یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلی
نامه های امام خمینی (ره) در رابطه با بزرگ بانوی ایران (بانو قدس ایران 3 )
نامه های امام خمینی (ره) در رابطه با بزرگ بانوی ایران (بانو قدس ایران 3 )
یزدفردا "علی آبادی "گرچه خانم خديجه ثقفي؛ بانو قدس ايران، همسر گرامي امام خميني در همان ايام نگارش نامه ها نامه حضرت امام خمینی بنیانگذار انقلاب اسلامي ايران را از فرط شرم و حياي ايراني و اسلامي پاره كرده، اما چند سال پيش اين نامه از همه جا سردرآورده و نه فقط در صحيفه امام كه در مطبوعات و حتي راديو و تلويزيون خوانده شد. نامه های خانوادگی كه از يك فقيه، مجتهد، مرجع تقليد شيعه و رهبر فرهمند ايران طي بيش از يك دهه بر جاي مانده و نه فقط در ميان روحانيان و سياستمداران كه در ميان روشنفكران و نويسندگان هم بي‌نظير است. اما اين خانم كيست كه «روح‌الله» خميني با همه قدرت و عظمت سياسي و ديني‌اش به قربانش مي‌رود، تصدق‌اش مي‌شود، نور چشم و قوت قلبش مي‌خواند و حتي در ساحل زيباي بيروت صد حيف مي‌خورد كه محبوب عزيزش همراهش نيست؟
به پیشنهاد همکاران فردائی وگرامیداشت یاد هر دو عزیز سفر کرده با هم نامه های امام که در آن یا مستقیم و یا غیر مستقیم به همسر با وفایش اشاره نموده و در صحیفه نور اما منتشر شده است را در چند قسمت مرور می کنیم :
نامه سوم از جلد اول - صفحه 35 - نامه به آقاي ميرزامحمد ثقفي که در زمان 22 بهمن 1333 / 17 جمادي الثاني 1374در قم نگاشته شده است .
بسم الله الرحمن الرحيم
تصدقت شوم ، ان شاءالله تعالي نقاهت وجود محترم مرتفع شده است . اميد است ان شاءالله اگر خداي نخواسته بقايايي باشد بزودي رفع گردد. مستدعي است از سلامت خودتان مطلعم فرماييد؛ گر چه چند روز پيش كه خانم نجم زمان (2) اينجا بودند استفساركردم و معلوم شد بحمدالله بهتر هستيد. بنده و اهالي منزل همگي سالم هستيم . قدس ايران (3) مخصوصا عرض سلام تقديم مي دارد، و از كسالت سركار خيلي نگران بودند وسفارش بليغ كردند كه عرض سلام و دستبوسي تقديم كنم . مصطفي (4) عرض سلام وارادت تقديم مي دارد. ايام سعادت مستدام .
روح الله الموسوي
پی نوشت :
1- پدر همسرامام خميني . بر روي پاكت نامه چنين مرقوم شده است : "طهران - پامنار، حضورمحترم حضرت مستطاب حجت الاسلام والمسلمين آقاي حاج ميرزا محمد ثقفي - دامت بركاته . قم ، خميني - 17 ج 2".
2- خواهر خانم امام خميني .
3- همسر امام خميني ، خانم خديجه ثقفي ملقب به قدس ايران .
4- آقاي سيد مصطفي خميني .
نامه چهارم :از جلد اول - صفحه 36 - نامه به آقاي ميرزامحمد ثقفي "تبريك عيد سعيد مبعث و فرارسيدن عيدنوروز" که در زمان : 27 اسفند 1333 / 23 رجب 1374در قم با موضوع تبريك عيد سعيد مبعث و فرا رسيدن عيد نوروز نگاشته شده است "
نامه دهم "جلد اول - صفحه 131 - اجازه نامه به همسر و فرزندشان جهت مسافرت به عراق که در تاریخ 27 دي 1341 / 20 شعبان 1382در قم نگاشته شده است . اينجانب سيد روح الله مصطفوي شناسنامه 2744 صادره از شعبه 2 كمره فرزند سيدمصطفي به موجب اين ورقه اجازه مي دهم كه عيال اينجانب خديجه ثقفي شناسنامه شماره 4910 صادره تهران فرزند محمد ثقفي به اتفاق فرزندشان سيد مصطفي مصطفوي به عراق مسافرت نمايند، و اين ورقه اجازه اينجانب جهت مسافرت مشاراليهانافذ و معتبر است . (1)
فريده جانم (1)
ماها سالم هستيم و عجالتا هيچ نگراني نداريم از جهت خودمان .ان شاءالله تعالي شماها هم سلامت باشيد. خدمت آقاي اعرابي (2) و فرشته (3) عزيزه ام سلام برسانيد. والسلام . پدرت
12 رجب 92
دختر عزيزم
مرقوم شريف واصل ، از سلامت شما و ديگران مسرور شدم و از اينكه يادي از پدرپير كرديد متشكرم . اميد است شماها همه خوش و خرم باشيد. از خانم (2) غير از تلگراف چيزي نرسيده ، لابد اشتغال به خوشيها مانع است . داداش (3) اول رجب آمدند كربلا،حالشان خوب است . بحمدالله من هم حالم مزاجا بحمدالله سلامت است . امروز خيال رفتن به كربلا براي زيارت نيمه رجب داريم . در همه جا به همه شماها دعا مي كنم وزيارت مي نمايم . به خانم و تمام حول و حواشي سلام برسانيد. خدمت آقاي اعرابي (4) وفرشته (5) عزيزم سلام برسانيد. از خداوند تعالي سلامت همه را خواهانم . والسلام عليك .
پدرت
بسمه تعالي
17 رجب 92
مخدره محترمه عزيزه
مرقوم اول شما وقتي عازم كربلا بودم رسيد. مرقوم دوم امروز واصل شد. ديشب ازكربلا مراجعت نموديم . من و مصطفي رفتيم . صغري (2) مريض بود، ديگران نيامدند.حالا خوب شده است لكن بسيار ضعف دارد. ديگران همه بحمدالله سلامت هستيم .
شما كه رفتيد هوا گرم شد؛ يك شب هم پايين آمدم ولي عجالتا بد نيست و راحت هستيم . مصطفي براي اول ماه آمدند و حالشان خوب است . قبل از نامه شما، نامه اي ازفريده (3) جان آمد و جواب دادم ، ان شاءالله رسيده است . از قبل شماها همگي در كربلا ونجف زيارت مي كنم و به همه دعا مي كنم . خداوند تعالي همه را سالم و سعيد قرار دهد.مصطفي شبها مرتبا اينجاست و روزها گاهي حسين مي آيد؛ امروز حسين و مريم (4)آمدند. ديشب هم همگي اينجا بودند، چون از كربلا آمده بوديم . جاي شما خالي است .
صفحه : 445
اقليما(5) پس از سلام مي گويد شما زودتر بياييد كه خيلي نبودن شما به ما اثرمي گذارد؛ و مي گويد شما مبلغ يكصد تومان از احمد بگيريد و بدهيد دخترم . شما مطلب اقليما را عمل كنيد - يعني هر دو مطلب را. (6) اقليم مي گويد: "امانتيها را كه به وسيله پسرآقاي حاج شيخ عبدالعلي (7) فرستادم ، دخترم نوشته نرسيده است . شما تحقيق كنيد كه رسيده است يا گم شده ".
به بچه ها سلام برسانيد. به احمد و محترمه ايشان (8) هم . احمد نوشته بود: "بچه بي نهايت بدگل است ؛ (9)" شما هم نوشته بوديد شبيه احمد است . جاي دوري نرفته [! ]لكن در نامه دوم بود كه به فاميل مادر رفته است ؛ موجب خوشوقتي است . از سلامت خودتان و سايرين مسرورم كنيد. والسلام عليك .
پدر بچه ها
خانم محترمه معظمه ، مرقوم سوم شما واصل شد. در جواب دو مرقوم ، چند روز قبل مصدع شدم ؛ اينك جواب سوم : اولا كلمه اي كه راجع به فريده (2) نوشته بوديد كه براي مختصر گرفتگي روحي صلاح ديدند او را به مشهد ببرم ، اينجانب را مضطرب كرد.علاوه بر اينكه با نوشتن كاغذ از تهران و همراه بودن فريده ، يك كلمه او ننوشته ؛ علاوه اسمي از فرشته (3) نبود و به نظر آمد كه فرشته همراه نيست . اينها مرا مشوش كرده . فوري از سلامت او، يا اگر دلتنگي خانوادگي دارند، مطلعم كنيد. اميد است دومي باشد كه سهل است . ثانيا از عمل مينو(4) خانم به طور اجمال نوشته ايد؛ نمي دانم چه عملي بوده ،ان شاءالله تعالي با سلامت گذشته است . ثالثا هيچ وقت به طور سربسته و اجمال چيزي ننويسيد كه موجب اضطراب ما شود. رابعا سفر مشهد ان شاءالله به خير بوده و زيارت شماقبول . مصطفي براي اول رجب آمدند كربلا. كاغذ هم اين چند روز به شما نوشته اند. ماهاهمه بحمدالله تعالي سلامت هستيم ، فقط صغري (5) ضعف زياد دارد و رو به بهبودي است . اقليما و مشهدي حسين (6) سلام دارند. به عموم بستگان خصوصا دخترها سلام برسانيد. از حال خازنجون (7) هم مطلعم كنيد. از شما اميد دعا دارم . هواي اينجا رو به خوبي است ؛ شبها تقريبا خوب است . سلام بر همه شماها. - 25 رجب 92
قربان صديقه و فريده
مرقوم شما از مشهد مقدس رسيد. سلامت همگي را خواستارم . ان شاءالله خود ومتعلقان سلامت و سعادتمند باشيد. خانم (2) را زودتر روانه كنيد، ديدار شما كافي است ،ما هم حقي داريم . از سلامت خودتان مطلعم كنيد. از فهيمه (3) چند وقت است اطلاع ندارم ، بگوييد از سلامتش مطلعم كند. سلام اينجانب را به آقاي اشراقي و آقاي اعرابي ابلاغ كنيد. والسلام عليكم .
خانم فرشته (4) و نور چشمان را دعا گويم .
پدرتان
بسمه تعالي
19 شعبان 92
خانم محترمه !
مرقوم شريف از مشهد مقدس واصل شد. از سلامت شما و خانمهاي ديگر مسرورشدم . (2) لابد تا كنون به قم آمده ايد. مرقوم شده بود از من كاغذ نداريد. تمام مرقومات شما را جواب داده ام به وسيله آقاي اعرابي ، (3) و به پست داده ام . ان شاءالله تعالي تا رسيدن اين كاغذ كارهاي برگشتن تمام شده است . از سلامت خودتان مطلعم كنيد. به همه دخترها سلام برسانيد. براي همه شماها در زيارت كربلا و نجف زيارت مي كنم و به همه دعا مي كنم . ماها بحمدالله تعالي سلامت هستيم . مصطفي شبها و حسين (4) ناهارهااينجاست ، و گاهي مريم (5)؛ جمعه هم ، همگي . والسلام عليكم .
بسمه تعالي
19 شعبان 92
احمد عزيزم
مرقوم شريف بي تاريخ واصل ، نمي دانم چرا تاريخ نمي گذاري ؟(1) اميد است ان شاءالله سلامت باشيد و خود و متعلقان سعيد و خوش باشيد. ماها بحمدالله سلامت هستيم . كسالت قلب چيزي مهم نبود و الان اثري از آن نيست . از سلامت خودتان بي خبرم نگذاريد. خدمت حضرت عم بزرگوار(2) سلام برسانيد و نگذاريد به ايشان بدبگذرد. خانم (3) را زودتر روانه كنيد. به همه قوم و خويشان سلام برسانيد. والسلام عليكم .
پدرت
28 شعبان 92
دختر عزيزم
مرقوم شريف واصل ، از اينكه بحمدالله تعالي كسالت و ناراحتي نداريد بسيارخرسندم . ان شاءالله تعالي هميشه با سلامت و سعادت و فرحناكي قرين باشيد. ماهابحمدالله سلامت هستيم . حسين (2) به واسطه عمل آپانديس چند روز است در بيمارستان نجف است و بحمدالله حالش خوب است . ديگران همه حالشان خوب است . از خانم (3)اطلاعي جز آنكه شما نوشته بوديد ندارم . لابد مشغول ديد و بازديد و تفريح است و ازماها غافل . ان شاءالله سلامت و خوش باشد. انتظار داريم ايشان را زودتر روانه كنيد.خدمت جناب آقاي اعرابي (4) و نور چشمي خانم فرشته (5) سلام برسانيد. از سلامت خودتان و ديگران مطلعم نماييد. والسلام عليك .
پدرت
دختر مهربانم
مرقوم شما پس از مدتها بي خبري و انتظار و نگراني رسيد و ما را مسرور كرد. غير ازشما ديگران ما را فراموش كرده اند؛ خصوصا خانم كه سرگرم به ديد و بازديد و تفريح است . (1) ان شاءالله همه سالم باشيد و خوش و خرم . ماها بحمدالله سلامت هستيم . حسين كه عمل كرده بود از بيمارستان بيرون آمده و حالش خوب است . هواي اينجا نسبتا خوب است ، ولي باز پنكه ها و كولرهاي حرم و بسيار از جاهاي ديگر در كار است و من تاديشب پشت بام مي خوابيدم ، امشب در ايوان مي خواهم بخوابم ، از روي احتياط.
از صديقه (2) كه هيچ ، از فهيمه (3) هم مدتي است كاغذ ندارم . ان شاءالله تعالي سالم باشند. مدت سفر خانم سرآمد و تقريبا سه ماه تمام شد، زودتر روانه كنيدشان . به همه سلام برسانيد. از احمد هم هيچ خبري مستقيما ندارم ، و همين طور از آقاي عمو؛ (4)خدمت ايشان و خدمت جناب آقاي اعرابي (5) و خانم فرشته (6) سلام برسانيد.
اميد است ان شاءالله همه موفق به روزه بشويد. از همه اميد دعا دارم . اينجا ماه ، دوشنبه ثابت نشد؛ قم ديده شده است يا نه ؟ والسلام . 13 شهر صيام 92 پدرت
دختر عزيزه ام ، ديروز دو نامه از شما واصل ، يكي تاريخ 13 و ديگري تاريخ 22 شهررمضان . از سلامت شما بسيار خوشوقت شدم . از خداوند متعال خواستارم كه هميشه خودتان و هر كس به شما بستگي دارد سلامت و سعادتمند باشند. از خبر آقاي اعرابي وآقاي اشراقي خوشوقت شدم . معلوم مي شود امسال ان شاءالله سال آشتي كنان است [! ]چون از قرار معلوم ، خازنجون (2) هم با آقاي آقابزرگ آشتي كردند. از آن هم خوشوقت شدم . اميد است آقاي عمو هم با خانمشان صلح كنند. صلح و صفا از نعمتهاي بزرگ الهي است كه شايد عوض نداشته باشد. اميد است آقاي اشراقي با اينجانب هم صلح كنند كه موجب راحتي روح من در اين آخر عمر شود. سلام خدمت آقاي اعرابي و آقاي اشراقي و خانم فرشته (3) برسانيد. از صديقه (4) عزيزه ام هم كاغذي داشتم جواب نوشتم ؛ ان شاءالله رسيده است . از خانم (5) مدتي است كاغذ ندارم . خبر سلامتش را را به واسطه مي شنوم .لابد زيادي ديد و بازديد موجب فراموشي شده است . به همه خانمها سلام برسانيد. به احمد(6) بگوييد يك عكس از خودش و بچه اش بفرستد. اقليما(7) سلام مي رساند.والسلام عليك .
شب 7 شوال 92 - پدرت
23 شهر شوال 92
فريده عزيزه ، دختر مهربانم
مرقوم شريف واصل شد. از سلامت شماها خرسند شدم . اميد است هميشه خوش وخرم باشيد. ماها بحمد الله تعالي سالم هستيم و انتظار داريم خانم (1) بيايند. نمي دانم عاقبت به ايشان اجازه خروج مي دهند يا نه ؛ با خداوند تعالي است . از سلامت ايشان وخودتان مطلعم نماييد.
خدمت جناب آقاي اعرابي و نور چشم مكرم ، فرشته خانم سلام برسانيد. هواي اينجابهاري بلكه بهتر از بهار است . الان باران مي آيد. جاي شما خالي است . ان شاءالله تعالي خداوند وسيله آمدنتان را فراهم كند كه در اين آخر عمر شماها را ببينم . به صديقه عزيزه ام و احمد عزيزم سلام برسانيد . ان شاءالله تعالي سلامت و خوش باشند.
والسلام عليك
پدرت
29 صفر 93 - احمد عزيز
مرقوم مورخ 10 صفر واصل ، سلامت و سعادت شما را خواهانم .
1 - پاكت جوف را خودتان ببريد منزل آقاي زنجاني (1) و مبلغ سه هزار تومان ازحضرت حجت الاسلام والمسلمين آقاي عم بزرگوار(2) بگيريد و ببريد براي ايشان .
2 - مبلغ يك هزار تومان فرستادم براي عيدي شما و خانم محترمه و سه دختر، (3) هريك دويست تومان .
3 - از قرار بعض مرقومات تهران ، آقاي تهراني (4) به بعض موسسات از قبيل مدرسه علوي وجوه فراواني اجازه مي دهند؛ به ايشان تذكر دهيد كه اين نحو موسسات محتاج به وجوه شما نيستند و در اجازه احتياط نماييد.
4 - مانع ندارد به مشهدي رضا پانصد و به مشهدي نادعلي (5) چهارصد داده شود.
پاكات (6) جوف را به وسيله مطمئني برسانيد. از خداوند توفيق شما را براي تحصيل علوم دينيه و تهذيب اخلاق و اعراض از دنيا خواستارم . والسلام عليكم . پدرت
احمد عزيز
ان شاءالله تعالي سلامت باشيد. از سلامت خودتان مطلعم كنيد. خانم (1) نگران هستند،گرچه اطلاع سلامت شما را داريم . در هر صورت زودتر اطلاع دهيد. به حضرت آقا(2)سلام برسانيد. به نور چشمان همگي سلام برسانيد. والسلام .
پدرت
12 ع 2 94
دخترم ، عزيزم
نامه مبارك زيارت شد. سلامت و سعادت شما و سايرين را خواهانم . ماها مزاجاسلامت هستيم لكن نگرانيها فراوان است ، دعا كنيد ختم به خير شود. ما تاكنون پشت بام نرفته ايم ، اگر چه مقتضي است لكن خانم نمي گذارد، يا از تنبلي يا از ترس سرما خوردن ؛ما هم بايد بسوزيم و بسازيم . خدمت جناب آقاي اعرابي (2) و خانم عزيزم فرشته (3) سلام برسانيد. از همه اميد دعاي خير دارم . والسلام عليك .
پدرت
1- دختر امام خميني .
2- آقاي محمد حسن اعرابي ، داماد امام .
3- نوه دختري امام خميني .
خانم محترمه
مرقوم شما پس از مدتها انتظار واصل شد. (1) مثل اينكه شما از نجف كه خارج شديد ديگر از فكر ماها بيرون رفتيد و خيال نكرديد از دير آمدن كاغذ، مانگران مي شويم . در هر حال ان شاءالله تعالي خوش و سالم باشيد. ماها بحمدالله تعالي سلامت هستيم و مي گذرانيم ، به همان نحو كه ديديد، هواي اينجا مختلف است ولي روي هم رفته خوب است . از سلامت خودتان ولو به دو كلمه ما را در هرهفته يا لااقل در هر دو هفته مطلع كنيد. اينجا تازه اي نيست ؛ همان مسائل است كه موجب نگراني است ، و باز معلوم نيست چه شود. ان شاءالله خداوند اصلاح كند.
به همه اقوام و بستگان سلام برسانيد، خصوصا صديقه (2) و فاطي خانم . (3) حسن (4) رامي بوسم . شما بدانيد كه اگر از وقت رجوع بگذرد معلوم نيست ما بتوانيم تقاضا كنيم وآنها بدهند. حتما تعجيل كنيد كه وقت نگذرد. به حرف هيچ كس گوش ندهيد و الا درايران ماندني خواهيد شد. 21 ج 2 94 - خودم
اقليم (5) به شما و فريده (6) سلام مي رساند. از وقتي شما رفتيد حالش خوب است .
1- همسر امام خميني در دوران اقامت در نجف هر دو - سه سال يك بار، براي يكي دو ماه به منظور ديدار ازفرزندان و بستگانشان به ايران مي آمد.
2- از دختران امام خميني .
3- خانم فاطمه طباطبايي ، همسر آقاي سيد احمد خميني .
4- آقاي سيد حسن خميني ، فرزند آقاي سيد احمد خميني .
5- اقليم "يا اقليما" مستخدم بيت امام در نجف .
6- دختر امام خميني و همسر آقاي اعرابي
خانم محترمه ، والده حسن عزيز!
نامه تسليت آميز شما واصل شد و موجب تشكر گرديد. از خداوند تعالي سلامت شماو بستگان را خواهانم . مرقوم نداشته بوديد كه شما هم با خانم مشهد مي رويد؛ (2) گرچه ازاينكه مرقوم همه از تهران بود معلوم مي شود همراه هستيد. زيارت شما ان شاءالله تعالي مقبول باشد. ما بحمدالله سلامت هستيم . از شما اميد دعاي خير دارم . حسن (3) رامي بوسم . والسلام عليك .
پدر
1- همسر آقاي سيد احمد خميني .
2- نامه مربوط به زماني است كه همسر امام خميني براي ديدار فرزندان و بستگان خود از نجف به ايران آمده بود.
3- آقاي سيد حسن خميني .
احمد عزيزم - دو طغرا(1) مرقوم شما واصل شد؛ از سلامت شما و ديگران مسرورشدم . ان شاءالله تعالي هميشه سلامت باشيد. در موقع مقتضي و رفع مانع ، از آقاي لواساني (2)احوالپرسي شود و كسي برود براي ديدن ايشان . راجع به تعيين شخص ديگرشما با كسي مذاكره نكنيد. (3) من كسي را تعيين نمي كنم - عجالتا- و كسي را هم سراغ ندارم . از مواظبت آقاي عم بزرگوار(4) كوتاهي نكنيد. ايشان ضعيف المزاج هستند و بايدرسيدگي شوند. منتظر ورود خانم (5) در روز چهارشنبه يا شب پنجشنبه هستيم . والسلام عليكم .
29 رجب 94 - پدرت
به آقاي حاج شيخ عبدالعلي (6) بگوييد اگر امانتي براي كويت خواستيد بفرستيد به وسيله آقاي حاج سيد اسماعيل باشد، به وسيله ديگري نفرستيد.
1- فقره ، عدد.آقاي سيد احمد خميني درباره پاورقيهاي اين نامه چنين توضيح داده است :
2- حضرت آيت الله لواساني را ساواك تحمل نكرد؛ بالاخره او را دستگير و پس از حبس به شهر هشتپر"در شمال "تبعيد كرد. امام دستور دادند كسي به ديدار ايشان برود. من رفتم ؛ ساواك من را تعقيب كرد.
3- بعد از تبعيد حضرت آيت الله لواساني ، براي وجوهات تهران بايد شخصي عهده دار اين كار مي شد. امام هشدارداده بودند كه من هيچ كاري نكنم زيرا ممكن است نپخته باشد و من هم طبق دستور ايشان كاري نكردم و امام از شدت علاقه به حضرت آيت الله لواساني تا آخر هم كسي را به جاي ايشان انتخاب نكردند.
4- آيت الله پسنديده .
5- امام به مادرم خيلي علاقه مند بود و از دوري او رنج مي برد، مادرم نيز امام را دوست مي داشت ولي هر دو يا سه سال يك بار به مدت دو يا سه ماه براي ديدار با فرزندانش به ايران مي آمد.
6- حاج شيخ عبدالعلي قرهي مدت زيادي رياست دفتر امام در نجف را به عهده داشت . خانواده ايشان كسالت سختي گرفت ، دكترها گفتند از نجف بايد برود. او حاضر نبود ولي امام او را به اصرار فرستاد. ظاهرا مقصود از "امانتي "وجوهات است .
6 شعبان 94
احمد عزيزم
امروز يك نامه از شما و يكي از آقا(1) از دمشق واصل شد؛ جواب ايشان را بعدامي نويسم . به ايشان عرض كنيد ارقام را سياقي ننويسند؛ كهنه شده و موجب اشتباه مي شود. خانم حالشان خوب ، و الساعه خانواده آقاي صدر آمدند كه رفتند براي پذيرايي .
راجع به تعيين شخص عوض . . . (2) صلاح نيست ، با كسي هم مذاكره نكنيد. آنهايي كه شما در نظر داريد برخلاف نظر من است ، همين نحو كه هست بايد مسكوت عنه بماند تاچه شود. قبوض آقا را به سوريه مي فرستم ، وسيله افغاني (3) شايد برسد. از سلامت خودتان مطلعم كنيد. خدمت مخدره فاطمه خانم سلام برسانيد. حسن عزيزم را مي بوسم .والسلام عليك .
پدرت
پيغام داده بودند سيصد تومان داده اند؛ معلوم نشد چه وقت داده اند، تاكنون نرسيده .
1- آقاي سيد مرتضي پسنديده .
2- مربوط به انتخاب فرد تازه اي است به جاي آقاي لواساني كه در تبعيد به سر مي برد. معظم له به انجام چنين كاري تا آخر رضايت ندادند. در نامه امام نيز، متن به همين صورت [. . . ] درج شده است .
3- آقاي جلال الدين فارسي ، كه در آن زمان در سوريه به سر مي برد.
26 شعبان 94
احمد عزيزم
از خداوند تعالي سلامت شما و خانواده محترمه و حسن عزيزم (1) را خواستارم . ماهابحمدالله سلامت هستيم . چيزي كه موجب تصديع است : آقا(2) به مادرتان فرموده بودندسيصد تومان به وسيله آقا سيد حسن براي نماز و روزه داده ايم ؛ تاكنون چنين وجهي نرسيده است و ظاهرا اشتباه از مادر است . سابقا يك دويست تومان وسيله ايشان و يك صد تومان وسيله آقاي گارسچي (3) براي نماز و روزه (4) رسيده است لكن اين دو فقره ازچندين ماه پيش از اين است . مطلب را به من زودتر بنويسيد كه از اشتباه بيرون بيايم .حضور حضرت آقا سلام برسانيد. والسلام .
پدرت
1- آقاي سيد حسن خميني .
2- آقاي سيد مرتضي پسنديده .
3- وكيل امام خميني در بازار تهران .
4- يادگار امام در اين باره مرقوم داشته است : "كلمات نماز و روزه پوشش است ".
پدرت
دختر عزيزم ، (1) مدتي است از وجود عزيزت اطلاعي ندارم . ان شاءالله تعالي باسلامت و سعادت قرين باشيد. ماها بحمدالله تعالي سلامت هستيم ، اميد است در اين آخر عمر به ديدار عزيزانم نايل شوم . خدمت جناب آقاي بروجردي سلام برسانيد. ازاينكه با خانم (2) اينقدر محبت داشته اند و داشته ايد خيلي متشكرم . نور چشمان را دعامي كنم . والسلام عليك .
جلد سوم - صفحه 107 - نامه به آقاي سيد احمد خميني در تاریخ 5 مرداد 1354 / 17 رجب 1395 در نجف نگاشته شده است .
بسمه تعالي
ان شاءالله سلامت باشيد. اينجانب بحمدالله تعالي با سايرين سلامت هستيم ؛ لكن گرفتاريها و ناراحتيها زياد است و شما نمي توانيد مطلع شويد از آن ؛ و اينكه چه محذوراتي براي آمدن خانم " شرعا و عقلا "(1) است . پشت سر هم هر كدام نامه مي نويسيد، از آمدن ايشان مي نويسيد و موجب ناراحتي ايشان و من مي شويد. اگرمحذور نداشت آمده بودند. اميد است خداوند رفع كند - كه با سلامتي - شماها نياييد وايشان بيايند. به همه دخترها و به خانم خودتان سلام برسانيد. مرقومات حضرت آقا(2) راجواب داده ام ؛ به ايشان پس از سلام تذكر دهيد. والسلام .
پدرت
8 ع 2 96
احمد عزيز
مدتي است از سلامت شما بي اطلاعم . ان شاءالله تعالي از كثرت اشتغال به تحصيل وتحقيق باشد. از خداوند تعالي سلامت همه را خواهانم . بحمدالله تعالي خانم عمل مراره (1) را با خوشي و خوبي انجام داد و الان حالش خوب و خوشحال است . به دخترهاپس از سلام ، مژده سلامت ايشان را بدهيد. به خانم محترم خودتان سلام برسانيد.حسن (2) را مي بوسم و دعا مي كنم . والسلام عليك .
پدرت
جلد سوم - صفحه 139 - نامه به آقاي سيد احمد خميني در تاریخ 20 فروردين 1355 / 9 ربيع الثاني 1396 در نجف نگاشته شده است .
9 ع 2 96
احمد عزيز
نامه شما واصل شد. از سلامت همگي خوشوقت هستم . جواب نامه هاي آقا را داده ام و فرستاده ام ؛ ان شاءالله مي رسد. اكنون چون مسافر يا هواپيما پيدا شد چند كلمه مي نويسم .
خانم بحمدالله عمل مراره (1) را در بغداد كردند و با سلامت برگشتند و الان در اتاق كلفت نشسته و با معصومه خانم (2) صحبت مي كنند. هيچ كسالتي ندارد. ماها هم همه سلامت هستيم . سلام به همه برسانيد. والسلام عليكم .
در نجف نگاشته شده است .
بسمه تعالي
28 رجب 96
خانم عزيزم
خودم
تلگرافي به حضرت آقا(4) كردم و تسليت به فاميل گفتم . آدرس ديگران رانمي دانستم . شما از قبل من به همه خصوصا خانواده محترم او و فرزندان عزيزش پس ازسلام تسليت بگوييد. مصطفي بحمدالله سلامت است و غالبا شام و ناهار اينجاست . ازسلامت خودتان مطلعم كنيد و به همه دخترها و احمد و خانمش سلام برسانيد و از قول من تسليت بدهيد. من با حال بسيار افسرده اين نامه را نوشتم . از خداوند تعالي سلامت همه شماها را خواهانم . والسلام عليكم .
من الان تنها نشسته ام و به برادرم كه در اين آخر عمر موفق نشدم او را ببينم فكرمي كنم . مرقوم شما واصل شد. از حال آن مرحوم نوشته بوديد. فوري كاغذي نوشتم به وسيله احمد؛ ولي تقدير آن بود كه حتي كاغذ را نبيند. تقدير آن است كه من به ملاقات عزيزانم نايل نشوم . از امشب مجلس ختم در مسجد شيخ (3) منعقد است . مقدر بود كه من به مجلس عزاي برادرم بروم ؛ زنده باشم و تحمل مصيبت كنم .