در حالی که تولیدکنندگان نفت همچنان در تلاشند تا با کاهش عرضه نفت از افت قیمت آن جلوگیری کنند، تحولات تهدیدکننده تقاضای جهانی نفت باعث شده است که قیمت این محصول تنها ظرف یک هفته اخیر حدود 9 درصد در بازارهای جهانی کاهش یابد.
شدت گرفتن تنشهای تجاری بین آمریکا و چین باعث شد که قیمت نفت سبک تگزاس در معاملات روز پنجشنبه بورس کالای نیویورک حدود 8 درصد نسبت به روز معاملاتی قبل کاهش یابد؛ اتفاقی که در 4.5 سال اخیر بیسابقه بوده است.
هفته گذشته دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا اعلام کرد از ابتدای ماه آینده میلادی (10 شهریورماه) نرخ تعرفه بر 300 میلیارد دلار از کالاهای چینی را 10 درصد افزایش خواهد داد و متقابلاً چین نیز از اعمال محدودیتهای جدید بر واردات محصولات کشاورزی از آمریکا خبر داد.
در این میان وزارت خزانهداری آمریکا نیز روز دوشنبه با صدور بیانیهای چین را به کاهش تعمدی قیمت یوان در راستای دستیابی به امتیازات غیرمنصفانه در تجارت بینالملل متهم کرد و دونالد ترامپ نیز با انتشار پیامهایی در توئیتر اتهام «دستکاری نرخ ارز» را علیه چین تکرار کرد.
در پاسخ به این اتهامات، بانک مرکزی چین اعلام کرد: «چین هرگز از نرخ ارز بهعنوان ابزاری برای امتیازگیری در مناقشات تجاری استفاده نکرده و در آینده نیز چنین کاری نخواهد کرد. اما اقدامات ارزی واشنگتن آسیب شدیدی به نظام مالی بینالمللی وارد کرده و موجب بروز سردرگمی در بازارهای مالی جهان شده است. ما به آمریکا توصیه میکنیم از تکرار اشتباهات گذشته بپرهیزد و به مسیر درست بازگردد.»
برت مِلِک، مدیر ارشد بخش کالاهای خام در شرکت خدمات مالی و سرمایهگذاری تیدی سکیوریتیز کانادا، معتقد است شدت گرفتن تنشهای تجاری بین آمریکا و چین یک خطر جدی برای بازارهای جهانی از جمله بازار نفت محسوب میشود. وی در این خصوص به بلومبرگ میگوید: «ما نباید تأثیرات بالقوه یک جنگ تجاری تمامعیار بین دو اقتصاد بزرگ جهان را دست کم بگیریم. اگر این وضعیت بین آمریکا و چین ادامه پیدا کند، معنایش این است که رشد تقاضای نفت در سال آینده بسیار کمتر از برآوردهای فعلی خواهد بود و ما در سال 2020 با مازاد شدید عرضه مواجه خواهیم شد.»
کارستن فریسک، تحلیلگر ارشد کومرتسبانک آلمان، نیز به جنبه دیگری از جنگ تجاری آمریکا و چین اشاره میکندد که میتواند بازار نفت را تحت تأثیر قرار دهد. وی یادآوری میکند: «وقتی در مورد بازار نفت صحبت میکنیم، باید دو سؤال کلیدی را مد نظر داشته باشیم: اول اینکه چرا چین باید همچنان از آمریکا نفت بخرد؟ دوم اینکه چرا چین باید همچنان به تحریمهای نفتی آمریکا علیه ایران پایبند باشد؟»
اگر چین بخواهد برای مقابله با آمریکا در جنگ تجاری، واردات نفت از این کشور را متوقف کند و بیاعتنا به تحریمهای نفتی آمریکا علیه ایران، واردات نفت از ایران را به حالت عادی بازگرداند، آنگاه وضعیت متفاوتی بر بازار نفت حاکم خواهد شد. چین قبل از آغاز تحریمهای نفتی دولت ترامپ علیه ایران، روزانه حدود 600 هزار بشکه نفت از ایران وارد میکرد.
شرکت مدیریت سرمایهگذاری مریل لینچ که بازوی «بانک آو آمریکا» در حوزه مدیریت سرمایهگذاری و ثروت محسوب میشود، روز جمعه در گزارش تحقیقاتی خود از وضعیت بازارهای جهانی اعلام کرد: «پیشبینی ما در مورد قیمت 60 دلاری هر بشکه نفت برنت در سال آینده همچنان پابرجاست، اما در عین حال باید اذعان کنیم که اگر چین تصمیم بگیرد که دوباره از ایران نفت بخرد، قیمت نفت میتواند بین 20 تا 30 دلار کاهش یابد.»
از طرفی تحلیلگران شرکت مریل لینچ برآورد میکنند که فصل جدید جنگ تجاری بین آمریکا و چین که کمتر از یک ماه دیگر -در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات بین طرفین- آغاز خواهد شد، تقاضای جهانی نفت را به میزان 250 تا 500 هزار بشکه در روز کاهش خواهد داد.
ادوارد بِل، مدیر بخش تحقیقات کالاهای خام در شرکت خدمات مالی و بانکداری «امارات انبیدی»، نیز درباره تأثیرات جنگ تجاری بر آینده بازار نفت میگوید: «روند تضعیف تجارت جهانی که ما در حال حاضر شاهدش هستیم، طبق قوانین ریاضیاتی به کاهش تقاضای نفت خام نیز منجر خواهد شد. با نزدیک شدن به فصل مبارزات انتخاباتی، احتمالاً ترامپ به دنبال این خواهد بود ک موضع سخت خود را در برابر چین حفظ کند و اگر ظرف ماههای آینده تنشهای تجاری بین آمریکا و چین فروکش نکند، بسیار دشوار خواهد بود که روزنهای برای بهبود تقاضای جهانی نفت خام باز شود.»
وضع تعرفههای جدید علیه کالاهای چینی از سوی ترامپ و مقابله به مثل چینیها باعث شده است که امیدهای فعالان بازارهای جهانی به پایان یافتن جنگ تجاری بین دو اقتصاد بزرگ جهان هرروز کمرنگتر شود. میوکو ناکاشیما، استراتژیست ارشد شرکت خدمات مالی و سرمایهگذاری میزوهو سکیوریتیز ژاپن، در این رابطه میگوید: «هیچ شکی نیست که درگیریهای تجاری آمریکا و چین برای مدت زیادی ادامه خواهد یافت و حتی مشخص نیست که چه اتفاق دیگری در راه است. با این شرایط من فکر میکنم قیمت نفت سبک تگزاس تا پایان سال حتی به 45 دلار هم برسد.»
در حال حاضر (صبح روز چهارشنبه به وقت تهران) هر بشکه نفت برنت دریای شمال در بازار لندن به قیمت 58.9 دلار معامله میشود که تقریباً کمترین میزان آن در 7 ماه اخیر به شمار میرود. قیمت هر بشکه نفت خام سبک تگزاس نیز در بازار نیویورک به 53.6 دلار رسیده است.