جاوید قربان اوغلی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به کودتای جمعه شب در ترکیه و موضع‌گیری مسوولان کشورمان، خاطرنشان کرد: مواضع ایران در این زمینه در چارچوب اصول و ضوابط بود و نشان داد که کشورمان با هرگونه توسل به زور برای سرنگون کردن حکومت‌های مشروع، قانونی و برخاسته از رأی مردم مخالف است.

 

او ادامه داد: باید به هوشمندی و سرعت عمل بالای مسوولان کشورمان در قبال محکوم کردن کودتای شب گذشته ترکیه آفرین گفت که فارغ از وجود اختلافات زیاد با ترکیه در خصوص مسائل منطقه به ویژه سوریه،‌ کشورمان هم‌چنان بر اصول سیاست خارجی خود پابرجا ماند و برخوردی فرصت‌طلبانه نداشت.

 

قربان اوغلی با تأکید بر این که موضع‌گیری ایران نشان داد که در چنین مواقعی با وجود اختلاف نظرهای احتمالی با کشورهای همسایه برخوردی نمی‌کند، افزود: به طور کلی حکومت‌های برخاسته از کودتا جدا از خساراتی که به مردم می‌زنند آینده‌ای نامشخص دارند.

 

وی ادامه داد: با وجود اشکالاتی که به روش حکومت‌داری آقای اردوغان گرفته می‌شد ولی در هر صورت او با رأی مردم به روی کار آمد و این نشان دهنده وجود حامیان حزب عدالت و توسعه در میان ملت ترکیه است و باید به رأی مردم احترام گذاشت.

 

این کارشناس مسائل استراتژیک با اشاره به اهمیت استراتژیک وقایع شب گذشته ترکیه برای ایران، گفت: چنین وقایعی برای امنیت ملی تمام کشورهای همسایه اهمیت دارد. به ویژه این که ما علاوه بر داشتن روابط سیاسی با ترکیه روابط اقتصادی پویا و گسترده‌ای هم با این کشور داریم که به مراتب می‌تواند به حجمی بسیار بیش‌تر از حجم فعلی برسد. احتمال به خطر افتادن امنیت کشورمان در مرزهای غربی نیز وجود داشت و همه این عوامل دلیل اهمیت وقایع ترکیه برای ایران بود.

 

قربان اوغلی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر نقاط مشترکی با ترک‌ها در زمینه اکراد داریم که نشان دهنده اهمیت بیش‌تر ترکیه در حوزه سیاست خارجی و امنیت ملی ما دارد. تحولاتی که در چند ماه اخیر در ترکیه رخ داده است به ویژه مسائل عادی‌سازی روابط با اسراییل و تحکیم روابط با عربستان سعودی که با ما در رویارویی سیاسی قرار گرفته‌اند همگی مانع از آن نمی‌شود که ایران فراموش کند که ترکیه کشوری اثرگذار در حوزه امنیت ملی ما است و لازم است که با چشمی باز تحولات این کشور را رصد کنیم.

 

این کارشناس مسائل روابط بین‌الملل در بخش دیگری از این مصاحبه در رابطه با علل وقوع کودتای شب گذشته در ترکیه، تأکید کرد: آقای اردوغان در ماه‌های اخیر تلاش کرد که قدرت را در حزب عدالت و توسعه و در شخص خودش افزایش دهد. اولین اقدام او در این زمینه تا حدودی مهار قدرت ارتش است و بر همسان‌سازی حزب عدالت و توسعه با اندیشه‌های خود است که کنار گذاشتن آقای داود اوغلو نیز به نوعی اقدامی قانونی در همین زمینه محسوب می‌شود.

 

او ادامه داد: اردوغان به نوعی تمرکز قدرت در حوزه ریاست جمهوری ایجاد کرده بود که لزوماً منطبق با چارچوب‌های مردم‌سالاری نخواهد بود و همین امر باعث نارضایتی‌ها در احزاب معارض و هم‌چنین خود حزب عدالت توسعه دامن زد و فرصت را برای کودتاگران فراهم کرد تا به امید همراه کردن بخشی از احزاب سیاسی و مردم با خود دست به چنین اقدامات مذبوحانه‌ای زدند.

 

قربان اوغلی با بیان این که اگر اردوغان بتواند بر اوضاع مسلط شود هم روند نهادینه‌کردن قدرت در ریاست جمهوری را شکل خواهد داد و هم فضای سیاسی برای فعالیت‌هایش آماده‌تر خواهد شد، افزود: در این صورت اردوغان هم نخست‌وزیری که روی کار آمده است و هم اکثریت مجلس را در دست دارد.

 

وی با بیان این که کودتای شکست خورده فرصت طلایی را برای اردوغان فراهم کرد، افزود: شرایطی برای او فراهم شد تا بتواند دست به تصفیه وسیع در ارتش بزند و همان کاری که سال‌ها بود به دنبال آن بود ولی به دلیل موانع قانونی نمی‌توانست انجام دهد در حال حاضر با توجه به وقایع اخیر بتواند ارتش هم‌سو با حکومت و دولت را سرکار بیاورد و در هر صورت اردوغان در طی این مدت توانسته بود یک نهاد موازی شبه‌نظامی را در نیروهای انتظامی ایجاد کند.  

 

این کارشناس مسائل استراتژیک در پایان در رابطه با تأثیرات منطقه‌یی وقوع کودتا در ترکیه نیز اظهار کرد: اردوغان قبل از این کودتا نیز اقدام به تصحیح اشتباهات ترکیه در منطقه کرده بود. البته این تصحیح لزوماً در چارچوب منافع ما نبود به ویژه عذرخواهی او از آقای پوتین و به عهده گرفتن مسوولیت هدف قرار دادن جنگنده روسیه و اقدام دیگرش که مورد تأیید ما نبود برقراری روابط مجدد با اسراییل باعث شد که وزن منطقه‌یی ترکیه که پس از شکست آن‌ها در سوریه کم شده بود در یک بالانس قرار بگیرد و پیش‌بینی من این است که شکست کودتا فرصت بیش‌تری را برای اردوغان برای اعمال سیاست‌هایی که در ترکیه و منطقه و عادی کردن روابطش با کشورهایی که با آن‌ها مسأله داشت مانند مصر فراهم خواهد کرد.