یزدفردا

یزد فردا: «امرالله حسنی‌نیا» در حاشیه سفر به یزد ضمن بیان این که اوقاف کشور در تمام حوزه‌های دارای بهره‌وری سرمایه‌گذاری می‌کند، می‌گوید: هر چند گردشگری جزو رسالت‌های اوقاف نیست اما این سازمان دارای مالکیت اماکنی مانند امام‌زاده‌هاست که دارای گردشگری مذهبی هستند.

وی از انعقاد تفاهم‌نامه مشترکی بین وزارت میراث فرهنگی و سازمان اوقاف در رابطه با توسعه گردشگری مذهبی خبر می‌دهد و اظهار می‌کند: بناهایی مانند امام‌زادگان و کاروانسراهای بین‎راهی اوقاف به صورت مشارکتی به منظور احیا و همچنین تعریف کاربری به بخش خصوصی واگذار شده که در این زمینه قوانین و ضوابط میراث فرهنگی نیز رعایت می‎شود.

این مسئول در رابطه با سرمایه‎گذاری اوقاف و تخصیص بودجه و اعتبار در حوزه گردشگری به عنوان یکی از بخش‌های اقتصادی کشور، می‌گوید: برای هر رقبه‌ای که قابلیت سرمایه‎گذاری و بهره‌برداری از آن مهیا باشد، برنامه‌ریزی می‌کنیم و این مسئله شامل بافت‌های جهانی، فرسوده و تاریخی نیز می‎شود.

وی افزود: بافت‎های گسترده به خصوص بافت جهانی یزد نیازمند طرحی ملی و مشارکت کلیه بخش‌های حاکمیتی و خصوصی به خصوص استانداری، ادراه کل میراث فرهنگی و سایر ارگان‌ها و دستگاه‌های استان به منظور تصمیم‌گیری در مورد احیا و بهره‌وری از این بافت‌هاست، در عین حال سازمان اوقاف نیز به سهم خود در مواقع لزوم تامین اعتبار و مشارکت می‌کند.

سرانجام ویرانه‌های موقوفه در بافت جهانی یزد

املاک وقفی سهم بسیار قابل توجهی در مالکیت بافت گسترده و جهانی یزد دارند اما ناخوش احوالی این بافت تاریخی به عنوان میراث مردم جهان، سالهاست که دغدغه میراث دوستان به شمار می‌رود.

امروزه مشکل تخریب و آسیب به بافت‌های تاریخی، گریبان بافت جهانی یزد را نیز همانند سایر بافت‌های تاریخی کشور گرفته است با این تفاوت که چند مالکیتی و مجهول‌المالک بودن این ابنیه، گره کوری است که گویا به دست اداره کل میراث فرهنگی به عنوان متولی این حوزه نیز باز نخواهد شد اما در عین حال این سئوال مطرح است که مشکل بخش‌های قابل توجه موقوفه این بافت تاریخی که مالکیت آنها به سازمان اوقاف نسبت داده می‌شود، چیست؟

معاون اوقافی، حقوقی و ثبتی سازمان اوقاف و امور خیریه کشور در این باره می‌گوید: مشکل ما در بخش املاک میراثی، حفظ بناها با طرح‌های میراث فرهنگی است.

حسبی‌نیا: مشکل اوقاف در بخش املاک میراثی، حفظ بناها با طرح‌های میراث فرهنگی است.وی ادامه می‌دهد: این طرح‌ها برای سازمان اوقاف و سرمایه گذاری بخش خصوصی به صرفه نیست چرا که ساماندهی آنها هزینه‌های اولیه زیادی را می‌طلبد که نه تنها تامین اعتبار آن از عهده اوقاف خارج است بلکه این هزینه‌ها به سرعت نیز برای بهره‌بردار قابل بازگشت نیست.

حسنی‌نیا با تاکید بر این که هر موقوفه در سازمان اوقاف دارای شخصیت حقیقی مستقلی است، می‌گوید: بر همین اساس، درآمد موقوفه‌ها باید در راستای نیت وقف خرج شود و سازمان اوقاف اجازه استفاده از آن در راستای سایر نیات یا برای بنایی دیگر را ندارد.

قوانین میراث اجازه دهد، مشارکت می‌کنیم

حسنی‌نیا در مورد مشکلات دیگر سرمایه‌گذاری اوقاف در حوزه بناهای میراث ملی و جهانی، تصریح می‌کند: مشکل دیگر بیشتر در حوزه قوانین میراث فرهنگی و محدویت دخالت اوقاف است که این مسئله شامل طرح‌های مربوطه می‎شود، از طرفی اوقاف اجازه تغییر کاربری این املاک را نیز ندارد و تنها از سازمان اوقاف، هزینه مربوط به ترمیم و احیای بنا مطالبه می‌شود.

وی اظهار می‌کند: هر چند که در حال حاضر برای این بناها برنامه و طرح خاصی نداریم اما تا حد امکان در قبال وظیفه خود، پایبند هستیم ضمن این کارگروه‌های مربوطه در استان‌ها که معمولاً به ریاست استانداران تشکیل می‌شود، باید در این باره تصمیم‌گیری کند، البته اوقاف نیز مشارکت خواهد کرد.

معاون معاون اوقاف کشور: اگر بنایی موقوفه باشد و قوانین میراث اجازه دهد برای آن مشارکت‌کننده پیدا می‌کنیم.سازمان اوقاف و امور خیریه کشور با بیان این که این سازمان بارها جهت سرمایه‌گذاری در املاک تاریخی و میراثی اقدام کرده است، می‌گوید: اگر بنایی موقوفه باشد و قوانین میراث اجازه دهد، برای آن مشارکت‌کننده پیدا می‌کنیم؛ همچنان که این اقدام را برای بناهایی مانند حمام‌ها و آب‌انبارها و برخی از کاروانسراهای تاریخی در قالب قراردادهای بلند مدت و جدید مانند بی‌اوتی انجام دادیم.

وی ادامه می‌دهد: هر کجا بنایی بدون کاربری است می‌تواند دارای موانع قانونی مربوط به حوزه میراث فرهنگی به خصوص برای طرح‌های تجاری و فرهنگی سودآور باشد اما در محدوده اختیار خود با مشارکت بخش خصوصی و با حفظ ضوابط میراث فرهنگی در راستای حفظ ابنیه اقدام کردیم.

آماده سرمایه‌گذاری در اقتصاد محیط زیست هستیم

حوزه محیط زیست و اقتصاد محیط زیست از درآمدزاترین اقتصادهای دنیا محسوب می‎شود که همواره بسیاری از کشورهای دنیا از این حوزه بهره‌برداری زیادی داشته‎‌اند اما این در حالی است که ایران بهره‌برداری بسیار ناچیزی از حوزه اقتصاد محیط زیست دارد و هنوز نتوانسته از این ظرفیت به خوبی برخوردار شود.

سازمان اوقاف که در بخش‌های مختلف اقتصادی ورود کرده، ظرفیت مناسبی برای بهره‌وری در این بخش اقتصادی کشور را دارد و خوشبختانه نگاه روشن این سازمان از استقبال برای سرمایه گذاری در این باره به دنبال تسهیل شرایط خبر می‌دهد.

حسنی‌نیا با اشاره به فعالیت و آمادگی اوقاف برای مشارکت در طرح‌های سرمایه‌گذاری حوزه محیط زیست، اظهار می‌کند: اوقاف امادگی همکاری و مشارکت در طرح‌های سرمایه‌گذاری اقتصاد محیط زیست را نیز دارد هر چند که در حوزه فعالیت‌های بین‌بخشی نیاز به هماهنگی و رعایت موازین قانونی متفاوتی است.

وی تصریح می‌کند: با این وجود اوقاف در حوزه محیط زیست نیز همانند حوزه گردشگری و میراث فرهنگی آمادگی در اختیار قراردادن سرمایه‌های وقف موجود جهت بهره‌برداری بیشتر را دارد.

این مسئول در مورد برخی از وقف‌های مربوط به این حوزه، می‌گوید: خوشبختانه علاوه بر حوزه اقتصاد محیط زیست، از قبل نیت‌های مربوط به دوستداران این حوزه مانند وقف برای غذا دادن به حیوانات و پرندگان وجود داشته است.

کاهش ۲۵ درصدی رشد درآمدهای اوقاف

کرونا همه کشور و تمام بخش‌های اقتصادی کشور را متضرر کرد و درآمد بسیاری از حوزه‌ها با افت شدید روبرو شد، سازمان اوقاف نیز به عنوان یکی از بخش‌های اقتصادی کشور از این مسئله مستثنا نبوده و کرونا بر آن تاثیر اما کمی متفاوت‌ گذاشته است.

حسنی‌نیا عمده درامد سازمان اوقاف را از طریق اجاره‌داری عنوان می‌کند و می‌گوید: اکثر رقبات اوقاف در اجاره اشخاص هستند و با بیماری کرونا بخشی از مستاجرین املاک‌هایی مانند ورزشگاه‌ها و استخرها متضرر شده و درآمدی از آن‌ها احصا نشد.

وی اضافه می‌کند: خوشبختانه سازمان اوقاف هر ساله با رشد درامد روبرو بوده و در جریان کرونا این رشد درآمد از ۲۰ تا ۳۰ درصد به حدود چهار درصد رسیده یعنی با روند نزولی حدود ۲۵ درصدی همراه بوده است.

این مسئول با بیان این که سازمان اوقاف اجاره‌ها را به صورت مصداقی و با در نظر گرفتن شرایط وقف برای مدتی از افراد متضرر دریافت نکرده است، می‌گوید: بخش‌هایی مانند بقاع متبرکه و امامزادگان دارای ذخایری بوده که کاهش چندانی در این باره نداشتند.

سرمایه‌گذاری اوقاف یزد در حوزه دامپروری

حسنی‌نیا به سرمایه‌گذاری این سازمان در هر استان اشاره می‌کند و در مورد تفاوت این سرمایه‌گذاری می‌گوید: اوقاف برای املاک خود در هر استان به فراخور استعدادها و محورهای اقتصادی نسخه خاصی را برای سرمایه‌گذاری می‌پیچد.

وی از ورود سازمان اوقاف در حوزه دانش‌بنیان خیر می‌دهد و می‌گوید: سازمان اوقاف و مشخصا معاونت بهره‌وری اقتصادی این سازمان، در حوزه شرکت‌های دانش بنیان با گرید پنج که به مرحله تجاری‌سازی رسیده ورود می‌کند و ضمن رفع مشکلات مالی این فعالان نسبت به افزایش سرمایه‌های اوقاف و رفع مشکلات اقتصادی کشور اقدام می‌کند.

معاون اوقاف کشور: اوقاف برای املاک خود در هر استان به فراخور استعدادها، نسخه‌ی خاصی برای سرمایه‌گذاری می‌پیچد.این مسئول در ادامه درآمدزایی، ایجاد اشتغال و رفع مشکلات اقتصادی کشور را نیز از اهداف دیگر این سازمان با سرمایه گذاری در بخش‌های مختلف بیان می‌کند و می‌گوید: سازمان اوقاف دارای یک میلیون و ۱۰۰ هزار رقبه‌ است که به صورت اجاره در دست مردم هستند و هر کدام توسط خانواده‌ای در کشورمان استفاده می‌شود.

وی با بیان این که سرمایه‌گذاری در هر استان متفاوت است، می‌گوید: به طور مثال استان یزد در بخش دامداری و دامپروری، استان تهران در بخش دانش‌بنیان و استان گلستان در حوزه کشاورزی و دامداری سرمایه‌گذاری کرده‌اند که هر چند آمار دقیقی در مورد اشتغال آنها در دست نیست اما هر کدام زمینه اشتغال افراد زیادی را فراهم کرده است.

معاون سارمان اوقاف کشور در پایان نیز به سرمایه‌گذاری یزد در حوزه گردشگری علاوه بر بخش دامداری اشاره می‌کند و می‌گوید: یزد شهر مذهبی کشور به شمار می‌رود و رعایت موضوع شرعی حقوق وقف در این استان ضروری است و باید هر نوع درآمدی در این حوزه در راستای اجرای نیات موقوفات هزینه شود.