یزدفردا

سرپرست میراث فرهنگی، صنايع دستي و گردشگري شهرستان ابركوه كه به شهر يخچال‌ها نيز شهره است، با اعلام خبر مرمت و بازسازي یخچال خشتی برزن ابرکوه، بنای یخچال‌های قدیمی كشورمان را غریب‌ترین عناصر معماری هستند که نه تنها مورد بی‌مهری قرار گرفته بلکه تقریباً به بوته فراموشی سپرده شده‌اند.
 «عباس قدیریان» در این رابطه تصريح مي‌كند: یخدان یا یخ‌چال، گونه‌ای ساختمان است که در معماری قدیم ایران برای تولید و نگه‌داری یخ ساخته می‌شد.
وي اضافه مي‌كند: معمولاً هر یخ‌چال دارای یک استخر و یک دیوار بلند(به نام حصار) و یک مخزن گنبددار بود و حصار طوری ساخته می‌شد که تمام روز سایه آن بر استخر می‌افتاد و از گرم شدن آب استخر جلوگیری می‌کرد.
به گفته قديريان، یخی را که در زمستان در استخر یخ‌چال درست می‌شد، می‌شکستند و در خزانه انبار می‌کردند و در فصل گرما آن را به کار می‌بردند .
سرپرست میراث فرهنگی ابركوه در ادامه خاطرنشان مي‌كند: بنای یخچال‌های قدیمی، غریب‌ترین عناصر معماری هستند که نه تنها مورد بی‌مهری قرار گرفته بلکه تقریباً به بوته فراموشی سپرده شده‌اند.
به گفته وي، در وجود یخچال‌ها و تولیداتش که در قلب تابستان‌های داغ و سوزان، خنکای آب گوارا را به درون خانه‌ها می‌کشاند، رمز و رازی وجود دارد که حکایت از معجزه فروتنانه خشت خام و دست‌های پرتوان معمار فرزانه‌ای می‌کند که به عشق خدمت به خلق، خشت بر خشت نهاده است .
قديريان ادامه مي‌دهد: در سرتاسر خطه ایران زمین و به خصوص در مناطق گرم و خشک مانند شهر تاریخی ابرکوه که دارای تابستان‌های طاقت فرسا می‌باشند، یخ همواره از ضروریات مردم به شمار می رفته که علاوه بر خنک نمودن آب شرب، برای حفظ خوراکی‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
وي اظهار مي‌كند: برخلاف آب انبارها و برکه‌های عمومی آب آشامیدنی در شهرها و روستاها که ساخت آنها از مبانی خیرات محسوب می‌شده و ساختمان و آبش وقف بوده، یخچال‌ها منبع درآمد زیادی برای صاحبانش به شمار می‌رفته‌‌اند .
وی همچنين خاطرنشان مي‌كند: شهرستان ابرکوه به جهت تعدد یخچال‌های خشتی به شهر یخچال‌ها نیز معروف است كه یکی از این یخچال‌های تاریخی یخچال برزن است .
اين مسئول مي‌گويد: مرمت و بازسازی یخچال برزن ابرکوه حسب وظیفه ذاتی میراث‌ فرهنگی در دستور کار اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان ابرکوه قرار گرفته است.
وي در مورد اقدامات مرمتی این بنای منحصر به فرد، تصریح مي‌كند: ترمیم خشت‌های فرو ریخته بدنه یخچال، اجرای ازاره سنگی پای یخچال، بندکشی ازاره های سنگی، مرمت بدنه بیرونی طبق الگوی موجود باقیمانده، نظافت و حمل نخاله‌های داخل یخچال به بیرون از عمد‌ه‌ترین اقدامات مرمتی این یخچال خواهد بود .
قدیریان در پايان اعلام مي‌كند: پس از مرمت این بنای تاریخی، ساماندهی محوطه بیرونی و محوطه سازی اطراف یخچال برزن نیز در دستور کار این اداره قرار دارد .