطلب را درنظر گرفتيم يك اصلاح و يك تتميم . چون هر دو اينجا هست . نسبت به بعضي از اصول ، اصلاح هست و يكي هم تقريبآ تتميم هست يعني اضافه اصلاح را هم بر تتميم مقدم داشتيم و چيزي از فرمايشات آقايان در اين عبارت فروگذار نكرديم « مجمع بررسي اصلاح وتتميم قانون اساسي » كلمة بررسي هم براي روشن كردن است ممكن است كه نباشد « مجمع بررسي اصلاح و تتميم قانون اساسي »

نايب رئيس(خامنه اي)- خوب اينكه همان نظر پيشنهاد آقاي يزدي بود كه رأي نياورد .

مشكيني- با ايشان اختلافي دارد ايشان تتميم را بر اصلاح مقدم داشتند .

نايب رئيس(خامنه اي)- خيلي خوب پس پيشنهادتان به طور دقيق مجمع ….

مشكيني- مجمع بررسي اصلاح وتتميم قانون اساسي .

نايب رئيس(خامنه اي)- آقاياني كه با اين عبارتي كه جناب آقاي مشكيني فرمودند موافقند دستشان را بلند بكنند ( عده كمي موافق بودند )تصويب نشد .

منشي (يزدي)- فقط پيشنهاد آقاي حبيبي هست. « مجمع بررسي اصلاحيه قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران »

سيد هادي خامنه اي – من پيشنهادي دارم كه اين پيشنهاد را كامل ميكند .

نايب رئيس(خامنه اي)- خوب عيب ندارد اگر كامل مي كند آن را بگوئيد .

سيد هادي خامنه اي – پيشنهاد بنده « مجمع بررسي وتصويب اصلاحيه قانون اساسي » است . حالا مي خواهيم از كلمة «تتميم » اجتناب كنيم ، چرا ؟ به خاطر اينكه همانطوري كه بعضي از آقايان

هم تذكر مي دهند اين موجب حساسيت وتوقع گروه هاي اقليت واهل تسنن مي شود كه از اول بررسي قانون اساسي منتظر دوران «تتميم » هستند . نام متمم يك مقداري حساس هست .

بنابراين مي توانيم اصلاحيه بگوئيم و تصويب تنها هم كافي نيست چون اين جا به هر حال بررسي ميشود « مجمع بررسي و تصويب اصلاحيه قانون اساسي » اختصار هم تا حدودي رعايت مي شود .

نايب رئيس(خامنه اي)- آقاي حبيبي شما با اين نظر موافقيد ؟

نجفقلي حبيبي – اجازه بفرمائيد توضيح بدهم .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- نه ديگر بحث ما همين است .

نايب رئيس(خامنه اي)- ما همين بحث را ميكنيم ، ايشان پيشنهاد شما را تكميل كردند .

نجفقلي حبيبي – تصويب را در عنوان ننويسيم چون بايد به تصويب نهائي ملت برسد .

نايب رئيس ( خامنه اي ) – اينجا كه تصويب نهايي ننوشته ايم . در مجمع بررسي بالاخره يك تصويبي كه مي شود اين را شما به عنوان عبارت خودتان قبول نداريد ؟

نجفقلي حبيبي – چرا، به رأي بگذاريد .

نايب رئيس(خامنه اي)- پس اين را به عنوان پيشنهاد آقاي حبيبي و با همين اضافه اي كه حالا شد به رأي مي گذاريم .

« مجمع بررسي وتصويب اصلاحيه قانون اساسي » آقاياني كه موافق هستند دستشان را بلند كنند (عده كمي دست بلند كردند ) تصويب نشد. خواهش ميكنم يك قدري آقايان سختگيري نكنند.

منشي (يزدي) ‎- پيشنهاد بعد از آقاي گيلاني هست « شوراي تتميم وتحرير قانون اساسي »

نايب رئيس(خامنه اي)- آقاي گيلاني بفرمائيد .

محمد محمدي گيلاني – عرض بنده اين هست كه اين كاري كه ما در اينجا انجام مي دهيم يك مقدارش تحرير وآزاد كردن قانون اساسي از بعضي از زوائد است . مثلاً لفظ ملي را مي خواهيد برداريد يك مقدارش هم كه مربوط به تكميل نقض قانون اساسي متمم قانون اساسي است روي اين دو جهت عرض كردم تتميم و تحرير قانون اساسي .

خامنه اي – خيلي خوب ،آقاياني كه با اين پيشنهاد موافق هستند « شوراي تتميم وتحرير قانون اساسي » دستشان را بلند كنند (عده كمي موافقت كردند ) تصويب نشد .

منشي (يزدي) - پيشنهاد بعد ، از جناب آقاي هاشمي هست «شوراي بازنگري قانون اساسي »

اكبر هاشمي رفسنجاني –كلمة مجمع را ، حالا مايك كمي مد كرديم . شورا يك چيزي است كه توي اصطلاحات بين المللي هم جا دارد كلمة مطلوبي است ، بازنگري شامل اصلاح است . شامل تكميل هست ، تتميم هست بعد هم مسأله تصويب هم اينجا مطرح نمي شود ما هم واقعاً غير از بازنگري كاري نداريم . بازنگري مي كنيم . حضرت امام هستند كه به رأي عمومي مي گذارند مردم هم تصويب مي كنند . ظاهراً آنجور خواهد شد بنابراين هيچ اشكالي توي كار نمي آيد البته من روي كلمة شورا تكيه ندارم پيشنهاد اولي من شورا هست اگر آقايان به خاطر كلمه شورا نخواهند رأي بدهند . مجمع را هم مي توانيد بعداً رأي بگيريد يعني دو تا قابل پيشنهاد است . اول من شورا را پيشنهاد مي كنم اگر رأي نياورد مجمع را پيشنهاد مي كنم ولي آن را فقط بازنگري قانون اساسي.

امامي كاشاني – اصلاً محيط بررسي قانون در دنيا اسمش شورا است .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- ببينيد اول شورا را به رأي مي گذاريم آنوقت بازنگري ديگر اصلاح وتتميم و اينها توي آن نباشد . بازنگري شامل اصلاح وتتميم هم هست بعداً اسمش را توي تاريخ پيدا مي كنيم آنوقت اگر متمم نوشتيم متمم ميگويند اگر اصلاحيه نوشتيم اصلاحيه ميگويند ؟

نايب رئيس(خامنه اي)-خيلي خوب ، پس پيشنهاد « شوراي بازنگري قانون اساسي» را به رأي مي گذاريم . آقاياني كه موافقند دستشان را بلند كنند (اكثر موافقت كردند)تصويب شد . اسم جلسه « شوراي بازنگري قانون اساسي » شد .

منشي حبيبي – آنوقت در متن هم همه جا شورا مي گوئيم .

نايب رئيس(خامنه اي)- بنابراين همه جا در متن به جاي «هيأت » در اين آئين نامه « شورا » خواهد آمد . آقاي آسيد هادي تذكر بدهيد .

سيد هادي خامنه اي- درآن مواد اول خوب است گنجانده بشود علي الرسم كه بعد از اين ما اين كلمه را شورا به تنهايي تعبير خواهيم كرد .

نايب رئيس(خامنه اي)- بله درآن ماده اول مي شود گفت .

سيد هادي خامنه اي- به اختصار اين را ما شورا خواهيم گفت .

نايب رئيس(خامنه اي)- كه در اين آئين نامه شورا ناميده مي شود . اينجوري در ماده اول ميايد .

خيلي خوب فصل دوم را آقاي حبيبي بفرمائيد .

منشي (حسن حبيبي): فصل دوم -

ترتيب مذاكرات در كميسونها و جلسات عمومي .

مبحث اول – مرحلة اول مذاكرات :

الف – مذاكرات كميسيونها .

مادة‌14- هيأت رئيسه آن قسمت از اصول قانون اساسي را كه در محدودة مسائل مورد بحث منظور نظر حضرت امام مدظله العالي قرار دارد تعيين و پس از تأييد جلسة عمومي بخش هاي مربوط به هر كميسيون را به آن كميسيون ارجاع مي نمايد .

تبصره – چنانچه مقتضي باشد كه بعضي از اصول در دو كميسيون به عنوان كميسيونها اصلي و فرعي مورد بحث قرار گيرد . هيأت رئيسه كميسيون فرعي را تعيين و اصول مربوط را به آن كميسيون نيز ارسال مي نمايد .

جنتي – در مادة 13 بحث نكرديد ؟

نايب رئيس(خامنه اي)- ما مادة 12 و 13 را بحث كرديم و رأي گرفتيم ، همان وقتي كه جنابعالي راجع به اسم صحبت كرديد گفتيم حالا بحث اسم نيست همان موقع مادة‌ 13 داشت بحث مي شد .

منشي( يزدي) – آقاي خامنه اي ، آقاي هاشمي مخالف هستند اگر كسي هم موافق صحبت مي كند آقاي بيات هستند .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- من مي گويم كه اين كار ، كار خيلي روشني نيست كه هيأت رئيسه بنشيند اصول را تعيين كنند بگويند كه اين اصول را اين كميسيون رسيدگي كند اين اصول را آن كميسيون رسيدگي كند . « اصول » معلوم است وقتي كه ما تقسيم موضوعي كرديم اصول مربوط به « قضا» يا «اجرايي» يا «مجلس» يا آنهايي كه كرديم هر كميسيوني بگردد اصول مورد نظر خودش را هر چه دارد ما مي گوئيم در سراسر قانون يك تغييراتي بخواهد بكند وقتي كه يك چيزي را عوض كرد ممكن است در اصل اول يا دوم هم يك كلمه اي بايد بر اساس اين اصلاح بشود بنابراين ما موضوعات را تقسيم كرديم ، كميسيونها اصول مربوط به خودشان پيدا كنند بحث كنند حالا اگر تكراري هم كار كردند ضرري ندارد چون اينها بعداً تو مجلس مي آيد . اينجا بحث مي شود بعداً هيأت رئيسه يك كميسيون همآهنگ كننده اي بنا هست درست بكند ما خودمان يكي از كارهايي كه مي كنيم اين است كه يك گروهي را تعيين بكنيم كه كار كميسيونها را همآهنگ كند . طبعاً مي رسد مي گويد اينجايي كه شما داريد كار مي كنيد اين مربوط به آنجا مي شود حالا اگر تو گزارش هم يك چيزي آمد باز اينجا قابل كنترل است اين كار مشكلي است كه شما به عهدة هيأت رئيسة بگذاريد كه الان اصول را يكي يكي مشخص كند بگويد اين چند تا مال شما ، اين چند تا مال شما ، ممكن است در خيلي اصول بخواهند …

نايب رئيس(خامنه اي) - پس پيشنهاد حذف اين ماده را شما مي گوئيد .

هاشمي رفسنجاني- بله من مي گويم اصلاً اين ماده لازم نيست .

خامنه اي- من اضافه كنم علاوه بر اينكه حالا هيأت رئيسه برايش يك كار زائدي است نوشته شده پس از تأييد جلسة عمومي ، يعني ما باز اصول را در جلسة عمومي بياوريم بحث بشود موافق و مخالف يك عده بگويند اين اصل هست يك عده بگويند آن اصل نيست به نظر من يك كار بسيار طولاني را به گردن اين شورا گذاشتن است . حذف مادة 14 را از اول تا آخرش را به رأي مي گذارم آقاياني كه موافق هستند دستشان را بلند كنند ( اكثريت موافقت كردند ) تصويب شد كه اين ماده حذف شود . مادة 15 را بخوانيد .

منشي (حسن حبيبي)- مادة 15 – مذاكره در كميسيون بايد در محدودة اصولي باشد كه به كميسيون ارجاع شده است . رئيس جلسه موظف است از انجام هر گونه بحث خارج از دستور كميسيون اكيداً جلوگيري نمايد.

مشكيني – اين رأي نمي آورد .

نايب رئيس(خامنه اي)- بله اين رأي نمي آورد .

يزدي – اين تابع آن هست .

هاشمي رفسنجاني – اين يك چيز اضافه هم دارد ، يك نقطة اضافه هم من دارم براي حذف اين و آن اينكه اين هم كه ما را در كميسيون محدود كند رئيس جلسه بگويد در‎بارة هيچي بحث نكنيد اين چه كاري است ؟ خوب افراد صاحب نظري كه مي خواهند تو جلسه رأي بدهند چه اشكال دارد حالا آنجا يك بحث ديگري هم مطرح كنند مطلبي به تناسب پيش مي آيد و اينجا ما تو اين جلسه رئيس را مقيد كنيم كه ديگر هيچكس تو جلسه حرف نزند ! اين كار نادرستي است اين هم اصلاً زائد است خود آقاياني بخش مربوط به خودشان را انتخاب مي كنند درباره اش بحث ميكنند .

مشكيني – من مخالفم .

نايب رئيس(خامنه اي) - مخالفت تان را بفرمائيد .

رئيس( مشكيني)- عملاً شما هر كاري در جلسه تان مي خواهيد عاقلانه انجام بدهيد ولي در خارج شما بايد يك قانوني داشته باشيد كه كسي از خارج ناظر باشد ببيند كه اينها جلسه شان قانون دارد محدوديت دارد موظفند مي گويند مطالبي ….. اين منافات ندارد با اينكه در خارج چه عمل بكنيد اين بايد باشد كه از خارج بفهمند شما آدم موظفي هستيد .

نايب رئيس(خامنه اي) - خوب اگر اين بود مجبوريم همينجور عمل كنيم . اين نمي شود كه ما ماده را تصويب بكنيم بعد هر جور خواستيم عمل بكنيم .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- كمونيست ها هم اين كار را نمي كنند در مجلس شان كه بگويند‎...

نايب رئيس(خامنه اي)- خوب پس حذف اين ماده را من به رأي مي گذارم . آقاياني كه با حذف مادة 15 موافقند دستشان را بلند كنند ( اكثريت موافقت كردند ) تصويب شد . مادة 16 را بخوانيد .

منشي ( حسن حبيبي)- مادة 16 – مذاكرات كميسيونها دربارة اصول مطروحه بر اساس نظرات اعضاء كميسيون، اعضاي شورا و صاحب نظران انجام مي يابد . پيشنهادها و نظرهاي اعضاي شورا ابتدا مورد بحث قرار مي گيرد .

نايب رئيس ( خامنه اي ) – اعضاء كميسيون ، اعضاء شورا يعني چه؟

منشي ( يزدي ) – اگر اجازه بدهيد كمي توضيح داده بشود .

نايب رئيس(خامنه اي)- خوب مي خواهيد اين را جنابعالي توضيح بدهيد .

محمد يزدي- مقصود از اين ماده اين هست كه مباحثي كه در كميسيونها انجام مي گيرد خود به خود چيزي كه موضوع بحث قرار مي گيرد اول پيشنهاد اعضاي خود كميسيون هست . 6 نفر كه در يك كميسيون مشغول بحث هستند پيشنهادهايي كه خود اعضاء دارند آنها اول بحث بشود بعد پيشنهادهايي كه ساير اعضاء شورا دارند يعني جمع بيست و پنج نفري آنها از اولويت دوم برخوردار هست كه مطرح بشود و بحث بشود بعد پيشنهادهايي كه از خارج مي رسد چون خود به خود يك كميسيون وقتي مشغول كار مي شود داراي پيشنهادهاي مختلفي هست از اعضاء و از اعضاء بيست وپنج نفره و از بيرون ممكن است كه رئيس كميسيون يكي از بر حسب غير مرتب اگر باشد و چيزي در اينجا ذكر نشود يكي از پيشنهادهايي كه از بيرون رسيده است به نظرشان ابتداء خوب بيايد به بحث بگذارند مدتها رويش بحث بكنند و نظر كساني كه عضو هستند يا از بيست و پنج نفر هستند مؤخر قرار بگيرد يك ترتيب اولويتي براي اين نظرات قائل شدندكه حق تقدم داشته باشد .

چند نفر از آقايان – پيشنهادحذف داريم .

نايب رئيس(خامنه اي)- پيشنهاد حذف رسيده ، آن را مطرح مي كنيم ، يك موافق و يك مخالف حذف صحبت كنند . جناب آقاي يزدي بفرمائيد يك موافق و يك مخالف صحبت كنند .

منشي( يزدي) – چون هر سه با هم دست بلند كردند نميدانم كدام يك از آقايان مخالفند و كدام موافق .

امامي كاشاني – اول من دست بلند كردم .

نايب رئيس(خامنه اي)- پيشنهاد خودتان مطرح است و طبعاً موافق هستيد به هر حال توضيح بفرمائيد.

امامي كاشاني – من مي خواستم عرض كنم كه اولاً در اين ماده كلمه « اصول مطروحه» مطرح است كه اصلاً مطروحه مربوط است به مواد قبلي كه آنها حذف شد ، اصلاً هر كسي اين ماده را نگاه كند گيج مي شود كه اينجا چي هست ؟ اين كلمة « اصول مطروحه » و بعد هم آن حرف بعديش را من به نظرم مي رسد كه اين ضرورتي ندارد كه حالا عرض مي كنم و بهر حال اشكال بعد اينكه ممكن است يكي از اعضاء اين كميسيون دير برسد اگر دير برسد مي گويند ديگر شما حق حرف زدن نداريد آنجا خود كميسيون نگاه مي كنند حرفها را نگاه مي كنند آن اول بزند آن دوم بزند اين يك قيد و قيود اينجوري دليل ندارد ما خودمان را محدود بكنيم .

منشي( يزدي )– جناب آقاي عميد مخالف حذف هستند . توضيح بفرمائيد .

عباسعلي عميدزنجاني – بالاخره مذاكرات كميسيونها بايد مشخص باشد كه چه نحوه هست . طرح مسائل اشكالي ندارد ولي وقتي نوبت به پيشنهاد مي رسد بايد معلوم باشد كه چه نوع پيشنهادهايي به رأي گذاشتني هست مسلم است كه اعضاء كميسيون يك نوع اولويتي دارند و اولويت دوم با اعضاء شورا هست و در صورتي كه پيشنهاد از اين دوسو نباشد نوبت مي رسد به صاحب نظراني كه در كميسيون حضور دارند والا پيشنهاد را رها كردن همينطور بدون اينكه ضابطه‎اي داشته باشد كميسيون را مختل مي كند وكميسيون به جايي نمي رسد بالاخره معلوم باشد كه چه نوع پيشنهادهايي قابل رأي است .

نايب رئيس(خامنه اي)- خيلي خوب پس موافق و مخالف دربارة حذف مادة 16 صحبت كردند به رأي مي گذاريم . آقاي امامي خودشان به عنوان موافق صحبت كردند نيازي نيست كه آقاي بيات هم به عنوان موافق صحبت كنند .

منشي( يزدي )– نه ديگر خودشان صحبت كردند ، مطلب روشن است .

نايب رئيس(خامنه اي)- بله ، آقاياني كه موافق با حذف مادة 16 هستند دستشان را بلند بكنند (اكثر موافقت كردند ) تصويب شد . مادة 17 را بخوانيد .

(به شرح زير خوانده شد )

مادة 17 – پس از بحث و بررسي مسائل در كميسيونها گزارش مباحث در دوقسمت دلايل توجيهي به طور مشروح و پيش نويس اصول پيشنهادي حداكثر 10 روز پس از تشكيل هركميسيون براي هيأت رئيسه شورا فرستاده مي شود . هيأت رئيسه بلافاصله دستور تكثير و توزيع گزارش ها را خواهد داد.

منشي( يزدي ) – آقاي موسوي فرمايشي داريد بفرمائيد .

سيد محمد موسوي خوئيني ها – من اينجا فقط يك عرضي دارم كه ما كميسيونها را همانطور كه صحيحش هم بود محدود نكرديم در نحوة بحث آزاد گذاشتيم اما در گزارشي كه براي جلسة عمومي مي خواهند بياورند بايد مقيدشان كنيم فقط در ارتباط با موضوعي كه در وظيفة آن كميسيون هست گزارش بياورد پس اين را بايد در اينجا قيد بكنيم كه گزارشي كه كميسيون براي جلسه مي‎آورد فقط در محدودة آن مسؤوليتي است كه بر عهدة آن كميسيون است .

نايب رئيس(خامنه اي)- خيلي خوب اين يك اضافي است . يك عبارتي شما مي خواهيد يك جايي از اين ماده را اضافه كنيد ؟

منشي(حبيبي)- در محدودة مسائل مورد بحث منظور نظر حضرت امام .

نايب رئيس(خامنه اي)- نه در محدودة وظيفه كميسيون .

حبيبي – گزارش فرموده است در محدودة وظيفه كميسيون .

خامنه اي – خيلي خوب ، پس با اين عبارت تصويب مي شود مثل اينكه آقايان نظري ندارند.

احمد آذري قمي – اين زيادي است معلوم است كميسيونها در موضوع مربوط بايد گزارش بدهند .

خامنه اي – آن حذف شد ، آن ماده اي كه مقيدشان مي كرد آن ماده حذف شد .

آذري قمي – الان اين زيادي است ، از همين عبارت ميشود استفاده كرد دو قسمت دارد دلايل توجيهي و پيش نويس اصول پيشنهادي .

خامنه اي- حالا اگر اجازه بدهيد يك كلمة در حد وظيفه كميسيون اضافه بشود بهتر نيست از اينكه رأي گيري بكنيم و موافق ومخالف و اينها صحبت كنند ؟ چون هر زيادي اشكالي ندارد بودنش مثلاً …

منشي(يزدي)- اصول پيشنهادي در حد وظيفه كميسيون است .

خامنه اي – در حد وظيفة كميسيون چون اگر بخواهيم باز موافق و مخالف …. اين مادة 17 با همين اضافة آقاي خوئيني ها (تصويب شد ) ملاحظه كنيد ماده اي كه تصويب شد اين است : «پس از بحث و بررسي مسائل در كميسيونها گزارش مباحث در دو قسمت دلايل توجيهي در محدودة وظيفة آن كميسيون يا هر كميسيون . به طور مشروح و پيش نويس اصول تا آخر ماده .

ابراهيم اميني – درحد ده روزش را من مخالفم .

نايب رئيس(خامنه اي)- 10 روز را شما مخالفيد ؟

اميني – نميشود وقت تعيين كرد ده روز يا كمتر يا زيادتر چون ممكن است موضوعات بيشتر وقت بگيرد‎...

نايب رئيس(خامنه اي)- خيلي خوب ، حذف كلمه حداكثر 10 روز شما مي گوئيد .

هاشمي رفسنجاني – عبور كرديم ديگر ، گذشتيم .

خامنه اي – ما چون رأي نگرفتيم گفتيم تصويب شد .حالا مطرح شده بگذاريد من رأي بگيرم ايشان مي گويند كلمة حداكثر 10 روز حذف بشود . آقاياني كه موافقند دستشان را بلند بكنند (عده كمي موافق بودند) تصويب نشد .

اميني- اجازه بدهيد توضيح بدهم .

خامنه اي – رأي نياورد نمي خواهد ديگر ، اين يك كلمه را ما بخواهيم بحث بكنيم كه آقاي اميني نمي شود .

نايب رئيس (هاشمي رفسنجاني )- خوب ما اينقدر وقت نداريم . آقاي اميني اين 2-3 بار است يكبار بايد اينجا بيايد دوباره شور دوم برود . 10روز هم دوباره بيايد نمي دانم اصلاً آن دو ماهي كه امام گفتند اگر كمتر از 10 روز بيشتر بگوئيم به هيچي نمي رسيم . مادة 18 را مطرح كنيد .

(به شرح زير خوانده شد )

(ب)- مذاكرات جلسات عمومي .

مادة 18 – هيأت رئيسه گزارش‎هاي رسيده را به ترتيب تاريخ وصول در دستور كار شورا مي‎گذارد . گزارش‎هائي قابل طرح در شورا است كه حداقل 48 ساعت قبل طبع و توزيع شده باشد .

حسين هاشميان – من پيشنهاد ميكنم 48 ساعت را 24 ساعت بكنيد . چون وقت كم داريم در 24 ساعت مي‎توانند مطالعه و بررسي كنند .

نايب رئيس ( خامنه‎اي ) – خيلي خوب ، آقايان توجه كنيد حداقل 48 ساعت را ايشان ميگويند تبديل به حداقل 24 ساعت بشود بحث هم ندارد . آقاياني كه موافقند كه 48 ساعت تبديل به 24 ساعت بشود دستشان را بلند بكنند ( اكثر موافقت كردند ) تصويب شد مادة 19 را بخوانيد .

مادة 19 – هنگام طرح گزارش هر كميسيون ابتدا دربارة كليات گزارش ، نقاط قوت و ضعف و نقائص و امتيازات و نيز مباني پيشنهاد كميسيون به ترتيب زير مذاكره ميشود :

نخست مخبر كميسيون توضيحات لازم را به اطلاع اعضاء مي‎رساند سپس مخالفان و موافقان متناوباً دربارة گزارش بـه بحث مي‎پردازند و پس از پايان سخنان كلية مخالفان و موافقان ، مـخبر كـميسيون در پاتوضيحات لازم را خواهد داد ، آنگاه نسبت به اصل گزارش رأي گيري به عمل مي آيد ، هرگاه رأي موافق داده شد گزارش براي بررسي مرحلة دوم به كميسيون ارسال مي شود .

وقت مخبر براي توضيحات ابتدائي و نهائي جمعاً40 دقيقه است . مجموع مخالفان و مجموع موافقان نيز هر يك 40 دقيقه وقت دارند هر يك از مخالفان و موافقان حداكثر مي تواند 10 دقيقه صحبت كند .

تبصره – رأي گيري علني و با بلند كردن دست خواهد بود جز در مواردي كه 10 نفر تقاضاي رأي مخفي نمايند .

اميني – من با ذيل آن مخالفم .

منشي ( يزدي ) – آقاي اميني بفرمائيد .

ابراهيم اميني – پيشنهاد من اين است كه چون اين مسائل ، مسائل دشوار و مهمي است و گاهي وقتها

احتياج هست به اينكه بيشتر صحبت بشود اينكه مقيدش بكنيم به اين مقدار معين ( 10دقيقه يا 5دقيقه ) در واقع در يك مسائل دشوار نمي تواند براي ما كافي باشد . مسائل ساده مـمكن است اينجور باشد . پيشنهاد مـن

اين است كه اين اختيار با هيأت رئيسة جلسه باشد كه اگر لازم دانستند اجازه بدهند بيشتر صحبت كنند مخصوصاً در اين مسائل كه درست نيست كه 10 دقيقه و 5 دقيقه ما مي‎خواهيم در مسائل اساسي تصميم‎گيري بكنيم .

منشي ( يزدي ) – آقاي هاشميان بفرمائيد .

حسين هاشميان – اضافه كردن وقت به پيشنهاد آقاي رئيس و تصويب جلسه باشد .

هاشمي رفسنجاني – اگر كسي مخالف است صحبت بكند من موافق صحبت مي‎كنم .

نائب رئيس ( خامنه اي ) – پيشنهاد آقاي اميني اين است كه وقت موافق يا مخالف يا هر يك از موافقين و مخالفين بتوانند با نظر هيأت رئيسه يا با نظر رئيس ، افزايش پيدا بكند اين مخالف دارد ؟

منشي ( يزدي ) – ما به اينصورت مخالف هستيم .

نائب رئيس ( خامنه اي ) – خوب جنابعالي مخالف هستيد آقاي هاشمي هم موافقند .

محمد يزدي – پيشنهاد ها را من اينجا يادداشت كرده‎ام اجازه بفرمائيد ما به عنوان دفاع هر چه كه اينجا نوشته شده است عرض مي كنيم عنايت بفرمائيد . اگر اصلاً مضبوط نباشد يعني نه بحث وقت مضبوط داشته باشد و نه ناطق وقت مضبوط داشته باشد اين به نظر مي‎رسد كه كار درستي نيست يعني به جايي نمي‎رسيم و وقت گاهي تضييع مي شود رئيس هم نمي تواند كنترل بكند چون حق ندارد . نمي تواند بگويد ديگر كافي است بايد طبق آئين نامه عمل كند رئيس نمي تواند به بنده بگويد كه ديگر صحبت نكن بايد آئين نامه به آن اجازه بدهد كه در يك شرايطي بگويد ديگر صحبت نكن . بنابراين بحث اجمالاً بايد مضبوط باشد . پيشنهاد شده است كه كل بحث دو ساعت وقت داشته باشد . ممكن است بفرمائيد وقت كم است يا زياد است اما اصلاً مضبوط نباشد ما قبول نداريم . به همين دليلي كه عرض كردم . نسبت به ناطق هم بنده به عنوان مخالف يا به عنوان موافق يا مخبر وقت گرفتم دارم صحبت مي‎كنم چيزهايي به ذهنم رسيده است همينجور صحبت كنم باز هيچ مضبوط نباشد ممكن است تمام وقت 40 دقيقه‎اي كه دارد بنده به تنهايي بگيرم اين باز مفيد نيست . بنابراين مضبوط بودن في الجمله بايد باشد بعد بفرمائيد احياناً ممكن است بحث طرف تمام نشده است يا نكتة جالبي دارد كه بايد توضيح بدهد اينجا بفرمائيد رئيس حق داشته باشد وقت اضافه بدهد ولي با اينكه اصلاً

مضبوط نباشد ما شديداً مخالف هستيم .

نائب رئيس ( خامنه اي ) – خوب پيشنهاد آقاي اميني اين نبود كه اصلاً مضبوط نباشد

يزدي – چرا ايشان مي فرمايد كه در اختيار رئيس باشد وقت در اختيار رئيس باشد ، هم وقت بحث و هم وقت فرد ما با اين مخالف هستيم .

نائب رئيس ( خامنه اي ) – فكر مي‎كنم آقاي اميني پيشنهاد شان اين بود كه ، رئيس مي تواند اضافه كند .

يزدي – با حفظ اين فرد ما موافقيم .

نائب رئيس ( خامنه اي ) – آقاي هاشمي موافق هستند ، بفرمائيد .

هاشمي رفسنجاني – اجازه بدهيد من صحبت كنم موافق با اين پيشنهاد شما را مشخص بكنيم با آن جوري كه ميل داريد . ببينيد ما يك تجربه اي كه در مجلس داريم اگر اصلاً زمان تعين نكنيم اين يك بي نظمي عجيبي درست مي كند يكي نيم ساعت صحبت مي كند موافق كمتر بدون زمان نمي شود زمان قطعاً بايد باشد . اينكه به رئيس هم بگوئيم از پيش خود بتواند نسبت به افراد يا هر مخالف يا موافق كم يا زياد بكند براي رئيس دشواري درست مي كند ، فشار درست مي كند . اين هم مشكل درست مي كند ما در مجلس اين را حل كرده‎ايم الان هيچ مشكلي به اين صورت نداريم ما گفتيم در مواردي كه احساس بشود كه بحث خام است و نياز به بحث بيشتر هست با پيشنهاد رئيس و تصويب جلسه . ما آنجا يك حدي تعيين كرده ايم اينجا هم مي‎گوئيم تا دو برابر قابل افزايش است يعني ما الان سه تا چهل دقيقه گفتيم . سه تا چهل دقيقه صد و بيست دقيقه مي شود براي هر گزارش كميسيوني ، اگر خواستم اضافه بكنم مثلاً يك وقت مي‎گويند كه ده دقيقه اضافه بشود براي مخالف و موافق ، مخبر . يكبار مي‎گويند نيم ساعت اضافه بشود يك بار مي‎گويند يكساعت اضافه بشود . پيشنهاد را مشخصاً رئيس مي دهد مي‎گويد من مي‎گويم نيم ساعت به وقت اضافه بشود مجلس هم اگر ديد احتياج به استماع دارد تصويب مي كند اگر نه اكثريت ديدند نه نيازي نيست حالا رئيس ممكن است ابهام داشته باشد مجلس ابهام ندارد تصويب نمي كند و معنايش اين است كه احتياج به توضيح ندارد پس آقاي اميني هم پيشنهادشان اگر اينجوري بشود من به صورت يك تبصره نوشته ام :

« در صورت احساس نياز به بحث بيشتر مدت صحبت اين ماده ساده با پيشنهاد رئيس و تصويب جلسه تا دو برابر قابل افزايش است » (تا سقف 2 برابر) دو تا 120 دقيقه ميشود 240 دقيقه.

نائب رئيس ( خامنه اي ) – خوب ، موافق و مخالف صحبت كردند .

عبدالله نوري – جناب خامنه اي اصل اين موضوع حرف دارد ، 40 دقيقه خيلي كم است . يعني شما 40 دقيقه براي گزارش يك كميسيون كه آمده مسئله رهبري را ميخواهد توضيح بدهد وقت گذاشته‌ايد ؟

نائب رئيس ( خامنه اي ) – خوب همين را بحث كرده ايم ديگر . شما اگر موافق نيستيد رأي نميدهيد ديگر .

نوري – اصل 40 دقيقه بسيار كم است .

نائب رئيس ( هاشمي ) – خيلي خوب شما اگر اصلش را زياد كرديد تا دو برابرش هم زياد ميشود . پيشنهاد آقاي اميني را رأي گرفتيم دوباره بر نگرديم به اين .

نائب رئيس ( خامنه اي ) – بگذاريد آقايان پيشنهاد آقاي اميني را بهمين ترتيبي كه آقاي هاشمي‎خواندند به رأي بگذاريم . آقاياني كه موافق هستند دستشان را بلند كنند . ( اكثر دست بلند كردند ) تصويب شد .

پس اين تبصره را اضافه مي كنيم به اين ماده . البته در ماده هنوز جاي بحث باقي است اگر كسي نظر دارد مثل اينكه آقاي نوري فرمايشي دارند ؟ بفرمائيد .

عبدالله نوري – بسم الله الرحمن الرحيم . در اين ماده 28 مطلبي كه مطرح شده اين است كه گزارش كميسيون اين نيست كه ميخواهد نسبت به يكي از اصول قانون اساسي بحث بشود كه در يك كميسيون مثلاً ده تا اصل مورد بحث است ، يك مورد را ما آورده ايم گزارش بدهيم ، ممكن است آن هم باشد . ولي در اين ماده‎اي كه الان مورد بحث است گزارش كلي كميسيون مطرح است. يعني كميسيون رهبري آمده در جلسه اينجا ميخواهد گزارش كار ده روزه اش را بدهد . گزارش كار ده روزه اش كه اينجا ميخواهد داده بشود بحث اين است كه از اول تا آخر كميسيون حق دارد 40 دقيقه بحث بكند . با پيشنهادي كه الان مطرح شد ميتوان حداكثر دو برابر بشود . يعني اصلاً خود اين ساعتي كه دارد بحث ميشود و گفته ميشود حداقل براي خود من قابل فهم نيست . كميسيون اجرائي مي‎خواهد بيايد كليه مباحثش را بحث كند 40 دقيقه ، بار اول 20 دقيقه ميتواند گزارش بدهد در آخر20 دقيقه . چهار نفر هم چهار تا ده دقيقه ميتوانند صحبت كنند اصل اين كه گذاشته شده اينجا بنظر من بايد اصلاح بشود .

نائب رئيس ( خامنه اي ) – پيشنهادي داريد شما آقاي نوري ؟

عبدالله نوري – حداقل 5 برابر بشود .

نائب رئيس ( خامنه اي ) – يعني ميگوئيد مدت افزايش پيدا كند ؟ (نوري – بله) خيلي خوب .

منشي ( يزدي ) – آقاي نوري شما پيشنهاد مشخصي داريد ؟ يعني يكوقت ميفرمائيد با اين مخالفيد، اين بايد حذف بشود ، اين بايد برداشته بشود ؟ پيشنهادتان چي هست ؟ مشخصاً بفرمائيد .

عبدالله نوري – دو ساعت براي كميسيوني كه ميخواهد گزارش بدهد .

منشي (يزدي ) – (موافقين و مخالفين ) پيشنهاد اين است .

محمد دانش زاده مؤمن – عرض مي‎كنم بنده هم بعنوان تكميل و تأييد پيشنهاد جناب آقاي نوري نظرم اين است كه بجاي اينكه گفته شده مخبر كميسيون توضيحات لازم را نسبت به مجموع گزارش در نظر گرفته شده در مورد هر اصلي از اصول پيشنهادي كميسيون اينطوري كه تصويب شد انجام بشود والا ممكن است كه ده تا اصل باشد و واقعاً شايد اين وقت براي خواندن خود اصل هم كافي نباشد چه رسد به اينكه براي كلياتش هم رأي گيري بشود . لذا پيشنهاد مشخص بنده اين است كه نسبت به هر اصلي ، اين وقتي كه تعيين شد،باشد .

اكبر هاشمي رفسنجاني – من بعنوان موافق آقاي نوري صحبت مي‎كنم . البته آقاي مؤمن مخالفت نكردند نسبت به هر اصل كه بخواهيم بگوئيم اين كه نميشود . مثلاً قوة مجريه وقتي كه بخواهد تغيير بدهد . آنكه بعضي وقتها اصلاح در يك اصل كلمه است يك اصل گاهي اصلاًبحث ندارد ، اصل مطلب بحث دارد . اگر اصل مطلب را نپذيرفتيم آنموقع هم ديگر قبول دارند كه هر اصلي جداگانه ديگر اين بايد عوض بشود . بنابراين ما روي اصل بحث نداريم . اينكه وقت با 40 دقيقه كافي نيست ، يقيناً همينطور است چون ما درجلسه عمومي فقط بايد گزارش كميسيون را رد كنيم و تصويب كنيم . ديگر كاري در شور اول نداريم . كميسيون ده روز كار كرده ، آورده اينجا ، ما سه تا 40 دقيقه يعني يكساعت و بيست دقيقه بنشينيم بحث كنيم . تمام شد . اصل كار مان اينجاست ( خامنه اي – دو ساعت ميشود ) يعني دو ساعت بحثي كه ممكن است يكي از مباحث مهم كشور باشد در ده ، پانزده اصل هم تغيير داده باشد بگوئيم دو ساعت وقت هست اين واقعاً قابل قبول نيست خوب اگر بحث نداشت كميسيون خلاصه گزارش داد مخالف و موافق هم نبود ما مشكلي

نداريم خوب بحث نمي كنيم . اما قطعاً بايد سقف را بالا بياوريم دو ساعتي كه آقاي نوري گفتند يعني 120 دقيقه براي هر يكي يك چيز قابل قبولي بنظر مي‎رسد . حداقل 100 دقيقه بگذاريم سه تا 100 دقيقه مجموعاً ميشود 300 دقيقه ما بيشتر از چهار تا كميسيون هم كه نداريم ، چهار تا گزارش خواهيم داشت . جلسات عمومي ما چهار تا 300 دقيقه است در شور اول ، شور دوم البته بحث جداگانه اي دارد . بنظر مي‎رسد كه اين مقدار لازم هست حالا يا دو ساعت يا 100 دقيقه را براي هم در نظر بگيريم . اگر هم ديديم واقعاً بعد از 100 دقيقه هم بيشتر رأي لازم دارد تمديد بكنيم كه دوباره بتوانيم 100 دقيقه را سقف اولي قرار بدهيم .

محمد يزدي – اگر مخالفت آقاي مؤمن را مخالفت نمي دانيد من بعنوان مخالف چند كلمه اي صحبت بكنم .

نائب رئيس ( هاشمي رفسنجاني ) – نه عيب ندارد . بفرمائيد صحبت كنيد .

محمد يزدي – عرض مي‎كنم تصور جناب آقاي نوري و همينطور جناب آقاي هاشمي اين هست كه كل كار يك كميسيون در يك گزارش آمده . اين خيلي بديهي است كه دو ساعت وقت كافي نيست خيلي روشن است . ولي مطمئناً تهيه كنندگان اين پيشنهاد اين نيست كه كل كار كميسيون در يك جلسه آمده و به 40 دقيقه او توضيح داده است دو تا 40 دقيقه هم موافق و مخالف صحبت كرده است . بلكه كميسيون كاري كه انجام ميدهد در نوبتهاي مختلف گزارش مي آورد در هر نوبت يك قسمتي را يك مطلبي دارد نه كل محصول كارش را . در يك جمله كه نياورده است كل محصولش را چون اينجور هست اين قسمت ،‌قسمتها منظور است كه تعبير جناب آقاي مؤمن اين شد كه راجع به هر اصلي ،ممكن است راجع به هر اصلي نباشد ولي مجموع اصول تمركز مديريت قوة مجريه را در پنج تا مطلب اولشان را آورده اند كليات هم هست و يا كلياتي كه آورده‎اند راجع به يك قسمتش هست . يا پيشنهاد يك قسمتش است . چون مسئله اين هست پيشنهاد شده كه دو ساعت وقت الان با تبصره اي هم كه اضافه شد پيشنهاد جناب آقاي هاشمي مي شود چهار ساعت وقت . و من بنظرم ميرسد كه چهار ساعت وقت براي يك قسمت از بحث كافي است . البته براي كل بحث يك كميسيون معلوم است كه كافي نيست . اگر عبارت كافي نيست را روشنتر بكنند خلاصه ما هم قبول داريم فرمايش آقاي نوري را كه اگر مقصود كل بحث است كافي نيست ولي اگر مقصود قسمت ، قسمتها است دو ساعت را كافي ميدانيم كه تبديل به چهار ساعت ميشود .

نائب رئيس ( خامنه اي ) – خوب پيشنهاد آقاي نوري...

نائب رئيس ( هاشمي رفسنجاني ) – اجازه بدهيد آقاي خامنه اي يك تذكر بدهم .

اينكه آقايان ميگويند كميسيون بخش بخش بدهد يك چيز عجيب و غريبي ميشود . يعني يك كميسيون مأموريت دارد دربارة امور قضائي گزارش بياورد آن هرروزي بخواهد يك تكه اي بياورد كه 40 دقيقه و اينها معلوم نيست بخواهد. اصلاً يك بحث بهم ريخته اي است . اين اصلاً قابل بحث نيست ما چه چيزي را تصويب كنيم ؟ ما بايد تكليف اين را در يك جايي تعيين بكنيم . يعني الان ما اين را كه ارجاع كرديم به كميسيون، كميسيون بايد در گزارش شور اولش مجموع اصول مربوط به خودش رابياورد .

منشي (يزدي ) – پس همينجوري كه آقاي اميني فرمودند اگر اين جور باشد ده روز واقعاً كم هست.

نائب رئيس ( هاشمي رفسنجاني ) – يك تبصره اي اضافه ميكنيد قابل تمديد است . آن راما در مجلس هم همين كار را كرديم . ما در مجلس گفتيم يكماه ، قابل تمديد است . هيئت رئيسه بررسي مي كنند قابل تمديد است . ولي اصلاً شيوة بحث اينجوري نميشود كه بگوئيم جداگانه بياورند . اين بحث بهم مي پاشد اصلاً نميشود يك جوري را حالا تصويب مي كنيم ميرود دوباره بايد مجموعه وظائف كميسيون يك گزارش دارد بايد اينجور در بيايد . ميخواهيد قبلاً روي اين بحث بكنيد ما تكليفمان روشن بشود . اينجور كه نميشود جداگانه .

منشي ( محمد يزدي ) – اگر اين روش را روشن كنيد وقت كميسيون را هم روشن كنيد .

نائب رئيس ( هاشمي رفسنجاني ) – البته آنجايي كه مثلاً ما گفتيم مجمع تشخيص مصلحت و رهبري آن قابل تفكيك است يا گفتيم مثلاً نام مجلس و تغيير قانون اساسي اينها موضوعات از هم جدايي است هر موضوعي يك گزارش بيشتر نمي تواند داشته باشد .

منشي ( محمد يزدي ) – پس اجازه بدهيد يك مقدار روي همين مسائل بحث بشود يك گزارش هست يا ميتواند چند گزارش باشد كه بعد روي مصوبه هاي قبلي هم اثر ميگذارد چون بحث اين است . آقاي موسوي روي اين مسئله اگر نظري دارند بفرمايند .

سيد محمد موسوي خوئيني ها – بله عرض مي‎كنم كه در ارتباط با هر يك از اين موضوعاتي كه براي چهار كميسيون تعيين شد ( البته آن سه كميسيون ) آن كميسيون چهارم كه بقيه مسائل بود آنجا مسائل انصافاً قابل تفكيك هست . اما در آن سه كميسيون ديگر مثلاً بحث رهبري ، بحث تمركز قوة مجريه بايد يكجا كميسيون گزارشش را بياورد . يعني در كميسيون جوانب اصل بحث بررسي كنند اصول مربوط به آن را بعنوان پيشنهاد اوليه تنظيم بكنند بعدگزارش اصل تمركز در قوة مجريه را بياورد در جلسه علني ارائه بدهد كه دلايل اينكه وضعيت موجود در قانون اساسي يك وضعيت مطلوبي نيست چه بوده و بعد . بنابراين دلائل كميسيون به تمركز رسيده چه نوع تمركزي را ما در كميسيون پذيرفته ايم و براي اين تمركز پيشنهاد تغيير اين اصول را به ترتيب داريم . بايد مجموعه آنچه را كه در ارتباط با تمركز در قوة مجريه است يكجا گزارش بدهد . هر اصلي به تنهايي بدون ارتباط با اصول ديگر در اين بحث قابل استفاده نيست ، حتي ما اين مشكل را داريم كه من احتمال ميدهم از دو شوري هم كار بگذرد . يعني چه بسا هماهنگ با تغيير در اصول رهبري بايد در اصول قوة مجريه هم حرفهايي بزنيم . صرف اينكه مثلاً در قوة مجريه به يك تمركزي برسيم اما بدون اينكه ما در ارتباط با رهبري به يك تصميمي ‎رسيده باشيم يا همچنين در مسايل ديگر چه بسا از دو شوري هم كار ميگذرد . بنابراين هر كميسيوني در رابطه با موضوع كار خودش يك گزارش شور اول به جلسه علني بدهد و كليات بحث به نحوي باشد كه جامع همه مسائل آن بحث باشد . و اما اينكه گفته شد وقت كم است ظاهرش اينست كه براي چنين كاري 20 دقيقه به هيچ وجهي كافي نيست . اما من تصور مي‎كنم صد دقيقه و يا دو ساعت گزارش دادن و بحث كردن بطوريكه اصلاً حوصله جلسه را تمام كند و كسي حال شنيدن نداشته باشد اينهم براي آن گزارشگر و گزارشي كه ميدهد مضر است . بهمين ترتيبي كه پيشنهاد شد و تصويب شد رئيس ميتواند اين وقت را به دو برابر افزايش بدهد . يكبار ديگر هم اگر برايش اختيار بگذاريم كه گزارشگر گزارش خودش را ميدهد 20 دقيقه را مي كنيم 30 دقيقه ، نيم ساعت حرف زدن براي حرف حسابي كاملاً وقت كافي است . نيم ساعت حرف مي‎زند اگر جلسه تشخيص داد نيم ساعت كم است ميگويند نيم ساعت ديگر هم صحبت كند ميشود يكساعت . اگر گفت كم است نيم ساعت ديگر اضافه ميشود ، ميشود يك ساعت و نيم . اما اگر از اول بگذاريم صد دقيقه ، طبيعي است كه اين گزارشگر هم چقدر دلش بخواهد هي توضيحات ميدهد و تفسير به لاطائل . بنابراين اجازه بدهيم در آن تبصره اي كه تصويب شد رئيس وقت را تمديد كند 30 دقيقه هم بجاي 20 دقيقه باشد ، آنوقت بجاي 40 دقيقه در واقع ميشود يكساعت . با اين ترتيب من فكر مي‎كنم مشكل حل بشود .

منشي (‌محمد يزدي ) – آقاي نوري نظري داريد بفرمائيد .

عبدالله نوري – بسم الله الرحمن الرحيم . با توجه به اينكه اصل بحث ظاهراً در جلسات عمومي ماست و كميسيونها مقدمه است براي اينكه اينجا مباحث باز بشود قطعاً وقت بايد اضافه بشود . اضافه بر اينكه مطلبي كه برادران اشاره ميفرمايند درباره صد دقيقه وقت ، هيچ كس مجبور نيست صد دقيقه وقت را صحبت بكند . بحث حداكثر وقتي است كه ما ميخواهيم براي خودمان يك محدويتي قائل بشويم والا همين الان در مجلس هم اينطور نيست وقتي گفتند 75 دقيقه معني اش اين باشد كه تا دقيقه آخر را مجبور است اگر حرف هم ندارد ، حرف بزند . بحث در اين است كه ما اينجا ميخواهيم دست و پاي خودمان را ببنديم در يك محدوده اي كه بيشتر از آن كأنه نتوانيم حرف بزنيم . چرا ؟ از آنطرف مطلبي كه جناب آقاي موسوي خوئيني ها مطرح ميكنند راجع به مخبر كميسيون يا گزارش كميسيون در رابطه با مخبر كميسيون ممكن است معنا داشته باشد ولي در ارتباط با مخالف و موافق اينجور نيست . ما اينجا محدود كرديم بحث را به سه نفر موافق و مخالف...

منشي ( محمد يزدي ) – آقاي نوري عذر ميخواهم بحث الان دربارة اين هست كه نظر آيا اين است كه كميسيون يكجا بايد آن محصول كارش را بدهد يا ميتواند در چند قسمت بدهد . اگر يكجا باشد آنوقت بعد آن مسئله است . چون بيشتر اين بحث بود .

عبدالله نوري – در رابطه با گزارش كميسيون كه حضرتعالي اشاره فرموديد الان واقعاً براي خود من هيچ روشن نيست كه چگونه ميتواند موضوع رهبري گزارشش تفكيك بشود ؟ حالا منهاي بحث تشخيص مصلحت موضوع رهبري در يك بحث جامع از يكجايي بايد شروع بشود ، به يك جائي ختم بشود . يك ديدگاه مشخصي را كميسيون براي جلسه بيايد گزارش بدهد كه ما برداشتمان اين است كه در آتيه اينجور بشود ، مجلس مي پذيرد يا نمي پذيرد . بنابراين وقت بنظر من بايد اضافه بشود .

نائب رئيس ( هاشمي رفسنجاني ) – آقايان توجه بفرمائيد الان موضوع بحث اين بود كه آقاي موسوي (منهم همين نظرم بود) گفتند كه بايد گزارش كميسيون يكجا باشد . حالا اگر كسي مخالف اين است صحبت كند. آقاي نوري رفتند روي بحث ديگري ، كسي مخالف اين هست كه گزارش كميسيون يكجا باشد ؟

نائب رئيس ( خامنه اي ) – من مخالفم . ببينيد اگر چنانچه كميسيون كارش را تمام كند ، جمع و جور كند يكجا بياورد مطلب را عرضه كند در جلسه عمومي اين البته چيز خوبي است ، مخالف نيستيم با اينكه در صورتيكه اين كار ممكن باشد اين انجام بگيرد . اما اينكه گفته بشود كه مطالب چه در زمينه ها قابل تفكيك نيست نه قابل تفكيك است كاملاً . مثلاً فرض كنيد در موردقوةمجريه كه من يكقدري دربارة آن بيشتر فكر كرده‎ام ، اصل تمركز كه پذيرفته شده است . تمركز دو نوع تصور كلي دارد . اينكه رياست جمهوري حذف بشود يا اينكه نخست وزيري حذف بشود ، اين يك بحث قابل ارائه كردن است . ممكن است كه كميسيون يك روز ، دو روز صرف وقت كند براي اينكه جوانب قضيه را بسنجد ببيند مصلحت اين است كه مثلاً پست نخست وزيري حذف بشود يا نه نخست وزيري مثلاً با رأي مردم و چه بشود ، رئيس كشور ،‌ رئيس جمهوري يا حذف بشود يا شكل تشريفاتي پيدا كند خوب اين خودش يك مسأله است بعد از اينكه يكي از اين دو تا مشخص شد مثلاً فرض كنيم رسيديم به اينجا كه خير بايستي پست رياست جمهوري مثلاً بماند ، نخست وزيري حذف بشود . خوب كيفيت ادارة كشور و ادارة دولت به وسيله رئيس جمهور سه چهار شق و سه چهار شكل دارد . همة اينها هم قابل بحث است . همة اينها هم قابل تصميم‎گيري در اينجا است به عنوان شور اول من مي‎گويم كه شما محدود نكنيد كميسيونها را كه الاولابد مطلبتان بايد تمام كنيد و يكجا كنيد بياوريد و اينجا. نه ممكن است كه آن كار طولاني بشود ، ايجاب كند كيفيت گذران بحث كه بخشي از قضيه كه يك جنبة اوليه است و مقدميت نسبت به بخشهاي بعدي دارد . اين بيايد اينجا و بحث بشود و تصميم‎گيري بشود . بنابراين ميشود تصور كرد همة بحث يكجا هم نيايد . من خيال مي‎كنم كه پيشنهاد آقاي خوئيني ها پيشنهاد خوبي است با هر دو مشكل ميسازد 40 دقيقه واقعاً ممكن است وقت كمي باشد راست مي‎گويند . احتمالاً براي بحثهاي بخشي هم ممكن است كه 40 دقيقه كم باشد 40 دقيقه راما افزايش بدهيم يعني بگوئيم كه حداكثر دو تا 30 دقيقه بشود يا بشود يك ساعت مثلاً..

منشي ( محمد يزدي ) – حالا به هر حال از اول كميسيون را موظف نمي كنيد كه يكجا يا چند نوبت بياورد .

نائب رئيس ( خامنه اي ) – بله من مخالفم كه كميسيون را موظف كنيم بگوئيم حتماً بايستي يكجا بياورد نه ممكن است كه...

منشي ( محمد يزدي ) – اجازه بفرمائيد اول اين بحث را به يكجائي برسانيم .

نائب رئيس ( خامنه اي ) – بله خيلي خوب ، حرفي نيست من عرض مي‎كنم خلاصه اينكه كميسيون بتواند يكجا بياورد ممكن است كه نه مصلحت ايجاب كند كه به تدريج بيايد و از زمان استفاده بشود .

منشي ( محمد يزدي ) – حالا يكجا بودن و چند قسمت بودن رابه رأي بگذاريد .

نائب رئيس ( خامنه اي ) – اين را مي‎خواهيد رأي بگيريم .

نائب رئيس ( هاشمي ) – وقت شما تمام شد .

نائب رئيس ( خامنه اي ) – آقايان اگر نظري دارند بگوئيد بحث را...

محمد يزدي – اجازه مي دهيدمن هم دو سه كلمه اي عرض بكنم ؟

نائب رئيس ( خامنه اي ) – بفرمائيد ، بله .

محمد يزدي – عرض كنم كه من هم تصور مي‎كنم كه تقريباً همان چيزي كه در ذهنمان متمركز بود همان هست يعني اينكه كميسيون را موظف بكنيم كل كارش يكجا بياورداين يك تكليف خيلي سنگيني است و حتي در همان مسأله رهبري هم باز همينجور هست تا چه حد به مسائل ديگر يعني رهبري هم چند شكل قابل تصور هست كه ممكن است كميسيون اول به يك جهت شكلش را برسد ، فرضاً در شكل شورايي يك بحث دارد به يك جائي ميرسد ، بعد در شكل فردي هم ممكن است به يكجايي برسد . اگر شورايي رسيد تازه چند قسم تركيب شورا هست رياست و اداره شورا هست نحوه كارش هست اگر به شكل فرد رسيد باز بحثي دارد بعد از اينكه چه شورايي و چه فردي شعاع اختياراتش مي تواند مورد بحث باشد يعني اين اختياراتي را كه ممكن هست كم و زياد بكند . بنابراين حتي در مسأله رهبري هم كه تصور ميشود يك بحث يكجا هست و در يك گزارش بايد بيايد ما مطمئن هستيم كه اينجوري نيست و مي تواند چند قسمت باشد و جدا جدا بيايد و بررسي بشود . بنابراين اينكه گفته بشود يكجا كميسيون موظف باشد ما مخالف هستيم .

نوبت آقاي عميد است ، آقاي عميد بفرمائيد .

عباسعلي عميد زنجاني – روي عناويني كه مطرح شد « بررسي » تدوين ، تتميم و اصلاح» اگر دقت بشود خواه ناخواه روي اصول قانون اساسي است . جناب آقاي هاشمي اين را مفروق گرفته اند كه اصول را بگذرايم كنار در صورتيكه هر چه بحث هست يا روي اصول موجود در قانون اساسي است يا روي اصولي است پيشنهاد ميشود به عنوان تتميم و تكميل . بنابراين اگر معيار اصل باشد يك معيار طبيعي و روال عادي خواهد بود . كميسيون وقتي كليه مذاكرات و محصول مذاكراتش را در زمينه يك اصل ، اصل اصلاح شده يا اصل پيشنهادي به عنوان متمم تمام كرد آن اصل را عرضه مي كند به شورا و جلسه عمومي ، آنجا است كه بنظر ميرسد 40 دقيقه به عنوان حداقل قابل تمديد كافي به نظر مي‎رسد و مخصوصاً با آن پيشنهادي كه تصويب شد...

نائب رئيس ( هاشمي ) – آقايان اصلاً وارد بحث وقت نشويد ، بحث وقت الان مطرح نيست .

منشي ( محمد يزدي ) – بالاخره كميسيون يكجا بدهد كارش را يا در چند نوبت ؟

عميد زنجاني – اصل ، اصل .

منشي ( محمد يزدي ) – پس شما هم ميفرمائيد چند قسمت . آقاي بيات شما نظرتان را بفرمائيد .

اسدالله بيات – بسم الله الرحمن الرحيم . من معتقدم اصلاً يكجا گزارش دادن در شور اول بسيار بعيد است! حالا نميگويم متعذر و محال واقعاً بعيد است چون قضيه اين است كه در جلسه اول هم تصويب شد . بحث در اينجا خواهي نخواهي دو شوري خواهد شد و در دو شوري است كه در قالب الفاظ در ميآيد ، در قالب اصول در مي آيد بعد پيشنهاد ها مطرح ميشود ، همه اينها مطرح ميشود . يقيناً ما در آنجا وقت زيادي خواهيم داشت . هر پيشنهادي ممكن است مثل مجلس موافق داشته باشد ، مخالف داشته باشد . الان بحث ما در شور اول بعنوان كليات است ، كليات قضيه هم طبيعي است كه آن صحبتي كه جناب آقاي نوري ميگويد 2 ساعت و اينها واقعاً براي كليات زياد است چون كليات قضيه نوعي ايده ارائه دادن است ، نوعي تز ارائه دادن است و در اين جا لازم نيست كه بطور كلي طرف شش ساعت بحث بكند چون موافق دو ساعت ، مخالف هم دو ساعت ، مخبر هم دو ساعت ، شش ساعت بحث بكنند يعني دو روز مفصل در رابطه با يك موضوع بحث كردن اين فوق العاده اضافي است . بنظر من در شور اول همان مقدار كه جناب آقاي موسوي خوئيني ها فرمودند كافي است چون بحث كليات است و من هم موافقم .

منشي ( محمد يزدي ) – حالا باز در وقت صحبت نفرمائيد ، در همين كه كميسيون چكار بكند نظرتان را بگوئيد .

اسدالله بيات – من ميگويم امكان ندارد در شور اول انسان بيايد همينطور يكجا مسائل را بگويد چون مدون نميشود . طبيعي است كه خواهي نخواهي فصل ، فصل خواهد بود و فروض مختلف بصورتهاي گوناگون مطرح خواهد شد .

نائب رئيس ( هاشمي رفسنجاني ) – من واقعاً تعجب مي‎كنم از آقاياني كه در مجلس شيوة بحث را ديده اند اينجوري ميگويند . اصلاً اين كار ما را مي‎اندازد به يك وادي كه هيچوقت نمي توانيم از آن در بيائيم .

تصورش را هم آقايان نكرده اند كه چه جور ميشود حالا من مثلاً قوة مجريه را ميگويم يا همان رهبري را ميگويم همه را ميشود همينجوري فرض كنيم ، ما اگر بخشي از اين را بياوريم همان كلياتي كه شما ميگوئيد . مثلاً بگوئيم كه رئيس جمهور هست و نخست وزير به يك شكلي هست يا نيست . همه اصول در رابطه با اين تحت تأثير قرار مي گيرد . يعني اينكه به مجلس چگونه معرفي كنيم ، اينجا تحت تأثير قرار گرفته ، اينكه چگونه عزل بشود اين تحت تأثير قرار گرفته ، اينكه استيضاح بكنند تحت تأثير قرار گرفته ، اينكه هر چيزي كه مربوط به قوة مجريه است در رابطه با اين كليت است . شما اگر گفتيد شورايعالي قضايي نداريم ، يك رئيس قضائي داريم كل اصول به اين مربوط ميشود . شما اگر ميتوانيد بخشي از آن اصول را نياوريد اگر نياوريد در بحث اول اصلاً اظهار نظر نميشود بكنيم . بعد كه آوريد دفعه دوم كه بخش دوم را گزارش داديد متناقض با آنچه كه اينجا تصويب شده باشد ، شما يك چيز اينجا تصويب مي كنيد . آخر در مجلس شما مي بينيد ما چكار ميكنيم ما مثلاً يك لايحه 100 ماده اي را كه ميآوريم هر ماده اش ممكن است در كليات مؤثر باشد . وقتيكه ما مجموعه اين لايحه را نگاهي كنيم اگر يك ماده اش را برداريم ممكن است روي 30 تا ماده اثر بگذارد . اينطور نيست كه ما بتوانيم اظهار نظر بكنيم در باره يك مجموعه بدون اينكه بخشهاي مختلفش را ديده باشيم . اصلاً تصور بكنيد شما چه جور ميخواهيد اصولي از قانون اساسي را بياوريد اينجا ولي بحث رهبري و اختيارات رهبري را نياوريد . يعني اول بيائيم بگوئيم در رهبري مرجعيت مثلاً شرط نيست . اين مربوط به اختياراتش هست . يعني الان ميخواهيد به اين چه

اختياراتي بدهيد ؟ شما بيائيد مرجعيت را حذف كنيد يك اختيارات عظيمي هم براي قانون بعداً در اين بياوريد . اصلاً نميشود دربارة اين صحبت كرد . آنهائي كه اينجا رأي داده‎اند بعداً رأي شان را پس ميگيرند بنابراين آنوقت اين جلسه با آن جلسه متناقض ميشود . اين مصوبه با مصوبه بعدي نميخواند . شما اگر ميگوئيد كميسيونها نمي‎رسند ما بايد فرض كنيم خيلي خوب يكماه هم طول مي كشد ، يكماه هم صبر كنيم تا اين كميسيون كارش را تمام بكند مجموعه را با هم ببينيد . اين مجموعه را بعداً حتي هيأت رئيسه هم نظارت بكند ، اين مجموعه با آن مصوبه كميسيون هم ديده بشود متناقض نباشد در اين مجلس كه مي آيد ما ميخواهيم بحث بكنيم ، مجموعه را ميتوانيم بحث بكنيم . يكوقت بگوئيد مثلاً رئيس جمهور نه ولي يك چيزهايي بعداً ميخواهيد تصويب كنيد كه با اين متناقض است . مي افتيم در يك سلسله بحثهايي كه به هيچوجه به هيچ جا نمي‎رسيم فقط ميتوانيم اينجا تفكيك كنيم هشت موضوعي را كه امام جدا كرده اند يعني هشت موضوع مي تواند هشت تا گزارش باشد هر گزارشي بايد با همه جزئياتش بصورت يك لايحه همانطوري كه ما لايحه را مي نويسيم با اصول مربوطش تنظيم بشود . اصول اصلاح بشود بيايد اينجا آنوقت مجموعه بحث بشود بفهميم كه از آن چه در مي آيد اصلاً ما نمي توانيم اينجا بحث كنيم . اصلاً بحث «زمان»‌ نيست . من خيال مي‎كنم اگر شما تصور مي كنيد تجزيه اين هشت موضوعي كه امام تعيين كرده اند بصورت گزارش متفرق و كميسيون اينجور به نتيجه ميرسد من مطمئنم به نتيجه نمي‎رسد . يعني بعد از چند هفته وقت مصرف كردن بر مي گرديد مي‎گوئيد مجموعه را يكبار بررسي بكنيم . ممكن است مجموعه را كه ببينيم بگوئيم ما مخالفيم با اين كه « شوراي عالي قضايي » شورا نباشد . ممكن است مجموعه را ببينيم ما با همين شكل قوة مجريه موافقيم . مجموعه را ببينيم چه از آب در مي آيد اين را بايد با هم ببينيم . روح قضيه ، اصول با هم باشد من هيچ يك ذره ترديد هم ندارم كه ما مي‌افتيم در خنسي كه نمي توانيم دربيائيم . زمان مسئله مهمي نيست . ما بخاطر زمان افتاديم به اين بحث . زمان حالا كم و زياد كردنش بحث خام مي شود ، پخته مي شود . مجلس گفت اضافه كنيد اضافه مي كنيم ما خيلي گير زمان نيستيم . اينجا اصل كار ما اين است.

نائب رئيس ( خامنه اي ) – آقاي موسوي خوئيني ها مثل اينكه وقت گرفته اند آقاي موسوي شما مي‎خواهيد صحبت بفرمائيد ؟ ( موسوي خوئيني ها – اگر اجازه بفرمائيد ) اگر مي‎خواهيد

صحبت كنيد ، صحبت كنيد بحث مهمي است .

سيد محمد موسوي خوئيني ها – مطالب را آقاي هاشمي مفصل توضيح فرمودند من اضافه مي‎كنم بر اينكه اصلا يكي از فلسفه هاي تشكيل كميسيونها اين است كه در ارتباط با هر موضوع برود طرح پيشنهادي بياورد و الا اگر بنا باشد كه كميسيون طرحي به اين جلسه علني ارائه ندهد پس همين الان شروع كنيم به بحث كردن . معلوم نيست از كجا شروع كنيم به كجا ختمش كنيم . خود كميسيون بايد برود طرح تهيه كند و من البته بعد متوجه شدم آن ده روزي كه گفتيد منطقي نبود از اين جهت كه همة كميسيونها بمحض انتخاب اعضاء بلافاصله تشكيل مي شود همه هم ظرف ده روز گزارششان را بياورند خوب چهار تا گزارش جمع مي شود كنار هم ما كه يكجا نمي توانيم اينها را به بحث بگذاريم اما بنظرم مي‎رسد بعضي از اين كميسيونها كارشان را سريع ارائه خواهند داد . من حالا باز به تناسب آشنا بودن در بخش قوة قضائيه روي آن كار كرده‎ام قبلا در شورايعالي قضايي هم رويش بحث كرده ايم تقريباً طرح ما روشن است . من خيال مي‎كنم خيلي هم پيچدگي ندارد . شايد مي شود گفت آن كميسيون مربوط به قوة قضائيه واقعاً ظرف ده روز به راحتي مي تواند طرحش را بياورد و طرح جامع هم بياورد ، يعني تمام اصول مربوط به قوة قضائيه را ارائه بدهد . ممكن است حالا ساير كميسيونها يكقدري كارشان بيشتر باشد بنده هم عرضم اين است كه اگر اين جهت را مشخص نكنين مي افتيم توي دريايي از بحث كه هيچ معلوم نيست چطوري مي‎خواهيم بيرون بيائيم.

نائب رئيس ( خامنه اي ) – منهم در اين زمينه يك جمله اي عرض بكنم شايد بحثها با هم فرق كند حالا چون آقاي خوئيني ها راجع به قوة قضائيه اظهار نظر كردند لابد روي مسأله فكر كرده اند من از آن جهت ميگويم والا در مسائلي مثل قوة مجريه و رهبري كه يكقدري ما تأمل كرديم فكركرديم به هيچ وجه آنجوركه آقاي هاشمي ميفرمايند مسأله نيست . ببينيد بحث ، يك زمينه كلي دارد . بر اساس آن زمينه يك طرحي به وجود مي آيد ، بر اساس آن طرح جزئياتي مشخص مي شود . آخرين مرحله ، تدوين اصول است . اولين مرحله به تعبير آقاي بيات تدوين ايده ها است بين اين دو هم مي تواند دو ، سه مرحله فاصله بشود . ترتيب بحث به نظر مي‎رسد اينجوري است. حالا در خود كميسيونها هم اينجور است . در رابطه با ميان كميسيونها و اين شوراي عمومي هم همينجور خواهد بود . جلسات عمومي . مثلا فرض كنيد راجع به قوة مجريه يا حالا همينطور كه من مثال زدم ما بخواهيم بحث بكنيم اول فكر كنيم ببينيم كه يعني قاعدتاً خود كميسيون بايد اين جوري بحث بكند اصلا مناسب اين است از دو نفر رئيسي كه عملا قوة مجريه دارد يعني دو نفر رئيسي كه مؤثر در قوة مجريه اند طبق قانون اساسي كنوني مصلحت اين است كه اختيارات كداميك از آنها را حذف كنيم و به ديگري بدهيم . اين خودش يك بحث مستقلي است . خوب بلي ، البته اگر ما آمديم نخست وزير را حذف كرديم چند تا از اصول بعداً تغيير پيدا خواهد كرد، اينكه آقاي هاشمي به عنوان يك محظور ذكر ميكنند، هيچ محظوري نيست بعد كه آن اصول را آورديم اينجا بلكه در خود كميسيون آن اصول را بر اساس ترجيح ابقاء رئيس جمهور و حذف نخست وزير تغيير خواهيم داد . اينكه كفر بالله العظيم لازم نمي آيد كه ! اصلا براي همين كار داريم عمل مي كنيم يا بر عكس ترجيح داديم كه نخير ، مصلحت اين است كه پست نخست وزير به اين دلايل باقي بماند و پست رئيس جمهور يا حذف بشود يا كمرنگ بشود و اختياراتش گرفته بشود اين يك مسأله است ، اين مسأله خودش قابل بحث است .

من عرض مي‎كنم اين مسأله را اگر بخواهيم در كميسيون بحث كنيم يا گزارش آن را بدهيم به مجلس خيال مي‎كنم يكي دو ساعت بحث لازم داشته باشد با توجه به جوانب اصل خوب ، حالا آمديم فرض كنيد ترجيح داديم يك طرف را ، مثلاً گفتيم كه رئيس جمهور اختيارات نخست وزير را داشته باشد ، باز چند تا بحث ديگر اينجا پيش ميآيد ، البته هنوز نوبت اصول نيامده است يك بحث اين است كه اصلاً نظام ، نخست وزيري داشته باشد ولو بدون اختيارات كنوني كه در قانون اساسي برايش معين شده يا اصلاً نخست وزيري نمي‎خواهد ، هر دو جورش را داريم يك جاهائي در بعضي از دولتها نخست وزير ندارند ، در بعضي جاها نخست وزير دارند با يك اختيارات محدودي . اينهم يك بحث قابل بررسي است .

اگر فرض كرديم كه بكلي نخست وزير نخواهيم داشت ، يك نوع تغيير و تأثري را در اصولي كه مربوط به قوة مجريه هست به وجود بياوريم . اگر گفتيم نه ، نخست وزير باشد منتها به اين كيفيت انتخاب بشود يا اين اختيارات را داشته باشد آن طبعاً روي اصول ديگري اثر خواهد گذاشت . هر كدام از اينها را كه ما وارد بحث شديم ميتوانيم آن بحث را بياوريم در اينجا يعني بعد از آن كه در كميسيون پخته شد و تمام شد آن بحث را بياوريم اينجا ، تصميم بگيريم و تمام بشود . ايشان ميگويند جلسه بر ميگردد ، چرا برگردد جلسه ؟ جلسه از اول از كلي تر دارد به جزئي تر نزديك ميشود .

اگر از جزئيات ما شروع ميكرديم ، بله تناقض به وجود مي آمد ، ممكن بود تناقض به وجود بيايد اما وقتي كه از اعم و از كلي تر داريم شروع مي كنيم و هي دايره را تنگ مي كنيم و به جزئيات داريم ميرسيم چه لزومي دارد كه ما تصور كنيم كه دچار تناقض خواهيم شد .

ما اين كلي را مشخص كرديم معلوم شد بايستي رئيس جمهور باشد ، معلوم شد بايستي نخست وزير مثلاً داشته باشد ، معلوم شد نخست وزير بايستي اين اختيارات را داشته باشد ، نداشته باشد . اينها كه مشخص شد آن وقت كميسيون با خيال راحت ، با اطمينان خاطر ميرود اصول را ، اصولي كه مربوط به اين دو پست هست طبق اين ايده اي كه مجمع عمومي به او داده تغيير ميدهد ، دانه ، دانه اصول را در مجلس مطرح ميكنند ممكن است پنج تا ، شش تا ، ده تا اصل در يك جلسه مثل اين موادي كه داريم تصويب مي كنيم عبارتش خوانده بشود ، اصلاح بشود ، تصويب بشود و تمام بشود برود . بنابراين به نظر من اين حرف غير قابل قبولي است كه ما كميسيونها را مجبور كنيم كه نخير شما مجبوريد بنشينيد از اول تا آخر مسأله را تمام بكنيد ، بحث كنيد بياوريد اينجا . پس چرا دو شوري باشد ؟ اين ديگر يك شوري است ، تمام ميشود ميرود . هيچ لزومي ندارد كه ما اين كميسيون را الزام بكنيم . بله يك كميسون ممكن است كه همة مطلبش را يك جا بياورد ، مثلاً فرض كنيد كميسيون مربوط به صدا و سيما يا اسم مجلس يا از اين قبيل چيزها معلوم نيست كه خيلي مطلب زيادي داشته باشند كه بارها لازم باشد بيايند به اين مجمع مراجعه كنند . لكن بعضي از كميسيونها بلاشك مطلبشان را يكجا نميتوانند بياورند توي مجلس نميشود اصلاً جمع و جورش بكنند . من به عكس مي‎خواهم بگويم اگر مطلب را يكجا بياورند توي مجلس نميتوانيم جمع وجورش بكنيم . بايد مطلب را مرحله بندي كنيم ، طبقه،‌ طبقه بياوريم اينجا تصويب شده ، تمام شده بگذاريم كنار ، برسيم به مرحله بعدي و طبقه بندي .

غير از اين اگر باشد به نظر من اصلاً برخي از بخشهاي مهم مثل قوة مجريه ، قوة قضائيه ممكن نيست بخشش به جائي برسد .

منشي ( يزدي ) – آقاي نوري شما مطلبي داريد بفرمائيد .

عبدالله نوري – بسم الله الرحمن الرحيم . من فكر ميكنم بحثي كه دارد الان انجام ميشود عمدتاً اگر ما روشن بكنيم كه مباحثي كه مي‎خواهد انجام بشود در يك كميسيون موضوعات مختلف در عرض هم است مطلبي كه اشاره ميشود درست است ولي اگر موضوعات طولي است قطعاً بايد از اول آن كميسيوني كه گزارش كارش را ميدهد براي خودش يك چيز روشني را ترسيم كرده باشد . ما نمي‎خواهيم توي ريز مسائل آن چيزي كه ترسيم كرده است تا نهايت كار آن جلو رفته باشد اگر ما آمديم بحث را به صورت طولي مطرح كرديم كه ظاهراً هم فكر نميكنيم در اين جهتش بحث باشد . همان مطلبي كه آقايان در رابطه با رهبري مطرح ميفرمايند يا در رابطه با نخست وزيري و رياست جمهوري اين آغاز يك بحث است كه راه ما را در رابطه با مواد مختلف و اصول مختلف باز ميكند . الان وقتي كه مي‎خواهد اينجا بحث شود ، در مجلس وقتي بخواهد چنين مطلبي مطرح بشود يك كميسيوني نميتواند بيايد بگويد اصلاً من نرفته ام روي اصول كار كنم ، من فقط نشسته ام بحث كرده‎ام كه رئيس جمهور باشد يا نخست وزير ، بعد ميروم ببينم بر اساس اصول ديگر شايد حرفي هم كه امروز اشتباه در بيايد ، با اصول ديگر گير پيدا كند ، و به نظر نمي‎رسد اين صحيح باشد كلياتي هم كه در اين بحث مطرح ميشود دقيقاً اين نوع كليات است يعني در مقوله رهبري بحثي كه اينجا مطرح ميشود تحت عنوان رهبر يا شوراي رهبري بايد چار چوب و اسكلت بندي كلي آن ديده شده باشد ، در قوة مجريه هم همين جور است . بله آنكه گفته ميشود به عنوان شور دوم يا حتي شور سوم ممكن است همين جا وقتي مطلب مطرح ميشود يك مطلبي مورد تأييد قرار نگيرد ، جزئيات آن را آقايان نظرات مختلفي داشته باشند ،‌قابل بحث و بررسي باشد حالا چه شور دوم ،‌چه شور سوم بخواهد كار جلو برود . بنظر ميرسد كه گزارش اول مخصوصاً در رابطه با كميسيونهائي كه موضوع مشخصي را دارند طولي بايد انجام بشود ، طولي كه خواست انجام بشود ما هم قبول داريم كه در طول هم وقتي بحث رئيس جمهور شد ، بحث وزراء ، بحث كابينه ، بحث ارتباطات رئيس جمهور حول و حوش اين ، به دنبال خواهد آمد ولي اينجا اصل همين بحث كلي بايد روشن بشود . بنابراين به نظر ميرسد كه كليات قضيه با يك چارچوب كلي بايد بيايد ولو حالا ده روز هم بيشتر طول بكشد كه ترسيم روشني را داشته باشد وگرنه من ميترسم كه وقتي اينجا اشكالات از طرف آقايان مطرح ميشود مخبر كميسيون در مقام جواب بگويد اجازه بدهيد برويم ده روز ديگر كميسيون

داشته باشيم تا جواب اشكالات آقايان را بياوريم والسلام .

منشي (‌يزدي ) – جناب آقاي موسوي فرمايشي داريد بفرمائيد .

عبدالكريم موسوي اردبيلي – من هم نظرم تأئيد فرمايشات جناب آقاي هاشمي و آقاي موسوي و اينهاست چيزي كه آقاي خامنه اي ميفرمايند ، البته ممكن هم هست در بعضي بحث ها آنجور باشد ولي بحثهائي كه منسجم و مرتبط بهم است اينها را اگر بخواهيم تجزيه كنيم ممكن است فكر اول ما و فكر آخر ما گاهي اصلاً متضاد از آب در بيايد .

ما وقتي كه ميخواهيم يك مسأله اي را مثلاً آيا رهبري لازم است يا لازم نيست يا رهبري شورائي باشد يا فردي باشد ما تا توابع اينها را ندانيم ، مفاسد اينها را ندانيم ، اگر شورائي شد چه اشكالاتي پيش ميآيد ، اگر فردي شد چه اشكالاتي پيش ميآيد ، اينها را ندانيم ما چطور ميتوانيم تصميم‎گيري كنيم در يك مسأله كه صدر و ذيلش براي ما روشن نيست ؟

بعضي مسائل قابل تجزيه نيست ، شايد سه تا از اين مسائلي كه اينجا هست و ممكن است از امهات هم باشند اينها قابل تجزيه نيستند خصوصاً مسئله رهبري تا آنجائي كه من مي دانم مسأله تمركز قوة قضائيه ، فكر مي‎كنم تمركز قوة اجرائيه هم همينطور باشد البته بعضي از متفرعات ممكن است پيش بيايد آن در اصل ديده نشود بعد بگويند بسيار خوب اما اصل را تصويب مي كنيم بعد وقتي رسيديم به آن متفرعات ببينيم بايد چكار بكنيم اما اگر اصل مسأله را كه من مي‎خواهم ببينم كه آيا فردي باشد يا شورائي يا اصلا باشد يا نباشد بدون اينكه بدانم اختياراتش چه جوري هست ، انتخابش چه جور خواهد شد ، چه مفاسدي در شورائي پيش ميآيد، چه اشكالاتي پيش مي آيد ؟ من درست كردن اصول را نمي‎گويم ، اصل مطلب را روشن شدن ، من هر چه فكر مي‎كنم نمي دانم آيا مي شود اينها را تجزيه كرد ؟ به نظر من تجزيه اينها بسيار مشكل است ، اصل روح قضيه ، از اول تا آخر در يك جا بايد ديده بشود در مسائل علمي ديگر هم همان جور است ، مسائل گاهي حتي در متفرعاتش ، در اصولش آدم يك تصميمي ميگيرد به متفرعات كه رسيد ميآيد مي بيند بعضي جاها اشكال پيدا كرد ، از اصل فكرش دست برمي دارد ، آن وقت چطور ما ميتوانيم بگوئيم در مسائل به اين مهمي اينها قابل تجزيه است ؟ ما تجزيه ميكنيم يك مقدارش را در جلسة اول و يك مقدارش را در جلسة دوم و من فكر ميكنم كميسيون بايد حداقل در اصول و در اصل مسائل بايد يك جا نظرش

را بياورد . بلي ، بعضي از متفرعات شايد ضرري نزند آن اگر بماند اشكالي ندارد .

نائب رئيس ( سيد علي خامنه اي ) – خوب بحث خوب و كاملي نسبتاً نسبت به اين قضيه انجام گرفت . دو جور ميتوانيم مشي بكنيم حالا آقايان ببينيد چكار بكنيم خوب است : يكي اينكه ما رأي بگيريم براي اينكه كميسيونها موظف باشند ( همين پيشنهاد آقاي هاشمي ) كه مضمون بحث را بطور كامل و يك جا ارائه كنند ولو 20 روز ، يك ماه طول بكشد كه اگر اين رأي بياورد طبعاً ميزان ساعات بايستي افزايش پيدا كند . اگر نه ، اين رأي نياورد ، توانستيم به تفكيك بياوريم طبعاً ميزان ساعات كمتر خواهد بود .

يكي اينكه اينجور ما اينها را رأي بگيريم . يكي اينكه نه ، ما اين را رأي نگيريم ، ساعات را رأي بگيريم . چون اينكه ما بگوئيم يك جا بياورند يا با تفكيك بياورند ، من خيال ميكنم واقعيت ها خودش را بر ما تحميل خواهد كرد اين به رأي گيري نيست كه الان ما رأي هم بگيريم و يك چيز هم به كميسيون تكليف بكنيم ، آنچه كه طبع قضيه هست ، آن خودش انجام خواهد گرفت حالا هر جور كه ميخواهيد ،‌همانجور عمل بكنيد .

نائب رئيس ( هاشمي رفسنجاني ) – من پيشنهادم را مشخص ميكنم . پيشنهاد من اين است كه موضوعاتي كه حضرت امام مشخص كردند هر موضوع ، موضوع يك گزارش مستقل باشد . آن مشكلي كه شما ميگوئيد از نظر زمان ، با آن اشاره اي كه آقاي خوئيني ها كردند ، حل ميشود . ما موضوعاتي مثل صدا و سيما يا تغيير قانون اساسي يا فلان... اينها را كميسيون زودتر ميآورد ، خوراك جلسه عمومي داده ميشود مثل قوة مجريه ميماند آخرين كه شايد آن براي يك ماه هم برايش وقت بماند عملاً در كار مشكلي پيدا نميكنيم .

پيشنهاد مشخص من اين است هر موضوعي از موضوعاتي حضرت امام دادند ، موضوع يك گزارش به جلسه علني و موضوع يك بحث باشد .

نائب رئيس ( خامنه اي ) – اين موضوع يك گزارش كه كافي نيست .

هاشمي - چرا ؟

نائب رئيس ( خامنه اي ) – يعني در آن گزارش ، كامل بيايد .

هاشمي رفسنجاني – بلي هر يك از اينها بطور كامل در يك گزارش بايد بيايد موضوع

يك جا بحث شود در شور اول . در شور دوم خوب وضع خاصي دارد ، اينها ميآيد آيه آيه ما جداگانه مي بينيم و جلو ميرويم و شور دوم مشكلي ندارد .

منشي ( يزدي ) – آقاي عميد يك يادداشتي در اينجا دارند ، ممكن است تكميل اين پيشنهاد باشد . اگر اجازه بدهيد من ميخوانم نوشته اند (‌ هاشمي – بخوانيد ببينيم چه هست ) آقاي عميد پيشنهاد تقريباً ميتواند تكميلي باشد و در سه مرحله انجام بگيرد به اين صورت :

كميسيونها ابتدائاً گزارش كلي طرح به صورت غير مدون بيايد يعني همان حالت كلي را ولي موضوع مثلاً « تمركز مديريت قوة اجرائي »‌ اين كلي .

در مرحله دوم گزارش كلي طرح مدون .

در مرحله سوم گزارش كامل و مدون .

هاشمي رفسنجاني – نه ، اجازه بدهيد پيشنهاد من اين است مشخصاً ، پيشنهاد خودم را ميگويم . پيشنهاد من اين است ...

عميد زنجاني – اين كه حذف شده تفكيك كيفي است ؛ به جاي تفكيك كمي .

هاشمي رفسنجاني – حرف شما را فهميدم . من تجربه اي كه در اين مجلس دارم ميدانم كه هيچيك از آنها به جائي نميرسد آن كليات بحث كردن ، اگر مدون نداشته باشد بعد مشخص نباشد بالاخره قابل بحث نيست . من پيشنهادم را ميگويم مشخصاً اين است :

هر كميسيوني مثلاً يك موضوع به آن داديم ، بايد همان موضوعش را كامل گزارش بدهد . كميسيوني چهار موضوع به آن داديم در چهار گزارش ميتواند اين را بدهد و ميتواند در يك گزارش بدهد ما در اينجا هر يكي از آنها را در يك بحث جداگانه مطرح ميكنيم و جداگانه به كلياتش رأي مي گيريم پيشنهاد من اين است .

نائب رئيس ( خامنه اي ) – آقاياني كه با اين پيشنهاد موافقند دستشان را بلند كنند ( اكثر موافقت كردند ) تصويب شد . پس متن اين را آقاي هاشمي ، آنطور كه نوشتيد بدهيد ميخواهم بدهم جزو آئين نامه بشود .

هاشمي – ميدهم ، آن وقت ، وقت هم بر اين اساس تنظيم ميكنيم .

اميني – ده روز را تغييرش بدهيد .

هاشمي رفسنجاني – در 10 روز را ما ميتوانيم گزارش بدهيم براي اينكه آن كميسيوني كه چهار موضوع دارد ، سه موضوعش را در 2ـ3 روز اول ما ميدهيم و كميسيون قضائي ميگويد ما در ظرف 10 روز گزارش ميدهيم . ممكن است مجريه طول بكشد شما فقط براي رهبري را...

مهدي كروبي – قابل تمديد باشد .

هاشمي رفسنجاني – ما قابل تمديد را مي نويسيم . يعني يك تبصره اضافه ميكنيم هيأت رئيسه ميتواند وقت را تمديد بكنند .

نائب رئيس (‌خامنه اي )‌ - آقا بگذاريد ما ساعت را مشخص بكنيم چون اينجا پيشنهاد خود شما براي هر موضوعي، 100 ساعت بود... ( هاشمي – براي هر موضوعي ، 100 دقيقه ) معذرت ميخواهم من اينجا نوشته‎ام 100 ساعت ، بلي براي هر موضوعي 100 دقيقه . پيشنهاد دو ساعت از آقاي نوري داشتيم ، پيشنهاد 100 دقيقه از آقاي هاشمي و پيشنهاد يك ساعت از آقاي خوئيني ها...

يكي از آقايان – دو بار قابل تمديد باشد .

نائب رئيس ( خامنه اي ) – خوب حالا اصل آن زمان اولي را ما بحث مي كنيم .

نائب رئيس (‌هاشمي رفسنجاني ) – پس اجازه بدهيد من يك ، توضيح كوچكي بدهم ما كه ميگوئيم 100 دقيقه معنايش اين است . يعني كميسيون 100 دقيقه وقت دارد ، ممكن است نيم ساعتش را ، 20 دقيقه‎اش را اول ميگويد ، بقيه اش را معمولاً ما كارمان اين است ، ما براي جوابگوئي ميگذاريم . وقتي كه در مجلس

مخالفين و غيره... حرف زدند آن تازه به موقعش ميرسد و ميآيد جواب ميدهد مخالفين و موافقين ديگر آن طور كه آقاي موسوي گفتند ، خسته كننده نيست هر مخالفي 10 دقيقه يا يك ربع ساعت ميتواند صحبت بكند خوب ببينيد در يك جمع ما اگر مسأله رهبري مطرح بشود ، حتماً ده نفر از ما مايليم كه صحبت بكنيم يا به عنوان موافق ميخواهيم صحبت بكنيم و يا چيز ديگر... ما 10 نفر صحبت بكنيم يعني 100 دقيقه يعني ديگر كمتر از اين به نظر ميرسد در يك مجلسي ، مسأله اي مثل رهبري ، يا قوة مجريه و يا قضائيه ... حدود 10 دقيقه هم بخواهيم در موردي صحبت بكنيم ، اينطور نيست نه خسته كنندة يك ساعت پشت سر هم است و فقط ميداني هم هست اگر آقايان خوب

حرفي نداشتند، خوب حرف هم نميزنيم .

نائب رئيس ( سيد علي خامنه اي )‌- خيلي خوب بگذاريد همين پيشنهاد را به رأي بگذاريم . البته 100 دقيقه يعني جاي هر چهلي كه اينجا آمده 100 دقيقه ( هاشمي – بلي ، يعني 3 تا 100 دقيقه ) يعني40 دقيقه موافق ، 40 دقيقه مخالف و 40 دقيقه هم كميسيون بود هر كدام اينها به 100 دقيقه تبديل ميشود .

هاشمي رفسنجاني – يعني 40 دقيقه بين موافقين تقسيم ميشود .

نائب رئيس ( خامنه اي ) – ميشد و اينجور بود و حالا همين 100 دقيقه...

هاشمي – بلي اين 100 دقيقه بين آنها...

نائب رئيس ( خامنه اي ) – يعني 300 دقيقه ( 5 ساعت ) آقاياني كه با اين پيشنهاد موافقند، دستشان را بلند كنند ( اكثريت دست بلند كردند ) تصويب شد .

حسن حبيبي – هر كسي را چند دقيقه ؟

نائب رئيس ( خامنه اي ) – هر كسي 10 دقيقه .

منشي ( يزدي ) – تمديد را هم مشخص كنيد .

نائب رئيس ( هاشمي رفسنجاني ) – تمديد كه تصويب شد و تمديد هم تا دو برابر يك بار تا دو برابر ميتوانند . البته اين تا دو برابر كه ميگوئيم...

منشي ( يزدي ) – به اندازه وقت ، يك برابر اضافه بشود .

نائب رئيس ( هاشمي ) – بلي ، يك برابر به اندازه وقت اضافه بشود ممكن است تا دو بار بكنيم .

نائب رئيس ( خامنه اي ) – يعني تا 600 دقيقه به اين ترتيب ميتواند اضافه بشود .

نائب رئيس ( هاشمي رفسنجاني ) - « رهبري » ميتواند اينجا 600 دقيقه وقت بگيرد .

نائب رئيس ( خامنه اي ) – بلي ديگر ده دقيقه خوب است و كم نيست . خوب آقايان توجه بفرمائيد روي مادة 19 نظري نيست يعني بحث راجع به همين نكات بود كه بحث شد اگر آقايان نظر ديگري دارند بفرمائيد ، آقاي حبيبي بفرمائيد .

نجفقلي حبيبي – رأي گيري علني با ورقه بشود و قيام و قعود نباشد .

هاشمي رفسنجاني – چه لزومي دارد ؟

نائب رئيس ( خامنه اي ) – اينجا ما قيام و قعود را هم آقاي دكتر حبيبي وقتي ميخواندند ، تبديل به بلند كردن دست كرديم يعني قيام و قعود تبديل به بلند كردن دست شد .

نائب رئيس ( هاشمي رفسنجاني ) – تصويب كرديم كه رأي گيري مان با بلند كردن دست باشد . اين ديگرتصويب شد ديگر در اين مورد بحثي نداريم و اين هم علني است و مخفي نيست .

نائب رئيس ( خامنه اي ) – جز در مواردي كه 10 نفر تقاضاي رأي مخفي بكنند .

منشي ( يزدي ) – آقا قبل از ختم جلسه ، من يك سؤالي دارم .

نائب رئيس ( خامنه اي ) – اجازه بدهيد ما تصويب اين را اعلام بكنيم . پس مادة 19 با اين اصلاحاتي كه گفته شد ، تصويب شد .

نائب رئيس ( هاشمي رفسنجاني ) – ضمناً عبارت اين را بعداً خدمتتان ميدهم .

منشي ( دكتر حبيبي ) – عرض ميشود اين ماده جناب آقاي هاشمي ، به همين ترتيب تصويب شد منتها آن نكته را حضرتعالي بايد بدهيد كه يا به صورت تبصرة‌مادة 18 در بيايد و يا در همين ماده بگنجد . متن كه اشكالي ندارد ؟

اميني – ده روز را تمديد نكرديد .

نائب رئيس ( هاشمي رفسنجاني ) – آقايان سر اين مسأله يك رأئي بدهند كه « هيأت رئيسه ميتواند وقت كميسيونها را تا 10 روز ديگر هم تمديد بكند » .

مهدي كروبي – در صورت تقاضاي رئيس كميسيون .

نائب رئيس ( هاشمي رفسنجاني ) – بلي ، در صورت تقاضاي رئيس كميسيون هيأت رئيسه تا دو برابر ميتواند تمديد بكند . حالا آقايان موافق اين پيشنهاد هستند ، دستشان را بلند كنند . ( اكثر موافقت كردند ) تصويب شد . آقاي يزدي بفرمائيد .

محمد يزدي – عبارت يكي از اين مواد اصلاح شد به جاي « علني » كلمه « رسمي » آمد . كلمه رسمي همانطور كه عرض كرديم هم با علني و هم با غير علني مي سازد . اينجا يك سؤال الان مطرح است شايد خيلي از آقايان هم مورد ابتلاءشان باشد شخصاً مورد ابتلاء من هم هست . يعني الان مراجعه مي شود احياناً از طريق روزنامه ها و جرائد ، راديو و تلويزيون مراجعه ميشود و از

آقايان نظر ميخواهند ، وقت مصاحبه ميخواهند ، و سؤال مي كنند اين بايد تكليفش روشن بشود كه ميشود صحبت كرد و بحث كرد و در ميدانهاي باز و آزاد ، نظرات گفت ، يا مي بايستي يك مقداري يك ضابطه اي باشد ، سؤال من اين بود .

نائب رئيس ( هاشمي رفسنجاني ) – بعداً در اين خصوص جواب ميدهيم ، ما بايد براي تبليغاتي كه صحبت بود و براي دادن اخبار ، يك برنامه اي درست بكنيم كه به آقايان ابلاغ ميكنيم .

محمد يزدي – اخبار جلسه يك مسأله است و نظرات شخصي اشخاص مسأله ديگر بند ه نظراتي دارم ميآيند و ميخواهند با بنده مصاحبه بكنند ، من ميتوانم نظرات خودم را شخصاً آزاد بگويم قبل از اينكه از اينجا پخش شده باشد و پخش ميشود يا نه ؟ چون مورد ابتلا ماست .

نائب رئيس ( هاشمي رفسنجاني ) – اينكه ممنوع نيست همين الان هم دارند ميگويند .

محمد يزدي – منظورم اين است كه به حساب جلسه...

هاشمي رفسنجاني – نه به حساب جلسه نگوئيد به حساب شخص خودتان بگوئيد چه اشكالي دارد؟

محمد يزدي – پس ميشود بحث كرد ؟

هاشمي رفسنجاني – بلي ، ميشود ، چه اشكالي دارد . خوب همين الان آقايان دارند همين كار را ميكنند .

نائب رئيس ( خامنه اي ) – اخبار جلسه ، غير از اظهار نظر نسبت به اين مسائل است . اخبار جلسه را بايستي از طريق ارتباط رسمي بگوئيد . مجازند آقايان نظرات خودشان را بگويند .

نائب رئيس ( هاشمي رفسنجاني ) – آقايان توجه بفرمايند نكته اي كه ما ميخواهيم تذكر بدهيم اين است كه آقايان اعضاء ، اخبار جلسه را به رسانه ندهند . اخبار جلسه را بگذارند از طريق هيأت رئيسه داده بشود كه كنترل شده باشد . اگر مطلبي ميخواهيد گفته بشود به ما بگوئيد ما آن را به رسانه ميدهيم يعني شما نگوئيد امروز در جلسه چه بحث شد يا چه گفته شد ، اين را بايد يا سخنگوي جلسه بگويد و يا هيأت رئيسه ، در اين خصوص يك كسي را براي اين كار تعيين ميكند .

نائب رئيس ( سيد علي خامنه اي ) – آقايان اجازه بدهند ديرآمدگان و غائبين را جناب آقاي دكتر حبيبي اعلام بكنند .

منشي ( حسن ابراهيم حبيبي ) – عرض ميشود كه غائبان جلسه جنابان آقايان : مهدوي‎كني و طاهري خرم آبادي است كه آقاي طاهري خرم آبادي پيام داده اند كه در لاهور هستند ان‎شاءالله تا سه شنبه در شورا حضور خواهند يافت و جناب آقاي موسوي خوئيني ها هم يك ساعت تأخير ورود داشتند .

3- پايان جلسه و تاريخ تشكيل جلسه آينده

رئيس – وقت جلسه تمام است جلسه بعدي ما فردا انشاءالله ساعت چهار بعدازظهرختم جلسه اعلام ميشود.

( جلسه ساعت 19 پايان يافت )

رئيس شوراي بازنگري قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران – علي مشكيني