تصمیم دونالد ترامپ رئیس جمهور امریکا برای خروج از برجام که با حمایت اعضای تندروی جمهوری خواه در کنگره، لابی گسترده اسراییل و کشورهای عرب مخالف ایران بخصوص عربستان برای ترک توافق هسته ای چندجانبه با ایران که به طور رسمی به عنوان برنامه مشترک اقدام جامع (JCPOA) شناخته می شود و بین ایالات متحده، ایران، چین، روسیه، آلمان، فرانسه و انگلیس روی داده است، نقض روشن قوانین بین المللی بوده است.
این امر نشان می دهد ایالات متحده بجای حمایت از جامعه جهانی در موضوع به اصطلاح مبارزه با اشاعه سلاح های هسته ای به دنبال اهداف دیگری است. دونالد ترامپ با محکوم کردن آنچه که او به عنوان «بدترین معامله» نامیده، در نهایت، ایالات متحده را از توافقنامه، به رغم درخواستهای دیگر امضاکنندگان، شرکای بین المللی و مشاوران خود خارج نمود.
در همین راستا وزیر امور خارجه امریکا طی روزهای گذشته اعلام کرد: دومین دور تحریم های جدید در نوامبر امسال (آبان ماه) وارد فاز اجرایی می شود. این تحریم ها قرار است صادرات نفت ایران را هدف قرار دهد. دولت آمریکا تلاش می کند که هرچه زودتر تعداد بیشتری از کشورها واردات نفت خود از ایران را به صفر برسانند تا درآمدهای این کشور کاهش یابد.
ریچارد نفیو» معتقد است که به علت عدم اجماع بینالمللی توانایی آمریکا برای اجرای تحریمها و بستن نقاط گریز ایران کمتر خواهد بود. عضو سابق تیم مذاکرهکننده هستهای آمریکا و کارشناس امور تحریمها در وزارت خارجه آمریکا در گفتوگو با خبرگزاری مهر در پاسخ به ارزیابیاش از تحریمهای جدید آمریکا علیه ایران، گفت: «تاثیر به دو روش ارزیابی میشود: داشتن اثر و منجر شدن به تغییر سیاست در ایران. در مورد روش اول من تردید دارم که تحریمهای مجدد بتواند به اندازه تحریمهایی که قبلا تحمیل شده بود موثر باشد. دلیل آن هم فقدان اجماع بینالمللی در مورد تحریمهای جدید است.»
نفیو افزود: «من فکر میکنم تاثیر تا حدی کاهش خواهد یافت و توانایی آمریکا برای اجرای تحریمها و بستن نقاط گریز ایران کمتر خواهد بود. تحریمها اعمال میشوند تا با توجه به مرکزیت ایالاتمتحده در امور مالی و بازرگانی بینالمللی به ایران آسیب بزنند.»
او ادامه داد: «در مورد روش دوم من فکر میکنم که حتی اگر تحریمهای آمریکا بتواند هزینههایی بر ایران تحمیل کند، من تمایلی فراتر از آنچه ایران متعهد شده در قالب برجام انجام دهد، نمیبینم. با این معیار من فکر میکنم تحریمها در پاسخگویی به مطالبات دولت ایالاتمتحده آمریکا ناکارآمد خواهند بود.» محقق دانشگاه کلمبیا در پاسخ به این سوال که با اراده آمریکا برای بازگرداندن یکجانبه تحریمها و مجازات شرکتهای اروپایی در صورت همکاری با ایران، آیا برجام دیگر میتواند اهداف ایران را برآورده کند، افزود: «من موافقم. برجام اگر باعث کاهش یا حذف تحریمها نشود اهداف ایران را برآورده نخواهد کرد.»
ریچارد نفیو در پاسخ به این سوال که آمریکا اعلام کرد دیگر کشورها باید واردات نفت از ایران را تا ماه نوامبر قطع کنند. اگر ایران نتواند نفت خود را صادر کند آیا به نظر شما در برجام خواهد ماند، ابراز کرد: «نه. فروش نفت یکی از مهمترین جنبههای اقتصاد ایران است. من فکر نمیکنم رهبران ایران در برجام با این شرایط بینالمللی و مفاد توافقنامه بمانند.» نفیو در پاسخ به این سوال که براساس تحول جدید در برجام پیشبینی شما در مورد این توافق چیست، ابراز کرد: «من از مدتها پیش تردید داشتم برجام با ریاستجمهوری دونالد ترامپ به قوت خود باقی بماند. من هیچ دلیلی برای خوشبینی درحالحاضر نمیبینم.»
ریچارد نفیو، عضو سابق تیم مذاکرهکننده هستهای آمریکا که به دلیل نقشش در طراحی تحریمها ضد ایران به «معمار تحریمهای ایران» معروف شده در مقالهای پیشنهادهایی برای وضع تحریمهای جدید علیه ایران همزمان با اجرای برجام (توافق هستهای ایران و گروه ۱+۵) ارائه کرده است.
«نفیو» در این یادداشت در پایگاه «هیل» تصریح کرده که به عنوان یکی از مدافعان توافق هستهای ایران و گروه ۱+۵ مخالفتی با اعمال تحریمهای جدید علیه ایران ندارد.
وی که تا فوریه سال ۲۰۱۳، ریاست معاونت سیاستهای تحریمی در وزارت خارجه آمریکا را به عهده داشته مینویسد: «آمریکا در برجام نه تمام اهرم فشار خود علیه ایران را از دست داده و نه حق و توانایی برای اعمال اقدامات هدفمند علیه این کشور به دلیل اقدامات ناسازگار با برجام یا خارج از حیطه آن را. »
«نفیو» همچنین ادعا کرده که ایرانیها در توافق هستهای این موضوع را پذیرفتهاند که در صورت پابرجا ماندن «نگرانیها بر سر تروریسم، حقوق بشر و مسائل دیگر» پیوستن دوباره کشورشان به اقتصاد جهانی با مشکل مواجه خواهد شد.
«ایرانیها این موضوع را پذیرفتند که پابرجایی نگرانیها بر سر مسائل تروریسم، حقوق بشر و موارد دیگر، ظهور مجدد ایران در عرصه اقتصاد جهانی را با مشکل مواجه خواهد کرد. »
نفیو، به علاوه مدعی شده که مذاکرهکنندگان هستهای ایران درباره اینکه واشنگتن حق اعمال تحریمها را حفظ خواهد کرد نیز آگاهی داشتهاند.
او نوشته است: «آنها (مذاکرهکنندگان ایرانی) میدانستند که ایالات متحده حق استفاده از تحریمها، البته به شکل محدودتر آن قبل از برجام را حفظ خواهد کرد. »