یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلی
«لی‌لی لی‌لی حوضک»؛ جلوه‌ای نو از یک مَتَل ایرانی
یزدفردا: کتاب «لی‌لی لی‌لی حوضک» نوشته محمدهادی محمدی با تصویرگری سلیمه باباخان، از سوی انتشارات موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان برای گروه سنی «الف» (کودکان ۳ تا ۷ سال) منتشر شده است.
به گزارش یزدفردا: کتاب «لی‌لی لی‌لی حوضک» بازآفرینی خلاقانه‌ای از یک ترانه-متل قدیمی ایرانی است که محمدهادی محمدی آن را نوشته و با تصویرگری سلیمه باباخان منتشر شده است.
این اثر که به کوشش انتشارات مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان (تاک) به بازار عرضه شده است، تلاش می‌کند روح زندگی سنتی ایرانی را با تمام عناصر آشنا و خاطره‌انگیز آن، مانند حوض‌های حیاط قدیمی و مرغ و خروس‌هایی که در اطراف آن می‌چرخیدند، به کودکان امروزی منتقل کند.
مَتَل‌ها در ادبیات شفاهی ایران، داستان‌های کوتاه آهنگینی هستند که با ترکیب بازی، شعر و روایت، لحظاتی سرگرم‌کننده و آموزنده برای کودکان می‌آفرینند. کتاب «لی‌لی لی‌لی حوضک» نیز، در این قالب، داستان‌هایی کوچک اما تأثیرگذار را روایت می‌کند. مثلاً قصه کبوتر خسته‌ای که در میانه یک باغ دربسته در آستانه سقوط است؛ اما باغبان شتابان او را نجات می‌دهد.
«لی‌لی لی‌لی حوضک» ترانه‌بازی و ترانه‌متلی است که کارکرد زبانی و کارکرد بازی انگشتی دارد و متلی برگرفته از زندگی انسان در فضای باز و در خانه‌هایی است که در حیاط، حوضی داشتند و مرغ و خروس و جوجه از اجزای همیشگی این خانه‌ها به‌شمار می‌رفته است.
حوض یکی از تهدیدهای همیشگی بچه‌های خردسالی بوده که در حیاط بازی می‌کرده‌اند. در این ترانه‌متل تهدید و نجات که دو چهره زندگی هستند و به زییابی کنار هم نشسته‌اند و به کودکان یادآوری می‌کنند که زندگی پر از چرخه‌هایی است که در آن خطر و حمایت در کنار هم وجود دارند.
تصاویر سلیمه باباخان در این کتاب، علاوه‌بر زیبایی بصری، روند داستان را غنی‌تر می‌کنند و با اضافه‌کردن جزئیات لطیف، کودک را به دنیایی از بازی و خیال می‌برند. این تصویرسازی‌های جالل، کتاب را تا جایی پیش برد که پیش از انتشار، در فهرست منتخب فستیوال آسیایی AFCC ۲۰۲۴ قرار گرفت و در گالری تصویرگران نمایشگاه کتاب سنگاپور نیز به نمایش درآمد.
این کتاب، با حفظ عناصر سنتی ترانه‌متل‌های ایرانی و افزودن روایتی تازه و شاعرانه، فرصتی است برای والدین و کودکان تا همراهِ یکدیگر، لحظاتی دلنشین را تجربه کنند و گنجینه ارزشمند فرهنگ ایرانی را بهتر بشناسند.
در بخشی از ترانه‌متل این کتاب می‌خوانیم:
لی‌لی‌لی‌لی حوضک
بیا بشنو از مرغک:
جوجه اومد آب بخوره
افتاد تو حوضک
خروسه دوید درش کرد
ماچی بر سرش کرد
جوجه ناز بر پَرش کرد
درش و سرش
سرش و پرش
دونه بذار دور و بَرش
اطلاعات بیشتر:
انتشارات مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان، کتاب «لی‌لی لی‌لی حوضک» نوشته محمدهادی محمدی با تصویرگری سلیمه باباخان را در ۳۲ صفحه مصور رنگی و بهای ۱۱۸ هزارتومان برای گروه سنی «الف» (۳ تا ۷ سال) منتشر و در بازار کتاب ایران عرضه کرده است.