آیین مذهبی زرتشتیان هر سال از 12 مرداد که به روز سروش ایزد معروف است به مدت پنج روز با حضور حدود سه هزار نفر از پیروان این کیش برگزار میشود.
در این آیین مذهبی و فرهنگی علاوه بر اجرای برنامههای مذهبی، به دانش آموزان و دانشجویان برتر زرتشتی از مقطع ابتدایی تا دانشگاه در قالب جشنوارهای جایزه اهدا میشود.
در این آیین زوجهای جوان در نخستین سال ازدواج با تعارف کردن شیرینی به هم کیشان خود، آغاز زندگی مشترکشان را اعلام میدارند.
دعا برای طول عمر مقام معظم رهبری و سر افرازی نظام جمهوری اسلامی، گردهمایی خانوادهها، نیایش همگانی و عبادت در پنجگاه و سدره پوشی از دیگر برنامههای این آیین است.
سدره پوشی به منزله زایش نوین است و در گویش دری گجراتی NAVJOT نیز گویند؛ از همین رو، این آیین را «نوزاد» یا «نوزات» نیز مینامند.
دانش آموزان شرکت کننده در آیین سدره پوشی در جشنی با شکوه لباس نیک اندیشی سدره بر تن میکنند و کمربند کشتی بر کمر میبندند و به جرگه بسته کشتیان میپیوندند.
در تقویم زرتشتیان یک ماه که 30 روز است هر روز به یک اسم خاص نامیده میشود.
پیر نارکی یکی از قدیمی ترین زیارتگاههای زرتشتیان ایران است که در 20 کیلومتری شمال غربی مهریز و در دامنه یک کوه کم ارتفاع به همین نام قرار دارد و از آن چشمه آبی جاری است.
در این منطقه توسط زرتشتیان به سبک معماری سنتی و از خشت و گل حدود 75 اتاق که اصطلاحا به آن خیله میگویند برای اسکان زائران ساخته شده است.
به اعتقاد زرتشتیان، این کوه محل غیبت ناز بانو شاهزاده یزدی است.
به باور زرتشتیان وی عروس پادشاه پارس بود که پس از ورود لشکریان اسلام به فارس رهسپار یزد شد و سرانجام در کوه نارکی در حومه شهرستان مهریز غیب شد.
زرتشتیان استان یزد دارای زیارتگاههای متعددی هستند که از جمله آنها پیرنارکی، پیر سبز، خاتون بانو، نارستانه، پیرهریشت، ستی پیر، پیرالیاس شاه وهرام یزد، پیرمهر ایزد و چهل چراغ را میتوان نام برد.
روز مهر تا ورهرام ايزد از ماه امرداد ، زيارت پير ناركي
پیر نارکی در 58 کیلومتری جنوب شرقی شهر یزد در حوالي مهريز بر دامنهی کوه غربی به نام تيجنگ نزدیک دره زنجیر و یا در نزدیکی تفت از دره گیگون قرار دارد.
پير ناركي يكي از كهنترين زيارتگاههاي زرتشتيان ايران است كه در 20 كيلومتري شمالغربي مهريز و در دامنهي كوهي قرار دارد كه از آن چشمهي آبي جاري است. و در اين منطقه توسط زرتشتيان به سبك معماري سنتي و از خشت و گل اتاقهايي كه اصطلاحا به آن “خيله” ميگويند براي اسكان زائران ساخته شده است.
برپایهی روایتها، دختر یزدگرد به نام نازبانو در این مکان مقدس ناپدید شده است.ناز بانو كه پس از سقوط سلسله ساسانيان به دست اعراب و فتح ايران براي در امان ماندن از آزار فاتحان ، متواري و در اين محل به درگاه خداوند مي نالد تا وي را نجات دهد . خداوند با پذيرفتن در خواستش او را از ديدگان عموم پنهان نگاه مي دارد.
ناز بانو بر بیابانگردی روشن بین نمایان شده و او را فرمان به بنیاد پیر نارکی میدهد. و اكنون اين مكان مقدس محلي شده است براي دوستداران وي و كساني كه بخواهند از درگاه خداون بزرگ نياز طلب نمايند .
و هر ساله عده زيادي از گوشه و کنار جهان ، از روز مهر تا ورهرام از ماه امرداد ، برابر با 12 تا 16 امرداد ماه ، با گرد هم آمدن در این مکان ، به نیایش اهورامزدا و برگزاری آیین دینی و مراسم سنتی و داد و دهش میپردازند
در اين آيين افزون بر اجراي برنامههاي ديني به دانشجويان و دانشآموزان برتر زرتشتي جوايزي داده ميشود.از ديگر برنامههاي زيارت پيرناركي، معرفي زوجهاي جوان به زائران است و در اين آيين آنها در حاليكه به همكيشان خود شيريني تعارف ميكنند، آغاز زندگي مشترك خود را اعلام ميدارند.
معتقدان به آیین زرتشت در جهان حدود 150هزار نفر تخمین زده می شوند که از این تعداد 30 هزار نفر در استانهای یزد، کرمان، فارس، تهران، خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد زندگی میکنند. حدود 6 هزار نفر از این تعداد در استان یزد ساکن هستند.
شهرستان مهریز با 50 هزار نفر جمعیت در 30 کیلومتری جنوب مرکز یزد قرار دارد.