یزدفردا

به گزارش خبرنگار یزدفردا؛ در این آیین که با حضور آقایان آخوندی و عابدی مدیرکل میراث فرهنگی استان و مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و جمعی از علاقمندان آثار تاریخی و دانشجویان گردشگری دانشگاه ها در یزد برگزار شد، امینی کارشناس و مولف چندین جلد کتاب سکه شناسی ، مدرس کارگاه سکه شناسی در دانشگاه تهران به معرفی این آثار پرداخت.

امینی، سکه‌شناس مشهور یزدی در آیین رونمایی از بیست سکه ضرب دارالعباده یزد در محل موزه میرزا محمد کاظمینی واقع در امامزاده جعفر (ع) یزد اظهار داشت:
نخستین سکه های منتسب به ضرابخانه یزد از دوره ساسانی هستند که با خط پهلوی نوشته می‌شده است. اولین سکه‌های منتسب به یزد از خسرو اول ساسانی (انوشیروان عادل)، حدود سال ۵۳۵ میلادی دیده شده است. نوشتار نام پهلوی یزد به صورت کوتاه شده YZ تا اواخر دوره ساسانی بر سکه‌ها ادامه داشته است .

مدرس کارگاه های سکه شناسی دانشگاه تهران در ادامه افزود: نام یزد را دیگر بر روی سکه‌های اوایل اسلام نمیبینیم تا دوره‌ی آل‌بویه و بعدا زمان ایلخانان مغول که ضرابخانه یزد فعال می‌شود. بر یک سکه‌ی ویژه برای اولین‌بار از یزد به عنوان "دارالمعز" یاد شده است. از سکه‌های ایلخانان مغول ضرب یزد سکه‌های نسبتا زیادی برجای مانده است .

مهندس امینی در ادامه سخنرانی خود خاطر نشان کرد: مشهور است که شهر یزد توسط یزدگرد اول ساسانی بنا شده است، هر چند که نظرهای مختلفی در تایید یا رد این نظر وجود دارد. سکه‌هایی از خسرو اول معروف به انوشیروان، هرمز چهارم، خسرو دوم یا همان خسرو پرویز و اردشیر سوم در این مجموعه‌ی بیست تایی رونمایی شد.

این کارشناس سکه در ادامه معرفی سکه‌های رونمایی شده خاطر نشان کرد: در این مجموعه از اردشیر سوم (نوه خسروپرویز و پسر شیرویه) ضرب یزد هم سکه داریم که بسیار کمیاب است. وی ادامه داد: سکه دیگری که رونمایی می‌شود سکه‌ای از دوره ارغون ایلخانی است که متعلق به یوسف شاه، حاکم محلی یزد بوده است. این حاکم محلی یزد حدود ۶۷۳ تا ۶۹۰ هجری در یزد حکومت می‌کرده است .

امینی در ادامه گفت: در دوره تیموری فعالیت ضرابخانه یزد در تیراژ ضرب سکه بسیار مشهود میشود. سکه‌های ضرب یزد در دوره شاهرخ تیموری به وفور دیده می‌شود که در این مجموعه شش قطعه از سلطان شاهرخ تیموری با سنوات مختلف وجود دارد . آنقدر اهمیت سکه‌شناسی بالاست که شاید هیچ مستند دیگری به اندازه سکه‌ها برای پژوهش‌های تاریخی راهگشا نبوده است. نوشتار یزد به شکل‌های مختلف و انواع خطوط بر سکه‌ها داریم. معمولا روی سکه‌های این دوره شهادتین دیده میشود و در دوره صفوی با رسمیت یافتن تشیع شهادتین به همراه "علی ولی الله" بر سکه‌ها دیده می‌شود .

وی افزود: از دوره صفوی سکه‌هایی ضرب یزد را داریم ولی بیشترین سکه‌ها در دوره معاصر (حدود ۴۰۰ سال گذشته) مربوط به سلسله زندیه است. برای نخستین بار در این دوره نام یزد با عنوان "دارالعباده" بیان میشود. در این مجموعه چندین سکه از کریم خان زند ضرب "دارالعباده یزد" داریم. سه نمونه خیلی زیبا از کریم خان زند، از جنس طلا و نقره در این مجموعه وجود دارد ، که دارالعباده یزد باخط طغرایی نوشته و عنوان "یا کریم" در بالای آن قرار دارد. عنوان دارالعباده بر روی سکه‌های ضرب یزد در زمان قاجاریه هم با همین عنوان ادامه یافته است.

سکه شناس مشهور یزدی در ادامه افزود: در این مجموعه سکه طلا داریم در این مجموعه تک نمونه طلایی با سال ضرب ۱۱۸۶ هجری ضرب دارالعباده یزد داریم که مشخصه آن وجود شهادتین به جای سجع معروف کریم خان بر روی دیگر سکه است. معمولاً شهادتین بر سکه های طلای کریم خان بسیار کم دیده شده است‌. اولین سکه قاجار که در این مجموعه ۲۰تایی رونمایی می‌شود، سکه آقا محمد خان قاجار است که یک انگ کمیاب بر حاشیه سکه خورده است و این انگ "رایج" احتمالا توسط مهاجمان افغان (زمانشاه) زده شده است. یکی دیگر از سکه ها متعلق به زمان فتحعلی شاه قاجار با عنوان، سلطان بن السلطان فتحعلی شاه قاجار داریم با سال ۱۲۲۱ هجری که از جنس نقره با خط ثلث و نستعلیق نوشتار شده است.این سکه ها واحد های مختلفی دارند همچنین از محمد شاه قاجار هم سکه ضرب دارالعباده یزد در این مجموعه دیده می‌شود که آخرین و معاصرترین شخصیت این رونمایی است.

مهندس امینی با اشاره به وجود سکه ها منحصر به فرد تاریخی در موزه میرزا محمد کاظمینی یزد افزود: لازم به ذکر است سکه های زیادی از یزد قبلا در این موزه وجود داشته است و از آن جمله سکه‌های زیاد طلا هست که اکثراً ضرب یزد و کاشان هستند و مجموعه رونمایی شده اضافه می‌شود به مجموعه ارزشمند موزه میرزا محمد کاظمینی در امامزاده جعفر (ع) یزد و جای تشکر دارد از متولی این موزه جناب کاظمینی و همچنین متولیان امامزاده جعفر (ع)، آقای برجیان که با حمایت از کارهای فرهنگی در راه اعتلای فرهنگی کشور عزیزمان ایران تلاش می‌کنند.