یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلیزمان : 31 Tir 1388 - 20:36
شناسه : 18091
بازدید : 3334
محمد حسین تقوایی زحمتکش: بزرگان و علماي ديني همواره چشم و چراغ و مايه فخر جهان اسلام هستند يكي از اين انديشمندان سيد محمدكاظم طباطبايي يزدي، معروف به صاحب عروه از فقهاي نامدار شيعيان جهان است كه به دليل تسلط بر مسايل فقهي و تاليف كتاب عروه الوثقي وي بسيار مورد توجه فقها بوده است.
ولادت تا مرجعيت
آن وجود سعادتمند در سال ۱۲۴۸هجري قمري در روستاي كسنويه يزد پا به عرصه گيتي نهاد. از همان زمان، بزرگي در چهره كوچكش نمايان بود و با تولدش، رشته‌هاي اميد را در قلب پدر و مادر خويش محكم ساخت. پدرش به تبرك نام رسول خدا(ص) و با ياد امام هشتم، او را محمد كاظم نام نهاد.
سيد محمد كاظم دوران كودكي و نوجواني را پشت سر گذاشت و با تشويق‌هاي پدر و مهم تر از همه عنايت خاص خداوند به علوم ديني روي آورد و حوزه علميه دومنار يزد پذيراي آن نوجوان مخلص از دودمان پاك پيامبر(ص) شد.
سيد محمد كاظم مدتها در درس ادبيات استاد ملا محمد ابراهيم اردكاني و زين العابدين عقدايي شركت كرد و از آن دو بهره‌هاي فراوان برد.
جديت فراوانش در كسب علوم اهل بيت (ع) او را مورد توجه اساتيد مدرسه قرار داد. پس از اتمام ادبيات عرب، در درس فقه و اصول آخوند ملا هادي يزدي كه از علماي بزرگ آن زمان محسوب مي‌شد دوره سطح را به پايان رسانيد.
ديري نپاييد كه مقام علمي‌اش او را در زمره نزديكان خاص استاد جاي داد.
با توصيه استاد، در ضمن فراگيري فقه و اصول، به تدريس ادبيات پرداخت.
كيفيت تدريس و شيوه بيان او، سرانجام كار را بدانجا رساند كه بعد از اندك زماني سيد محمد كاظم يزدي به مثابه يكي از اساتيد حوزه علميه يزد شناخته شد.
جوان يزدي پس از مشورت با دو استادش، اردكاني و عقدايي، به اميد بهره مندي از وجود مقدس امام هشتم (ع) راهي مشهد مقدس شد تا با استعانت از آن امام همام، به مقامات علمي و معنوي نايل آيد.
وي در مدت زمان كوتاهي، علم هيئت و رياضي را آموخت و طولي نكشيد كه در زمره اساتيد اين علوم در آمد. حوزه علميه اصفهان نيز دوراني به وجود استادي گرانقدر چون يزدي مفتخر شد. وي با ورودش به اصفهان در مدرسه صدر سكونت گزيد.
او از محضر اساتيدي چون آيت الله سيد محمد باقر موسوي خوانساري و برادرش آيت الله حاج ميرزا هاشم خوانساري و آيت الله محمد جعفر آباده‌اي استفاده هاي فراواني برد و در سال ۱۲۸۱ه ق. با اجازه و معرفي استادش آيت الله شيخ محمد باقر نجفي، به همراه چند تن از علما به نجف اشرف هجرت كرد و در آنجا از محضر بزرگاني همچون آيت الله شيد محمد حسن شيرازي (ميرزاي بزرگ ) فتوادهنده تحريم تنباكو، آيت الله شيخ راضي و آيت الله شيخ مهدي جعفري و آيت الله شيخ مهدي آل كاشف الغطاء استفاده‌هاي علمي و توشه معنوي فراواني كسب كرد.
استاد يزدي تبار، هيچ گاه از تدريس غافل نبود. وي بعد از هجرت ميرزاي شيرازي به سامرا به طور رسمي حوزه درس خود را در نجف تشكيل داد و به تدريس دروس عالي فقه و اصول كه مرحله نهايي تحصيلات حوزوي است، پرداخت.
ديري نپاييد كه شاگردان زيادي در درس ايشان حاضر شدند، به طوري كه عدد آنان را تا دويست نفر ذكر كرده اند.
* مرجعيت
استاد آيت الله يزدي، بر مباحث فقهي تسلط كامل داشت و آن گونه كه مورخان نوشته‌اند وي با مهارت تحسين برانگيز و استدلال قوي به طرح نظرات خود مي پرداخت و ابواب مختلف فقهي را يكي پس از ديگري به بهترين وجه و آسانترين شيوه به پايان مي‌رساند.
آيت الله‌العظمي سيد محمد كاظم يزدي، سيره علماي صالح گذشته را در زمينه مرجعيت رعايت مي‌كرد و با اينكه از بزرگترين علماي آن زمان به شمار مي آمد اما همواره از پذيرش اين امر خطير اجتناب مي‌ورزيد.
مردم و علماي نجف كه به مقام علمي و معنوي وي بخصوص پس از رحلت ميرزاي بزرگ در سال ۱۳۱۲ه ق. پي برده بودند نسبت به پذيرش مرجعيت، به آن فقيه وارسته، اصرار مي‌كردند. ايشان سرانجام با احساس مسووليت در قبال سرنوشت اسلام و مسلمين، به اين بار گران تن سپرد و با قبول مرجعيت جهان اسلام در رديف علمايي همچون آيت الله‌العظمي آخوند خراساني (متوفاي ۱۳۲۹ه ق.) و آيت الله‌العظمي شيخ محمد طه نجف (متوفاي ۱۳۲۳ه ق.) و ديگر مراجع آن زمان جاي گرفت.
وي بعد از رحلت آخوند خراساني و آيت الله محمد طه نجف، زعيم بزرگ جهان تشيع شد و به مثابه بزرگترين قدرت مذهبي و يگانه پاسدار حريم تشيع، حفظ كيان مسلمين را بر عهده گرفت. آن روز كه دشمنان اسلام، كمر به نابودي اسلام بسته بودند اين مرد بزرگ چونان مجاهدي نستوه و سياستمداري فرزانه به صحنه آمد.
* آيت الله كاظمي و مشروطه
مرحوم سيد محمد كاظم يزدي در آغاز نهضت مشروطه، همراه و همگام با مشروطه خواهان بود و در جريان نهضت مشروطه بر اثر اشاعه افكار ضد ديني، ادامه اين حركت را به مثابه شبي ظلماني و آسماني تيره و تار در افقي نامعلوم و مبهم يافت و براي كشف حقايق سكوت كرد و در هنگامه اختلاف مجلس، بر خلاف آيه الله آخوند خراساني، ملا عبدالله مازندراني و حاج ميرزا حسين ميرخليل تهراني، حاضر نشد در اين فضا تلگرافي در تاييد مشروطه و مجلس امضا كند تا مبادا بدخواهان آن را در تضعيف مرحوم شيخ فضل الله تبليغ كنند.
*سيد و استعمار
يكي از برگ‌هاي زرين پرونده زندگي سيد، مقابله و مبارزه با استعمار، به خصوص انگليس است، از اين رو دولت انگلستان بسيار كوشيد تا با استفاده از وجوه موقوفات هند، نظر سيد را جلب كرده و او را وادار به سكوت كند، اما سيد همانند شيخ مرتضي انصاري از پذيرفتن آن وجوه سر بازمي زد.
سيد يزدي از مبارزه اقتصادي نيز با استعمار غفلت نداشت و متوجه بود كه استقلال سياسي بدون استقلال اقتصادي ممكن نيست بنابراين، با تحريم كالاهاي غربي تلاش كرد تا از اين طريق، به مبارزه با آنان برخيزد.
* آثار و تاليفات
از سيد نوشته‌هاي زيادي برجاي مانده كه معروف‌ترين و گرانقدرترين آنها كتاب عروه الوثقي در فقه است.
از ديگر آثار اين عالم بزرگوار مي‌توان به تعليقه بر متاجر شيخ انصاري، رساله في حكم الظن المتعلق باعداد الصلاه و افعالها و كيفيه صلاه الاحتياط، رساله في منجزات المريض، غايه القصوي، ترجمه فارسي عروه الوثقي به قلم شيخ عباس قمي، رساله في التعادل و التراجيح و الصحيفه الكاظميه و چند كتاب ارزشمند ديگر اشاره كرد.
* شاگردان
آيت الله سيد محمدكاظم يزدي شاگردان بسياري در حوزه پربار خود پرورش داد كه برخي از آنها به درجه اجتهاد رسيدند؟ از جمله معروف‌ترين شاگردان ايشان مي‌توان از آيت الله شيخ عبدالكريم حائري يزدي (موسس حوزه علميه قم )، آيت الله آقا سيد محمدتقي خوانساري، آيت الله سيداحمد خوانساري، مجاهد شهيد شيخ محمدتقي بافقي، آيت الله آقاضياء عراقي، آيت الله مجاهد سيدحسن مدرس، آيت الله حسين بروجردي (مرجع عاليقدر جهان اسلام)، محمد تنكابني ( موء‌لف قصص العلما) و شيخ احمد كاشف الغطا نام برد.
* وفات
هر چه از ماه رجب مي‌گذشت حال سيد رو به وخامت مي‌گذاشت و رنگ رخسارش زردتر مي‌شد. اين وضع تا شب سه شنبه ۲۸ماه رجب سال ۱۳۳۷ه ق. ادامه داشت . سرانجام نزديك طلوع فجر، خورشيد فقاهت، ايثار، زهد و مردانگي در سن ۹۰ سالگي غروب كرد و به ملكوت اعلي پيوست. فرزندش حضرت آيت الله سيد علي يزدي، بر جنازه پدر نماز خواند و بدن مبارك را در صحن مطهر حضرت علي (ع) در ايوان كبير پشت سر مبارك حضرت و در جوار پسر شهيدش به خاك سپرد.