نماز خواندن روى ملحفه نجس
س: کسى که نماز خوابيده مىخواند، در صورتى که ملحفه زير پايش نجس باشد آيا براى نماز اشکال دارد يا خير ؟
ج) ملحفهى نجس اگر به صورت فرش زير پايش باشد، چنانچه نجاست مسريه نداشته باشد، نماز در آن حالت بر روى چنان ملحفهاى اشكال ندارد.
استفاده از زينت آلات در حال احرام
س: اگر كسى بطور دائم از النگوى زينتى استفاده مىكرده است، آيا در صورت احرام بايد آن را خارج كند؟
ج) پوشيدن النگو در حال احرام اگر متعارفِ مكلّف باشد و به قصد زينت نباشد، اشكال ندارد.
مصرف زکات فطره در درمان بيمار مستمند
س: اگر شخصى وضع مالى خوبى ندارد و براى مداواى بيمارى دختر بچهاش که هزينه زيادى دارد نيازمند پول است، آيا زکات فطره به او تعلق مىگيرد؟ و اگر بعداً معلوم شود كه اصلاً او مستحق نبوده حکم چيست؟
ج) اگر فقير است، زكات فطره بر او واجب نيست و مىتوانيد زكات خود را به او بدهيد و اگر بفهميد فقير نبوده چنانچه مالى را كه به او دادهايد از بين نرفته باشد، مىتوانيد پس بگيريد و به مستحق بدهيد و اگر نتوانيد پس بگيريد، بايد از مال خودتان فطره را بدهيد.
خوردن جنين حيوان ذبح شده
س: آيا خوردن برهاى که در شکم گوسفند است و هنوز به دنيا نيامده و اندازه آ ن 10 تا 15 سانتىمتر است حرام است؟
ج) اگر بعد سر از بريدن گوسفند، بچه مردهاى از شكمش بيرون آوريد، چنانچه خلقت آن بچه كامل باشد و مو يا پشم در بدنش روييده باشد، پاك و حلال است.
احتساب چكهاى مدّتدار به عنوان بدهى سال خمسى
س: هنگام ثبتنام فرزندم بابت پرداخت شهريه او، مهلت گرفته و مبلغ را در طى دو فقره چک چهار و شش ماهه پرداخت كردهام. آيا موقع سر رسيد سال مالى، اين مبلغ جزو بدهى منظور مىشود يا پرداخت آن را بايد از محل درآمد سال بعد تأمين کرد؟
ج) در فرض سؤال جزو مؤونه سال بعد محسوب مىشود.
تعدّد بدهى ميّت
س: مردى فوت شده است که هم مردم از او طلب دارند و هم خمس مال او بايد داده شود و هم همسرش مهريه خودش از اموال او طلب مىکند، کدام يک بر ديگرى مقدم است؟
ج) اگر مال او كفايت مىكند، بايد همه را از اصل مال بردارند والا بايد به نسبت، بين همه توزيع شود.
شرط ضمن عقد
س: مدتى پيش اينجانب اقدام به فروش ملك خود نمودهام و در پايان قولنامه، اين مطلب نوشته شده است كه اگر هر كدام از طرفين، پشيمان شوند بايد مبلغ پنجاه هزار تومان بابت حق پشيمانى بپردازند آيا متن فوق خيار شرط است و من مىتوانم با توجه به پشيمان شدنم با پرداخت پنجاه هزار تومان معامله را فسخ كنم؟
ج) اين شرط، شرط خيار محسوب نمىشود بلکه شرط پرداخت مبلغى در صورت انصراف از اتمام و تکميل معامله است و اين شرط اگر در ضمن عقد لازم باشد و يا عقد مبتنى بر آن منعقد شود اشکال ندارد. ولى بايد براى اين قبيل شرطها که در قيمت مبيع مؤثّر هستند مدّت معيّنى ذکر شود و الا باطل است.
نماز و روزه افراد شرابخوار
س: آيا شخص شرابخوار هم بايد نماز و روزهاش را بجا آورد؟
ج) با شرب خمر وجوب اداى نماز و روزه ساقط نمىشود بلكه شرب خمر مانع از قبول نماز و روزه است.
ضمان اُفت قيمت ماشينهاى تصادفى
س: آيا شخص مقصر در تصادفات رانندگى، ضامن افت ماشين طرف مقابل هم هست، يا همان مبلغى که بيمه به عنوان خسارت مىدهد کفايت مىکند؟
ج) در فرض سؤال نسبت به افت ماشين ضامن نيست.
رجوع از قصد اعراض از وطن
س: اگر از وطن اصلى (محل تولد و وطن پدرى) قصد اعراض نموده و در جاى ديگرى سكونت داشته باشيم، آيا مىتوان قصد اعراض را تغيير داد؟
ج) مجرّد تغييرِ قصدِ اعراض، كافى نيست بلكه فقط در صورتى مجدداً براى او وطن محسوب مىشود كه بنا داشته باشيد كه در آنجا صرفاً به قصد زندگى هر چند به مدّت مثلاً هفت، هشت سال بمانيد.
دخول وقت اذان در حين غسل واجب ماه رمضان
س: اگر فرد جنب نزديک اذان صبح از خواب بيدار شده و اقدام به غسل نمايد اما قبل از اتمام غسل اذان گفته شود، روزه او چه حکمى پيدا مىنمايد؟
ج) اگر با علم يا گمان به اينكه وقت براى غسل دارد، شروع به غسل كرده، كفايت مىكند و روزهاش صحيح است.
عزل توليت وقف
س: اينجانب يك باب منزل را وقف حوزه علميه كردهام و توليت آن را در زمان حياتم به عهده خودم و بعد از حياتم به عهده شخص ديگرى گذاشتهام. آيا اجازه دارم اكنون توليت بعد از خودم را تغيير بدهم؟
ج) واقف فقط در وقت واقع ساختن وقف و در ضمن عقد آن اجازه قرار دادن حق توليت براى خودش يا ديگرى را دارد اما بعد از تمام شدن وقف، واقف بيگانه از وقف مىباشد.
اشتراط استفاده مبيع براى منظور خاص
س: آيا فروشنده مىتواند ضمن عقد شرط کند که خريدار مورد معامله را براى منظور خاصى استفاده کند مثلاً شخصى زمينى را به کسى بفروشد و با خريدار شرط کند که او زمين را فقط براى کشاورزى استفاده کند؟
ج) مىتواند شرط كند و خريدار پس از قبول شرط، مكلّف است كه بر طبق آن عمل نمايد و تخلّف نكند.
طلاق بدون حضور طرفين
س: سر دفترى طلاقهاى متعددى را جمع کرده تا پيش شاهد عادل بخواند. مستدعى است در موارد ذيل حكم را بفرماييد:
الف) وکيل حين خواندن طلاق نمىداند شرط طلاق در مطلقه موجود است يا نه چون حضور ندارد و چندين روز گذشته ولو قبلاً از زن سؤال شده.
ب) طلاق در جمع علما خوانده مىشود. بر فرض شهادت آيا مىتوانند آقايان شهادت دهند با اينکه طرفين را نديده و نمىشناسند و به علاوه تعداد طلاق زياد است؟
ج) آن چه که شرط صحّت طلاق مىباشد، اجراى آن در حضور دو شاهد عادل است ولى لزومى ندارد که شاهدها دو طرف (زوجين) را بشناسند، بله مجرى صيغه طلاق بايد در فرض غيبت زوجه، نام او را نزد شهود و در مجلس هنگام خواندن صيغه طلاق ببرد. و زياد يا کم بودن تعداد طلاق تغييرى در حکم مذکور ايجاد نمىکند.
نخواندن سوره بخاطر عجله داشتن
س: مشغول خواندن نماز واجب يوميه هستيم کسى در خانه را مىزند و کسى نيست که درِ خانه را باز کند. آيا مىتوان قرائت سوره (منظور سورهاى که بعد از حمد مىخوانيم) را ترک کرد؟
ج) مورد مذکور به خودى خود بدون ضرورت مجوّز ترک سوره واجب نيست.
التفات به بىجا بودن تشهد و سلام در اواسط ذکر سلام
س: الف) نمازگزارى در ركعت سوم تشهّد و سلام را مىگويد و در حين گفتن ذكر سلام متوجه مىشود ركعت چهارم را نخوانده است. حال حكم نمازش چيست؟
ب) با توجه به سؤال قبل اگر بعد از اتمام ذكرِ سلام سريعاً بفهمد ركعت چهارم را نخوانده است آيا بايد نماز را دوباره بخواند؟
الف) بايد بلند شود و رکعت چهارم را بخواند و تشهّد و سلام نماز را بدهد و بعد دو سجده سهو براى سلام بىجا بجا آورد.
ب) اگر هنوز کارى نکرده که نماز باطل شود، يعنى پشت به قبله نکرده و وضوى خود را هم باطل نکرده، بايد مثل مسأله قبل عمل کند.
طلاق خلع بدون بخشيدن مبلغى از مهريه
س: آيا صدور طلاق خلع بدون بخشيدن مبلغى از مهريه به گونهاى كه رضايت مرد فراهم شود صحيح است؟
ج) طلاق خلع، طلاق با عوض است كه اگر عوض نداشته باشد، طلاق خلع نخواهد بود و لازم نيست عوض، مَهر يا جزئى از آن باشد.
ارث كافر با داشتن فرزند مسلمان
س: اگر فرزند يك پدر زرتشتى، شيعه باشد آيا پس از مرگ پدر، فرزندان ديگر كه زرتشتى هستند از او ارث مىبرند؟
ج) در فرض سؤال، تنها وارث مسلمان از شخص متوفّى ارث مىبرد.
غسل در زير باران
س: غسل در زير باران صحيح است؟
ج) غسل ترتيبى اشکال ندارد و آب باران را هم جزو آب غسل حساب کنيد.
خمس پيشپرداخت
س: اگر قبل از رسيدن سر سال خمسى پولى را به عنوان پيش پرداخت دريافت کنيم و نيمى از کارى که بايد انجام دهيم قبل از سر سال خمسى و نيمى ديگر پس از آن (در سال خمسى جديد) انجام شود، آيا پرداخت خمس کل پيش پرداخت واجب است؟
ج) مقدارى كه در مقابل آن كار انجام گرفته است، پرداخت خمس آن مقدار واجب است.
یزدفردا