یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلی
ده‌زیار کرمان، قلب تپنده تعزیه کشور/ شمرخوانی که مداح بین‌الحرمین شد
یزدفردا: مردم استان کرمان با هدف زنده نگه‌داشتن قیام امام حسین (علیه السلام) و یاران باوفایش در ماه محرم و صفر مراسم باشکوهی را در هر کوی و برزن برگزار می‌کنند.
به گزارش یزدفردا: مردم کرمان با حضور در مراسم عزای سالار شهیدان، این قیام بی‌نظیر تاریخ اسلام و جهان را پاس داشته و به ساحت شهدای کربلا ادای احترام و ابراز محبت می‌کنند.
یکی از مراسم مذهبی و هنر آئینی که به ویژه در شمال استان کرمان در ماه‌های محرم و صفر برگزار می‌شود، مجالس تعزیه و شبیه‌خوانی است.
در این راستا سوگواره ملی تعزیه ده‌زیار از سال ۱۳۹۰ هر ساله در روستای ده‌زیار کرمان با کمک‌های مردمی برگزار می‌شود و مردم این روستا مشارکت، همکاری و دست و دلبازی را در این ایام به منصه ظهور می‌رسانند اما کمک‌های مردمی کفاف هزینه‌های برگزاری این رویداد را نمی‌دهد.
اکنون به مناسبت ایام سوگواری سالار شهیدان، امام حسین علیه السلام پای صحبت دبیر اجرایی سوگواره ملی ده‌زیار که خود نیز شمرخوان است و می‌گوید «شمرخوانی مرا پیر کرده است»؛ می‌نشینم.
ثارالله انکوتی با بیان این مطلب که قدمت تعزیه ده‌زیار به حدود ۲۰۰ سال قبل می‌رسد، اظهار کرد: در گذشته تعزیه به صورت کاروانی اجرا می‌شد به طوری که شبیه‌خوانان در روز تاسوعا و عاشورا در کوچه‌های روستا حرکت می‌کردند و در هر خانه یکی از مصائب عاشورا را اجرا می‌کردند و در نهایت در بالای روستا شبیه‌خوانی امام حسین علیه السلام اجرا و تعزیه به اتمام می‌رسید.
وی افزود: مرحوم «حسین انکوتی» عموی بنده، بعد از انقلاب تعزیه را در روستای ده‌زیار به سمت سکویی برد و مردم روستا و منطقه نقل می‌کنند که برای خرید وسایل تعزیه و اجرای آن، فرش‌های خانه اش را فروخته است.
«در پنج سالگی کار تعزیه‌خوانی را آغاز کردم، در آن موقع سواد خواندن و نوشتن نداشتم و عمویم متن تعزیه را می‌خواند و من آن را حفظ و در تعزیه اجرا می‌کردم». این بخشی از خاطرات کودکی ثارالله انکوتی بود.
این مخالف‌خوان تعزیه در ادامه درباره چگونگی ملی شدن سوگواره ده‌زیار سخن گفت و بیان کرد: گروه تعزیه ده‌زیار در سوگواره‌های مختلف در سطح کشور شرکت می‌کرد و وقتی دیدیم که استقبال زیادی از تعزیه‌خوانی نمی‌شود؛ تصمیم گرفتم که سوگواره را در روستای خودمان به صورت یک رویدار برگزار کنم و در سال‌های ابتدایی (از سال ۱۳۹۰) سوگواره استانی برگزار می‌شد و در این سوگواره در پنج شب، پنج گروه تعزیه از استان کرمان برنامه اجرا کردند و استقبال از تعزیه خوب بود.
«از علیرضا رزم حسینی استاندار وقت کرمان برای شرکت در سوگواره دعوت کردم و او گفت چرا این سوگواره را ملی برگزار نمی کنید؟ گفتم که کار بسیار سختی است و مشکلات زیادی برای اجرای آن داریم. با حمایت‌های آن زمان استاندار و معاون سیاسی وی(حمید ذکااسدی)، سوگواره ده‌زیار از سال ۱۳۹۸ ملی شد.» این مطلب قسمتی از خاطرات دبیر اجرایی سوگواره ملی ده‌زیار است.
انکوتی افزود: در سال‌های ابتدایی داوران برجسته تعزیه کشور را برای داوری دعوت کردیم و سوگواره ۱۰ شب برگزار می‌شد و در سه سال اخیر به دلیل نداشتن پول برای پرداخت دستمزد داور، بحث داوری را حذف کردیم اما اساتید برجسته تعزیه‌خوان ایران هر شب در رویداد اجرا دارند و همه تعزیه‌خوانان برای آموزش به تماشای این سوگواره می‌آیند و این رویداد آموزشی شده است. همچنین برخی از افراد علاقه زیادی دارند تا بزرگان تعزیه کشور را از نزدیک ببینند بنابراین مهمانانی از سراسر کشور داریم.
به گفته وی، از وقتی تعزیه به صورت سوگواره برگزار می‌شود، استقبال مردم زیاد شده و هر شب جمعیت زیادی برای شرکت در این مراسم به ده‌زیار می‌آیند.
«هزینه‌های برگزاری سوگواره ملی تعزیه ده‌زیار را مردم پرداخت می‌کنند و کمک‌های دستگاه‌های فرهنگی بسیار ناچیز است و مردم روستا، میهمانانی که از سراسر کشور برای شرکت در این تعزیه می‌آیند را به خانه‌های خود دعوت و از آنها پذیرایی می‌کنند.» این مطلب بخش دیگری از صحبت‌های این هنرمند تعزیه‌خوان ده‌زیار بود.
انکوتی از مشکلات و کمبودهایی که برای برگزاری سوگواره تعزیه دارند، سخن به میان آورد و گفت: ما حتی برای آوردن میهمانانمان از ایستگاه قطار به روستا، مشکل داریم و وسیله ایاب و ذهاب نداریم.
انکوتی با بیان این مطلب که ورودی و خروجی روستا باید اصلاح شود، اظهار کرد: فقط سالانه حدود ۴۰ میلیون تومان صندلی اجاره می‌کنیم، در صورتی که برخی نهادها می‌توانند در این ایام صندلی را به صورت امانی در اختیار ما بگذارند. صوت یکی دیگر از مشکلاتمان است.
وی ادامه داد: در سال گذشته یک پویش راه انداختیم و ۲۵۰ صندلی خریداری کردیم اما ما به حدود ۳۰۰۰ صندلی نیاز داریم.
انکوتی با بیان این مطلب که در سوگواره‌های زیادی در سطح کشور شرکت کرده‌ام اما هیچ کدام به اندازه سوگواره ده‌زیار باشکوه نبودند، تصریح کرد: فضای معنوی برای کار کردن مردم و جوانان ایجاد کردیم و همه دست اندرکاران این سوگواره از جوانان روستای ده‌زیار هستند و هر سال دکور سوگواره تغییر می‌دهیم.
به گفته وی، با توجه به اینکه تعزیه علاوه بر عزاداری، یک کار هنری است و شبیه‌خوانان نیاز به تمرین دارند، در سال اول، برای آنکه گروه‌ها آماده باشند، تاریخ برگزاری این رویداد را در خردادماه تعیین کردیم؛ در سال‌های اول، فراخوان برای شرکت در سوگواره می‌دادیم اما اکنون برای افزایش سطح کیفی سوگواره، خودمان برجسته‌ترین تعزیه‌خوانان کشور را دعوت می‌کنیم زیرا مردم اینجا دیگر تعزیه‌دان شده‌اند.
طبق گفته انکوتی، در ایام برگزاری سوگواره هر شب حدود ۲۰۰۰ مهمان از سراسر استان و کشور در ده‌زیار حضور دارند و امسال در شب تعزیه علی اکبر علیه السلام اسبی از اردکان آوردند و این اسب خاص است، زیرا وقت تعزیه می‌خوابد و علی اکبر را سوار می‌کند.
به اعتقاد دبیر اجرایی سوگواره ملی ده‌زیار، هویت فرهنگی روستا به واسطه سوگواره فرق کرده و ده‌زیار به عنوان روستای تعزیه کشور مطرح است و خیلی از شبیه‌خوانان دوست دارند که برای اجرا به این روستا بیایند.
«اگر مسئولان به دنبال ترویج نماز یا فرهنگ ایثار و شهادت یا احترام به والدین هستند، به جای برگزاری همایش‌ها و جلسات می‌توانند از ظرفیت تعزیه استفاده کنند. تعزیه یک هنر کامل است.» این بخشی از سخنان این شمرخوان بود.
انکوتی در بخش پایانی گفت و گو با خبرنگار ایسنا، به ذکر خاطراتی از تعزیه‌خوانی‌اش در مناطق مختلف پرداخت و با بیان اینکه همواره نقش مخالف‌خوان(شمر) را دارم، افزود: سال ۸۹ با تعدادی از همکارانم و فعالان فرهنگی به سفر عتبات مشرف شدیم و بنا به دلایلی، مداحل همراه کاروان زیارتی ما نبود و من در مسیر و بین‌الحرمین توفیق مداحی داشتم.
سوگواره ملی ده‌زیار امسال با حضور گروه‌های تعزیه از استان‌های قم، اصفهان، مرکزی، خراسان رضوی و قزوین برگزار و از محل کمک‌های مردمی که برای شرکت در این رویداد آمده بودند زمینه آزادی پنح زندانی فراهم شد.
بنابراین گزارش، به همت هنرمندان شبیه‌خوان هیئت تعزیه‌خوانی حضرت ابوالفضل علیه السلام روستای ده‌زیار کرمان، عصرهای دهه اول ماه محرم مجلس تعزیه‌خوانی در این روستا برپاست.
روستای ده‌زیار در فاصله ۳۵ کیلومتری شهر کرمان واقع است.