یزدفردا

به گزارش روابط عمومی پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری، سخنرانی علمی با عنوان مدیریت نوین باغ­های انار توسط آقای دکتر محمدرضا وظیفه ­شناس عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان یزد، در روز چهارشنبه 22 شهریور 96 با حضور آقای دکتر گل‌محمدی رئیس پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری، معاونین، روسای گروه‌ها، اعضای هیات علمی، محققین و کارشناسان در سالن جلسات برگزار شد.

در این جلسه دکتر وظیفه شناس طی سخنانی اظهار داشتند: انار درخت يا درختچه­ اي است كه در اقليم­هاي نيمه­ گرمسيري و مديترانه­ اي مي­رويد. انار يكي از مهمترين محصولات باغباني در ايران محسوب مي­شود كه به علت بومي بودن و قدمت كشت و كار آن ارقام متنوعي در مناطق مختلف مشاهده می­شود.

ایشان در ادامه گفتند: در تمام استان­هاي ایران كه در حاشيه كوير مركزي قرار دارند كشت و كار انار از گذشته به عنوان يك محصول اقتصادي رونق ويژه­اي داشته و منبع درآمد خانواده بوده است ضمن اين كه در چنين شرايطي، گياهي مناسب براي توسعه فضاي سبز و درمان بسياري از بيماري­ها به شيوه طب سنتي می­باشد. مناطق حاشيه كوير خصوصا" مناطقي كه داراي تابستان­هاي گرم و خشك و نسبتاً طولاني و زمستان­هاي خنك بوده و در اواخر دوره رسيدن محصول هوا خنك مي­شود، مناطق اقتصادي براي كشت و توسعه باغات انار مي­باشد  .

 دکتر وظیفه­ شناس با اشاره به ویژگی­های انار گفتند: ويژگي­هاي منحصربه ­فرد اين گياه يعني سازگاري با شرايط متفاوت آب و هوايي، قابل كشت بودن در خاك­هاي سنگين تا سبك، تحمل شوري آب، مقابله با خشكي و كم آبي و تنوع ژنتيكي باعث شده در محدوده وسيعي از شرايط كشور قابل كشت و كار باشد و عوامل محدود كننده كشت و كار آن سرماي زمستانه و در برخی مناطق با رطوبت بالا بروز بیماری روی میوه و تنه می­باشد.  ارقام متفاوتي از انار به صورت اهلي، وحشي يا زينتي در باغ­ها، دشت­ها، كوهپايه ­ها و جنگل­های استان­های شمالی وجود دارد؛ اما تولید تجاری آن نیازمند رعایت شاخص­هایی اصولی است که باید در طی کاشت، داشت و برداشت و حتی پس از برداشت یا فرآوری محصول در نظر گرفت و همچنین به برآورد اقتصادی هزینه در تولید اهمیت خاصی داد در ضمن از اصولی­ترین موارد کشت رقم  برای هر منطقه، منفک از این که نام رقم چیست، باید از ارقامی در منطقه بهره برد که قبلا سازگاری آنها بررسی شده (که در این زمینه در این استان کارهای خوبی انجام شده که نیازمند حمایت تحقیقاتی و عملی می­باشد) و یا لااقل بتوانند به عنوان پایه ­های خوب در بحث پایه و پیوندک استفاده شوند.

وی با بیان اینکه ایران در بین کشورهای تولید کننده انار، دارای بیشترین تولید می­باشد، افزودند: انار ایران به دلیل کیفیت مرغوب، زیبایی ظاهری و رنگ درخشان حبه­ های آن جایگاه ویژه­ای دارد. به همین دلیل در بخش صادرات غیر نفتی و در بین محصولات کشاورزی انار ایران در بازارهای جهانی محصول بی­ رقیب می­باشد و صادرات انار خصوصاً در چند سال اخیر افزایش چشم گیری داشته است  .

ایشان براساس آمارنامة وزارت جهاد كشاورزي گفتند: مجموع سطح زير كشت بارور انار در كشور حدود 70 هزار هکتار با ميزان توليد حدود یک میلیون تن و متوسط عملكرد 14 تن در هر هكتار مي­باشد. بر اساس همين آمار استان­های فارس، مرکزی، خراسان رضوی، اصفهان و یزد در رتبه اول تا پنجم از نظر سطح زير كشت قرار دارند. ضمن این که مناطق شمالی کشور از نظر تنوع انارهای وحشی و بومی بی نظیر بوده و از طرفی خاستگاه انار ایران می­باشد  .

دکتر وظیفه شناس در ادامه گفتند: سياست كلان وزارت جهادكشاورزي در بخش توسعه باغات، افزايش قابل توجه سطح باغات خصوصاً انار است. همگام با توسعه كشت باغات، ساير امكانات نيز بايد به طور هم‌زمان فراهم شود (البته توسعه­ ای کاملا دقیق، کاربردی و علمی نه صرفا توسعه ­ی سطح کشت) توسعه باغات، نيازمند توليد درختان سالم، ارقام مطلوب، پربازده، مقاوم و عاري از هر گونه آلودگي و سازگار هر منطقه است. چرا كه احداث باغ يك سرمايه‌گذاري بلند مدت بوده و باغداران براي احداث باغ هزينه سنگيني را متحمل مي‌شوند. اغلب بيماري‌ها و مشكلات مربوط به نهال در چند سال اول عمر باغ مخفي بوده و معمولاً از سن 5-4 سالگي باغ به سرعت خود را نشان مي‌دهند. وجود مشكلات بسيار شديد در باغ‌هاي احداث شده در 8-7 سال اخير و دلايل ذكر شده اهميت استفاده از رقم مطمئن  را به خوبي نشان مي‌دهد. به نظر مي‌رسد استفاده از درختانی با شناسه مشخص در احداث باغات جديد و جایگزینی با باغات کم بارده قدیمی، اجتناب‌ناپذير بوده و براي جلوگيري از عوارض گوناگون فيزيولوژيك و پاتولوژيك كه منجر به بروز خسارت شديد مي­شوند، ناگزير به استفاده از مواد سالم گياهي هستيم. بدون ترديد احداث باغات جديد بدون استفاده از نهال سالم و رعايت موازين بهداشت موجب اتلاف وقت و سرمايه ملي خواهد بود  .

در این سخنرانی دکتر وظیفه­ شناس به آخرین دستاوردها، وضعیت و نحوه کاشت انار در کشورهای چین، استرالیا، هند، ایتالیا، اسپانیا و کشورهای آسیای میانه پرداخته و در خصوص مشکلات و راهکارهای کشت و کار انار و نحوه­ ی تربیت نوین، هرس، تغذیه، مبارزه با آفات و بیماری­های انار، مطالبی ارزنده­ای ارائه نمودند. جلسه با پرسش و پاسخ به پایان رسید.