زوال عقل وضعیتی که شامل از دست دادن شدید عملکرد شناختی میشود، ناشی از انواع اختلالات از جمله بیماری آلزایمر است. بر اساس برآوردهای سازمان جهانی بهداشت، سالانه تقریبا ۱۰ میلیون نفر در سراسر جهان به زوال عقل مبتلا میشوند که نشان دهنده تاثیر بالای روانی و اجتماعی این بیماری است. زوال عقل عمدتا افراد مسن را تحت تاثیر قرار میدهد و تاکنون راهکارهای ساده و موثر برای پیشگیری از این عارضه مغفول مانده است.
در مطالعه اخیر منتشر شده در Science Advances، محققان ژاپنی نشان دادند رژیم غذایی کم پروتئین میتواند انحطاط مغز را در مدلهای موش مبتلا به بیماری آلزایمر تسریع کند. مهمتر از همه، آنها دریافتند که آمینو LP۷ (مکملی حاوی هفت آمینو اسید خاص) میتواند انحطاط مغز و توسعه زوال عقل را در این حیوانات کند کند. کار آنها بر روی مطالعات قبلی که اثربخشی آمینو LP۷ را در بهبود عملکرد شناختی نشان دادهاند، گسترش مییابد.
دکتر ماکوتو هیگوچی از مؤسسه ملی علوم و فناوری کوانتومی، یکی از دانشمندان برجسته در این مطالعه، توضیح میدهد: در افراد مسن، رژیمهای غذایی کم پروتئین با حفظ عملکرد ضعیف مغز مرتبط است. اسیدهای آمینه بلوکهای سازنده پروتئینها هستند. بنابراین ما میخواستیم بفهمیم که آیا مکمل با اسیدهای آمینه ضروری میتواند از مغز افراد مسن در برابر زوال عقل محافظت کند یا خیر و اگر بله، چه مکانیسمهایی در این اثر محافظتی نقش دارند.
ابتدا محققان چگونگی تاثیر یک رژیم غذایی کم پروتئین بر مغز را در مدلهای موش مبتلا به بیماری آلزایمر مطالعه کردند که عموما تخریب عصبی و تجمعات پروتئینی غیرطبیعی به نام «Tau» در مغز را نشان میدهند. آنها دریافتند موشهایی که رژیم غذایی کم پروتئین مصرف میکنند، نه تنها انحطاط مغز را تسریع میکنند، بلکه نشانههایی از اتصال ضعیف عصبی نیز دارند. جالب اینجاست که این اثرات پس از مصرف مکمل آمینو LP۷ معکوس شد، که نشان میدهد ترکیب هفت اسید آمینه خاص میتواند از آسیب مغزی جلوگیری کند.
سپس تیم تحقیقاتی چگونگی تاثیر آمینو LP۷ بر علائم مختلف انحطاط مغز در مدل آلزایمر را بررسی کردند. موشهای درمان نشده سطوح بالایی از انحطاط پیشرونده مغز را نشان دادند، اما درمان با آمینو LP۷ مرگ نورونها را سرکوب کرد و در نتیجه انحطاط مغز را کاهش داد، حتی اگر تودههای Tau باقی ماندند. به گفته دکتر آکیهیکو کیتامورا که همچنین رهبری این مطالعه را بر عهده داشت، پلاکهای تائو در مغز مشخصه آلزایمر هستند و اکثر درمانها آنها را هدف قرار میدهند. با این حال ما نشان دادهایم که میتوان بر این رسوب تائو غلبه کرد و از آتروفی مغز از طریق مصرف مکملها جلوگیری کرد.
در مرحله بعد، برای درک اینکه چگونه آمینو LP۷ از مغز محافظت میکند، محققان به طور جامع تغییرات سطح ژن ناشی از Amino LP۷ را تجزیه و تحلیل کردند. یافتههای آنها کاملا دلگرم کننده بود. آنها مشاهده کردند آمینو LP۷ التهاب مغز را کاهش میدهد و همچنین از ورود کینورنین، یک محرک التهاب به مغز و در نتیجه از حمله سلولهای ایمنی التهابی به نورونها جلوگیری میکند. آنها همچنین دریافتند که آمینو LP۷ مرگ نورونها را کاهش میدهد و اتصال عصبی را بهبود میبخشد و عملکرد مغز را بهبود میبخشد.
دکتر Hideaki Sato و دکتر Yuhei Takado میگویند: این نتایج نشان میدهد که اسیدهای آمینه ضروری میتوانند به حفظ تعادل در مغز و جلوگیری از زوال مغز کمک کنند. مطالعه ما اولین مطالعهای است که گزارش میدهد که اسیدهای آمینه خاص میتوانند از پیشرفت زوال عقل جلوگیری کنند. هر دوی آنها عمدتا در این مطالعه مشارکت داشتند. آنها میافزایند: اگرچه مطالعه ما روی موشها انجام شد، اما این امیدواری را به ارمغان میآورد که مصرف آمینو اسید میتواند ایجاد زوال عقل در انسان، از جمله بیماری آلزایمر را نیز تغییر دهد.
مطالعه این گروه تحقیقاتی چندین راه را برای درک بهتر چگونگی بروز زوال عقل و نحوه پیشگیری از آن باز میکند. با توجه به اینکه آمینو LP۷ عملکرد مغز را در افراد مسن بدون اختلال شناختی بهبود میبخشد، یافتههای آنها نشان میدهد که میتواند در افراد مبتلا به اختلال عملکرد شناختی نیز موثر باشد.
در واقع، این مکمل در انتظار ثبت اختراع میتواند روزی به میلیونها نفر در سراسر جهان کند تا زندگی بهتر و بدون زوال عقل داشته باشند.