دویچه وله گزارش داد: تلاش برای کودتای نظامی در ترکیه جهانیان را برای چندین ساعت در بهت و نگرانی فرو برد.
شبکه اینترنتی دویچه وله فارسی یکشنبه شب در گزارشی به شرح زیر نوشت: بخشی از ارتش ترکیه قصد دست یازی به قدرت را داشت، اما نتوانست دولت این کشور را سرنگون کند.
کدام دلایل شکست کودتاچیان را رقم زد. تانک های مستقر روی پل های استانبول و پرواز جنگنده های اف16 در ارتفاع پایین بر فراز آنکارا آغاز شبی فراموش نشدنی در ترکیه بود که گفته می شد کودتایی در پیش است.
کودتاگران با اشغال فرودگاه بین المللی استانبول و آنکارا و نیز اشغال ستاد نیروهای امنیتی در آنکارا، به چندین فرستنده تلویزیونی هجوم بردند و مجریان برنامه را مجبور کردند تا به نام ستاد نیروهای مسلح بیانیه ای را قرائت کنند.
آنها در این بیانیه در سراسر کشور وضعیت جنگی و حکومت نظامی اعلام کردند، اما چه عواملی باعث شد که کودتاگران نتوانند به اهداف خود برسند.
1− مقاومت مردم، احزاب سیاسی و سازمان های غیردولتی
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه طرفداران سرسختی دارد که از خواست او پیروی کرده و به خیابان ها ریختند.
حزب اسلامی و محافظه کار عدالت و توسعه به رهبری اردوغان از سال 2002 تا کنون پیروز انتخابات تمام دوره های انتخابان در ترکیه بوده است، اما مهم تر از آن،تمام منتقدان اردوغان نیز تلاش برای کودتای نظامی را رد کردند.
سه حزب اپوزیسیون حاضر در پارلمان این کشور از دولت حاکم حمایت کردند و پلیس این کشور نیز به دولت وفادار ماند.
احزاب اپوزیسیون مانند حزب اتحاد خلق ها (HDP) که طرفدار کردهاست، حزب ملی گرایان (MHP)، حزب کمالیست ها (CHP) که همگی نزدیک به ده سال است در مناقشه ای بی امان به حزب حاکم عدالت و توسعه به رهبری اردوغان به سر می برند، از همان آغاز این تلاش کودتاگران را رد کردند.
همین طور نهادهای مدنی، سازمان های غیردولتی (NGO)، اندیشکده ها و رسانه ها مخالفت خود را با سرنگونی اردوغان با ابزار خشونت آمیز ابراز داشتند.
هیچ یک از مجریان شبکه های تلویزیونی و یا خبرنگاران روزنامه ها، از کودتا و کودتاگران استقبال نکردند.
آخرین کودتای نظامی در سال 1980 هنوز در حافظه مردم ترکیه زنده است.
در دوره دیکتاتوری نظامی پس از این کودتا ده ها هزار نفر از مردم ترکیه روانه زندان ها شدند.
در ویدئوهایی که منتشر شده اند،دیده می شود که چگونه خبرنگاران می کوشند سربازان را قانع کنند دست از این تلاش بردارند و به مردم بپیوندند.
2− شکاف در ارتش
اگر کودتاچیان این امید را داشتند که بخش بزرگی از ارتش به آنها بپیوندند، باید گفت که این انتظار برآورده نشد. به همین دلیل آنها به قدر کافی سرباز و نیروی نظامی نداشتند تا تمام نقاط استراتژیک را اشغال و سپس در کنترل خود نگه دارند.
ژنرال خلوصی آکار، فرمانده کل ارتش ترکیه، که توسط کودتاگران به گروگان گرفته شده بود و شماری دیگر از نظامیان عالی رتبه به دولت وفادار ماندند.
به گزارش خبرگزاری آناتولی، نیروهای امنیتی ترکیه در عملیاتی که در قرارگاه چهارم شکاری هوایی آکینجی انجام دادند، ژنرال خلوصی آکار فرمانده ستاد کل ارتش کشور را که از پنجشنبه شب توسط کودتاگران گروگان گرفته شده بود، آزاد و به جایی امن منتقل کردند.
همین طور خلبانانی که به پیروی از فرمان دولت، درون جت های جنگنده اف16 نشستند چندین دستگاه تانک و یک هلیکوپتر کودتاگران را به موشک بستند.
ارتش ترکیه در رتبه بندی جهانی ششمین ارتش بزرگ دنیا و در پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) پس از آمریکا، بزرگ ترین ارتش در بین هشت کشور عضو را دارا است.
3− کودتاگران موفق به بازداشت اردوغان نشدند
رجب طیب اردوغان در زمان وقوع کودتا در مرمره، واقع در سواحل دریای اژه در استراحت به سرمی برد.
رئیس جمهوری ترکیه خود گفته است که هتل او نیز توسط کودتاگران بمباران شده است، اما او به هنگام حمله هوایی هتل را ترک کرده بود.
4− استفاده اردوغان از شبکه اینترنت
ساعت ها مشخص نبود که محل اقامت رئیس جمهوری ترکیه کجاست، اما او توانست با مردم تماس برقرار کند.
مجری شبکه تلویزیونی سی ان ان ترک در برنامه زنده خود سخنان اردوغان را بر روی گوشی هوشمند نشان داد.
اردوغان از طریق برنامه فیس تایم گوشی هوشمند اپل، پیام ویدئویی خود را برای مردم فرستاد.
اردوغان همین طور از طریق توئیتر، یعنی همان شبکه رساندن پیام های کوتاه که او حدود دو سال پیش قصد داشت آن را مسدود کند، پیام خود را منتقل کرد.
مدت زمان کوتاهی پس از ارسال این پیام ها، ده ها و صدها هزار نفر در سراسر کشور، به ویژه در آنکارا و استانبول علیه کودتاگران به خیابان های ریختند.
5− حمایت جامعه بین الملل از اردوغان
به رغم انتقادها به شیوه ی حکومت و سیاست های اردوغان در دولت مداری او، هیچ یک از نهادهای بین المللی سیاسی که نقشی تعیین کننده در حوزه دیپلماسی جهانی دارند، مانند سازمان ملل متحد، پیمان ناتو، اتحادیه اروپا، آمریکا، روسیه و یا دولت آلمان، به پشتیبانی از کودتاگران برنخواستند.
دویچه وله فارسی در پایان افزود: جامعه بین الملل به طور یکپارچه خواستار جلوگیری از خونریزی و حفظ ساختارهای دمکراتیک در این کشور شده است.
ایرنا