یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلیزمان : 17 Azar 1394 - 00:52
شناسه : 115155
بازدید : 26576
چطور اپلیکیشن‌های بازی به یاری آلزایمر می‌آیند
پایگاه خبری یزدفردا"چطور اپلیکیشن‌های بازی به یاری آلزایمر می‌آیند/دمانس به تخریب پیش‌رونده کارکردهای شناختی مغز گفته می‌شود که منجر به اختلال در حافظه، داوری و اندیشه می‌شود. این بیماری به‌صورت مجموعه‌ای از عملکردی‌های بد بالینی، شامل اختلالاتی در حافظه، اختلال زبان، تغییرات روان‌شناختی و روان‌پزشکی و مختل‌شدن فعالیت‌های روزمره نمایان می‌شود.
شایع‌ترین نوع دمانس آلزایمر نام دارد که ۵۰ تا ۶۰ درصد این نوع بیماران را شامل می‌شود. آلزایمر معمولا به‌تدریج رخ می‌دهد و جزء بیماری‌های خاموش به حساب می‌آید. این بیماری به اتفاقات و آموخته‌های اخیر محدود می‌شود ولی به‌تدریج خاطرات قدیمی هم آسیب می‌بینند. بیمار وسایلش را گم می‌کند، در خرید و پرداخت پول دچار مشکل می‌شود یا با مشکلاتی مشابه مواجه می‌شود. با رشد بیماری شدت فراموشی بیشتر می‌شود؛ به‌عنوان مثال پاسخ سؤالی را که چند لحظه قبل پرسیده است فراموش می‌کند و مجددا همان سؤال را می‌پرسد. به‌تدریج در شناخت دوستان و آشنایان و نام‌بردن اسامی آنها نیز مشکل پیدا می‌کند. کم‌کم مسئله مسیریابی نیز به مشکلات بیمار اضافه می‌شود و در صورت خروج از منزل ممکن است راه را گم کند. مطالعات بسیاری نشان داده عوامل ژنتیکی بر روی آنچه که برای مغز و حافظه اتفاق می‌افتد تنها عامل تأثیرگذار نیست بلکه سلامتی، تغذیه، استرس و سایر فعالیت‌ها نیز عوامل تأثیرگذار به شمار می‌روند.
علاوه بر اثرات روحی و روانی بر بیمار و خانواده‌ها، این بیماری هزینه‌های سرسام‌آوری نیز بر آنها تحمیل می‌کند. بیش از یک درصد درآمد سالانه کشورها صرف هزینه‌های آلزایمر می‌شود. با وجود اینکه این بیماری در کشورهای توسعه‌یافته شیوع کمتری دارد اما این کشورها هزینه‌های بیشتری را برای این بیماری صرف می‌کنند. به گزارش مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران، هزینه‌های مستقیم آلزایمر در سال ۱۳۹۲ بدون احتساب هزینه‌های غیرمستقیم ماهانه یک‌میلیون‌و هشت هزار تومان بوده است.
اما برای مقابله با این بیماری علاج‌ناپذیر و هزینه‌های ناشی از آن چه باید کرد؟ مصرف دارو، تغذیه مناسب و همچنین راهکارهای غیردارویی مانند تغییر محل زندگی یا وسایل بیمار که موجب پیشگیری از پرخاشگری بیمار می‌شوند، از راهکارهای معمول به حساب می‌آیند. اما راه‌های دیگری نیز توصیه شده است. در کنار روش‌ها و راهکارهای معمول، انجام مستمر اموری که منجر به افزایش فعالیت فکری و استفاده از حافظه می‌شود نیز می‌تواند جهت پیشگیری از بروز این بیماری یا کندتر‌شدن روند رشد آن بسیار کارآمد باشد.
براساس یافته‌های دانشمندان دانشگاه کلیولند در اوهایو، افرادی که از نظر جسمی و فکری فعال هستند به مراتب کمتر از دیگران در معرض بیماری خطرناک آلزایمر قرار می‌گیرند. نتایج این مطالعه بیان می‌کند زندگی ساکت و بدون فعالیت جسمی و فکری باعث کم‌کاری و ناسالم‌ماندن مغز شده و به امکان بروز بیماری در افرادی که آمادگی ابتلا به آن را دارند، سرعت می‌بخشد.
مغز نیز مانند اعضای دیگر بدن به ورزش و فعالیت نیاز دارد و اگر به اندازه کافی از آن استفاده نشود و به فعالیت واداشته نشود، قدرت تفکر و نگهداری خاطرات در آن به مرور زمان تحلیل می‌رود. تقویت حافظه فقط با خواندن کتاب و فکرکردن امکان‌پذیر نیست، بلکه معاشرت با دیگران، مسافرت، آموختن زبانی جدید، حفظ‌کردن شعر، آموختن موسیقی و اعمال مشابه، می‌تواند در این مورد مؤثر باشد.
از میان راه‌هایی که برای تقویت حافظه و جلوگیری از بروز یا تشدید بیماری آلزایمر می‌توان به آنها اشاره کرد بازی‌ها هستند. بازی‌هایی نظیر حل‌کردن جدول متقاطع یا سودوکو از نمونه‌هایی شناخته‌شده و مؤثر جهت جلوگیری از بروز یا پیشرفت بیماری آلزایمر هستند.
اما در میان بازی‌های مدرن سرگرمی‌های رایانه‌ای نیز گزینه‌های مؤثری محسوب می‌شوند. این قبیل بازی‌ها امروزه بسیار مورد استقبال قرار گرفته‌اند و مطالعات و تحقیقات زیادی روی آنها صورت می‌گیرد. طراحی خاص و امکانات ویژه‌ای که با توجه به شناخت از بیماری و با هدف جلوگیری از بروز یا پیشرفت آن در بازی‌ها تعبیه شده، آنها را بسیار برای این هدف مفید و کارآمد و در عین حال پرطرفدار کرده است. این قبیل بازی‌ها که عموما به‌صورت اپلیکیشن‌های قابل نصب روی تلفن‌های هوشمند و تبلت‌ها به بازار عرضه شده‌اند، در نوع خود تأثیر چشمگیری در روند کاهش ابتلا به فراموشی و پیرشدن ماهیچه‌ها و نورون‌های مغزی دارند. بازی‌های رایانه‌ای مختص بزرگسالان نه تنها بسیار پرطرفدار و سرگرم‌کننده هستند، بلکه نوعی تمرین ذهنی نیز به‌شمار می‌روند که برای بهبود کارایی مغز بسیار مفید و تأثیرگذارند.
بازی‌های طراحی‌شده برای کسانی که از آلزایمر رنج می‌برند می‌تواند دسته‌بندی‌های متفاوتی داشته و از ساده تا پیچیده متغیر باشند. از بازی‌های ساده می‌توان به پیداکردن اعداد در یک صفحه اشاره کرد و بازی‌هایی نظیر Connect، Bingo یا Mind Games از نمونه‌های کمی پیچیده‌تر هستند.
به‌طورمعمول این نوع اپلیکیشن‌ها از مجموعه‌ای برنامه تعاملی تشکیل شده‌اند که از طریق طرح سؤال یا درخواست عکس‌العمل‌های فوری کاربر را ترغیب به تعامل و واکنش می‌کنند. بدین‌ترتیب متناسب با توانایی و سرعت عکس‌العمل کاربر به او امتیاز می‌دهند. با بازی مداوم سطح توانایی کاربر ارتقا یافته و مراحل بعدی وی را با چالش‌های متفاوت یا دشوارتر روبه‌رو می‌کند.
بینگو یکی از پرطرفدارترین بازی‌ها در خانه سالمندان و مراکز نگهداری از افرادی است که به فراموشی و بیماری‌های زوال عقل مبتلا هستند. محققان دریافته‌اند این بازی با افزایش قدرت تفکر به بهبود توانایی‌های شناختی افراد کمک می‌کند. برای این منظور از کارت‌هایی با رنگ‌ها و سایزهای مختلف استفاده می‌شود. افراد می‌توانند رنگ و اندازه کارت‌ها را با توجه به نیاز خودشان تغییر دهند. محققان از تغییراتی که روی این کارت‌ها انجام می‌شود به نیاز افراد و درجه بیماری آنها پی می‌برند.
به‌عنوان نمونه محققان پس از دو دهه تحقیق و بررسی در این زمینه و با توجه به تغییراتی که در رنگ و اندازه کارت‌ها در هنگام بازی ایجاد می‌شود، دریافتند که زیادکردن کنتراست در محیط زندگی و همچنین روی میز غذا می‌تواند در بهبود شرایط درکی یا اشتهای کسانی که از دمانس رنج می‌برند تأثیر شگرفی داشته باشد.
برای مثال قراردادن یک مبل سیاه در یک اتاق سفید کنتراست اتاق را بالاتر می‌برد و حرکت‌کردن و پیدا کردن اشیا را برای فرد آسان‌تر می‌کند، یا اگر کسانی که به دمانس دچار هستند در بشقاب سفید که روی میزی تیره قرار داده شده غذا بخورند، اشتهای بهتری پیدا می‌کنند.
لوموسیتی (Lumosity) یکی از نمونه اپلیکیشن‌هایی است که با ارائه تمرین‌هایی برای حافظه و حل مسئله، انعطاف‌پذیری، سرعت و توجه ذهن را برای بهبود مهارت‌های شناختی تقویت می‌کند. علاوه بر بهبود این کارایی، افراد بسیاری از این اپلیکیشن برای افزایش بازده حافظه خود نیز بهره می‌برند.
از دیگر نمونه‌ها بازی Connect است که از ۳۶ کاشی تشکیل شده و به طور خاص برای افرادی که از اختلال حافظه رنج می‌برند طراحی شده است. این بازی با وجود سادگی بسیار تأثیرگذار است و برای گروه‌های سنی مختلف نیز سرگرم‌کننده است. هر یک از کاشی‌‌ها عکسی دارند که می‌بایست در دو دسته موضوع (مردم، حمل‌ونقل، غذا، منسوجات و اشیا) و رنگ (قرمز، سبز، آبی، نارنجی، زرد و سیاه/سفید) طبقه‌بندی شود. تصاویر موجود در این بازی که درجه سختی متفاوتی دارد، به گونه‌ای انتخاب شده‌اند که حافظه را وادار به فعالیت کنند.
درواقع این بازی‌ها همچون ورزشی برای تقویت ذهن هستند. آنها حافظه را تحریک کرده و افزایش قدرت تمرکز و توجه را در پی دارند. درعین‌حال به‌دلیل سرگرم‌کننده‌بودنشان ذهن بازیکن را متمرکز کرده و به کاهش سطح استرس و افزایش مهارت‌های شناختی کمک می‌کنند.
منبع: روزنامه شرق