یزدفردا

یزدفردا -کاظم دهقانی -مشق کویر:جمعه، بیست و چهارم آبان که روز بزرگداشت علامه ی فقید، طباطبایی ا ست را روز" کتاب " نامیده اند. و از آن رو که این هر دو، از یک جنسند و خویشاوندی نزدیک دارند؛ متناسب است. به خاطر دارم که مرحوم شریعتی در زمان حیات ایشان گفته بود که وی بر کوهی از دانش تکیه زده است. یادشان نکو باد! ...اما امسال در آستانه ی روز کتاب، ناگهان یک جنجال فرهنگی، سیاسی بین روسای حریم فرهنگ و کتاب در گرفت که : " سرانه ی مطالعه در ایران فاجعه آمیز است!" یکی گفت : این سرانه حدود دو دقیقه است. دیگرانی که همه چیز را سیاسی می بینند؛ انکار کردند که : خیر! اتفاقا 30% هم نسبت به گذشته افزایش یافته است. ظاهرا دلیل شان این بود که مردم ما : زیارت می خوانند؛ دعا می خوانند! و اینها اگر محاسبه شود؛ خودش کلی ساعت می شود!
اما اولین کسی که به کتاب ادکلن زده بود؛ گفت : اگر فارغ از ملاک های شناخته شده ی سنجش مطالعه، خواندن دعا و زیارت نامه را به حساب مطالعه بیاوریم؛ اول که این موضوع، ارتباطی با این دوره ندارد. مردم ما از دیر زمان اهل دعا و زیارت بوده اند. دوم اینکه آنوقت لازم می شود که بنا به ذکر طنزآلود مدعی دیگر، خیلی چیز های علاوه تری را هم به عنوان زمینه های مطالعه بپذیریم. مثلا وقتی را که روزانه صرف مرور یاد داشت صورت حساب خرج و دخل خانه و قبوض متنوع آب و برق و تلفن و گاز و موبایل و...لیست اوامر خرید عیال مربوطه می کنیم و اوقاتی را که در خیابان ها، صرف خواندن تابلوهای تبلیغاتی و جملات و ابیات نغز!! پشت کامیون ها و اتوبوس ها می نماییم و بالاخره فرصت هایی را که شبانه به مطالعه ی زیر نویس های تلویزیونی اختصاص می دهیم؛ اگر محاسبه شود؛ شاید رتبه ی اول کتاب خوانی را در میان ملل به دست آوریم!!
گذشته از سخن و جدل این و آن، می ماند دو مطلب مهم، که ذکرآن بدین مناسبت، خالی از فایده نیست. نخست اینکه تحقیق و سنجشی بشود که واقعا میزان سرانه ی مطالعه ی ما معلوم گردد تا بی خود و بی جهت، هر سال بحث و جنجال نکنیم. دیگر اینکه ملت و دولت اهتمام ورزیم و این سرانه را آنقدر بالا ببریم که از خط فقر بگذرد و اینقدر فاجعه آمیز جلوه نکند. نقش دولت البته، با برخورداری از موهبت دستگاههایی چون ارشاد ، آموزش و پرورش،صدا و سیما، سازمان تبلیغات،آموزش عالی و هزارو یک جای دیگر، بسیار مهم است. نقش ملت هم می تواند به عام و خاص تقسیم شود. عامه، کارش این باشد که لطفا کتاب را در سبد هزینه ی خانواده جای دهد و با آن هم صحبتی بیشتر داشته باشد. بخش خصوصی،( شامل بنگاههای نشر و چاپ، جراید و نشریابات و القصه مدارس غیر انتفاعی)که بی تعارف، می توانند پیشتاز تحولات فرهنگی باشند؛ نیز- بی زحمت- همانند بخش محترم دولتی، دچار فراموشی و سردرگمی نشود .

 
یزدفردا